4 Vragenuur

Vragen van het lid Oskam aan de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie, bij afwezigheid van de minister, over de gevaren van Shishalounges.

De voorzitter:

De heer Oskam stelt zijn vragen naar aanleiding van een werkbezoek dat hij op 24 mei heeft afgelegd aan de wijk Middelland in Rotterdam.

De heer Oskam (CDA):

Voorzitter. Shisha is een opkomend fenomeen in Nederland. Vorige week vrijdag berichtte RTL Nieuws over de gevaren van shisha. De conclusie was dat het een goedkope drug is die je naar believen kunt mengen met andere stoffen, die zeer verslavend kunnen zijn en gevaar opleveren voor de maatschappij en de volksgezondheid. Een Griekse junk vertelde dat hij levensgevaarlijk ziek was en dat hij binnen een halfjaar zou overlijden, als gevolg van het gebruik van shisha. De substantie werkt 24 uur. Je kunt dan de meest gekke dingen doen, zoals een moord plegen, zonder dat je dat daarna nog weet.

Vanuit Rotterdam, Den Haag en Utrecht krijgen wij ook berichten over shishalounges, namelijk dat ze als paddenstoelen uit de grond rijzen. Dat is voor mij reden geweest om naar Rotterdam-Middelland te gaan. Daar zitten tien lounges binnen een straal van ongeveer 1 kilometer. Ik heb er vijf bezocht. De buurtbewoners klagen vooral over overlast, maar het is onbekend wat er precies wordt gerookt. Er zijn vragen gesteld aan het college van B en W in Rotterdam over hoe het zit met de vergunningen. In Den Haag heeft burgemeester Van Aartsen in december 2012 diverse lounges gesloten. De lounges zijn 's avonds en 's nachts open en er komen vooral jongeren tussen de 18 en 28 jaar. Er komen echter ook bezoekers uit België en Frankrijk. Dat is apart, omdat niemand zegt dat het verslavend is. Iedereen zegt dat het spul ontspannend is en dat het maar € 8 of € 10 kost per waterpijp. Het zou een kauwgom- of fruitsmaak hebben. De eigenaren zeggen wel dat je er onder de 18 jaar niet binnen mag, maar er wordt niet echt gecontroleerd op leeftijd. Als je vraagt wat er in het spul zit, wordt gezegd dat het geen tabak is en ook geen nicotine, maar dat er wel accijns wordt betaald. Het rookverbod wordt echter niet overtreden. Voor de rest zijn het een beetje "dark ruimtes"; niemand kan erbij. Ik was er met de politie. Toen de politie, in uniform, binnenkwam, stoof zo'n beetje de hele tent leeg. Dat geeft te denken. Als je de eigenaren vraagt wat erin zit, zeggen ze: dat weten wij niet, maar het is wel slecht voor de gezondheid en dat staat ook op de verpakking.

Ik zie het lampje van de spreektijd knipperen, dus rond ik af. Ik heb de volgende vragen aan de staatssecretaris. Is hij bekend met het fenomeen shishalounges en met de eerder genoemde nieuwsuitzending? Weet hij dat in Den Haag shishalounges zijn gesloten door de burgemeester? Zo ja, wat is daarvoor de reden? Weet de staatssecretaris wat er in Nederland wordt gerookt als men de waterpijp rookt? Zijn die substanties verslavend of ongevaarlijk? Hebben zich in Nederland ernstige vormen van criminaliteit voorgedaan waarbij de daders onder invloed waren van shisha, al dan niet in vermengde vorm? Zijn er problemen met de openbare orde? Hoe schat de staatssecretaris de gevaarzetting in van het gebruik van shisha? Waarop baseert hij dat? Is hij bereid om samen met zijn ambtgenoten van Economische Zaken en van Volksgezondheid nader onderzoek te doen naar de substanties?

Staatssecretaris Teeven:

Voorzitter. Dank aan de heer Oskam voor de vragen. Het kabinet is bekend met het bestaan van shishalounges. Ik denk dat het goed is om even uit te leggen dat de waterpijprokerij en alles wat daarmee samenhangt – de heer Oskam heeft dat goed beschreven – niet schadelijker is dan het roken van tabak. Er zitten geen stoffen in die schadelijk zijn voor de gezondheid. Als er rond de lounges in Den Haag en Rotterdam overlast is – verkeersoverlast, geluidsoverlast of vervuiling op straat – dan moet daartegen worden opgetreden door de gemeente. Als er in die lounges drank wordt geschonken, valt men onder de Drank- en Horecawet. Als er geen drank wordt geschonken, kunnen de gemeenten zelf bepalen of er een gebruikersvergunning nodig is.

Dat ligt anders bij de drug sisa. Dat is een nieuwe drug die in Griekenland in omloop is. Deze bestaat uit methamfetamine en amfetamine. Die worden uit verschillende stoffen gewonnen, waaronder shampoo en batterijvloeistof. De drug kan worden gespoten of gerookt in een glazen pijp. Ik denk dat het goed is om onderscheid te maken tussen shisha en sisa. In het ene geval gaat het om een onschuldige waterpijprokerij en in het andere geval gaat het om een nieuwe partydrug die met name in Griekenland gebruikt wordt.

Ja, wij zijn er dus mee bekend. Ja, vanwege overlast voor de buurt zijn enkele lounges gesloten. De waterpijprokerij is zeker niet verslavender dan het roken van tabak. De drug die in Griekenland in omloop is, kan echter wel degelijk zorgen voor gevaar. Deze drug moet worden aangemerkt als harddrug. Het kabinet zal dit nauwlettend volgen.

De heer Oskam (CDA):

Is de staatssecretaris bereid om samen met zijn collega's van Economische Zaken en Volksgezondheid hiernaar nader onderzoek te doen, temeer daar de mensen die de waterpijp exploiteren, niet precies weten wat erin zit? Op de verpakking staat dat het gevaarlijk is voor de gezondheid. Wij hebben begrepen dat de substantie gemengd kan worden met gevaarlijke stoffen. Dan krijg je Griekse toestanden in Nederland.

Weet de staatssecretaris hoe het in Europa is geregeld? Ik heb gesproken met Europarlementariërs die zeggen dat het in hun land ook een probleem aan het worden is.

Staatssecretaris Teeven:

Het roken van de waterpijp valt onder de lokale gebruiksvergunningen, dat wil zeggen in sommige landen van Europa. Ik zal de minister vragen of hij met zijn collega van Volksgezondheid kan nagaan, wellicht via de NVWA, welke substanties de pijpen bevatten die in shishalounges gerookt worden. Dat zullen wij nagaan. Vanuit het oogpunt van volksgezondheid kan dit zinvol zijn. Wij moeten het echter niet doen voorkomen alsof de partydrug die in Griekenland in opkomst is, op grote schaal wordt gebruikt in de lounges in Rotterdam, Den Haag en andere steden in Nederland. Daar zijn geen aanwijzingen voor.