14 Informele Europese Raad d.d. 17 juni 2024

Informele Europese Raad d.d. 17 juni 2024

Aan de orde is het tweeminutendebat Informele Europese Raad d.d. 17 juni 2024 (21501-20, nr. 2088).

De voorzitter:

Aan de orde is het tweeminutendebat Informele Europese Raad van aanstaande 17 juni. Ik heet de minister-president van harte welkom. Dat geldt ook voor de leden. Een vijftal leden heeft zich ingeschreven. Het debatje is aangevraagd door de heer Paternotte, die als eerste het woord gaat voeren. Dat doet hij zoals gebruikelijk namens D66, maar ik geloof dat hij zijn motie nog niet klaar heeft.

De heer Paternotte (D66):

Ik kom net uit een ander debat gerend, dus ik moet de motie nog even printen. Ik wil dus graag voorstellen om iemand anders voor te laten.

De voorzitter:

Dat is goed.

De heer Paternotte (D66):

Ik wist trouwens ook niet dat ik het debat had aangevraagd, maar ik wil wel deelnemen.

De voorzitter:

U staat als eerste op de lijst. Oké, dat is goed. Dan geef ik het woord aan de heer Van Baarle. Hij spreekt namens de fractie van DENK. Gaat uw gang.

De heer Van Baarle (DENK):

Dank, voorzitter. Ik zit graag in het voorprogramma van de heer Paternotte; dat is geen enkel probleem. Ik heb een tweetal moties. Dit onderwerp staat formeel niet op de agenda van de komende informele Raad, maar ik vind het, aangezien er op dit moment een slachting plaatsvindt in Gaza, van belang dat de minister-president er dan wel voor gaat zorgen dat het op de agenda komt, dan wel de ruimte gaat benutten om hier wat over te zeggen.

Daarom de volgende twee moties.

Motie

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

constaterende dat de Independent International Commission of Inquiry on the Occupied Palestinian Territory, including East Jerusalem, and Israel heeft geconstateerd dat Israël oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid heeft gepleegd in Gaza;

van mening dat de oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid gepleegd door Israël gestopt en bestraft dienen te worden;

verzoekt de regering bij de aankomende informele Raad op te roepen tot het spoedig treffen van daadkrachtige Europese sancties tegen Israël,

en gaat over tot de orde van de dag.

De voorzitter:

Deze motie is voorgesteld door de leden Van Baarle en Piri.

Zij krijgt nr. 2089 (21501-20).

Motie

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

constaterende dat de Independent International Commission of Inquiry on the Occupied Palestinian Territory, including East Jerusalem, and Israel heeft geconstateerd dat Israël oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid heeft gepleegd in Gaza;

van mening dat de oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid gepleegd door Israël gestopt en bestraft dienen te worden;

verzoekt de regering om de afdeling economie en handel van de ambassade in Tel Aviv te sluiten, en bij de aankomende informele Raad andere landen op te roepen dat ook te doen,

en gaat over tot de orde van de dag.

De voorzitter:

Deze motie is voorgesteld door het lid Van Baarle.

Zij krijgt nr. 2090 (21501-20).

De heer Van Baarle (DENK):

Dank u wel, voorzitter.

De voorzitter:

Hartelijk dank. Dan geef ik nu wel het woord aan de heer Paternotte, die het woord voert namens D66.

De heer Paternotte (D66):

Voorzitter. We hebben een bijzondere situatie. De komende informele Europese top, maar vooral de Europese top van 27 en 28 juni, gaat de komende vijf jaar van de Europese Unie in grote mate bepalen, door mensen aan te wijzen en een aanzet te geven voor het werkprogramma. We hebben een minister-president die zeer gerespecteerd, ervaren en kundig is. Tegelijkertijd is hij ook diep demissionair. Als wij straks op 27 en 28 juni een minister-president naar de Europese top sturen, vinden wij het erg belangrijk dat wij als Kamer ook met hem het debat daarover kunnen voeren. Ik zeg dit niet alleen richting vak K, want de invloed hierop is vanuit vak K op dit moment beperkt. Ik zeg het ook tegen de voorzitter en hopelijk tegen de mensen die met de formatie bezig zijn: stel ons als Kamer in staat om het debat te voeren met de persoon die Nederland bij de Europese top vertegenwoordigt.

Voorzitter. Omdat de inhoud zo belangrijk is, willen we graag een richting meegeven aan het kabinet voor de gesprekken bij de komende Europese Raad, en ook alvast voor de volgende. Daarom de volgende motie.

Motie

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

overwegende dat de eerstvolgende Europese Raad de eerste is na de Europese verkiezingen;

overwegende dat bij de komende Europese toppen de belangrijkste functies binnen de EU-instituties worden besproken;

overwegende dat voor de toekomst van Europa een robuuste Green Deal en steun aan Oekraïne onmisbaar zijn;

verzoekt het kabinet om bij de goedkeuring van de volgende voorzitter van de Europese Commissie steun voor de voortzetting van de Green Deal en steun aan Oekraïne als voorwaarden te stellen voor Nederlandse steun,

en gaat over tot de orde van de dag.

De voorzitter:

Deze motie is voorgesteld door de leden Paternotte en Piri.

Zij krijgt nr. 2091 (21501-20).

Hartelijk dank. Het is aan mevrouw Piri om nu als derde te spreken, namens de fractie van GroenLinks-PvdA.

Mevrouw Piri (GroenLinks-PvdA):

Dank, voorzitter. Ik heb twee moties.

Motie

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

constaterende dat radicaal-rechtse en extreemrechtse partijen zetels hebben gewonnen bij de verkiezingen voor het Europees Parlement;

overwegende dat hiermee de democratie en rechtsstaat in Europa verder onder druk komen;

verzoekt het kabinet om in de onderhandelingen over het programma van de nieuwe Europese Commissie de bescherming van democratie en rechtsstaat in Europa als prioriteit te behouden,

en gaat over tot de orde van de dag.

De voorzitter:

Deze motie is voorgesteld door de leden Piri en Paternotte.

Zij krijgt nr. 2092 (21501-20).

Mevrouw Piri (GroenLinks-PvdA):

Gezien het trackrecord van de premier op dit punt hoop ik dat hij er bij zijn laatste of een-na-laatste Europese bijeenkomst de nadruk op wil leggen.

Dan mijn tweede motie.

Motie

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

constaterende dat de campagne voor de Europese Parlementsverkiezingen het doelwit was van buitenlandse inmenging;

verzoekt het kabinet om in de Europese Raad te pleiten voor onderzoek naar buitenlandse inmenging in de Europese Parlementsverkiezingen,

en gaat over tot de orde van de dag.

De voorzitter:

Deze motie is voorgesteld door de leden Piri en Paternotte.

Zij krijgt nr. 2093 (21501-20).

Mevrouw Piri (GroenLinks-PvdA):

Dank u wel.

De voorzitter:

Hartelijk dank. Tot slot in deze termijn van de Kamer is het woord aan de heer Van Campen. Hij ziet af van zijn spreektijd. Ik kijk dan even naar de minister-president. We gaan even een paar minuten schorsen. Daarna krijgen we een appreciatie van de vijf ingediende moties.

De vergadering wordt enkele ogenblikken geschorst.

De voorzitter:

Aan de orde is de voortzetting van het tweeminutendebat Informele Europese Raad. Ik geef het woord aan de minister-president.

Minister Rutte:

Voorzitter. De motie op stuk nr. 2089 moet ik ontraden. Ik ontraad de motie procedureel omdat de Informele Raad echt gaat over de verkiezingen. Maar ik doe dat ook inhoudelijk, omdat dit niet onze positie is. Onze positie is dat we met Israël op allerlei manieren in gesprek zijn om een succes te maken van het door Israël gedane vredesvoorstel, dat inmiddels is overgenomen door de Veiligheidsraad. Waar het druk zetten op Israël betreft, doen wij dat uiteraard door middel van onder andere het bijeenroepen van de EU-Israël-associatieraad. Maar procedureel is het ook niet juist. Dit is daar niet aan de orde. Er komt wel een RBZ aan. Ik begrijp dat dat nog voor de Europese Raad van eind juni is. Daar zou het eventueel besproken kunnen worden, maar niet langs deze lijn. Het is dus ontraden, op inhoud en op proces.

Ik ontraad de motie op stuk nr. 2090. Wij voeren heel stevig de gesprekken met Israël, maar wij vinden het ook van groot belang om naast het zetten van druk met elkaar in contact te blijven. Dan helpt het niet om allerlei onderdelen van ambassades te sluiten.

Ik zou willen vragen of ik de motie op stuk nr. 2091 als volgt mag interpreteren. Je kunt je niet goed voorstellen dat een volgende Europese Commissie wat hier staat, niet gaat doen. Dat betreft het uitvoeren van de Green Deal — dat komt nu vooral aan op het doorzetten van alle wetgeving — en tevens de steun aan Oekraïne. Puur procedureel gekeken is het niet zo dat je zegt: Nederland steunt alleen een voorzitter van de Europese Commissie als die van tevoren expliciet a, b of c verklaart. Zo gaan die discussies niet. Maar als ik de motie zo mag interpreteren dat voor Kamer en kabinet richtinggevend is dat een aantal centrale onderdelen van de samen uitgezette Europese lijn, namelijk het bestrijden van de opwarming van onze aarde, en dus de Green Deal, en de steun aan Oekraïne, randvoorwaardelijk zijn voor het functioneren van de Unie de komende tijd en dus ook voor hoe wij überhaupt kijken naar de benoemingen van het personeel op de seniorposities, maar ook de strategische agenda, dan zou ik willen zeggen: oordeel Kamer. Ik zie de heer Paternotte ja knikken. Hij is de eerste indiener. Ik zou dus bijna denken: we zijn het eens.

De motie op stuk nr. 2092 krijgt oordeel Kamer. Dat is ook de inzet voor de strategische agenda. Dat is dus helemaal goed.

De motie op stuk nr. 2093 moet ik wel ontraden. Ik zeg toch even het volgende. Wat kan ik maandag bij dat diner doen om zo veel mogelijk aan die motie tegemoet te komen? Dit betreft de verkiezingsuitslag. Dan moet ik even ervoor zorgen dat ik dat punt maandag ook maak. Maar goed, dan kan ik dat punt natuurlijk maken. Dan kan ik zeggen: even los van de vraag wat die uitslag politiek betekent, is er natuurlijk ook een zorg betreffende mogelijke buitenlandse inmenging. Verder betreft dat niet dat diner van maandag. Dat zou dan eind juni kunnen terugkomen, maar het is in de eerste plaats aan het Europees Parlement, als daar signalen voor zijn, zo moet ik zeggen. Er is op de vorige Europese Raad over gesproken. Misschien kunnen we het als volgt doen. Maandag benoem ik deze zorg. Ik neem aan dat er voor de Europese Raad van eind juni een aparte agenda zal zijn. Ik dacht dat we die nog niet verstuurd hebben, want we weten überhaupt nog niet wat er op de agenda staat. Nee, die moet inderdaad nog komen. Er komt dus nog een geannoteerde agenda voor eind juni. Ik zal daarin meenemen hoe het aanstaande maandag ging et cetera. Dan is de motie eerlijk gezegd uitgevoerd. Ik denk dat ik 'm dan ook niet meer kan ontraden. Maar dan is het met die interpretatie dat ik 'm oordeel Kamer laat.

De heer Paternotte (D66):

Heel goed. Ik vind het ook heel verhelderend dat de minister-president het over "ik" en "28 juni" heeft. Dan hebben we daar in ieder geval alle vertrouwen in.

Minister Rutte:

Nee, sorry. "Ik" betreft 17 juni, en wie er dan ook is 28 juni. Maar, uiteraard: de Koning heeft altijd een regering.

De voorzitter:

Daarmee heeft de motie op stuk nr. 2093 dus oordeel Kamer gekregen.

Minister Rutte:

Ja, met die kanttekening.

De voorzitter:

Ja. Hartelijk dank aan de premier voor zijn komst, en aan de leden.

De beraadslaging wordt gesloten.

De voorzitter:

We gaan morgen stemmen over de ingediende moties. We gaan nu kort schorsen. Dan hebben we het vervolg van de wetsbehandeling voor grootouders die graag omgang met hun kleinkinderen willen.

De vergadering wordt van 18.22 uur tot 18.27 uur geschorst.