5 Vragenuur

Vragen van het lid Braakhuis aan de staatssecretaris van Financiën over het bericht dat het kabinet de villabelasting niet wil invoeren.

De heer Braakhuis (GroenLinks):

Voorzitter. De staatssecretaris heeft besloten de villabelasting niet in te voeren. Dat is op zich geen nieuw feit, want dat heeft al eerder op de agenda gestaan, maar de timing is natuurlijk wel heel bijzonder. We weten dat de verkiezingen er aankomen en blijkbaar is het nu tijd voor cadeautjes aan het electoraat. Dit is wel een heel duur cadeautje. We hebben het over de indexering van het eigenwoonwaardeforfait. Die gaat nu wel plaatsvinden, terwijl we natuurlijk ook hadden kunnen besluiten om dat niet te doen. Die optie is overigens ook overwogen. Ik heb het over de indexering van het forfait van huizen boven de 1 mln. Dat staat nu op € 1.020.000.

Het wel indexeren van dit forfait heeft een enorm houdbaarheidseffect. Ik noemde het een duur cadeautje omdat het gaat om een houdbaarheidseffect van 1,5 mld., namelijk 0,2% van het bbp. Dan hebben we het over een cadeautje van 20 mld. tot 2040. Ik stel vast dat dit 2 mld. meer is dan het kabinet wil bezuinigen. Ik vraag de staatssecretaris of hij mij kan uitleggen waarom hij juist nu met dit behoorlijk dure cadeautje komt, te meer omdat dit een bezuinigingskabinet is. We hebben het over zo ontzettend veel geld. Je kunt dan wel een habbekrats weghalen via de btw op de kunsten, maar hiermee geef je miljarden weg. Dat valt voor mij in ieder geval aan onze achterban niet uit te leggen. Ik vraag mij af of de staatssecretaris dit wel kan uitleggen, wetende dat dit een bezuinigingskabinet is.

Staatssecretaris Weekers:

Voorzitter. Wat GroenLinks en, blijkens de media, de Partij van de Arbeid willen is in feite de bijl zetten aan de wortels van de hypotheekrenteaftrek. Lukt dat niet via een beperking van die aftrek, dan wordt geprobeerd om dat te doen via de route van het eigenwoningforfait. Voor villa's is enkele jaren geleden een zogenaamde villabelasting ingevoerd. Deze belasting komt tot een maximum in 2016, waardoor een toptarief ontstaat. Dat laten wij ongemoeid; dat blijft recht overeind. Wat we niet willen, is de villabelasting zodanig indexeren dat straks heel veel normale woningen onder zo'n villatarief zouden komen te vallen. Door het niet meer indexeren van de ondergrens van het hoogste tarief zouden namelijk niet alleen dure villa's, maar ook gewone woningen onder dat tarief gaan vallen.

Met het ingetrokken wetsvoorstel, dat overigens door de vorige Kamer controversieel is verklaard, zouden huizen van nu € 450.000 bij een gangbare waardestijging over ruim twintig jaar ook onder dat villatarief komen te vallen. Voor woningen van € 350.000, die nog niet zo lang geleden door Tweede Kamer en kabinet binnen de grenzen van de Nationale Hypotheek Garantie zijn gebracht, zou dat na 30 jaar het geval zijn. Dit wetsvoorstel, dat door het vorige kabinet is ingediend en door de vorige Kamer controversieel is verklaard en waarvan dit kabinet al bij zijn aantreden heeft besloten om dat uiteindelijk ook in te trekken, zou in feite een sluipmoordenaar zijn in de fiscale behandeling van het eigen huis. Het kabinet vindt een hoger tarief voor dure villa's redelijk, maar het kiest ervoor om de gewone huizenbezitter te beschermen. Daarbij hecht het kabinet aan rust op de woningmarkt.

De heer Braakhuis (GroenLinks):

Het is fijn om te weten te komen dat dit kabinet toch vooruit kan kijken, veel verder dan ik dacht. Maar tegelijkertijd loopt de staatssecretaris daarmee vreselijk vooruit op de realiteit. De staatssecretaris spreekt over een termijn van twintig jaar. Daar zijn we voorlopig nog niet. Een huis dat nu € 450.000 waard is, wordt al gekocht door inkomens die we als ver boven modaal kunnen beschouwen. We hebben het ook niet over het totale eigenwoningforfait van 2,35%, maar alleen over alles boven 1 mln., wat onder dat tarief valt. We moeten er ook niet al te moeilijk over doen. Nogmaals, ook over twintig jaar gaat het nog steeds over inkomens die het kunnen missen. Die inkomens beschermt het kabinet. En het kabinet heeft in alle fiscale bezuinigingsplannen te kennen gegeven dat het de lage inkomens wil korten. Ik doe een beroep op de staatssecretaris om de rechtvaardigheid te zoeken en dat ook te doen voor de hogere inkomens.

Staatssecretaris Weekers:

Dat we de lagere inkomens via de fiscaliteit gaan raken, is niet het geval. De heer Braakhuis moet natuurlijk wel uitgaan van de juiste uitgangspunten. Het kabinet heeft gezegd dat het overheidstekort moet worden opgelost. We hebben niet voor niets een doelstelling van 18 mld. Die 18 mld. wordt grotendeels bespaard door uitgaven om te buigen om de uitgaven in de hand te houden, om de tering naar de nering te zetten. Als we de koers van GroenLinks zouden volgen, om de indexatie bij het eigenwoningforfait los te laten en steeds meer huizen onder dat hoge villatarief te brengen, is dat eigenlijk een ordinaire lastenverhoging voor elke huizenbezitter. Ik wijs erop dat het nu nog beperkt is tot de echte villa's, de huizen van meer dan 1 mln. Als je de inflatie een aantal jaren haar gang laat gaan, vallen straks ook huizen van € 350.000 daaronder. Mijnheer Braakhuis, dan zou ik u toch ook de vraag willen stellen of dat is wat u wilt, dat straks ook Henk en Ingrid met een huis van € 350.000 onder die villabelasting zouden vallen?

De voorzitter:

Ik verzoek de staatssecretaris, de heer Braakhuis niet rechtstreeks, maar uitsluitend via de voorzitter aan te spreken.

Mijnheer Braakhuis, uw vervolgvraag.

De heer Braakhuis (GroenLinks):

Ik kan alleen maar dromen van zo'n antwoord, omdat ik nu weet wat mijn huis waard is over een paar jaar. Als dat zo is, ben ik overigens gaarne bereid om die indexering wel degelijk voor mijn rekening te nemen. Ik val namelijk, denk ik, onder de inkomens die dat heus wel willen betalen. Het blijft een feit dat de OESO heeft becijferd dat onze subsidiëring op de hypotheekrente de hoogste is binnen de OESO. Die is dus al absurd hoog. Het eigenwoningforfait compenseert die wel nog enigszins. Blijkbaar wil de staatssecretaris desalniettemin nu dat cadeautje weggeven en de hogere inkomens ontzien.

Staatssecretaris Weekers:

Het gaat er helemaal niet om, de hogere inkomens te ontzien. Het gaat erom dat wij niet willen dat op termijn ook gewone huizen en normale, modale gezinnen onder het villatarief komen te vallen. Nu valt minder dan 1% van de huizen in Nederland onder het villatarief. Zou je het villatarief niet meer indexeren, dan valt over tien jaar 8% van de woningvoorraad eronder en over 25 jaar 16%. Dit percentage loopt verder op, zodat uiteindelijk alle huizen in Nederland onder het villatarief komen te vallen. Daarmee is dit inderdaad de bijl aan de wortel van de hypotheekrenteaftrek. Dit probeert men op allerlei manieren te realiseren, maar het kabinet gaat daar niet in mee.

De voorzitter:

Mijnheer Braakhuis, u hebt nog een halve minuut.

De heer Braakhuis (GroenLinks):

Voorzitter, hier worden de staatssecretaris en ik het niet over eens. Natuurlijk heeft de staatssecretaris gelijk dat wat ons betreft inderdaad de bijl in de hypotheekrenteaftrek gezet mag worden; met groot genoegen. De staatssecretaris verwacht dat dit binnen de termijn die hij schetst, het geval zal zijn, maar dat is wishful thinking. Daar geloof ik helemaal niets van. Voor mij blijft het zo dat de hogere inkomens een cadeautje hebben gekregen.

Staatssecretaris Weekers:

Dit zijn de woorden van de heer Braakhuis. Het gaat helemaal niet om de hogere inkomens. Het gaat erom dat de hypotheekrenteaftrek voor normale gezinnen in stand blijft en dat de villabelasting echt alleen geldt voor de villa's.