42 Spoor

Aan de orde is het VAO Spoor (AO d.d. 19/05).

Mevrouw De Boer (VVD):

Voorzitter. Ik wil vier moties indienden. Ik meen dat ik uitloop heb, want we houden hierna nog een VAO over openbaar vervoer. De onderwerpen lopen een beetje in elkaar over. Ik begin daarom met het indienen van de volgende motie.

Motie

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

overwegende dat we moeten komen tot een zo efficiënt mogelijke benutting van de beschikbare ruimte die er is voor spoorgoederenvervoer van met name gevaarlijke stoffen, met zo weinig mogelijk overlast en risico voor omwonenden;

overwegende dat we tevens het risico lopen dat het vervoer van gevaarlijke stoffen naar de weg verdwijnt, of dat dit negatieve effecten zal hebben voor chemische industrie in Nederland;

verzoekt de regering:

• een gedegen onderzoek uit te voeren naar de exacte omvang en oorzaak van de overschrijding van de risicoplafonds en de resultaten verkregen uit de actualisatie van de marktverwachtingen uit 2006 te vergelijken met de voor de wet gehanteerde prognose en routering;

• met de sector tot afspraken te komen over routering van het spoorvervoer van gevaarlijke stoffen om het overschrijden van risicoplafonds tegen te gaan en indien nodig deze goederenpaden met de Duitse spoorbeheerder af te stemmen;

• de aanbevelingen van de Onderzoeksraad Voor Veiligheid inzake het ongeluk in Tilburg uit te voeren;

• op locaties waar risicoplafonds (dreigen te) worden overschreden met spoorgoederenvervoer van gevaarlijke stoffen, zoals op de Brabantroute, of locaties in grootstedelijk gebied, zoals in de Drechtsteden, met de decentrale overheid in overleg te gaan over een samenhangende aanpak om veiligheid en leefbaarheid voor omwonenden te verhogen alsmede het versnellen van bestaande plannen en programma's op de omleidingsroutes;

• te onderzoeken of de prikkels in de gebruiksvergoeding met Duitsland en België op elkaar af kunnen worden gestemd;

• in overleg met de sector te komen tot een betere registratie van de wagons met gevaarlijke stoffen op het spoor;

• en in overleg met ProRail te bezien of de flexibiliteit in het proces van capaciteitsverdeling kan worden vergroot, zodat er meer mogelijkheden ontstaan voor het, binnen de risicoplafonds van Basisnet, inpassen van lastminutegoederenvervoer,

en gaat over tot de orde van de dag.

De voorzitter:

Deze motie is voorgesteld door het lid De Boer. Naar mij blijkt, wordt de indiening ervan voldoende ondersteund.

Zij krijgt nr. 675 (29984).

Mevrouw De Boer, u hebt ervoor gekozen om een ongelooflijk lange motie te maken. Daarmee is uw tijd op.

Mevrouw De Boer (VVD):

Dat klopt. Ik heb hierna nog een VAO en ik ga dan nog een aantal moties indienen. Die moties komen zo meteen.

De voorzitter:

Dat is aan u.

Ik geef graag het woord aan mevrouw Van Veldhoven.

Mevrouw Van Veldhoven (D66):

Voorzitter. Ik heb één korte motie.

Motie

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

constaterende dat het op dit moment niet is toegestaan een fiets mee te nemen in de Intercity direct;

overwegende dat in de hsl-concessie een expliciete verplichting voor een onderzoek naar de mogelijkheden tot het meenemen van een fiets in de Intercity direct is opgenomen, maar dit onderzoek nooit heeft plaatsgevonden;

verzoekt de regering, de concessie te handhaven en de NS te laten onderzoeken hoe een fiets meegenomen kan worden in de Intercity direct en de Kamer hierover voor het einde van 2017 te informeren,

en gaat over tot de orde van de dag.

De voorzitter:

Deze motie is voorgesteld door de leden Van Veldhoven en Hoogland. Naar mij blijkt, wordt de indiening ervan voldoende ondersteund.

Zij krijgt nr. 676 (29984).

Mevrouw Van Veldhoven (D66):

Hiermee hoop ik een bijdrage te leveren aan het nog sneller laten verlopen van alle VAO's.

De voorzitter:

Dat is een loffelijk streven.

Mevrouw Cegerek (PvdA):

Voorzitter. Ik heb een tweetal moties.

Motie

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

overwegende dat de in de Wet basisnet gestelde risicoplafonds ten aanzien van gevaarlijke stoffen voor het spoor nageleefd dienen te worden;

overwegende dat het op dit moment onduidelijk is in welke gevallen overgegaan wordt tot het nemen van een routeringsbesluit en dit voor zowel omwonenden als de sector onwenselijk is;

verzoekt de regering, nu reeds te specificeren wat de oorzaken zijn van overschrijdingen van de Wet basisnet en in kaart te brengen welke oplossingen, waaronder het nemen van een routeringsbesluit, binnen het kader van de Wet basisnet mogelijk zijn en de Kamer hierover voor 1 oktober 2016 te informeren,

en gaat over tot de orde van de dag.

De voorzitter:

Deze motie is voorgesteld door het lid Cegerek. Naar mij blijkt, wordt de indiening ervan voldoende ondersteund.

Zij krijgt nr. 677 (29984).

Motie

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

constaterende dat de in de Wet basisnet gestelde normen ten aanzien van gevaarlijke stoffen voor het spoor niet nageleefd worden;

overwegende dat vervoer over water een veilig alternatief kan bieden voor het vervoer van gevaarlijke stoffen over het spoor;

verzoekt de regering, de mogelijkheden voor het vervoer van gevaarlijke stoffen over water te verkennen en, waar dit een alternatief biedt, te bevorderen,

en gaat over tot de orde van de dag.

De voorzitter:

Deze motie is voorgesteld door het lid Cegerek. Naar mij blijkt, wordt de indiening ervan voldoende ondersteund.

Zij krijgt nr. 678 (29984).

De heer Van Helvert (CDA):

Voorzitter. We hebben over veel zaken gesproken in het AO Spoor, zelfs nog in derde instantie. Op mijn vragen naar een eventuele zwarte lijst heeft de staatssecretaris toegezegd heel streng te gaan controleren op gevaarlijke stoffen en giftige stoffen, zeker als bedrijven niet tijdig zeggen welke gevaarlijke stoffen zij bij zich hebben. Ik hoef daarover dus geen motie in te dienen.

Er is wel een ander onderwerp waar we wat aan kunnen doen: de trillingshinder door "onronde" wielen van goederenvervoerders uit het buitenland. Daarom dien ik de volgende motie in.

Motie

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

overwegende dat "onronde" wielen van slecht onderhouden goederentreinen in combinatie met een slecht geveerde massa zorgen voor een drastische verhoging van de wiellasten en daarmee voor meer trillingshinder en schade door trilling;

verzoekt de regering, in overleg met de goederenvervoerders op het spoor een plan te ontwikkelen om trillingshinder en trillingsschade te voorkomen en de Kamer daarover te informeren,

en gaat over tot de orde van de dag.

De voorzitter:

Deze motie is voorgesteld door het lid Van Helvert. Naar mij blijkt, wordt de indiening ervan voldoende ondersteund.

Zij krijgt nr. 679 (29984).

Motie

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

overwegende dat de goederenvervoerders over het spoor tijdens de nu spelende Betuwestremming vrijwel alle lading via andere routes geleiden, welke door stedelijke gebieden gaan;

overwegende dat het hier om een vermijdbaar veiligheidsrisico gaat;

overwegende dat TNO eerder heeft aangetoond dat een aanmerkelijk deel van de gevaarlijke lading via de binnenvaart vervoerd kan worden;

roept de regering op om maatregelen te nemen om met name gevaarlijke lading per binnenvaart te vervoeren en over deze maatregelen uiterlijk in september de Kamer te informeren,

en gaat over tot de orde van de dag.

De voorzitter:

Deze motie is voorgesteld door de leden Van Helvert en Smaling. Naar mij blijkt, wordt de indiening ervan voldoende ondersteund.

Zij krijgt nr. 680 (29984).

De heer Van Helvert (CDA):

Ik wil nog heel kort iets zeggen over die "onronde" wielen. Moeten we hier nu over vierkante wielen gaan babbelen, zult u misschien zeggen, maar dit is laaghangend fruit. Het plan hoeft niet uitvoerig te zijn; in principe kan het één A4'tje zijn. We spreken af dat vervoerders — zeker vervoerders vanuit het buitenland, want daar speelt het 't meest — gewoon vragen wanneer de wielen voor het laatst zijn geslepen. Volgens mij kan dat heel gemakkelijk worden opgelost.

De voorzitter:

Mijnheer Smaling, u wilt interrumperen. Ik vraag u wel om dat heel kort en snel te doen.

De heer Smaling (SP):

Volgens mij staat mijn naam ook onder deze tweede motie. Ik heb u dat niet horen zeggen, mijnheer Van Helvert. Is dat een misverstand?

De heer Van Helvert (CDA):

De motie over de binnenvaart, bedoelt de heer Smaling. Als ik zijn naam daar niet onder heb geschreven, dan bied ik mijn gemeende excuses aan. Ik heb daarover uitvoerig met de heer Smaling overlegd. Het spijt me zeer dat ik vergeten ben de naam van mijn zeer gewaardeerde collega Smaling onder deze motie te zetten. Misschien ligt het aan deze laatste dag voor het reces; dan gaat alles heel snel. Als dat nog is te repareren …

De voorzitter:

Dat wordt bij dezen gerepareerd. De motie op stuk nr. 680 is mede ondertekend door de heer Smaling.

De heer Van Helvert (CDA):

Mijn excuses aan het Nederlandse volk, Zijne Majesteit en de heer Smaling.

Mevrouw Van Tongeren (GroenLinks):

Voorzitter. Ook ik heb een motie over fietsen. Die gaat misschien net iets verder dan de motie van mevrouw Van Veldhoven. Als ze erg op elkaar lijken, kunnen we ze ook in elkaar schuiven.

Motie

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

overwegende dat vanwege de veiligheidseisen die aan de Intercity direct gesteld worden geen fietsen mogen worden meegenomen, maar dat vooralsnog onduidelijk is welke specifieke veiligheidsrisico's daarmee gemoeid zijn;

verzoekt de regering om erin te voorzien dat fietsen op korte termijn, zonder afbreuk aan de veiligheid te doen, kunnen worden meegenomen in de Intercity direct,

en gaat over tot de orde van de dag.

De voorzitter:

Deze motie is voorgesteld door het lid Van Tongeren. Naar mij blijkt, wordt de indiening ervan voldoende ondersteund.

Zij krijgt nr. 681 (29984).

Motie

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

overwegende dat het aantal nachtelijke treinverbindingen vrij minimaal is;

verzoekt de regering, te onderzoeken of en, zo ja, hoe het treinennachtnet kan worden uitgebreid, rekening houdend met de betrokken belangen van onder meer gebruikers, treinpersoneel en omwonenden van het spoornetwerk en de Kamer hierover te informeren,

en gaat over tot de orde van de dag.

De voorzitter:

Deze motie is voorgesteld door het lid Van Tongeren. Naar mij blijkt, wordt de indiening ervan voldoende ondersteund.

Zij krijgt nr. 682 (29984).

Mevrouw Van Tongeren (GroenLinks):

GroenLinks maakt zich ook zorgen over het vervoer van gevaarlijke stoffen door gemeenten. Ik vroeg mij af hoe het staat met het uitvoeren van het chloorconvenant. Dat was oorspronkelijk bedoeld om geen chloor meer op het treinennetwerk te hebben, in elk geval niet in binnensteden. Ik begrijp nu dat dit niet lukt. Ik verzoek om handhaving van het chloorconvenant.

De heer Houwers (Houwers):

Voorzitter. Ik dien de volgende motie in.

Motie

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

overwegende dat de vervoerders aankondigen te streven naar betere vormen van het reizen van deur tot deur binnen een uur;

overwegende dat dit een prima ontwikkeling en verbetering van het openbaar vervoer is;

overwegende dat dit echter kostbare plannen zijn, van naar schatting 1 miljard structureel;

van mening dat deze plannen niet alleen ten laste moeten komen van de belastingbetaler, maar ook gedragen zouden moeten worden door de gebruikers;

verzoekt de regering, te onderzoeken of de kosten van het realiseren van het reizen van deur tot deur ook ten dele opgebracht kunnen worden door de gebruikers,

en gaat over tot de orde van de dag.

De voorzitter:

Deze motie is voorgesteld door het lid Houwers. Naar mij blijkt, wordt de indiening ervan voldoende ondersteund.

Zij krijgt nr. 683 (29984).

Ik schors de vergadering voor enkele ogenblikken.

De vergadering wordt enkele ogenblikken geschorst.

De voorzitter:

Ik geef graag het woord aan de staatssecretaris.

Staatssecretaris Dijksma:

Voorzitter. Ik begin meteen met het oordeel op de moties.

Mevrouw De Boer heeft een heel lange motie ingediend. Dat is de motie op stuk nr. 675. Die motie gaat over de vraag hoe het nu verder moet met gevaarlijke stoffen en over het voorkomen van overlast en risico's voor omwonenden. Een eerste analyse van de oorzaken van de overschrijdingen door ProRail is afgerond. De Kamer krijgt daar heel binnenkort, waarschijnlijk deze week nog, informatie over. Die analyse biedt aanknopingspunten voor oplossingen. Het is overigens geen gemakkelijke opgave. Ik ga met de sector aan de slag. Om een heel lang verhaal kort te houden: ik zal deze voorstellen daarin meenemen, ik beschouw de motie als ondersteuning van beleid en ik laat het oordeel daarover aan de Kamer.

De voorzitter:

Een technische opmerking: u kunt de motie ook overnemen als u dat wenst.

Staatssecretaris Dijksma:

Ik kan me voorstellen dat mevrouw De Boer daar graag over wil laten stemmen.

De voorzitter:

Maar ik vroeg wat u deed.

Staatssecretaris Dijksma:

Ik laat het oordeel over deze motie aan de Kamer.

In de motie-Van Veldhoven/Hoogland op stuk nr. 676 wordt de regering verzocht om een onderzoek te doen naar de mogelijkheid om een fiets mee te nemen in de Intercity direct en om de Kamer hierover voor het einde van 2017 te informeren. Er blijken aanpassingen van het materieel nodig te zijn om ervoor te zorgen dat fietsen stevig en veilig bevestigd kunnen worden. Dat kan nog niet bij de huidige ombouw van rijtuigen. We zijn wel bezig met het verbeteren van het hsl-aanbod en de fietsvoorzieningen daarbinnen. In die zin kan ik de motie als ondersteuning van het beleid beschouwen, want in 2017 zullen de eerste treinen met fietsvoorzieningen op de binnenlandse hsl-diensten gaan rijden. Ik beschouw deze motie dus als ondersteuning van het beleid en ik laat het oordeel daarover aan de Kamer.

De motie-Van Tongeren op stuk nr. 681 neem ik meteen mee, want die gaat ook hierover. Ik ontraad die motie, omdat het gevraagde vanwege de veiligheid gewoon niet op korte termijn kan. De motie van mevrouw Van Veldhoven en de heer Hoogland is net iets aanvaardbaarder geformuleerd. De motie op stuk nr. 681 ontraad ik dus.

De motie-Cegerek op stuk nr. 677 gaat over de Wet basisnet en de vraag wat ons nu te doen staat. Ik beschouw deze motie als ondersteuning van het beleid en ik laat het oordeel daarover aan de Kamer.

Dat geldt ook voor de motie-Cegerek op stuk nr. 678. De mogelijkheden voor het vervoer over water zijn wel beperkt. Dat heeft ook te maken met de beperkte vertakking van de binnenwateren in vergelijking met het spoor. De keuze is uiteindelijk natuurlijk aan de markt, maar ik ben bereid om de binnenvaart daar waar mogelijk te stimuleren en om deze oplossingsrichting mee te nemen. Ik laat het oordeel over deze motie dus aan de Kamer en ik beschouw haar als ondersteuning van het beleid.

De motie-Van Helvert op stuk nr. 679 gaat over trillingshinder. Ik wil wel met de vervoerders bespreken wat er mogelijk is. We hebben natuurlijk wel te maken met een internationale markt. Ik kan dus niet op voorhand dingen verbieden. Je moet dan gaan kijken naar de differentiatie van bijvoorbeeld tarieven om zo bepaalde oude locomotieven uit te faseren. Dat zou op termijn wel kunnen. Ik zal echter met de vervoerders om tafel gaan, zoals de heer Van Helvert voorstelt. In die zin beschouw ik de motie als ondersteuning van het beleid en laat ik het oordeel daarover aan de Kamer.

De voorzitter:

Gaat u verder met de volgende motie.

Staatssecretaris Dijksma:

In de motie-Van Helvert/Smaling op stuk nr. 680 wordt de regering verzocht om nu maatregelen te nemen om gevaarlijke lading via de binnenvaart te vervoeren en om de Kamer daar in september over te informeren. Dat is gewoon te snel. De motie van mevrouw Cegerek heb ik ondersteund. Misschien kunt u nog met elkaar samen wat moois beginnen, maar ik ontraad deze motie echt, want in dit tempo red ik dat niet.

De heer Van Helvert (CDA):

De heer Smaling en ik zullen de motie intrekken en aan de plenaire griffie laten weten dat wij onze namen onder de motie van mevrouw Cegerek laten zetten.

Staatssecretaris Dijksma:

Heel goed.

De voorzitter:

Aangezien de motie-Van Helvert/Smaling (29984, nr. 680) is ingetrokken, maakt zij geen onderwerp van beraadslaging meer uit.

Staatssecretaris Dijksma:

Dan kom ik bij de motie op stuk nr. 682 van mevrouw Van Tongeren over het nachtnet en hoe dat kan worden uitgebreid. Aan de OV en Spoortafel spreken wij, ook decentrale overheden, vervoerders en I en M, over de mogelijkheden. Ik zal uw wens daar inbrengen en kan de motie aan het oordeel van de Kamer overlaten.

Mevrouw Van Tongeren (GroenLinks):

Mag ik een punt maken?

De voorzitter:

Ja.

Mevrouw Van Tongeren (GroenLinks):

Als ik dat "op korte termijn" schrap uit de eerdere motie, zou dat het oordeel van de staatssecretaris veranderen?

De voorzitter:

Welke motie is dat?

Mevrouw Van Tongeren (GroenLinks):

Die op stuk nr. 681.

De voorzitter:

Ik had die motie al weggelegd.

Staatssecretaris Dijksma:

Dan is de motie eigenlijk gelijk aan die van mevrouw Van Veldhoven. U zou ook uw naam onder de motie van mevrouw Van Veldhoven kunnen zetten. Een suggestie.

De voorzitter:

Zullen we even ter zake komen?

Mevrouw Van Veldhoven (D66):

Als de heer Hoogland daar geen bezwaar tegen heeft, heb ik er geen bezwaar tegen als mevrouw Van Tongeren haar naam eronder zet. Ik wil dat wel even met de heer Hoogland overleggen, maar in principe lijkt mij dat prima.

De voorzitter:

De heer Hoogland is akkoord.

Mevrouw Van Veldhoven (D66):

Prima, dan doen wij het zo.

De voorzitter:

Aangezien de motie-Van Tongeren (29984, nr. 681) is ingetrokken, maakt zij geen onderwerp van beraadslaging meer uit.

De voorzitter:

De motie-Van Veldhoven/Hoogland (29984, nr. 676) is in die zin gewijzigd dat zij thans is ondertekend door de leden Van Veldhoven, Hoogland en Van Tongeren, en luidt:

Motie

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

constaterende dat het op dit moment niet is toegestaan een fiets mee te nemen in de Intercity direct;

overwegende dat in de hsl-concessie een expliciete verplichting voor een onderzoek naar de mogelijkheden tot het meenemen van een fiets in de Intercity direct is opgenomen, maar dit onderzoek nooit heeft plaatsgevonden;

verzoekt de regering, de concessie te handhaven en de NS te laten onderzoeken hoe een fiets meegenomen kan worden in de Intercity Direct, en de Kamer hierover voor het einde van 2017 te informeren,

en gaat over tot de orde van de dag.

Naar mij blijkt, wordt de indiening ervan voldoende ondersteund.

Zij krijgt nr. 684, was nr. 676 (29984).

Staatssecretaris Dijksma:

Dan kom ik bij de motie op stuk nr. 683. Daarin wordt de regering gevraagd te onderzoeken of de kosten van het realiseren voor van het reizen van deur tot deur ook kunnen worden opgebracht door de gebruikers. De heer Houwers is er als een kievit bij. Het plan is nog maar vanochtend gelanceerd. Ik zeg altijd: ik ben al bezig met hoogfrequent spoor en daar stoppen wij al miljarden in. Wij zijn met 11 miljard euro tot 2028 in de weer. Ik was niet van plan om daarop vooruitlopend nu alvast van alles te gaan onderzoeken. Om die reden ontraad ik de motie. Wij hebben er nog niet eens een debat over gehad.

Er is nog een enkele vraag van mevrouw Van Tongeren over het chloorconvenant. Het chloorconvenant is afgelopen en een verlenging daarvan is onderwerp van bespreking met AkzoNobel. Ik zal de Kamer schriftelijk informeren over de uitkomst. Dat was mijn inbreng.

De beraadslaging wordt gesloten.

De voorzitter:

Ik dank u zeer. Wij stemmen later over de ingediende moties.