5 Vragenuur

Vragen van het lid Ulenbelt aan de staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid over het "doktertje spelen" door commerciële verzuimbedrijven.

De heer Ulenbelt (SP):

Voorzitter. Je werkt bij een baas en die baas zegt tegen jou: als je ziek bent, moet je dit en dit telefoonnummer bellen. Als je ziek bent, bel je dat telefoonnummer, maar vaak weet je niet waar je terechtkomt. Sinds de privatisering van de bedrijfsgezondheidszorg is er een wildgroei aan verzuimbedrijven ontstaan. Afgelopen vrijdag werd een van die bedrijven, geheten VerzuimReductie B.V. in Hengelo, door ZEMBLA uitvoerig geportretteerd. Daar zitten callcentermedewerkers, leken, niet medisch geschoold, die de zieke het hemd van het lijf vragen. Zij vragen welke medicijnen je gebruikt, wat de diagnose van de arts was, of je bij de dokter bent geweest en hoe het met je gaat. Jij als zwakke zieke denkt met een arts te maken te hebben of in ieder geval iemand die medisch geschoold is en je geeft dus gewoon keurig antwoord. Dat wordt allemaal ook nog eens een keertje opgeschreven. In het dossier staat welke ziekte je hebt. Borstverwijdering, het verwijderen van eierstokken; allerlei intieme informatie die je nooit aan een leek zou vertellen en die alleen thuishoort in de spreekkamer van een bedrijfsarts, staat daar in de dossiers.

Ik neem aan dat de staatssecretaris deze uitzending ook heeft gezien. Hij zal het met mij eens zijn dat leken niet naar deze informatie mogen vragen, dat zij die niet mogen opslaan, dat hier volstrekt tegen de wet is gehandeld en dat de wet is overtreden.

Vindt de staatssecretaris niet dat de Arbeidsinspectie onmiddellijk naar Hengelo, waar het bedrijf gevestigd is, moet afreizen om de schending van de privacy stop te zetten?

Er zijn veel meer van dit soort bedrijven. Taxaties variëren van vier- tot vijfhonderd. Er zijn aanwijzingen dat daar soortgelijke dingen gebeuren. Wil de staatssecretaris een grootschalig onderzoek instellen om na te gaan of daar dingen gebeuren zoals in Hengelo?

De voorzitter:

Dank u wel. Ik verreken deze tijd met uw tweede ronde.

Staatssecretaris De Krom:

Voorzitter. Zoals de heer Ulenbelt al heeft opgemerkt, heb ik die uitzending zelf ook gezien. Ik vind dat hij terecht aandacht hiervoor vraagt.

Via het wettelijke stelsel van de Arbowet, de Wet verbetering poortwachter en de Wet bescherming persoonsgegevens is zowel de toegang tot de bedrijfsarts als de privacy geregeld. Die spelregels zijn wat mij betreft duidelijk en ik vind dat iedereen zich daaraan moet houden. Bedrijven kunnen hun verzuimadministratie uitbesteden, maar zodra het gaat over medische aspecten van die verzuimbegeleiding, moet worden doorverwezen naar een bedrijfsarts. Zo is dat ook vastgelegd in de wet. Het moet ook duidelijk zijn dat bedrijven zich strikt moeten houden aan de privacyregels. Het kan niet zo zijn dat medische gegevens zonder dat werknemers dat weten, worden doorgegeven aan niet-medisch geschoolden. Ik vind het van groot belang dat alle feiten en omstandigheden in deze zaak goed op een rijtje worden gezet. Ik juich het daarom ook toe dat het College bescherming persoonsgegevens heeft aangekondigd hier onderzoek naar te doen.

Betrokken partijen zoals de FNV maar ook brancheorganisaties hebben hun leden tot actie opgeroepen, zodat wij een goed beeld kunnen krijgen van wat er aan de hand kan zijn. Ik zal ook de werkgeversorganisaties vragen om hier aandacht aan te besteden. De heer Ulenbelt weet dat de Stuurgroep poortwachter vorig jaar weer in het leven is geroepen, waarin over de uitvoering wordt gesproken. Dit lijkt mij bij uitstek een onderwerp wat we daarin heel goed kunnen bespreken.

De heer Ulenbelt vroeg of er reden is voor de inspectie om hierbij in actie te komen. Dat kan ik hem toezeggen. Ik ben ook voornemens om de inspectie te vragen om te bekijken hoe het allemaal werkt in de praktijk. Als daaruit voortkomt dat het probleem veel breder is, dan moeten we op dat moment bekijken wat we gaan doen.

De heer Ulenbelt (SP):

Het gebeurt mij zelden dat ik de staatssecretaris zo snel weet te overtuigen. Het zal wel aan hem liggen en niet aan mij. Ik ben blij dat hij dat doet. Ik hoop dat hij de Arbeidsinspectie bij voorkeur deze week naar Hengelo stuurt – want ondertussen gaan deze praktijken door – en dat de Arbeidsinspectie ook bij de opdrachtgevers van dit bedrijf over de vloer komt, waar bedrijven bij zitten als Vroom & Dreesman, Bijenkorf, Kruidvat, Action, want zij zijn de opdrachtgevers van deze malafide praktijk.

Staatssecretaris De Krom:

Het College bescherming persoonsgegevens heeft al aangekondigd in deze specifieke zaak onderzoek te gaan doen. Ik wil de resultaten van dat onderzoek afwachten. Ik heb de heer Ulenbelt al toegezegd dat ik de inspectie zal vragen om te bekijken in hoeverre deze problematiek breder speelt.

Mevrouw Voortman (GroenLinks):

Ik ben blij dat de staatssecretaris dit nader gaat onderzoeken, maar een ander probleem in dit verband is het tekort aan bedrijfsartsen. Ik heb zijn collega, de minister van VWS, hier al een aantal keren naar gevraagd. Zij verwijst dan altijd door naar staatssecretaris De Krom. Ik wil dus graag van hem horen wat hij wil doen om het tekort aan bedrijfsartsen op te lossen.

Staatssecretaris De Krom:

Daar heb ik, in samenspraak met de collega van Volksgezondheid, eerder een brief over gestuurd aan de Kamer. Die brief ging ook over de toegang tot de bedrijfsartsen. Wij hebben toen in de brief een aantal acties en maatregelen aangekondigd. Wij hebben toen gezegd dat we graag willen dat de brancheorganisaties, waaronder de NVAB, zelf ook om ideeën en suggesties vragen. In het najaar komen we daar uitgebreid op terug.

De heer Van Hijum (CDA):

De staatssecretaris geeft aan dat het College bescherming persoonsgegevens een onderzoek gaat doen, onder andere naar de rechtmatigheid van die constructies. Kan de staatssecretaris iets scherper aangeven wat hij daar zelf van vindt? Is er aanleiding om het stelsel waarbij kennelijk steeds meer casemanagers voor doktertje gaan spelen – dat zeg ik maar even zwart-wit – eens goed tegen het licht te houden? Sinds de privatisering van de arbomarkt zijn er misschien bepaalde ontwikkelingen op gang gekomen, die we wat breder moeten bekijken.

Staatssecretaris De Krom:

Mijn visie daarop is vrij helder: zodra het gaat over medische aspecten van verzuimbegeleiding, moet worden verwezen naar een bedrijfsarts. Zo is dat ook in de wet vastgelegd. Het gaat hier om naleving van die wettelijke regels. Ik vind dat bedrijven, welke bedrijven dan ook, zich aan de wet moeten houden. Dat geldt ook in dezen.

Mevrouw Hamer (PvdA):

Het is goed dat er nu onderzoek wordt gedaan. Ik hoop dat er voldoende capaciteit voor is. Eigenlijk zou dit niet aan het licht moeten zijn gekomen door een ZEMBLA-uitzending, maar doordat de Arbeidsinspectie dit zelf op het spoor was gekomen. Er is al een lange discussie gaande over de inzet en de capaciteit van de Arbeidsinspectie. Is dit nu niet het ultieme bewijs dat de Arbeidsinspectie onvoldoende capaciteit heeft om de misstanden naar boven te halen?

Staatssecretaris De Krom:

Verzuimbegeleiding is in de eerste plaats een zaak tussen werkgevers en werknemers zelf. Mevrouw Hamer weet dat je dat via een verzuimreglement moet vastleggen. De naleving is ook in de eerste plaats een zaak van werkgevers en werknemers. Daarom juich ik het toe dat de FNV en de brancheorganisaties actief oproepen tot actie. Als er klachten zijn, weet iedereen dat je die altijd bij de Inspectie SZW kunt deponeren en dat daar altijd actie op wordt ondernomen.

De voorzitter:

Ik dank de staatssecretaris voor zijn beantwoording.