Vragen van het lid Çörüz aan de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties over het bericht dat er nauwelijks sprake is van meer blauw op straat.

De heer Çörüz (CDA):

Voorzitter. In RTL Nieuws van afgelopen zaterdag, 15 mei, werd beweerd dat in de afgelopen vijf jaar de totale politiesterkte weliswaar met 7000 banen toenam, maar dat al die extra politiemensen nauwelijks op straat zijn. Oftewel: wel meer blauw, maar dan achter een bureau. Volgens RTL Nieuws zou het aantal agenten dat zich daadwerkelijk op straat met handhaving bezighoudt, tussen 2005 en 2009 met slechts 127 voltijdbanen zijn toegenomen.

Ik kom op de eigen cijfers van het ministerie. Het ministerie wijst erop dat de politie meer is dan alleen blauw op straat. Onder "operationele sterkte" vallen ook politiemensen die aangiftes opnemen en rechercheurs die onderzoek instellen naar bijvoorbeeld een inbraak.

Er kan geen enkel misverstand over bestaan: het CDA staat voor meer blauw op straat. Dat gebeurt: de politiesterkte is vanaf 2002 alleen maar toegenomen, dankzij de kabinetten waarin het CDA zitting had. Het extra geld moet komen waar het hoort en moet niet verdampen in blauw achter het bureau.

Mijn eerste vraag: hoe kijkt de minister aan tegen de door RTL Nieuws gepresenteerde getallen? Mijn tweede vraag: hoe kan de minister het verschil verklaren tussen zijn getallen en die van RTL Nieuws terwijl de bron, de politie als aanleveraar, dezelfde is? Dan mijn derde vraag. Ik werd gisteren door een brigadier aan mijn jasje getrokken, die helemaal gek werd van de bureaucratie. Een aangetroffen gesignaleerde scooter kost hem uren werk achter het bureau. Te veel bureaucratie houdt agenten van de straat. Wat heeft de minister ondernomen of wat onderneemt hij om daar een einde aan te maken?

Minister Hirsch Ballin:

Mevrouw de voorzitter. Ik dank de heer Çörüz voor zijn vragen over een bericht dat mij ook is opgevallen, omdat het een verkeerde indruk geeft van wat er is gebeurd in de ontwikkeling van de politiesterkte. Daar is wel een verklaring voor, namelijk een manier van tellen waarin een misverstand over de operationele sterkte van de politie zit.

Laat ik volstrekt helder zijn, in het verlengde van wat de Kamer eerder door het kabinet is gemeld over de ontwikkeling van de politiesterkte. Ik verwijs naar het jaarverslag van de Nederlandse politie. Dat is ook in het bezit van de Kamer. Daarin zijn de cijfers van de ontwikkeling van executief personeel en arrestatieteampersoneel duidelijk en precies weergegeven. Als wij uitgaan van de sterkte op 31 december 2006, net voor het begin van deze kabinetsperiode, ging het om 51.232 fte's. In personen gerekend is dat 53.006. Eind 2009 ging het om 53.348 fte's; 55.233 personen. Dat is dus een substantiële groei van de politiesterkte, die is uitgestegen boven hetgeen eerder was afgesproken.

RTL Nieuws baseert zijn cijfers op het volgende. De genoemde categorie "operationele ondersteuning" is afgetrokken van de politiecijfers in de berekening van RTL Nieuws. Die categorie is anders dan men wellicht op het eerste gezicht zou denken. Dat zijn geen mensen die achter het bureau andere dingen doen dan waar de politie voor staat. Daartoe behoren de medewerkers van arrestatieteams en observatieteams, forensische assistenten, sporenonderzoekers, misdaadanalisten en technische rechercheurs. Dat zijn dus niet het soort functies waarover wij spreken in het kader van bureaucratie of overhead. Dat zijn wezenlijke functies die behoren tot de vervulling van de politietaken. Wij hebben er steeds op gewezen, mijn voorgangster en ik, gedurende deze hele kabinetsperiode, dat de operationele politiesterkte moet worden vergroot. Het gaat dan niet alleen om de mensen die in uniform op straat zichtbaar zijn, maar ook om de mensen die misdaden helpen opsporen, rechercheren, mensen die ervoor zorgen dat er strafvervolgingen plaatsvinden en dat de degenen die dat verdienen, achter slot en grendel komen.

Dit is de verklaring van het verschil in de getallen. Verder wijs ik erop dat RTL een verschil neemt tussen 2005 en 2009, terwijl de laatste brief van de regering de periode 2008-2009 betreft. Hoewel er aanvankelijk sprake was van een daling van de categorie handhaving, is er na 2008 weer sprake van een stijging. Dan heb ik het dus over deze beperkte categorie. Die was in 2009 bijna 600 ten opzichte van 2008. De cijfers zijn helder. De Kamer heeft ze ook gekregen.

Ten slotte wil ik nog iets zeggen over de vraag van de heer Çörüz, waarbij hij op het eerste gehoor de verontrustende mededeling deed dat hij door aan een agent aan zijn jas was getrokken.

De heer Çörüz (CDA):

Dat was in een gesprek.

Minister Hirsch Ballin:

Dat bleek inderdaad in een gesprek te zijn. Ik ben dus weer geheel gerustgesteld en ik zal, conform de verwachtingen, de vraag van de heer Çörüz beantwoorden. Dat waar de agent hem over aansprak, is een probleem dat ik ten volle onderken. Het automatiseringssysteem dat bij de politie is ingevoerd, is inderdaad erg gecompliceerd. Een van de dingen die naar mijn oordeel nodig zijn voor de komende tijd, is dat dit zo veel mogelijk wordt vereenvoudigd. Ook een oplossing is om voor bepaalde administratieve handelingen ondersteunend personeel in te zetten zodat de agenten die in uniform werken en de agenten die niet in uniform werken, die bijvoorbeeld recherchewerk doen, zich concentreren op het werk waarvoor zij zijn opgeleid.

De heer Çörüz (CDA):

Voorzitter. Ik dank de minister voor zijn antwoorden. Mijn fractie is in elk geval blij dat het aantal politiemensen is toegenomen met 7000. Wij zouden toch nog specifieker willen zien hoeveel daarvan op straat werken.

Mijn vervolgvraag gaat in die richting. Thans wordt de politie lumpsum gefinancierd, dus de politiekorpsen krijgen een zak geld en bepalen zelf hoe zij dat besteden. Wij moeten vervolgens achteraf zien hoe dat is verdeeld. Dan krijgen wij dit soort discussies. Bij een formatiefinanciering kan direct worden aangestuurd op het soort agenten dat je wilt hebben, zo wil ik de minister meegeven. Mijn fractie denkt dan met name aan de schalen 5 tot en met 8, dus de agenten op straat. Wat vindt de minister daarvan?

Minister Hirsch Ballin:

Voorzitter. Ik wijs erop dat ik geheel achter de opvatting sta dat blauw op straat, dus politiemensen in uniform die surveillance- en handhavingstaken vervullen, essentieel is. Waar het gaat om overlast en onveiligheid op straat, is het van belang dat die functie verder wordt versterkt. Ik voeg er echter aan toe dat de versterking van de politie in de recherchefunctie evenzeer van belang is. Dat zijn politiemensen die geen uniform dragen, maar zij zijn ook essentieel.

Ik herinner de Kamer aan de discussie die wij indertijd hebben gevoerd over de problemen in Gouda. Toen hebben wij moeten constateren dat er weliswaar voortgang was wat betreft het verminderen van de criminaliteit op straat, die op zich ernstig genoeg was, maar dat er op de harde kern moest worden doorgerechercheerd. Ik heb toen extra rechercheurs beschikbaar gesteld om die harde kern aan te spreken en aan te pakken.

De andere functies van de politie betreffen onder andere DNA-onderzoek. De fractie van de heer Çörüz is daar, overigens terecht, voorstander van. Daar heb je mensen voor nodig die hun werk niet in uniform doen. Wat mij betreft moeten wij het een doen, maar het ander niet laten. Vragen over de wijze waarop zaken worden verrekend, hebben betrekking op het politiebestel. Daarover zijn de heroverwegingsrapporten uitgebracht. Ook in de verkiezingsprogramma's, onder andere in dat van de partij waartoe de heer Çörüz behoort en ik ook, staan daar dingen over. Daar hoor ik echter op dit moment niet over te spreken.

De heer Van Raak (SP):

Voorzitter. Ik heb een vraag aan de heer Çörüz. Hij heeft wel lef hoor, heel erg veel lef. De SP-fractie heeft al heel vaak voorgesteld om de bureaucratie bij de politie weg te nemen en dat heeft de CDA-fractie nog nooit gesteund. De SP-fractie heeft heel veel voorstellen gedaan om te snijden in al die loze managers bij de politie en die heeft de CDA-fractie nog nooit gesteund. Wat gaat het CDA de komende jaren wel doen: honderden miljoenen bezuinigen op de politie. De heer Çörüz heeft heel veel lef om hier zulke krokodillentranen te plengen. De heer Çörüz en het CDA gaan de politie in Nederland immers verder uitkleden. Is dit of een loos verkiezingspraatje of gaat het CDA boter bij de vis geven en steunt het CDA de SP? Gaan wij hier nu een einde maken aan de bezuinigingen van honderden miljoenen op de politie?

De heer Çörüz (CDA):

Voorzitter. Allereerst praten wij over het tijdsbestek 2005-2009, waarin nog helemaal geen sprake was van bezuinigingen. Als u ons verkiezingsprogramma goed leest, ziet u dat daarin staat dat er 2000 extra politieagenten bij komen. U was overigens absoluut niet de enige die altijd melding maakte van administratieve lasten en bureaucratie bij de politie. Ik heb dat namelijk ook in verschillende debatten gedaan, zowel in AO's als plenair, en ik heb ter zake heel concrete suggesties gedaan.

Mevrouw Azough (GroenLinks):

Voorzitter. Ik moet zeggen dat ik niet de woorden, maar wel de emotie van de heer Van Raak begrijp. Eerlijk gezegd, vond ik het ook een tikje hypocriet. Het CDA mag dan wel de bureaucratie bij de politie hebben bekritiseerd, maar maatregelen ...? Ho maar!

Ik vind het toch wel een tikje raar dat de minister hier nu aangeeft dat de cijfers van RTL4 totaal niet kloppen, terwijl er grote en duidelijke signalen uit het veld zijn dat die cijfers kloppen en dat er in ieder geval geen sprake is van een afname in werkdruk en dat bij veel korpsen veel politieagenten, de mensen die uiteindelijk het werk moeten doen, het gevoel hebben dat zij wel degelijk met minder mensen meer werk moeten doen.

Minister Hirsch Ballin:

Mevrouw de voorzitter. Ik heb twee opmerkingen naar aanleiding van wat mevrouw Azough zojuist heeft gezegd. Allereerst iets over de bureaucratie en de discussie daarover. Laat ik uit mijn optiek als degene die tot voor kort samen met mevrouw Ter Horst en nu alleen verantwoordelijk is voor het politiebeleid, het volgende zeggen. In deze kabinetsperiode hebben wij een eind gemaakt aan de situatie dat automatiseringsprocessen per korps afzonderlijk werden uitgevoerd. Dat is effectief aanpakken van de bureaucratie. Ik heb bij meer gelegenheden, ook in algemene overleggen, gezegd dat mijn opvatting is dat wij daar verder in moeten gaan, dat dit de discussie is over het politiebestel en dat daardoor de overhead bij de Nederlandse politie verminderd moet worden. Dit betreft evenwel besluitvorming die niet meer in deze kabinetsperiode zal plaatsvinden.

Voorts heb ik niet gezegd dat RTL verkeerde cijfers gebruikt; ik heb gezegd dat RTL de cijfers verkeerd interpreteert door namelijk niet tot de operationele sterkte te rekenen, capaciteit bij de politie die zeer wezenlijk is, zoals die voor recherchefuncties, de ondersteuning van arrestatieteams en dergelijke. Zij zijn, anders dan de beeldvorming uit het RTL-bericht aangeeft, geen mensen die achter het bureau administratieve handelingen of overheadwerkzaamheden uitvoeren. Zij behoren tot de daadwerkelijke inzet van de politie. Dat heb ik gezegd. Het zijn dus geen verkeerde cijfers, maar het is een verkeerde interpretatie van op zichzelf juiste cijfers.

Mevrouw Griffith (VVD):

Voorzitter. Ik heb een vraag voor de minister. Daarna heb ik nog een vraag voor het CDA en de Partij van de Arbeid.

Ik neem aan dat RTL Nieuws bij de minister is geweest om de cijfers vooraf aan hem voor te leggen. Waarom heeft hij RTL niet kunnen overtuigen van het feit dat de cijfers verkeerd geïnterpreteerd worden? De vraag is mij ook voorgelegd. In de becijfering miste ik bijvoorbeeld de aspiranten die voor 40% ingezet kunnen worden.

Het CDA en de Partij van de Arbeid waren er als de kippen bij om te reageren op cijfers naar aanleiding van een onderzoek door RTL. Mevrouw Kuiken zei: op basis van deze cijfers is er niet zichtbaar meer blauw op straat bij gekomen. De heer Çörüz zegt dat er te weinig agenten op straat zijn bij gekomen. Hij legt de schuld bij de politie, want die bepaalt waaraan zij het geld uitgeeft, aldus de heer Çörüz. Hij heeft de afgelopen periode miljoenen bezuinigd bij de politie! Ik ben het dan ook volkomen eens met de SP-fractie dat dit echt allemaal krokodillentranen zijn. Ik snap niet waarom hij niet eerst geïnformeerd heeft naar de werkelijke gedachte achter de cijfers.

Minister Hirsch Ballin:

Mevrouw de voorzitter. Ik heb geen precies overzicht van de contacten tussen de voorlichtingsafdeling van mijn departement en RTL, maar ik heb er in ieder geval volstrekte helderheid over willen betrachten dat het RTL-bericht gebaseerd is op een interpretatie van cijfers waar het misverstand onder zit dat ik in het begin van mijn antwoord al heb aangegeven.

Dan wat de inrichting van het politiebestel betreft. In het beleid van het kabinet waartoe ik behoor, is de veiligheidssector bewust ontzien bij de taakstelling voor vermindering van het aantal rijksambtenaren. Dat was ook nodig. Ik ben uiteraard blij met elke steun voor de verdere ontwikkeling van de operationele sterkte van de politie, waar die steun ook vandaan komt. Bij meer gelegenheden, ook bij overleggen waarbij mevrouw Griffith aanwezig was, heb ik doen blijken dat naar mijn inzicht de beperking niet zozeer moet worden gevonden in de operationele sterkte, als wel in de overhead en in de bestuurlijke complicaties van het politiebestel, dat uit zo veel regionale korpsen bestaat. Ik meen dat dit een punt van overeenstemming is tussen mevrouw Griffith en mij.

De voorzitter:

Wil mevrouw Kuiken antwoord geven op de vraag van mevrouw Griffith, of spreekt de heer Çörüz eerst?

Mevrouw Kuiken (PvdA):

Ik wil dat antwoord graag combineren, voorzitter, opdat we het kort kunnen houden. Ik stel dus een vraag aan de minister, en tegelijk geef ik daarmee antwoord op de vraag die mevrouw Griffith terecht stelde, waarvoor dank. De fractie van de PvdA wil in de komende periode 3000 extra agenten aanstellen en steekt daar 190 mln. in. Veel geld betekent echter dat wij moeten weten waar dat geld terechtkomt. Daarom is het ook zo belangrijk dat wij precies weten hoe het met de cijfers zit. Ik vraag de minister daarom hoe het mogelijk is dat er zo veel wordt gegoocheld met cijfers. Zijn deze cijfers juist? Als ik mij baseer op deze cijfers, moet ik inderdaad constateren dat er niet heel veel meer blauw op straat is bijgekomen, terwijl de PvdA dat wél wil, en de mensen op straat ook. Verder constateer ik op basis van deze cijfers dat er nogal wat verschillen zijn tussen korpsen. Heeft de minister dat ook geconstateerd? Waarom is men in het ene korps meer in staat om de bureaucratie terug te dringen, zodat er meer blauw op straat kan zijn, dan in het andere korps? Die duidelijkheid hebben niet alleen de agenten op straat nodig, maar ook wij. Ik zou die cijfers graag ontvangen. Het gegoochel met cijfers komt vanuit het eigen departement van de minister en vanuit zijn eigen politieorganisatie.

Minister Hirsch Ballin:

Mevrouw Kuiken heeft het over gegoochel met cijfers. Er is nooit gegoocheld met cijfers. Dat heeft mijn voorgangster niet gedaan en dat heb ik ook niet gedaan. Dat moet mevrouw Kuiken dus echt niet zeggen. Ik heb al verwezen naar de precieze cijfers in het Jaarverslag Nederlandse Politie, dat mevrouw Kuiken in haar bezit heeft. Daarin vindt zij alle cijfers, ook op de punten die zij zojuist noemde. Er is dus geen sprake van gegoochel met cijfers. Ik heb zojuist al gezegd dat het bij de operationele sterkte van de politie niet alleen gaat om blauw op straat, een punt dat ook ik buitengewoon belangrijk vind, maar ook om de recherche en om degenen die ervoor moeten zorgen dat wij de mensen binnen houden die zijn gearresteerd, door bijvoorbeeld sporenonderzoek te doen. Als wij alleen maar zouden zorgen voor blauw op straat, en de recherche zouden laten wegzakken, dan zouden wij het paard achter de wagen spannen. Dat precies is in deze kabinetsperiode gecorrigeerd. Er was te weinig aandacht besteed aan de recherche. Er was alle reden om de recherche te versterken.

Over het tweede punt dat mevrouw Kuiken inbracht, kan en moet ik kort zijn. Dat alludeert in feite op het beleid voor de komende jaren. Degenen die mij kennen, weten dat ik daarover opvattingen heb. Ik hoor veel aanmoediging doorklinken in de bewoordingen van de leden van de Kamer. Toch hoor ik mij hierover op dit moment niet uit te spreken.

De voorzitter:

De heer Çörüz heeft nog een antwoord voor mevrouw Griffith.

De heer Çörüz (CDA):

Mevrouw Griffith zei dat de CDA-fractie akkoord was gegaan met jarenlange bezuinigingen. Dat is niet de realiteit. Wat ik hierover beweer, is geen gegoochel, want iedereen kan het checken. In de periode tussen 2003 en 2009 heeft de politie in Nederland er 1,2 mld. bij gekregen. Het zou mevrouw Griffith sieren als zij dat bedrag ook eens zou noemen.

De heer Brinkman (PVV):

De politie in Nederland zal beschaamd naar het antwoord van de fractie van de PvdA hebben geluisterd. Het is werkelijk ongehoord dat er enerzijds miljoenen worden bezuinigd. Mevrouw Kuiken weet dat door deze bezuinigingen de korpsen ook hebben moeten snijden in het blauw op straat. Anderzijds wordt dit allemaal rond de verkiezingen tenietgedaan door 3000 politiemensen extra. Dit is werkelijk beschamend. De politie zit in grote problemen op het punt van blauw op straat. Dat is mede door het kabinet en de PvdA-minister veroorzaakt. Zij is daarvoor verantwoordelijk geweest en zij is daarin gesteund door de fractie van de PvdA.

De minister zegt terecht dat blauw op straat, de handhavende functie van de politie, moet worden versterkt. Ik stel hem een heel simpele vraag. Hoeveel blauw op straat is er nu eigenlijk? Hoeveel mensen zijn actief in die handhavende functie? Dit misverstand wordt onder andere veroorzaakt doordat hierover onduidelijkheid is.

Minister Hirsch Ballin:

Ik ben op de ontwikkeling van het blauw op straat al ingegaan in mijn antwoord op de vragen van de heer Çörüz. Ik heb toen ook verwezen naar het jaarverslag. Daaruit bleek dat er een daling was in de eerste jaren van de periode 2005-2009 en dat er een groei was met 600 van 2008 naar 2009. De precieze cijfers vindt de heer Brinkman in het jaarverslag van de Nederlandse politie, dat hij ook kent. Wat de heer Brinkman zegt over de ontwikkeling van blauw op straat, spoort met wat ik zelf naar voren heb gebracht. Ik wil er echter nogmaals op wijzen dat het voor een goede vervulling van de politietaak aankomt op zowel blauw op straat als op de recherchefunctie.

De heer Brinkman (PVV):

Voorzitter ...

De voorzitter:

Het spijt me, mijnheer Brinkman. Ik sta geen nieuwe interrupties toe. We hebben nog een volgende vraag. Die is van uzelf, dus u mag het woord, maar dan op een andere plek.

Ik dank de minister voor het antwoord op deze vraag.

Naar boven