Aan de orde is het spoeddebat over diertransporten.

De voorzitter:

Een aantal leden zal bij nader inzien geen inbreng leveren in dit debat. Het woord is allereerst aan mevrouw Thieme. Met het oog op de tijd sta ik geen interrupties toe tussen de leden onderling.

Mevrouw Thieme (PvdD):

Voorzitter. Weer twee diertransportschandalen binnen twee weken. Als varkens gestapeld moesten worden, dan waren zij wel vierkant. De aangehouden recidiverende diertransporteur denkt ondanks deze fysieke onmogelijkheid dat varkens toch echt het beste als een soort stellingkasten tegen elkaar aangestapeld kunnen worden. Voor hun eigen bestwil en welzijn, zegt hij. En niet alleen hij. Het is onbegrijpelijk dat de Nederlandse Bond van Handelaren in Vee – die de meeste transporteurs vertegenwoordigt – en de NVV de transporteur de hand boven het hoofd houden en stellen dat de man weet wat hij doet, al 30 jaar lang. Nu de sector zo reageert op dit schandelijke wangedrag van de diertransporteur, moeten wij ons ernstig zorgen maken. Het toont eens te meer aan dat de mensen die betrokken zijn bij diertransport, zichzelf een brevet van onbekwaamheid hebben bezorgd. Uit de persberichten van de sector blijkt dat deze geen idee heeft wat de normen zijn of zouden moeten zijn voor diervriendelijk vervoer.

De voorzitter:

Mevrouw Thieme, houdt u er rekening mee dat de moties in de spreektijd moeten worden ingediend?

Mevrouw Thieme (PvdD):

Dan ga ik even wat sneller.

De voorzitter:

Ik vergis me verschrikkelijk, ik heb niets gezegd. Het is een spoeddebat en dit is uw eerste termijn.

Mevrouw Thieme (PvdD):

De minister wilde de 100%-klepcontrole weer invoeren na de diertransportschandalen, maar dat bleek achteraf niet meer dan een mediastunt. Lopend aan de leiband van de agrarische lobby, draaide zij haar besluit terug. Ondanks alle ophef van de afgelopen weken en de aanhoudende diertransportschandalen meent de veehandel door te kunnen gaan met hun business as usual. De veehandel voelt zich zelfs vrij om de overheid in de verdachtenbank te plaatsen door te stellen dat de overheid onterechte aanhoudingen verricht. Het is onverantwoord om het lot van dieren in de handen te leggen van de handel. Ik verzoek de minister de 100%-klepcontrole alsnog in te stellen. Kan de minister overigens uitleggen waarom zij de 100%-klepcontrole, zoals vanuit de Transportverordening is verplicht, niet standaard heeft ingevoerd? Nu voldoet Nederland niet aan de Europese regels. Kan de minister hier de toezegging doen dat zij per direct de vergunning van deze recidiverende transporteur intrekt en alle vrachtwagens van dit bedrijf aan de ketting legt?

Twee weken geleden heb ik gesproken met eurocommissaris Fischer Boel. Zij en haar ambtsgenoot Kyprianou maken zich ernstig zorgen over de huidige transporten. Kyprianou heeft de ambitie om de maximale transporttijden sterk terug te dringen. Dit zou Nederland als grootste transporteur serieus moeten nemen, maar niets lijkt minder het geval.

Tot slot zijn wij van mening dat er een einde moet komen aan de bio-industrie.

Mevrouw Van Velzen (SP):

Voorzitter. Een maand geleden zag de minister met steun van de coalitie reden om tegen haar eigen voornemen in niet elk dierentransport bij het opladen te laten keuren door een dierenarts; een soepelheid die de sector helaas niet verdient. Dezelfde overtreder ging alweer de fout in. Zijn wagen was overbeladen met varkens en dat is onacceptabel. De SP-fractie vindt dat een dergelijke transporteur nooit meer mag rijden. Wordt nu eindelijk de vergunning van dit bedrijf ingetrokken? Op basis van de Europese verordening kan dat namelijk wel degelijk. Is de minister bereid om met de Wet economische delicten in de hand vrachtwagens in beslag te laten nemen?

Met de 100%-controle was dit niet gebeurd. Ik stel dan ook voor dat de honderdprocentcontrole zo snel mogelijk weer wordt ingevoerd. Is de minister bereid, deze strakke controle in te voeren, in ieder geval tot de sector zelf met een deugdelijk en geborgd kwaliteitssysteem komt? Dit zou volgens de minister 1 januari gereed moeten zijn. De controle zou een extra zekerheid zijn dat er niet of moeilijker gesold wordt met dieren tot een beter systeem is ingevoerd.

De Kamer nam naar aanleiding van het vorige spoeddebat de motie-Van Velzen/Van der Ham aan die de minister opdraagt om nu de Europese discussie te openen over het limiteren van de reisduur van diertransporten tot acht uur. Dat was een goede zaak. Vrijdag ontving ik de Nota Dierenwelzijn van de minister, waarin ik lees dat zij wel wacht tot de evaluatie in 2009 en de acht uur alleen voorstelt voor slachtvee. Dat is niet in orde, mevrouw de minister. U dient aangenomen moties uit te voeren. Hoe vaak moet ik u dat vandaag nog zeggen? Dit is niet manier waarop u met de Kamer om dient te gaan. De motie-Van Velzen/Van der Ham is aangenomen en ik wil vanavond van u horen dat u die gaat uitvoeren.

Ten slotte, de SP-fractie blijft aandringen op een complete herbezinning op de omvang, het nut en de noodzaak van diertransporten en wil in ieder geval dat transporten met levend vee zo veel mogelijk worden vervangen door alternatieven. Laten wij echter beginnen met de 100%-klepcontrole.

De heer Van der Ham (D66):

Voorzitter. Mevrouw Van Gent en ik waren nog elders in het gebouw en zijn hierheen gespoed. De D66-fractie zal de motie die is ingediend door mevrouw Thieme, steunen. Mevrouw Van Velzen heeft daarnet terecht gewezen op de motie-Van Velzen/Van der Ham, waarvan ook mijn fractie heeft moeten constateren dat deze helemaal geen gevolg heeft gekregen in de Nota Dierenwelzijn. Dat kan niet. Wij willen dat de minister vandaag sowieso toezegt dat deze motie wordt uitgevoerd.

Een paar weken geleden hebben wij hierover een debat gevoerd. De minister heeft toen wat ons betreft een goed voorstel gedaan. Zij is daarop teruggefloten door een gelegenheidscoalitie in de Kamer. Alleen al zo'n incident zoals nu heeft plaatsgevonden, bewijst dat de uitgangspunten van de minister de aankomende tijd in ieder geval leidend zouden moeten zijn. Het is ook de portee van de motie van mevrouw Thieme om het oorspronkelijke beleid van de minister weer op de kaart te zetten en uit te voeren. Ik vraag dan ook de motie die de heer Ormel een paar weken geleden heeft ingediend, niet uit te voeren. Gezien de praktijk heeft deze motie blijkbaar niet gewerkt.

De voorzitter:

Ik voel mij gesteund door het feit dat u ook dacht dat de moties in eerste termijn zouden worden ingediend. Mevrouw Thieme heeft haar motie bewaard voor de tweede termijn. U hebt nu iets over haar motie verklapt, maar daar komen wij wel overheen.

De heer Graus (PVV):

Voorzitter. Ik verwijt eigenlijk eenieder die hier aanwezig is, dat de Partij voor de Vrijheid en ik niet worden gesteund als wij vragen om minimumstraffen voor dit soort mensen. Ik noem mensen die zo met dieren omgaan, altijd zieke idioten. Deze persoon, en ook het transportbedrijf, had eigenlijk in de gevangenis gehoord en had niet meer met een vrachtauto mogen rijden. Met name als het om dierenmishandeling gaat, blijkt keer op keer dat het om recidivisten gaat. Ik vraag eenieder om ons te steunen in ons pleidooi voor minimum gevangenisstraffen. Dan was dit niet gebeurd.

Het is leuk dat er nu een spoeddebat is aangevraagd, maar dat is mosterd na de maaltijd. Ik vind het verschrikkelijk. Tijdens het vorige debat zijn ook moties ingediend, die het helaas niet hebben gehaald. Ik vraag de minister wederom om de transporteur en chauffeur die zich hieraan schuldig maken, hard aan te pakken. Ik weet dat de minister dadelijk gaat verwijzen naar de minister van Justitie. Zij mag met hem gaan praten. Wij doen dat vanaf onze kant. Deze mensen behoren niet met dieren rond te rijden. Zij behoren alles te doen, behalve met dieren rond te rijden. Wij eisen ook dat de vrachtwagen in de versnipperaar gaat. Dat valt heel goed te doen. Wij rekenen op de steun van onze minister van LNV.

Mevrouw Van Gent (GroenLinks):

Voorzitter. Daar staan wij weer, nu vanwege een spoeddebat over het transport van dieren. Waar mensen beesten worden, moet de overheid ingrijpen. Dat zei ik de vorige keer ook al. Wij hebben toen een heel debat gevoerd naar aanleiding van de motie-Ormel c.s. Wij vonden de door de minister voorgestelde 100%-controle goed, maar die is helaas door de motie afgezwakt. Net zei collega Waalkens tegen mij dat door de Kamer aangenomen moties moeten worden uitgevoerd. Ik zeg tegen hem dat ik de motie-Ormel c.s. te slap vond. Ik vond het door de minister voorgestelde beleid beter. Ik vraag de minister om de gps zo snel mogelijk goed te laten werken, de kleppen voor honderd procent te controleren en de transporten te wegen. Vrachtwagens van chauffeurs die er een potje van maken, moeten aan de ketting. De beesten die bij de controle zijn aangetroffen, zaten onder het bloed. De chauffeur is binnen korte tijd voor de tweede keer betrapt, dus u kunt zich wel voorstellen wat zich daar allemaal heeft afgespeeld. Ik ben het spuugzat en heb er genoeg van. Ik weet niet hoe ik het nog duidelijker moet zeggen. Dit gaat gewoon aan de ketting. Voor deze transporteur is het wat mij betreft echt afgelopen. Ik schrik van de bonden van veehandelaars en transporteurs, die mij mailtjes en brieven sturen en het allemaal goedpraten. De vorige keer werd gezegd dat de goeden niet onder de kwaden mochten lijden, maar dit gebeurt juist op dit moment. Door degenen die er een potje van maken, dus de kwaden, komt dit in zo'n slecht daglicht te staan dat ook de goeden er last van hebben. Die worden daar namelijk ook op aangekeken. Dat moeten wij gewoon niet meer toestaan. Blijkbaar is de 100%-controle toch nodig. De goeden hebben er alleen maar baat bij, want die zullen geen last hebben van de controles. Zij doen toch alles volgens de regels. Ik vind dat het op deze manier niet kan. Baalt de minister er niet verschrikkelijk van dat zij vorige maand door een deel van de Tweede Kamer is teruggeroepen en nu weer met zo'n geval zit? Dat lijkt mij heel onplezierig. Ik stel de minister voor om de motie-Ormel zo uit te voeren dat zij gewoon doet wat zij oorspronkelijk van plan was. Mijn fractie zal haar daarin steunen.

De vergadering wordt enkele ogenblikken geschorst.

Minister Verburg:

Voorzitter. Op 12 september jongstleden hebben wij hier een debat gevoerd over diertransporten. Ik sta hier nu, ruim een maand later, alweer. Ik heb tijdens het vorige debat maatregelen afgekondigd voor verscherpte controles op de export van levend vee.

Vandaag spreken wij over een andere zaak. Vorige keer spraken wij over exportcontroles. Vandaag gaat het om reguliere controles door de Algemene Inspectiedienst van een binnenlands transport waarbij een overtreding is geconstateerd. Dat is de normale gang van zaken. Dat betekent dat de Algemene Inspectiedienst het werk gewoon doet, namelijk handhaven en controleren of diertransporten binnen de juiste spelregels worden uitgevoerd. Dat moet de conclusie zijn van het feit dat de AID het nodig heeft gevonden om hier een proces-verbaal op te maken. Ter plekke heeft de vervoerder onder toezicht van de AID de overbelading opgeheven. Het opgemaakte proces-verbaal ligt normaliter binnen drie weken bij het Openbaar Ministerie. Dat zal nu ook gebeuren. Dat is de normale strafrechtelijke weg.

Daarnaast is er nog een bestuursrechtelijke weg. Ook die zal ik volgen. Ik kan die weg echter pas inzetten nadat het Openbaar Ministerie het strafrechtelijk dossier heeft vrijgegeven.

Op grond van de beleidsregels die worden toegepast door de Voedsel- en Warenautoriteit en vervolgens de beleidsregels dierenwelzijn kan de vergunning voor vervoerders worden geschorst voor een bepaalde periode of kan deze worden ingetrokken indien personen, werkzaam bij een vervoersonderneming minimaal drie overtredingen hebben gepleegd of personen, werkzaam bij een vervoersonderneming opnieuw een overtreding hebben begaan vanaf twee jaar na de datum waarop de periode van schorsing of het tijdstip van intrekking is beëindigd. Dat is de stand van zaken van het geval waarover wij vandaag spreken.

Mevrouw Thieme heeft gevraagd om standaard 100%-klepcontroles in te voeren. Zij heeft daarbij gezegd dat de minister niet voldoet aan de transportverordening. Ik moet dat tegenspreken. Het Nederlandse systeem werkt met brancheprotocollen, die door de Europese Commissie zijn erkend. Zij hebben dus kracht van werking.

Mevrouw Thieme heeft verder gevraagd om per direct de vergunning van deze transporteur in te trekken. Ik heb daarnet geschetst hoe de zorgvuldige handhavingsprocedure handen en voeten krijgt, enerzijds via het Openbaar Ministerie en anderzijds via de bestuursrechtelijke handhaving. Ik kan dat op dit moment niet doen. Sterker, ik wil het niet doen omdat ik dat in strijd acht met de zorgvuldige handhaving, inclusief het strafrechtelijke en het bestuursrechtelijke vervolg.

Mevrouw Van Velzen heeft eenzelfde vraag gesteld, namelijk om de vrachtwagens in beslag te nemen. Ik heb zojuist de hele gang van zaken geschetst. Het proces-verbaal wordt nu opgemaakt. Dat gaat vervolgens naar het Openbaar Ministerie. Ik ben er absoluut niet aan toe om nu dit soort maatregelen te nemen, die wederrechtelijk zouden zijn.

Mevrouw Van Velzen heeft vervolgens gevraagd om de 100%-klepcontroles weer in te voeren. Ik verwijs op dit punt naar het vorige debat en naar het resultaat daarvan. Klepcontroles van internationale transporten geschieden bij verzamelplaatsen. Ik heb de branche uitgedaagd om voor het einde van dit jaar met nieuwe private handhavingssystemen te komen.

Mevrouw Van Velzen vroeg mij verder om de evaluatie van de transportverordening op de Europese agenda te zetten. Het gaat hierbij om de motie-Van Velzen/Van der Ham. Ik moet eerlijk zeggen dat mevrouw Van Velzen hier een punt heeft. Zij en de heer Van der Ham hebben terecht opgemerkt dat ik heb toegezegd om dit te versnellen. Ik ga dat ook doen. De woordvoerders hebben terecht opgemerkt dat dit niet in de Nota Dierenwelzijn staat. Ik moet dit erkennen en ik zal dit in de nota herzien. Het naar voren halen van de evaluatie van de Europese transportrichtlijn zal ik zo spoedig mogelijk op de Europese agenda zetten.

Op de vraag van mevrouw Van Velzen wanneer de vergunning wordt ingetrokken, heb ik al antwoord gegeven. De heer Graus heeft nog een aantal vragen gesteld over de minimumstraffen. Wij kennen elkaar zo langzamerhand. De heer Graus komt steeds terug op de minimumstraffen. Ik heb hem daarbij steeds aangegeven dat hij een initiatiefwetsvoorstel bij de minister van Justitie moet indienen om zo'n minimumstraf ingevoerd te krijgen. Mevrouw Van Gent zegt ongeveer hetzelfde als de heer Graus als zij vraagt om 100%-klepcontroles en het aan de ketting leggen van vrachtwagens. Ik heb haar al gezegd dat ik daar niet aan toe ben. De Algemene Inspectiedienst handhaaft en is daarbij zo open als mogelijk is. Dit onderstreept nog eens de transparantie waarin de Algemene Inspectiedienst zo veel mogelijk werkt. De dienst verdient hiervoor een compliment. Dit is de situatie. Veel meer kan en wil ik hieraan niet doen.

Mevrouw Thieme (PvdD):

In Nederland wordt geen klepcontrole uitgevoerd. Dit betekent dat er geen dierenartsen aanwezig zijn die een verklaring kunnen ondertekenen dat dieren klaar zijn om getransporteerd te worden. Hiervoor in de plaats zijn er in Nederland de brancheprotocollen. De dierenbeschermingsorganisatie Animals' Angels, die gespecialiseerd is in veetransporten, heeft deze zaak voorgelegd aan DG SANCO, het verantwoordelijk departement van de Europese Commissie. DG SANCO heeft aangegeven dat er een dierenarts bij het inladen aanwezig moet zijn. Dit is volgens het departement een dwingende bepaling in de verordening. Ik heb begrepen dat deze briefwisseling de minister bekend is. Zij is in ieder geval bekend bij het ambtelijk apparaat. Ik vraag de minister dus nogmaals of het zo is dat zij zich niet houdt aan de Europese regel dat er standaard een dierenarts aanwezig moet zijn bij de klepcontrole.

Minister Verburg:

Ik moet u eerlijk bekennen dat ik deze briefwisseling niet ken. Het staat mevrouw Thieme uiteraard vrij om deze briefwisseling op enig moment te agenderen. Dit komt voor mij nu echter als een duveltje uit een doosje. Ik weet wel dat er regels gelden voor het binnenlands vervoer van dieren. Ik wil die nog wel eens voorlezen, maar mevrouw Thieme kent ze zeer waarschijnlijk al. De EU-transportverordening is ook van toepassing op de binnenlandse transporten met dieren. De vervoerder heeft een vergunning nodig om dieren te vervoeren en de wagens moeten zijn goedgekeurd. Hierbij geldt een uitzondering voor transporten over een afstand van minder dan 65 kilometer. Voor zulke transporten is geen voorafgaande vergunning nodig. Binnenlandse transporten hoeven op grond van de transportverordening niet vooraf op de plaats van vertrek te worden gecontroleerd. Deze transporten worden wel gecontroleerd bij controles op de weg. Dit is precies wat er is gebeurd.

Mevrouw Thieme (PvdD):

Ik vraag de minister niet, mij een hele verordening uit te leggen. Het gaat mij erom dat de minister niet weet dat wij niet voldoen aan deze verordening. Er is een dwingende bepaling dat er een dierenarts aanwezig moet zijn bij de inlading van de dieren. Ik vraag de minister of zij deze briefwisseling, die haar is toegestuurd, wil bezien. Zij kan desnoods per brief reageren.

Minister Verburg:

Ik weet niets van een briefwisseling. Wij houden ons aan de normale EU-transportverordening. Ik heb zojuist de regels genoemd. Ik wil ze nog wel eens voorlezen. Binnenlandse transporten hoeven op grond van de transportverordening niet vooraf op de plaats van vertrek te worden gecontroleerd. Het is niet meer en het is niet minder. Ik begrijp dat mevrouw Thieme nog heel veel meer wil inleggen, maar dit is het gewoon.

Mevrouw Thieme (PvdD):

Ik vraag de minister simpelweg of zij wil kijken naar de briefwisseling die bij haar bekend is. DG SANCO geeft aan dat Nederland op dit moment niet voldoet aan de Europese regelgeving. Ik vind dat een heel redelijk verzoek. Ik begrijp niet waarom de minister daar niet op in wil gaan.

Minister Verburg:

Normaal gesproken, krijg ik allerlei brieven. Het is in het verkeer tussen lidstaten en de Europese Commissie echter nog gebruikelijker om, als een Europees Commissaris vindt dat een lidstaat niet voldoet, rechtstreeks de eerstverantwoordelijke in die lidstaat aan te schrijven. Het is mij niet bekend dat wij op dat punt een klacht binnen hebben gekregen. Ik wil wel kijken of er een briefwisseling is. Als dat zo is, zal ik dat de Kamer bevestigen.

Mevrouw Van Gent (GroenLinks):

Het moet dus nog een keer misgaan met deze transporteur voordat de minister ingrijpt. Toch zijn het vrij nare dingen die zich daar afspelen. Deze persoon leert het blijkbaar niet. Klopt mijn stelling? Moet het eerst nog een keer misgaan, voordat wij eindelijk iets kunnen doen?

De minister heeft de vorige keer zelf een voorstel over die 100%-klepcontrole ingediend, maar zij moest toen helaas inbinden van een meerderheid van de Kamer. De minister verdedigt dit nu hartstochtelijk, maar eigenlijk is het heel jammer dat dit is gebeurd. Zou het niet veel beter zijn om weer met dat oorspronkelijke voorstel te komen?

Minister Verburg:

Op de eerste vraag van mevrouw Van Gent antwoord ik dat juist het feit dat de Algemene inspectiedienst deze transporteur heeft aangehouden en dat er een procesverbaal wordt opgemaakt, aangeeft dat de AID zijn werk doet. Dat is overigens het normale werk van de AID. Dat werkt dus. Tegelijkertijd moet het wettelijke traject zorgvuldig worden afgelopen. Ik heb zojuist geschetst hoe dat gaat, via het OM en de bestuursrechtelijke lijn. Als daar sancties uitkomen, worden die gewoon opgelegd. Ook dat werkt.

Mevrouw Van Gent komt verder terug op het debat dat wij destijds hebben gehad, maar het gaat nu over binnenlandse transporten. Toen ging het over exporttransporten. De Kamer heeft vervolgens gestemd over een motie. Daarover ligt een uitspraak van de Kamer. Het komt neer op klepcontroles voor alle dierverzamelplaatsen en het maken van een eigen handhavings- en certificeringssysteem door de sector zelf. Daar is de tijd voor gegeven tot 1 januari. Ik zie nu geen enkele aanleiding om op grond van dit incident het beleid bij te stellen en om nu iets anders te doen dan destijds door de Kamer is uitgesproken.

Mevrouw Van Gent (GroenLinks):

De minister hanteert nu een zeer krampachtige verdeling van binnen- en buitenlandse transporten, maar zo is het debat de vorige keer helemaal niet gelopen. Het ging over veetransporten, de misstanden die zich daarbij afspeelden en welke maatregelen in dat kader moesten worden getroffen. Ik vind het heel vreemd dat de minister nu ineens dit onderscheid aanbrengt. Ik wil weten hoe het zit met die 100%-klepcontroles van de diertransporten. De minister heeft dat oorspronkelijk zelf voorgesteld. Het moet dus nog een keer flink misgaan met deze transporteur. Deze persoon heeft daar op dit moment alle ruimte voor, maar dan staan wij hier over een paar weken weer. Dat kan de minister van LNV toch niet over haar kant laten gaan? Dit is toch zeer ernstig?

Minister Verburg:

Mevrouw Van Gent herhaalt zich. Ik doe dat ook. Er is een onderscheid tussen de exportregels met betrekking tot transport en de interne, dus binnenlandse transporten. Ik heb zojuist aangegeven wat de regels zijn voor het binnenlandse transport. Ten aanzien van het internationale transport voer ik uit wat de Kamer heeft uitgesproken, namelijk klepcontrole bij verzamelplaatsen en de ruimte voor het opzetten van een eigen certificeringsysteem tot het eind van het jaar. Anders gaat de klepcontrole overal worden uitgevoerd.

Mevrouw Van Gent (GroenLinks):

Ik stel vast dat de minister hier een totaal nieuwe scheiding hanteert, maar zo is het debat de vorige keer niet verlopen. Ik maak hier ernstig bezwaar tegen. Ik wil alsnog graag antwoord op mijn vraag over de transporteur. Gaat de minister over tot de orde van de dag en kan het haar allemaal niets schelen, of gaat zij nog iets anders doen?

Minister Verburg:

Ik houd mij aan regels van het spel. Dat lijkt mij wel zo zorgvuldig. Er is een onderscheid tussen binnenlandse transporten en buitenlandse transporten. Ik treed er niet in hoe mevrouw Van Gent het debat heeft beleefd. De spelregels van de Europese transportverordening kennen dat onderscheid tussen binnenlandse en internationale transporten. Wij passen de regels toe en handhaven die ook. Wij wisselen hierover vanavond van gedachte doordat de Algemene Inspectiedienst zorgvuldig en adequaat het handhavingswerk doet.

De heer Graus (PVV):

Is de minister het met mij eens dat dit niet had mogen gebeuren? Dat blijkt ook wel, want wij vinden het allemaal. Die persoon had dus gewoon bij de eerste keer al in de gevangenis terecht moeten komen. Daar waren redenen genoeg voor. Dan was dit niet gebeurd. Is de minister dat met mij eens?

Minister Verburg:

Dat ben ik niet met de heer Graus eens. Wij hebben spelregels. Deze transporteur heeft zich niet aan de spelregels gehouden. Dat betekent dat proces-verbaal wordt opgemaakt en dat de ernst van de overtreding wordt gewogen, zowel door het Openbaar Ministerie als via de bestuursrechtelijke lijn. De transporteur zal ook de gerechtvaardigde sanctie opgelegd krijgen.

De heer Graus (PVV):

Voorzitter, ik laat het hierbij. Zo heeft het geen zin om hiermee door te gaan.

Mevrouw Van Velzen (SP):

Een treurniswekkende mededeling!

De minister heeft het over spelregels en dat is terecht. Wij praten hier over een Europese verordening en de manier waarop Nederland die toepast. In de Europese verordening staan verschillende artikelen die de mogelijkheid bieden om iemand een vergunning af te nemen als iemand een overtreding begaat. Er wordt zelfs gekeken welke misstanden en welke overtredingen hebben plaatsgevonden. Ook kan over een periode van drie jaar worden teruggekeken voor de vergunningaanvraag. Op welk moment neemt de minister het besluit dat iemand die een vergunning aanvraagt, die niet meer krijgt? Zou de transporteur in kwestie alsnog van de minister een vergunning krijgen naar de letter en spelregels van de Europese verordening, als hij nu een vergunning aanvraagt?

Minister Verburg:

Wij hebben spelregels en wij hebben de handhaving van de spelregels. De handhaving van de spelregels laat ik over aan en heb ik in opdracht gegeven aan de Algemene Inspectiedienst. Daar werken mensen die er speciaal voor zijn opgeleid. Zij doen hun werk consciëntieus. Ik ga hier vanavond niet zomaar van alles veronderstellen en afkondigen. Ik volg de consciëntieuze werkbenadering van de Algemene Inspectiedienst, die de gerechtvaardigde sanctiemaatregelen ook zorgvuldig toepast met de juiste maat en op de juiste manier. Ik heb de twee lijnen geschetst, zowel strafrechtelijk als bestuursrechtelijk.

Mevrouw Van Velzen (SP):

Is de minister bereid om bij vergunningaanvragen voor het transport van dieren te kijken naar een periode van drie jaar voorafgaande aan de aanvraag, om te kijken of de betreffende transporteur dan wel het bedrijf stevige overtredingen heeft begaan en om op basis daarvan een vergunningaanvraag af te wijzen?

Minister Verburg:

Er zijn spelregels voor het verlenen van een vergunning. Daarbij wordt ook het verleden van een vergunningaanvrager gewogen. Ik heb geen reden om te veronderstellen dat het niet zorgvuldig gebeurt. Het gaat niet om de vraag of ik ertoe bereid ben. Het gebeurt en het gebeurt zorgvuldig.

De voorzitter:

Mevrouw Thieme, u hebt al een interruptie gepleegd. U hebt nog een tweede termijn.

Mevrouw Thieme (PvdD):

Hadden wij dan afgesproken dat er maar één interruptie mocht zijn? Volgens mij niet.

De voorzitter:

Maar daar ga ik over. Ik deel het u mee. U mag het in tweede termijn zeggen.

Mevrouw Thieme (PvdD):

Voorzitter. De bond van veehandelaren en de NVV hebben aangegeven dat er niets mis was met het transport waarover wij vanavond spreken. Het tegen elkaar aan stapelen van varkens zou zelfs in het voordeel zijn van de varkens en het dierenwelzijn bevorderen. Deze bond en de vakbond van varkenshouders worden geacht gezamenlijk een soort van kwaliteitssysteem op te stellen om de diertransporten te garanderen op diervriendelijkheid. Hoe kan de minister nog vertrouwen hebben in een bond die zo'n veetransporteur de hand boven het hoofd houdt?

Ik wil ook nog drie moties indienen.

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

constaterende dat de per 5 januari 2007 van kracht geworden EU-transportverordening (EG nr. 1/2005) het dwingende voorschrift heeft dat een keuringsdierenarts aanwezig dient te zijn bij het inladen van dieren;

constaterende dat de Nederlandse overheid in strijd met de Europese transportverordening deze controles op dit moment niet uitvoert;

verzoekt de regering om voor het inladen van de dieren die op transport gaan per direct, zoals eerder voorgenomen door de minister, een 100%-controle door keuringsdierenartsen in te voeren,

en gaat over tot de orde van de dag.

De voorzitter:

Deze motie is voorgesteld door de leden Thieme, Van Gent en Van der Ham. Naar mij blijkt, wordt zij voldoende ondersteund.

Zij krijgt nr. 77(28286).

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

constaterende dat veetransporteurs die worden veroordeeld voor overtreding van de transportverordening (EG nr. 1/2005) niet terugschrikken voor recidive;

van mening dat in geval van overtredingen die hebben geleid tot mishandeling, verwaarlozing of de dood van getransporteerde dieren recidive te allen tijde voorkomen dient te worden;

verzoekt de regering om bij overtredingen van de transportverordening (EG nr. 1/2005) waarbij mishandeling, verwaarlozing of de dood van getransporteerde dieren is geconstateerd, meteen over te gaan tot het intrekken van de transportvergunning en de transportwagens van het betreffende bedrijf aan de ketting te leggen,

en gaat over tot de orde van de dag.

De voorzitter:

Deze motie is voorgesteld door de leden Thieme, Van Gent en Van Velzen. Naar mij blijkt, wordt zij voldoende ondersteund.

Zij krijgt nr. 78(28286).

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

constaterende dat veel transporteurs meer dieren in hun vrachtwagen laden dan is toegestaan volgens de transportverordening (EG nr. 1/2005);

constaterende dat hierdoor dieren tijdens het transport niet de vereiste ruimte hebben wat kan leiden tot verwondingen, uitputting en sterfte;

van mening dat te allen tijde dient te worden voorkomen dat veetransporteurs de maximum belading van vrachtwagens overschrijden;

verzoekt de regering, voor het einde van dit jaar het wegen van beladen varkenstransportwagens weer in te voeren,

en gaat over tot de orde van de dag.

De voorzitter:

Deze motie is voorgesteld door de leden Thieme, Van Gent en Van Velzen. Naar mij blijkt, wordt zij voldoende ondersteund.

Zij krijgt nr. 79(28286).

Mevrouw Van Velzen (SP):

Voorzitter. Ik ben blij met de reactie van de minister dat wat nu in de Nota dierenwelzijn staat inderdaad niet de uitvoering van de motie-Van Velzen/Van der Ham is en dat zij daarop zal terugkomen. Dat is perfect. Zo kunnen wij weer met elkaar samenwerken.

Uiteindelijk is de kern van het verhaal dat straffen afschrikwekkend moeten zijn. Dat zegt de heer Graus terecht. Ik ben het niet eens met zijn pleidooi voor minimumstraffen, maar het is wel duidelijk dat de straffen die nu zijn uitgedeeld in ieder geval voor dit bedrijf niet afschrikwekkend genoeg zijn. De motie die ik daarover heb ingediend, is afgewezen, dus dat is voor mij helder.

Ik heb in eerste termijn niet voorgesteld om de 100%-controle per se voor altijd in te voeren, maar die gewoon nu in te voeren, gezien de feiten die op tafel liggen, totdat er een geborgd kwaliteitssysteem is aangenomen. Ik hoor er geen reactie van de minister op; vandaar de volgende motie.

De Van VelzenKamer,

gehoord de beraadslaging,

constaterende dat de sector per 1 januari 2008 een geborgd kwaliteitssysteem moet hebben voor het transport van dieren;

overwegende dat het wenselijk is om tot die tijd de vinger aan de pols te houden als het gaat om naleving van de verordening rond dierentransporten;

verzoekt de regering om de één op één controle aan de klep tot de invoering van het geborgd kwaliteitssysteem in alle gevallen verplicht te stellen en ervoor te zorgen dat hiervoor voldoende dierenartsen beschikbaar zijn,

en gaat over tot de orde van de dag.

De voorzitter:

Deze motie is voorgesteld door het lid Van Velzen. Naar mij blijkt, wordt zij voldoende ondersteund.

Zij krijgt nr. 80(28286).

De heer Graus (PVV):

Voorzitter. Ik ga deze Tweede Kamer niet eerder verlaten, al moet ik hier twaalf jaar zitten, voordat dierenmishandeling kei- en keihard wordt aangepakt met minimumstraffen. Ik ga weer drie moties indienen.

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

overwegende dat verschillende veetransporteurs/chauffeurs de bestaande wet- en regelgeving aan hun laars lappen;

overwegende dat mishandeling van dieren niet mag worden getolereerd;

verzoekt de regering om veetransporteurs/chauffeurs die zich schuldig maken aan dierenmishandeling tijdens het transport, laden en lossen een minimumstraf op te leggen evenals een levenslang verbod op het houden en transporteren van dieren,

en gaat over tot de orde van de dag.

De voorzitter:

Deze motie is voorgesteld door het lid Graus. Naar mij blijkt, wordt zij voldoende ondersteund.

Zij krijgt nr. 82(28286).

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

overwegende dat verschillende veetransportbedrijven de bestaande wet- en regelgeving aan hun laars lappen;

overwegende dat mishandeling van dieren niet mag worden getolereerd;

verzoekt de regering om van veetransportbedrijven die zich schuldig maken aan dierenmishandeling tijdens transport, laden en lossen een minimumstraf op te leggen, hun transportvergunning in te trekken en de betrokken vrachtwagencombinatie in beslag te nemen,

en gaat over tot de orde van de dag.

De voorzitter:

Deze motie is voorgesteld door het lid Graus. Naar mij blijkt, wordt zij voldoende ondersteund.

Zij krijgt nr. 83(28286).

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

overwegende dat het vervoer van levend slachtvee niet meer van deze tijd is;

overwegende dat onnodige kwelling van dieren niet mag worden getolereerd;

overwegende dat dieren erbij gebaat zijn in hun eigen omgeving geëuthanaseerd te worden;

verzoekt de regering om over te gaan tot het gebruik van mobiele slachthuizen en enkel nog karkasvervoer toe te staan voor doeldieren,

en gaat over tot de orde van de dag.

De voorzitter:

Deze motie is voorgesteld door het lid Graus. Naar mij blijkt, wordt zij voldoende ondersteund.

Zij krijgt nr. 81(28286).

De heer Van der Ham (D66):

U dient heel vaak moties in over minimumstraffen. Laat er geen verschil van mening over bestaan: iedereen in de Kamer vindt dat mensen die in overtreding zijn, gestraft moeten worden. Er zijn rechters voor om dat te wegen. Waarom dient u steeds opnieuw die moties in? Waarom trekt u niet samen met andere fracties op om op andere manieren ervoor te zorgen dat die straffen anders en hoger worden? Het is een heilloze weg om bij elk debat die minimumstraffen op te voeren. Daar hebben wij een principieel verschil van mening over. Wat D66 betreft moet de rechter dat uitmaken.

De heer Graus (PVV):

Van kinds af aan strijd ik Grausvoor dierenrechten en dierenwelzijn. Ik heb daar altijd veel tegenwerking bij gehad, maar ik ben altijd recht op mijn pad gebleven. Ik heb er veel mee bereikt, ik heb heel veel dieren kunnen helpen. Ook in de Kamer zal ik op mijn pad blijven. Mijn fractieleider Geert Wilders strijdt al lange tijd voor minimumstraffen. Dat is onze manier om ook deze dierenmishandeling goed aan te pakken. Het zal een heilzame werking hebben. Wij kunnen niet op veel steun in de Kamer rekenen, maar de bevolking ziet de signalen wel, want onze aanhang groeit met de dag. Blijkbaar doen wij het toch goed. Wij zullen heel groot moeten worden om veel te bereiken, en daar gaan wij hard aan werken. Als wij meer macht in de Kamer krijgen, kunnen wij meer voor dierenwelzijn doen.

Mevrouw Van Velzen (SP):

Mijnheer Graus, u doet geregeld goede voorstellen voor het dierenwelzijn, maar u koppelt er minimumstraffen aan waarvan u van tevoren weet dat er geen draagvlak voor is in de Kamer. Dan bent u dus alleen maar bezig om uw fractievoorzitter te kietelen en niet om het dierenwelzijn te verbeteren. Waarom doet u dat toch steeds?

De heer Graus (PVV):

Het gaat niet om mijn fractievoorzitter. Ik ben er zelf een groot voorstander van. U sprak daarnet ook van gevangenisstraf. Als deze persoon gevangenisstraf had gekregen, was dit niet gebeurd. Blijkbaar klopt datgene waar ik altijd om vraag.

De vergadering wordt enkele ogenblikken geschorst.

Minister Verburg:

Voorzitter. Ik dank de Kamer voor de inbreng in tweede termijn.

Mevrouw Thieme, mevrouw Van Velzen en de heer Graus hebben gevraagd waar ik op vertrouw, en of het niet allemaal veel strenger moet. Mevrouw Thieme was daarin het meest duidelijk. Zij vroeg of ik vertrouw op het oordeel van het Nederlands verbond van veehande­laren, of op dat van de Vakbond voor varkenshouders. Tegen haar zeg ik dat ik dat niet doe. Ik ben erg blij dat wij de Europese transportverordening hebben geïmplementeerd in Nederland, met een bijbehorend handhavingssysteem, wat dus ook door deze Kamer is vastgesteld. Wij hebben een eigen uitvoeringsdienst, de AID, die de handhaving voor zijn rekening neemt. De dienst die daarvoor is aangewezen, die mensen in dienst heeft die daarvoor zijn opgeleid, doet dat. Er moet zorgvuldig worden gehandhaafd.

Ik ben erg blij dat wij op het gebied van de strafrechtelijke sancties hebben besloten tot een zorgvuldig systeem, enerzijds langs het OM, anderzijds langs het bestuursrecht. Het is namelijk ontstellend belangrijk dat overtredingen precies in hun context worden beoordeeld. Dat moet zorgvuldig gebeuren, zodat ik blij ben dat het OM daarbij aan bod komt, en het uiteindelijk de rechter is die wikt en weegt, en alles zorgvuldig naast elkaar legt en dan komt tot een uitspraak. Dat is beter om te voorkomen wat hier vanavond dreigt, namelijk om naar aanleiding van deze overtreding, die op zichzelf niet goed te praten is, over elkaar heen buitelend eisen op te stellen, waarvan ik mij afvraag of zij nog wel in proportie zijn.

Ik kom toe aan de motie op stuk nr. 77. Eerder heb ik al gezegd dat er onderscheid is tussen binnenlands en internationaal transport, waarvoor verschillende spelregels zijn. Hier wordt iets gevraagd wat niet in lijn is met een eerdere Kameruitspraak, en ook niet met de regels die gelden voor binnenlands transport. Ik ontraad de motie derhalve.

Ik kom toe aan de motie op stuk nr. 78. Ik heb net iets gezegd over de zorgvuldigheid van het handhavingssysteem en de vervolging, zodat ik ook deze motie ontraad.

De motie op stuk nr. 79 leidt mij tot de opmerking dat ik dit een veel te zware maatregel vind op grond van deze overtreding. Ook deze motie ontraad ik derhalve.

Dan kom ik op de motie van het lid Van Velzen op stuk nr. 80. Ik heb al eerder gememoreerd dat wij op 12 september hier hebben gestaan. Dat heeft geleid tot een uitspraak van de Kamer en ik voer die uitspraak uit. Ik ontraad dan ook aanvaarding van deze motie die nu ruim een maand later weer iets anders vraagt.

Dan kom ik op de motie van het lid Graus op stuk nr. 82. Ik heb net aangegeven hoe het handhavings- en sanctiesysteem eruit ziet. Ik ontraad aanvaarding van deze motie want die past daar op geen enkele wijze in.

De motie van het lid Graus op stuk nr. 83 past evenmin in het huidige handhavings- en sanctiesysteem en ik ontraad eveneens aanvaarding van deze motie.

Ten slotte is er de motie van het lid Graus op stuk nr. 81. Ik ontraad aanvaarding van deze motie.

Mevrouw Thieme (PvdD):

De minister zei dat zij de handhaving niet over zou willen laten aan de NVV of de Bond van Veehandelaren. Het zou inderdaad ook wel gek zijn als zij dat anders zag. Verder heeft de minister aangegeven dat zij de sector de verantwoordelijkheid wil geven om een soort verbeterings- en kwaliteitsslag te maken met betrekking tot de dierenwelzijnsnormen. Dat zijn dus dezelfde mensen als die welke deel uitmaken van de Bond van Veehandelaren die het heel normaal vinden om de varkens opeen te stapelen als waren het een soort kasten.

Minister Verburg:

Daar hebben wij het in het vorige debat ook uitvoerig over gehad. Ik heb toen gesproken over een vorm van zelfcertificering, een soort kenmerk van de sector waarbij twee belangrijke elementen aan de orde zijn, te weten een onafhankelijke controle en een transparant sanctiesysteem. De sector is op dat punt uitgedaagd. Ik zal de zelfcertificering op die punten ook beoordelen. Dat wil de sector ook, omdat het zou kunnen leiden tot het afschaffen van de klepcontrole op de verzamelplaatsen en vanaf 1 januari ook bij de stallen.

Mevrouw Thieme (PvdD):

Maar de Bond van Veehandelaren houdt deze veetransporteur die de regels duidelijk heeft overtreden, de hand boven het hoofd. Dezelfde bond wordt nu in de gelegenheid gesteld om dierenwelzijnsnormen te formuleren. In feite geeft u er blijk van vertrouwen te hebben in die bond. Heeft deze bond die de meeste transporteurs vertegenwoordigt, namelijk 1300, zichzelf eigenlijk geen brevet van onbekwaamheid gegeven?

Minister Verburg:

Op het moment dat de organisaties zelf komen met een certificeringssysteem zullen wij dat langs de maatlat leggen om te beoordelen of het ook erkend kan worden. Dat moet blijken uit onafhankelijke controle en een helder sanctiesysteem. Wij vertrouwen niemand op zijn mooie blauwe ogen of op uitspraken of opvattingen.

De heer Graus (PVV):

Wat moet er volgens de minister gebeuren totdat er daadwerkelijk wordt ingegrepen? Wanneer wordt de Kamer eens serieus genomen? Ik heb het gevoel dat er niet naar ons geluisterd wordt. Wat moet er gebeuren totdat de minister keihard gaat ingrijpen? Kan zij wel met een rustig gevoel slapen vannacht? Ik in ieder geval niet.

Minister Verburg:

Ik hoop toch dat ook de heer Graus vannacht met een rustig gevoel kan gaan slapen. De betrokken transporteur is namelijk in de kraag gevat door de Algemene Inspectiedienst. De overtreding is geconstateerd en er is proces-verbaal opgemaakt. De onterechte situatie is ter plekke hersteld. De heer Graus vraagt zich af wanneer ik ingrijp. Er wordt gehandhaafd. Zowel door middel van het Openbaar Ministerie als via het bestuursrecht worden sancties opgelegd die gerechtvaardigd zijn. Dat zijn proportionele straffen en sancties. Deze passen bij de overtreding en bij de herhaalde overtreding, die altijd zwaarder telt. De maximale straf is de ontheffing van de vergunning om als veetransporteur op te treden.

De beraadslaging wordt gesloten.

De voorzitter:

Aanstaande donderdag vinden de stemmingen over de moties plaats.

Sluiting 23.43 uur