70 VSO Seksueel misbruik door pro-anorexiacoaches

Aan de orde is het VSO Seksueel misbruik door pro-anorexiacoaches (31015, nr. 196).

De voorzitter:

Aan de orde is het VSO Seksueel misbruik door pro-anorexiacoaches. Ik geef het woord aan mevrouw Van der Graaf van de ChristenUnie.

Mevrouw Van der Graaf (ChristenUnie):

Dank u wel, mevrouw de voorzitter. Meisjes met anorexia worden benaderd door zogenaamde pro-anorexia coaches. Ze doen zich voor alsof ze hen willen helpen met afvallen en vragen ondertussen seksuele wederdiensten. Ze maken misbruik van de kwetsbaarheid van deze jonge meisjes. We wilden graag een debat voor de zomer. Dat lukte niet, maar gelukkig konden we schriftelijk met de minister van gedachten wisselen hierover. Dat leidt bij ons nu toe een aantal moties, in de wetenschap dat we na de zomer alsnog de diepgang kunnen zoeken in het debat hierover in de plenaire zaal.

Motie

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

overwegende dat onduidelijk blijft in hoeverre pro-anacoaches op de radar staan van de opsporing en dat de Nationaal Rapporteur al eerder constateerde dat een steeds groter wordende groep slachtoffer wordt van online seksueel misbruik en geweld;

constaterende dat het terugdringen van online seksueel geweld en misbruik door het kabinet is aangemerkt als topprioriteit, maar dat het onduidelijk blijft of hiervoor genoeg capaciteit beschikbaar is;

verzoekt de regering een online opsporingsstrategie te ontwikkelen waarin specifieke kwetsbare groepen worden aangemerkt als prioriteit, slachtoffers van pro-anacoaches als zodanig aan te merken en tevens aan te geven in hoeverre capaciteitsgebrek hierbij een knelpunt vormt, en de Kamer hierover te informeren;

verzoekt de regering tevens de aangenomen motie-Van der Graaf/Kuiken inzake het inzetten van de webcrawler en lokprofielen hierbij te betrekken,

en gaat over tot de orde van de dag.

De voorzitter:

Deze motie is voorgesteld door de leden Van der Graaf, Westerveld, Van der Staaij, Kuiken en Van Nispen.

Zij krijgt nr. 197 (31015).

Mevrouw Van der Graaf (ChristenUnie):

De tweede motie.

Motie

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

constaterende dat de regering in samenwerking met K-EET begonnen is met de uitrol van een verbetertraject zorg bij eetstoornissen;

overwegende dat pro-anacoaches een reëel gevaar vormen voor de veiligheid van meisjes en vrouwen die kampen met eetstoornissen en tevens een effectieve behandeling in de weg staan;

verzoekt de regering in samenwerking met K-EET en eventuele andere expertorganisaties specifiek in te zetten op bewustwording en training van zorgverleners, ouders en patiënten die kampen met eetstoornissen over de gevaren van pro-anacoaches en pro-anawebsites,

en gaat over tot de orde van de dag.

De voorzitter:

Deze motie is voorgesteld door de leden Van der Graaf, Westerveld, Van der Staaij, Bergkamp, Kuiken en Kuik.

Zij krijgt nr. 198 (31015).

Ik kijk naar mevrouw Westerveld van GroenLinks. Aan u het woord. Gaat uw gang.

Mevrouw Westerveld (GroenLinks):

Voorzitter. Het is natuurlijk walgelijk wat hier gebeurt, dat mannen en soms ook vrouwen misbruik maken van jongeren die toch al kwetsbaar zijn. Dat doen ze online door mensen actief te benaderen en vervolgens soms om seksuele handelingen te vragen. Ik denk dat we het met elkaar eens zijn dat we er echt alles aan moeten doen om dit te voorkomen.

Wat vaak ook niet goed gaat, is de hulp nadat er eenmaal seksueel misbruik is geconstateerd en daarover wil ik graag een motie indienen.

Motie

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

constaterende dat de Nationaal Rapporteur Mensenhandel en Seksueel Geweld in de slachtoffermonitor stelt dat in 15% van de gevallen geen jeugdhulp op gang kwam in het halfjaar nadat een kind onder toezicht werd gesteld na vermoedens van seksueel geweld;

overwegende dat het niet tijdig bieden van hulp na seksueel geweld ernstige gevolgen heeft voor het slachtoffer;

verzoekt de regering om in kaart te brengen hoe het mogelijk is dat er vaak geen tijdige hulp op gang komt en op korte termijn te komen met een plan van aanpak om dit te verbeteren,

en gaat over tot de orde van de dag.

De voorzitter:

Deze motie is voorgesteld door de leden Westerveld, Van der Graaf en Van den Berge. Naar mij blijkt, wordt de indiening ervan voldoende ondersteund.

Zij krijgt nr. 199 (31015).

Mevrouw Westerveld (GroenLinks):

Ik wil daarover nog één ding zeggen. Wat ik merk in gesprekken met jongeren die te maken hebben gehad met seksueel geweld en die daarna dus niet in een veilige omgeving terecht zijn komen en die soms ook niet op tijd zijn geholpen, is dat de herbelevingen steeds ernstiger worden en dat hun problemen steeds ernstiger worden. Ik vind echt dat het nog veel meer dan nu een prioriteit zou mogen worden van beide ministeries, ook van het ministerie van VWS, om daarmee aan de slag te gaan.

De voorzitter:

Dank u wel. Dan is nu het woord aan mevrouw Kuik van het CDA.

Mevrouw Kuik (CDA):

Voorzitter. Het is al genoemd. Er zijn zogenaamde "pro-anacoaches" die misbruik maken van meisjes met een eetstoornis. Sneue, miezerige figuren die de ziekte verder aanwakkeren met tips en in de praktijk snel vragen om seksueel getinte foto's en filmpjes, die meisjes vernederen om macht uit te oefenen. We moeten er alles aan doen wat in onze macht ligt om te voorkomen dat deze mensen de meisjes misbruiken, maar we moeten ook alles doen om ze te pakken en te straffen. Ik weet dat de minister vol inzet op het aanpakken van online seksueel misbruik, maar we moeten de facilitators, de sites, ook aanpakken. Daarom de volgende motie.

Motie

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

constaterende dat er op pro-anawebsites personen actief zijn die doelbewust kwetsbare minderjarigen manipuleren om seksueel beeldmateriaal te verstrekken;

overwegende dat pro-anawebsites op zichzelf al onwenselijk zijn, omdat een ziektebeeld wordt aangemoedigd;

overwegende dat wanneer er op pro-anaforums personen actief zijn die zich bezighouden met strafbare activiteiten zoals grooming of het maken van beelden van online seksueel misbruik, deze websites dergelijke activiteiten ook faciliteren;

overwegende dat de minister op dit moment bezig is om bestuurlijke middelen om beelden van online seksueel misbruik van servers van bedrijven te verwijderen te ontwikkelen;

verzoekt de regering zich ervoor in te spannen om pro-anawebsites waarvan blijkt, onder meer door gebruik van lokprofielen, dat er seksuele roofdieren actief zijn in de vorm van pro-anacoaches, uit de lucht te halen, en de Kamer over zijn inspanningen voor het einde van het jaar te informeren,

en gaat over tot de orde van de dag.

De voorzitter:

Deze motie is voorgesteld door de leden Kuik en Van der Graaf. Naar mij blijkt, wordt de indiening ervan voldoende ondersteund.

Zij krijgt nr. 200 (31015).

Dank. Ik schors voor enkele ogenblikken.

De vergadering wordt enkele ogenblikken geschorst.

De voorzitter:

Ik geef de minister het woord.

Minister Grapperhaus:

Voorzitter. Omdat u volgens mij enigszins in de tijd zit, begin ik maar alvast met de moties op de stukken nrs. 197 tot en met 199. Laat ik daar even het volgende over zeggen. Ik denk dat wat het Kamerlid Kuik zojuist gezegd heeft, goed samenvat dat ik de afgelopen twee en drie kwart jaar echt zeer heb ingezet op alles wat met kindermisbruik online te maken heeft, een echt werkelijk stuitend exponentieel toenemend kwaad in onze samenleving. De bestuurlijke aanpak speelt daarbij in de toekomst een rol, hoop ik.

Ik zeg daar wel eerlijk bij dat op dit moment nog gekeken moet worden waar die bestuurlijke aanpak moet worden ondergebracht. En er is ook echt geld voor nodig. Ik gooi het maar gewoon even hier in de groep, als u het goed vindt dat ik de plenaire zaal zo aanduid. Ik vind namelijk echt dat dit een belangrijk punt is. Voor de kijkers zeg ik: bij die bestuurlijke aanpak is er dus sprake van dat je aanzegt "u moet onmiddellijk deze website van uw servers halen, en anders betaalt u een forse boete." Over die bestuurlijke aanpak hebben we gisteren ook gesproken op het punt van antisemitisme, tijdens het debat over de initiatiefnota van de leden Segers en Yeşilgöz. Waarom doen we dit? Op sommige delen van internet begint het zo langzamerhand echt een ranzige beerput te worden. We moeten de providers en anderen daar echt op aanspreken. Dat moeten we niet alleen doen door geen advertenties meer te plaatsen, maar ook gewoon door keihard boetes op te leggen, en door naming-and-shaming.

Voorzitter. Ik ga dat nu op die pro-anocoaches betrekken, want daar gaat het vanavond over. En ik ga snel naar de moties.

De motie op stuk nr. 197 van mevrouw Van der Graaf geef ik zonder meer oordeel Kamer, waarbij ik dus de aantekening maak dat het ontwikkelen van een online-opsporingsstrategie iets is waar we op dit moment ook echt al mee bezig zijn. Ik zal de Kamer inderdaad ook informeren over waar nu de knelpunten zijn op het punt van capaciteitsgebrek, respectievelijk het feit dat we dringend een autoriteit nodig hebben die hier ook een taak in kan vervullen.

De voorzitter:

De motie op stuk nr. 197 krijgt dus oordeel Kamer?

Minister Grapperhaus:

Ja, oordeel Kamer; dat had ik in het begin al gezegd. Sorry, ik praat ook zo veel.

De motie op stuk nr. 198, van Van der Graaf, Westerveld, Van der Staaij, Bergkamp, Kuiken en Kuik krijgt ook oordeel Kamer. Daarbij moet ik wel bekennen dat het een motie is die wel erg op de uiterste rand van mijn portefeuille zit. Maar ik wil hem toch als zodanig kwalificeren.

Bij de motie op stuk nr. 199, van mevrouw Westerveld, zou ik mevrouw Westerveld willen vragen of zij bereid is om de motie als volgt te lezen: verzoekt de regering om in kaart te brengen of wel vaak genoeg tijdig hulp op gang komt et cetera, et cetera. Want als ik de motie in haar huidige vorm oordeel Kamer zou geven, zou dat impliceren dat ik nu al op voorhand van oordeel zou zijn dat het zo is dat er vaak niet tijdig hulp op gang komt. En dat vind ik geen goede start bij zo'n onderzoek. Dus ik kan de motie oordeel Kamer geven als erin staat: verzoekt de regering om in kaart te brengen of wel vaak genoeg tijdig hulp op gang komt, en verzoekt de regering om op korte termijn te komen met een aanpak om dit te verbeteren.

Mevrouw Westerveld (GroenLinks):

Ik vind het prima als de minister het zo wil lezen. Het is natuurlijk wel zo dat ik dit niet zomaar verzin, maar dat gewoon uit het rapport van de Nationaal Rapporteur Mensenhandel blijkt dat de hulp vaak niet tijdig op gang komt. Dus daar haal ik die cijfers vandaan. De Nationaal Rapporteur doet natuurlijk ook verslag en brengt het rapport uit aan ons. Dus daar komt die 15% ook vandaan. Maar als de minister het wat positiever wil lezen, of in ieder geval de vraag nog wil stellen of het zo is, dan mag dat wat mij betreft ook.

Minister Grapperhaus:

Ik wil daar ook wel uitleg bij geven. Ik heb wel wat aan te merken op dat rapport van de Nationaal Rapporteur. Dat is hem ook bekend. Ik wil deze vraag dus heel graag open onderzoeken. Dan zou het zomaar kunnen dat toch blijkt dat er helemaal dezelfde conclusie uitkomt als de Nationaal Rapporteur trekt. Maar het zou ook kunnen zijn dat het er gewoon om gaat dat het veel beter kan, maar dat het op zich, nou, enzovoort. Ja?

De voorzitter:

De motie op stuk nr. 199 krijgt dus oordeel Kamer.

Minister Grapperhaus:

Dan een motie van mevrouw Kuik en mevrouw Van der Graaf, op stuk nr. 200, over het uit de lucht halen van websites. Dit ligt eigenlijk een beetje in het verlengde van de motie op stuk nr. 197. Ik zal bij uw Kamer terugkomen met een voorstel voor een aanpak op dat punt. Als ik ook deze motie zo mag lezen, laat ik ook haar oordeel Kamer.

De voorzitter:

Ik zie een duim omhoog …

Minister Grapperhaus:

Ik weet niet wat dat hier betekent.

De voorzitter:

… en daarmee krijgt de motie op stuk nr. 200 van mevrouw Kuik oordeel Kamer. Mevrouw Kuik is het helemaal met u eens.

Dank voor de beantwoording.

De beraadslaging wordt gesloten.