2 Vragenuur

Aan de orde is het mondelinge vragenuur, overeenkomstig artikel 136 van het Reglement van Orde.

Vragen van het lid Schouw aan de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport over het bericht dat de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) attracties zonder geldig veiligheidscertificaat open heeft gehouden.

De heer Schouw (D66):

Voorzitter. Er is sprake van fraude met veiligheidskeuringen bij kermissen en afgekeurde kermisattracties blijven te vaak open. Dat kan natuurlijk niet. Want hoe veilig is de kermis? Kermisattracties trekken veel bezoek, de toestellen draaien dag in, dag uit en ze worden bovendien steeds groter en sneller, maar daarmee ook veel gevaarlijker. Daarom moeten we absoluut geen risico nemen met de veiligheid. Minimale risico's, dat is de opdracht voor deze minister en voor de NVWA. Mensen stappen in een attractie omdat ze denken dat het veilig is. Die garantie moeten ze krijgen; zij moeten daarvan uit kunnen gaan. Maar per jaar zijn er bijna 500 ongelukken op de kermis. Ook de NVWA erkent dat vorig jaar ten minste vijftien attracties open waren, zonder goedkeuring. Vandaar mijn vragen.

1. Per 1 juni 2012 mag de NVWA niet-gekeurde attracties sluiten. Waarom gebeurt dat niet altijd?

2. De keuringsdochters van de NVWA hanteren elk hun eigen keuringseisen. Waarom geen duidelijkheid over een spijkerharde toepassing van die regels?

3. Hoeveel malafide keuringsdochters zijn nog werkzaam voor de NVWA en waarom?

4. Hoe krijgt zo'n keuringsdochter eigenlijk een keuringscertificaat en hoe hard en hoe stelselmatig wordt daarop gecontroleerd?

5. Zou het geen idee zijn om een verplicht goedkeuringscertificaat zichtbaar te maken op de attractie?

6. Gemeenten doen de opstellingsinspecties naar willekeur: dan wel, dan niet. Een op de drie opstellingsinspecties constateert een gebrek. Wat gaat het kabinet op dit punt doen aan uniformering?

7. Moeten gemeenten die inspecties niet verplicht gaan uitvoeren?

De voorzitter:

Ik geef het woord aan de minister van VWS voor de beantwoording van deze zeven vragen in twee minuten. Ik wens haar veel sterkte!

Minister Schippers:

Voorzitter. De heer Schouw vroeg hoe veilig de kermis is. Ik vind het belangrijk om aan te geven dat wij er alles aan doen om de kermis zo veilig mogelijk te maken. We hebben het beleid aangescherpt, omdat de attracties, zoals de heer Schouw heeft aangegeven, steeds wilder en spannender worden. Het is daarom van belang dat de overheid ervoor zorgt dat het goed gaat. Uit de cijfers van Veiligheid.nl blijkt dat er per jaar 720 ongevallen met attractietoestellen plaatsvinden. De oorzaak van die ongevallen ligt niet altijd in de onveiligheid van het attractietoestel of de omgeving. 270 van de ongevallen gebeuren met botsautootjes. De ongevallen hebben heel veel oorzaken. Gezien het grote aantal bezoekers van kermissen in Nederland is dit een relatief laag aantal. Dat aantal is ook nog eens fors gedaald, namelijk met 22%, in de periode 1997–2006. Dat is mede te danken aan de strenge regels voor kermisattracties die in Nederland gelden. Die regels zijn strenger dan de Europese regels. We hebben er een Nederlandse kop op gezet, om onze attracties nog veiliger te laten zijn dan die in andere landen, of dan in ieder geval de Europese richtlijn voorschrijft. De NVWA ziet toe op deze wetgeving, en ze heeft in het verleden inderdaad kermissen door laten gaan waarvan de papieren niet volledig waren. Attracties met een mogelijk risico zijn wel aangepakt, maar men heeft overschrijdingen met een week laten lopen. Wij hebben gezegd: dat moeten wij niet hebben. Dus vanaf 1 juni 2012 mogen attracties niet doorlopen als de papieren onvolledig of oncorrect zijn. Met andere woorden: de attractie wordt dan stilgelegd. De NVWA heeft dit beleid vanaf 1 juni 2012 ingezet en zal dit ook voortzetten.

Verder ziet de NVWA toe op de aangewezen keuringsinstanties. Alle attracties moeten, voordat zij op de markt komen, gekeurd worden door een aangewezen keuringsinstantie. Dat is de eerste keuring. Dan worden zij jaarlijks herkeurd door de keuringsinstantie. Dat is de tweede controle. Die keuringsinstantie wordt door mij toegelaten, maar kan ook door mij geschorst worden.

De voorzitter:

Dank u wel.

Minister Schippers:

Ik heb nog niet alle zes vragen beantwoord.

De voorzitter:

Nee, maar dat is ook een onmogelijke opgave. Ik geef het woord aan de heer Schouw. Misschien kan hij de vragen herhalen.

De heer Schouw (D66):

Het is een mallemolen van vragen. De minister geeft heel goed aan dat wij in Nederland strenge keuringseisen hebben. Dat is natuurlijk fantastisch, maar afgelopen weekend stond wel een artikel in NRC over vier kermissen in Den Bosch, Mierlo, Geldrop en Tilburg waar attracties staan die niet zijn goedgekeurd. We kunnen er prachtig over praten maar in de praktijk wordt niet aan de eisen voldaan. Ik vraag de minister of attracties die niet zijn goedgekeurd per ingang van heden worden gesloten. Is de minister bereid om ervoor te zorgen dat er een zichtbaar goedkeuringsstempel op de attractie staat, zodat personen die daar gebruik van maken kunnen zien of de attractie is goedgekeurd of niet? Is de minister met mij van mening dat de malafide keuringsdochters van de NVWA keihard moeten worden aangepakt? Er wordt gerommeld en gesjoemeld met de regels en dat kan niet. Is de minister het tot slot met mij eens dat wij er ook voor moeten zorgen dat de gemeenten die kermisattracties altijd controleren op het moment dat zij in de gemeenten staan? De gemeenten doen dat nu naar willekeur. De ene gemeente doet het wel en de andere niet. Dat geeft onzekerheid en onveiligheid voor de consument.

Minister Schippers:

Vanaf 1 juni 2012 worden attracties die niet deugen gesloten. Het verplichte certificaat moet zichtbaar op de attractie worden aangebracht. Dat is nu al verplicht. Malafide keuringsinstanties worden hard aangepakt. Van twee aangewezen keuringsinstanties is de bevoegdheid om te keuren onlangs ingetrokken. Eén zaak loopt nog. Dat zijn de bij ons bekende problemen. Dus wij pakken die keuringsinstanties, als zij hun werk niet goed doen, hard aan. Zij moeten werken volgens normen die in een zeer geprofessionaliseerd overleg worden afgesproken. Daarop worden zij afgerekend door de NVWA. De gemeente is verantwoordelijk voor de lokale situatie waar de kermis wordt opgebouwd omdat zij die locaties kent. De gemeente kent die pleintjes en grasveldjes waar de kermissen moeten worden opgebouwd. De gemeente kent de omgeving en de risico's daarvan. Als zij zelf de kennis niet in huis heeft, moet zij een keuringsinstantie in dienst nemen die dat voor haar doet. De verantwoordelijkheid daarvoor ligt bij de gemeente. De NVWA heeft vastgesteld dat iedere attractie jaarlijks wordt gecontroleerd en ook voordat de attractie op de markt komt.

De voorzitter:

Mijnheer Schouw, u hebt nog tijd voor één opmerking.

De heer Schouw (D66):

Ik heb een opmerking op het punt van wat ik dan maar noem "afschuiven". De minister zegt dat de gemeenten verplicht zijn om te keuren. Ik zeg tegen de minister: de gemeenten zijn niet verplicht om te keuren. Is zij bereid om met de gemeenten om de tafel te gaan zitten om ervoor te zorgen dat die keuring wel gaat plaatsvinden?

Minister Schippers:

De gemeente is verantwoordelijk voor die keuring. Dat is niet voor niets. Dat is niet om het af te schuiven. Je moet verantwoordelijkheid leggen op het niveau waar zij waargemaakt kan worden. Ik zal op uw verzoek onder de aandacht van de VNG brengen dat de gemeenten die verantwoordelijkheid hebben en dat zij die ook moeten waarmaken.

De voorzitter:

Er zijn geen nadere vragen. Ik dank de minister voor de komst naar de Kamer.