14 Voedselfraude

Aan de orde is het debat naar aanleiding van een algemeen overleg op 24 april 2013 over voedselfraude.

De voorzitter:

Ik zie mevrouw Thieme al naar voren lopen, maar het woord is eerst aan de heer Schouw. Voor zijn naam staat namelijk een 1.

De heer Schouw (D66):

Voorzitter. Mevrouw Thieme heeft het VAO aangevraagd.

Ik begin met een compliment aan de Kamer en het kabinet omdat we de afgelopen drie maanden hand in hand met elkaar dossiers over voedselfraude hebben doorgenomen. We hebben daar verschillende debatten over gevoerd met beide bewindslieden. Dat is zeer constructief. Er zijn onderzoeken aangekondigd. Ik heb het idee dat we het komende jaar echt een groot aantal verbeteringen tot stand gaan brengen. De awareness is maximaal. De stappen die we kunnen zetten, zijn ook maximaal; dat is een mooi bereik.

Ik dien twee moties in.

Motie

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

constaterende dat er verschillende keurmerken zijn die aangeven of voedsel gezond is, of de productie duurzaam is of nog andere zaken aangeven;

van mening dat een integraal systeem voor voedsel dat inzicht geeft in de kwaliteit en herkomst van voedsel de voorkeur heeft;

verzoekt de regering, in overleg met de sector tot één integraal sterrensysteem te komen waarbij voor de consument duidelijk is of het product voldoet aan eisen voor duurzaamheid, dierenwelzijn en volksgezondheid,

en gaat over tot de orde van de dag.

De voorzitter:

Deze motie is voorgesteld door het lid Schouw. Naar mij blijkt, wordt de indiening ervan voldoende ondersteund.

Zij krijgt nr. 349 (26991).

Motie

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

constaterende dat er ten minste 33 verschillende zelfcontrolesystemen voor de kwaliteit van vlees bestaan, die onvoldoende zorgen voor kwaliteitsborging in de hele keten;

constaterende dat de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit te beperkt fysiek controleert en pas in geval van incidenten die controle opvoert;

overwegende dat het voor consument en producent essentieel is dat de kwaliteit van voedsel is gegarandeerd;

verzoekt de regering, te onderzoeken of de verschillende ketenkwaliteitssystemen voor voedsel kunnen worden geüniformeerd en verbreed van voedselveiligheid tot "kwaliteit breed" (inclusief dierenwelzijn en milieu) en de NVWA op te dragen en in staat te stellen frequenter en onaangekondigd fysieke inspecties in de vleesketen uit te voeren, naast controle op zelfcontrolesystemen,

en gaat over tot de orde van de dag.

De voorzitter:

Deze motie is voorgesteld door de leden Schouw en Thieme. Naar mij blijkt, wordt de indiening ervan voldoende ondersteund.

Zij krijgt nr. 350 (26991).

Mevrouw Thieme (PvdD):

Voorzitter. Ik ben blij met het verzoek van het kabinet aan de Onderzoeksraad Voor Veiligheid naar het reilen en zeilen in de vleesindustrie. We zitten ondertussen nog wel met dat enorme voedselschandaal van 50 miljoen kilo vlees. Consumenten moeten weten dat terechtgekomen is. Daarom dien ik de volgende motie in.

Motie

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

overwegende dat consumenten recht hebben op transparante informatie over de veiligheid en betrouwbaarheid van hun voedsel;

overwegende dat consumenten uit voorzorg willen kunnen handelen wanneer er sprake is van een voedselschandaal;

verzoekt de regering, bij voedselschandalen waarbij verdachte of ontraceerbare producten aan consumenten geleverd zijn, per direct de namen van alle betrokken bedrijven en de EG-erkenningsnummers te publiceren in combinatie met de aard van de verdenking,

en gaat over tot de orde van de dag.

De voorzitter:

Deze motie is voorgesteld door de leden Thieme en Schouw. Naar mij blijkt, wordt de indiening ervan voldoende ondersteund.

Zij krijgt nr. 351 (26991).

Mevrouw Thieme (PvdD):

Herkomst van vlees is een hoofdpijndossier. Daarom dien ik de volgende motie in.

Motie

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

verzoekt de regering, een nationale etiketteringsplicht voor alle voedselproducten die dierlijke ingrediënten bevatten in te stellen, waarbij het etiket sluitend verklaart wat de landen van herkomst zijn van de dierlijke ingrediënten en van welke dieren de ingrediënten voor welk percentage afkomstig zijn,

en gaat over tot de orde van de dag.

De voorzitter:

Deze motie is voorgesteld door de leden Thieme en Schouw. Naar mij blijkt, wordt de indiening ervan voldoende ondersteund.

Zij krijgt nr. 352 (26991).

De heer Van Gerven (SP):

Voorzitter. Ik dien één motie in van mijn hand.

Motie

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

overwegende dat Europees een traceerbaarheidsplicht voor vlees van vier uur geldt;

overwegende dat bij het recente vleesschandaal bij Selten veertien dagen voor de traceerbaarheid is gehanteerd;

overwegende dat bij de salmonellabesmetting van zalm tijdige terugroeping niet mogelijk bleek;

verzoekt de regering, te onderzoeken in hoeverre de reactiecapaciteit in geval van voedselcalamiteiten afdoende is en hierover voor eind mei aan de Kamer te rapporteren,

en gaat over tot de orde van de dag.

De voorzitter:

Deze motie is voorgesteld door het lid Van Gerven. Naar mij blijkt, wordt de indiening ervan voldoende ondersteund.

Zij krijgt nr. 353 (26991).

De heer Van Gerven (SP):

Ik heb deze motie ingediend omdat met name bij de zalm bleek hoe lang het duurde voordat er werd gehandeld en dat eerder handelen mogelijk infecties, ook met dodelijke afloop, had kunnen voorkomen. Vandaar deze spoedmotie; laat ik haar zo kwalificeren. Wij zullen later natuurlijk nog overleggen aan de hand van het onderzoek van de veiligheidsraad en van nadere rapporten over de manier waarop wij voedselfraude en de nadelige gevolgen van besmetting van voedsel kunnen voorkomen.

De voorzitter:

Ik geef het woord aan mevrouw Dikkers van de PvdA-fractie. Zij ziet af van de mogelijkheid om te spreken. Zowel mevrouw Lodders als de heer Geurts heeft ingeschreven voor nul minuten, waarmee er een einde is gekomen aan de termijn van de Kamer. De bewindspersoon wil graag een schorsing van vijf minuten.

De vergadering wordt van 21.07 uur tot 21.12 uur geschorst.

Minister Schippers:

Voorzitter. In zijn motie op stuk nr. 349 verzoekt de heer Schouw de regering om in overleg met de sector tot één integraal sterrensysteem te komen, waarbij voor de consument duidelijk is of het product voldoet aan eisen voor duurzaamheid, dierenwelzijn en volksgezondheid. Als wij die eisen stellen, moet het product daar sowieso aan voldoen, zou ik zeggen. Het idee om zo'n systeem op te zetten vind ik in principe niet onsympathiek, maar ik heb in het algemeen overleg aan mevrouw Dikkers toegezegd dat ik alles op een rijtje zal zetten en dat ik de Kamer hierover voor de zomer een brief zal sturen. Ik heb toen niet de conclusie van het sterrensysteem getrokken, maar het lijkt mij opportuun om alles eerst op een rijtje te zetten; daarna kan de Kamer concluderen wat zij daarmee doet. Ik vraag de heer Schouw dus om zijn motie aan te houden. Als dat niet mogelijk is, ontraad ik de motie toch.

In de motie-Schouw/Thieme op stuk nr. 350 wordt de regering verzocht, te onderzoeken of de verschillende ketenkwaliteitssystemen voor voedsel kunnen worden geüniformeerd en verbreed van voedselveiligheid tot "kwaliteit breed". Dit is eigenlijk hetzelfde als de eerste motie. Ik heb mevrouw Dikkers toegezegd om die systemen op een rijtje te zetten in een brief. Daarbij kijk ik ook naar het buitenland en naar wat daar gangbaar is. Ik vraag de heer Schouw dus om ook deze motie aan te houden en anders ontraad ik haar.

In de motie-Thieme/Schouw op stuk nr. 352 wordt de regering verzocht, een nationale etiketteringsplicht in te stellen voor alle voedselproducten die dierlijke ingrediënten bevatten. Een nationale etiketteringsplicht is niet mogelijk. Dit is een van de zaken die wij hebben overgeheveld naar Europees niveau; dan kun je het dus niet alsnog op nationaal niveau regelen. In het AO heb ik aangegeven dat er op Europees niveau een onderzoek is om de herkomst van de producten op het etiket te zetten. In het najaar komen de resultaten daarvan beschikbaar. Ik wil dat onderzoek graag afwachten.

Mevrouw Thieme (PvdD):

Hoe verklaart de minister dan dat bijvoorbeeld Frankrijk al een nationale etiketteringsplicht heeft? Het is in Frankrijk verplicht om op het etiket aan te geven hoeveel de boer heeft gekregen voor het landbouwproduct.

Minister Schippers:

Zo'n etiketteringsplicht is er niet, volgens onze informatie.

Mevrouw Thieme (PvdD):

Het is aangenomen door de Assemblée, zo heb ik begrepen, en het wordt op dit moment geïmplementeerd. Als de regering in Frankrijk had gezegd dat het van Europa niet mag, neem ik aan dat de Assemblée dat serieus zou hebben genomen.

Minister Schippers:

Ik weet niet hoe het gaat in de Franse politiek. Ik weet wel dat wij dit op Europees niveau doen. Dat is op zich niet gek, want onze producten gaan heel Europa door en komen vanuit heel Europa binnen. Wij moeten dit dus ook goed regelen op Europees niveau. Er worden nieuwe richtlijnen ingevoerd in december. Er wordt een onderzoek gedaan naar de herkomst. Dat onderzoek wacht ik af; de resultaten daarvan worden in het najaar verwacht. Wij kunnen geen eigen etiketten maken.

Staatssecretaris Dijksma:

Voorzitter. Mij resten twee moties, waar ik namens het kabinet een stemadvies bij zou willen geven. In de motie-Thieme/Schouw op stuk nr. 351 wordt de regering verzocht om bij voedselschandalen waarbij verdachte of ontraceerbare producten aan consumenten geleverd zijn, per direct de namen van alle betrokken bedrijven en de EG-erkenningsnummers te publiceren in combinatie met de aard van de verdenking. Ik heb in het debat toegezegd dat ik in overleg zal treden met de NVWA en de taskforce om te bezien of wij de informatievoorziening aan consumenten kunnen verbeteren, mede op basis van de aanbevelingen die de Consumentenbond ons daarvoor heeft gestuurd. Dit is echter per direct, zoals in de motie wordt gevraagd, niet mogelijk. Helaas moet ik deze motie dus ontraden.

Tot slot kom ik op de motie op stuk nr. 353. Daarin verzoekt de heer Van Gerven de regering, te onderzoeken in hoeverre de reactiecapaciteit in geval van voedselcalamiteiten afdoende is en hierover voor eind mei aan de Kamer te rapporteren. Dat is nou juist een onderwerp dat de Onderzoeksraad Voor Veiligheid zal meenemen. De Kamer ontvangt die rapportage, maar dan in december. Om die reden is datgene wat de heer Van Gerven vraagt, niet mogelijk. Daarom wil ik deze motie helaas maar toch beslist ontraden.

De beraadslaging wordt gesloten.

De voorzitter:

We zullen vanavond nog stemmen over de ingediende moties.

Ik schors de vergadering tot 21.30 uur, omdat het vooraf aangekondigde VAO over de JSF pas kan beginnen als het AO over de JSF is afgelopen, en dat is nog niet het geval.

De vergadering wordt van 21.18 uur tot 21.32 uur geschorst.