5 Vragenuur

Vragen van het lid Verhoeven aan de staatssecretaris van Financiën over het bericht dat de staatssecretaris de files wil aanpakken door de onbelaste kilometervergoeding te verlagen.

De voorzitter:

Ik heet de staatssecretaris van Financiën welkom.

De heer Verhoeven (D66):

Voorzitter. Nu breekt mijn klomp, dacht ik vanochtend. Dit asfaltkabinet gaat door de bocht en wil de kilometervergoeding verlagen van 19 naar 13 cent. Terwijl de coalitiepartijen VVD en PVV fel tegenstander zijn van kilometerbeprijzing kiest het kabinet ineens voor een soort rekeningrijden 2.0. Op zichzelf is het goed dat het kabinet door de bocht gaat. Files kosten onze economie jaarlijks 1 mld. en ook een hoop ergernis. Toch maak ik mij enige zorgen, want een bocht nemen met 130 km/u is heel gevaarlijk, zeker als je niet precies weet waar je uit wilt komen. Als we niet uitkijken, eindigen we met zijn allen in de sloot.

Tot nu toe wil het kabinet files alleen aanpakken met meer asfalt. Gelukkig ziet het nu in dat dit niet werkt en wil het ook auto's van de weg halen. D66 vindt dat prima, maar dan moet wel het hele verhaal worden verteld. D66 wil namelijk niet dat de automobilist meer gaat betalen zonder dat hij echt kan doorrijden. Dan hebben we in plaats van een "autokabinet" een "lastenkampioen".

Daarom de volgende vragen. Ik zou zeggen: dit is gewoon kiezersbedrog. Kan de staatssecretaris dit weerleggen? Wat gebeurt er met alle miljardenverslindende asfaltplannen die dit kabinet op de plank heeft liggen? Blijven we in tijden van bezuiniging nu ook allerlei kilometers overbodig beton aanleggen of gaan wij deze plannen nu herzien?

Staatssecretaris Weekers:

Mevrouw de voorzitter. Ik zeg de heer Verhoeven dank dat ik hier een kennelijk misverstand kan rechtzetten. Het kabinet heeft geen plan om de kilometervergoeding van 19 naar 12 cent terug te brengen.

(hilariteit)

Staatssecretaris Weekers:

Hiermee ben ik voldoende ingegaan op de eerste vraag van de heer Verhoeven.

Het kabinet wil de files aanpakken met meer asfalt. Wij vinden dat een goede zaak. Minister Schultz van Haegen van Infrastructuur en Milieu heeft daarbij het voortouw. Ik heb afgelopen voorjaar met haar afgesproken dat we zouden nagaan of ook langs de weg van de fiscaliteit een bijdrage kan worden geleverd aan het bestrijden van files. Ik heb dat met de Kamer gecommuniceerd in mijn zogenoemde autobrief. Het belangrijkste is dus dat er meer asfalt komt. Daarnaast wordt bekeken of daar binnen de fiscaliteit mogelijkheden voor zijn.

Op dit moment brengt een ambtelijke werkgroep van de ministeries van Financiën, Infrastructuur en Milieu en EL&I een aantal zaken in kaart. Die studie zal uiteindelijk bij het kabinet belanden. Dan zal er een politieke weging plaatsvinden. Maar er is op dit moment geen enkel voornemen om de kilometervergoeding van 19 cent naar 12 cent te verlagen.

De heer Verhoeven (D66):

Voorzitter. Zo ken ik de staatssecretaris weer. Hij stelde in 2008 nog Kamervragen om te bewerkstelligen dat er een substantiële verhoging van de kilometervergoeding zou komen. Vanochtend stond in de krant dat het om een verlaging gaat. De staatssecretaris is blijkbaar nogal geschrokken van zijn eigen plannen en nu zegt hij ineens: nee, wij hebben helemaal geen plannen, dit was maar een gedachte en wij gaan nog allerlei mogelijkheden bekijken, ook in de fiscaliteit.

Dat is allemaal leuk en aardig, maar ik denk dat een heleboel mensen precies willen weten waar zij aan toe zijn. Dus ik vraag de staatssecretaris nog een keer: wat wil hij precies voorstellen; wat kunnen wij verwachten? Gaat de automobilist nu gewoon meer betalen of zegt de staatssecretaris heel hard: nee, dit ga ik niet doen? Dan wil ik heel hard in een brief terugkrijgen dat dit niet een plan is van dit kabinet.

Staatssecretaris Weekers:

Ik moet opnieuw iets rechtzetten.

De heer Verhoeven (D66):

De staatssecretaris moet vandaag veel rechtzetten.

Staatssecretaris Weekers:

Dat komt doordat mij zaken in de mond worden gelegd door de geachte afgevaardigde Verhoeven die niet kloppen. De staatssecretaris heeft hierover in 2008 geen Kamervragen gesteld.

Ik ben niet geschrokken van bepaalde berichten in de media. Ik heb zojuist aangegeven dat een ambtelijke werkgroep beziet of via de fiscaliteit een bijdrage kan worden geleverd aan het terugdringen van de files. De filedruk kost het bedrijfsleven veel geld. Daarom is het de moeite waard om te kijken of we die via de fiscaliteit kunnen verlagen. Dit kabinet heeft tegelijkertijd oog voor de hardwerkende Nederlander die met de auto of een ander vervoermiddel naar zijn werk moet komen, en voor de ondernemer die naar zijn klant moet. Er worden nu tal van varianten onderzocht. Gisteren heb ik nog een rapport in ontvangst mogen nemen van 50 bedrijven. De voorzitter van de ANWB heeft mij dat rapport, Slim Reisbudget, overhandigd. Dit geeft, bij een gelijkblijvend budget voor wat aan reiskosten wordt uitgegeven, een alternatief met arrangementen om nog slimmer van de weg gebruik te maken. Dus nee, er komt geen korting op het reisbudget. En ja, we gaan wel bekijken of er misschien slimmere alternatieven zijn dan thans worden gefaciliteerd door de fiscale wetgeving. Ik wil echter geen ingewikkelde regeling voor de reiskostenvergoeding.

De heer Verhoeven (D66):

Ik wil nog één keer heel duidelijk van de staatssecretaris horen: gaan de lasten voor de automobilist nu wel of niet omhoog in deze kabinetsperiode door deze maatregel? Als dat niet het geval is, waarom heeft hij de hardwerkende Nederlander – die blijkbaar zo belangrijk is voor de VVD en voor het kabinet – dan het idee gegeven dat dit soort voorstellen er wel komt? Ik denk namelijk dat het veel beter is om te zeggen: ja, wij gaan dit soort voorstellen wel uitwerken. Op zich is dat prima, want het is een manier om de files daadwerkelijk op te lossen. Maar waarom zegt de staatssecretaris dat niet gewoon? Ik had hem eigenlijk heel veel lef en succes willen toewensen. D66 zou graag mee willen denken over deze plannen. Ik kan niet anders dan concluderen dat de staatssecretaris, nog voordat hij erover kon nadenken, alweer terug in zijn hok is gejaagd door de PVV- en de VVD-fractie in de Tweede Kamer.

Staatssecretaris Weekers:

Dat is geenszins het geval. Ik heb in mijn autobrief aangekondigd dat ik ook binnen de fiscaliteit ga kijken naar mogelijkheden om de filedruk te bestrijden. Daarbij ga ik uit van een gelijkblijvend budget voor de werknemers, voor de hardwerkende Nederlanders. Die suggesties worden nu ambtelijk uitgewerkt en moeten nog tot mij komen. Daarna zal ik een en ander wegen. Op het moment dat de voorstellen politiek zijn gewogen, zal ik de Kamer daarover informeren. De Kamer zal de informatie in ieder geval voor het zomerreces ontvangen, zodat we er daarvoor nog over kunnen spreken. Dat lijkt mij de ordentelijke volgorde.

Mevrouw Neppérus (VVD):

Toen ik vanochtend de krant las, brak mijn klomp geheel. Het is natuurlijk heel duidelijk dat wij meer asfalt willen. Dat kan als er meer wegen zijn. Ik las dat "de hardwerkende Nederlander" – dit is voor ons geen lacherig, maar een heel serieus begrip – kennelijk gewoon te grazen wordt genomen. Ik wil een duidelijk antwoord van de staatssecretaris. Is hij dit echt van plan of niet? Anders blijft er mist hangen en dat willen wij niet. Spaart de staatssecretaris de hardwerkende Nederlander of gaat hij hem pakken?

Staatssecretaris Weekers:

Dit kabinet heeft oog voor de hardwerkende Nederlander en zal hem dus niet pakken. In de autobrief heb ik aangekondigd dat ik samen met de collega van I en M een aantal varianten zal bekijken. Die varianten zullen op tal van effecten worden bezien. Een van de effecten is natuurlijk de filedruk. Een ander effect is de koopkracht van de werknemer die van bepaalde faciliteiten gebruikmaakt. Het is heel interessant dat het bedrijfsleven gisteren ook een aantal voorstellen heeft gelanceerd. Deze zal ik ook bekijken op dat soort effecten.

De heer Braakhuis (GroenLinks):

De staatssecretaris heeft heel veel woorden nodig om weinig te zeggen. Het echte antwoord komt natuurlijk niet. Het doet me ook een beetje denken aan de fiscale agenda van de staatssecretaris. We weten nog steeds niet wat daar precies in zit, maar daar zullen we binnenkort over spreken. Intussen is dit wel een kabinet dat eerst met een villasubsidie komt en nu vervolgens de filesubsidie in stand houdt. Dat stel ik vast. Een paar bedrijven moeten de staatssecretaris eraan herinneren dat een en ander mogelijk toch beter is voor het vestigingsklimaat. Wat is de staatssecretaris van plan op korte termijn te doen?

Staatssecretaris Weekers:

Daar kan ik vrij kort over zijn. Ten eerste is dit kabinet niet gekomen met een villasubsidie. Ten tweede heb ik net een wetsvoorstel voor de autofiscaliteit door de beide Kamers van de Staten-Generaal geloodst. In datzelfde wetgevingsproces heb ik een onderzoek aangekondigd. Ik heb net gezegd dat ik daar nu mee bezig ben. De resultaten van het onderzoek kan de Kamer voor het zomerreces tegemoetzien. Dan kunnen we er met elkaar over spreken.

De heer Koolmees (D66):

Ik dacht dat de heer Aptroot hier wel zou staan om de staatssecretaris aan de tand te voelen, maar het was mevrouw Neppérus. Dat is heel goed. De staatssecretaris vertelde net dat een aantal bedrijven voorstellen heeft gedaan om slimmer om te gaan met het reiskostenbudget. Dat kan bijvoorbeeld door het budget voor de kilometervergoeding te verlagen en dat budget te besteden aan slimmere manieren om naar je werk te gaan. Sluit de staatssecretaris uit dat die kilometervergoeding naar beneden gaat om de mobiliteit te bevorderen?

Staatssecretaris Weekers:

Het interessante aan het voorstel dat gisteren door een vijftigtal bedrijven is gelanceerd, is dat werkgever en werknemer zelf veel meer vrijheid krijgen in hoe ze de mobiliteitsbudgetten toedelen. Dat kan ertoe leiden dat de filedruk afneemt, maar de mensen die gebruik moeten maken van de auto of van andere vervoersmiddelen, krijgen daarvoor wel een behoorlijke onkostenvergoeding. Meer vrijheid voor werkgever en werknemer spreekt mij aan. Tegelijkertijd zal ik dat soort voorstellen moeten toetsen, bijvoorbeeld op de uitvoeringslast voor de Belastingdienst en de administratieve lasten voor de werkgever. De vraag is ook wat het betekent voor de werknemer in kwestie. Ik wil eerst alle feiten op een rijtje hebben en vervolgens een ordentelijk debat voeren.

Mevrouw Schouten (ChristenUnie):

Voorzitter. Ik constateer tot mijn vreugde dat er bij de staatssecretaris toch nog wel ruimte zit om over het mobiliteitsdossier te spreken. Hij geeft aan dat de lasten voor de werknemer gelijk moeten blijven. Daarmee is de fractie van de ChristenUnie het eens. Is hij bereid om te kijken of hij het bedrag dat hij kan ophalen met het verlagen van de kilometervergoeding, kan inzetten voor een verlaging van de inkomstenbelasting? Is dat een optie voor de staatssecretaris?

Staatssecretaris Weekers:

Het onderzoek wordt op dit moment uitgevoerd, interdepartementaal. Daarin komen tal van opties aan de orde. Ik wil daar nu nog niet op vooruit lopen. Ik heb al gezegd dat wij nog voor de zomer met elkaar komen te spreken over de opties die het kabinet dan aan de Kamer voorlegt.

De heer Groot (PvdA):

Voorzitter. Ik wil de vraag mevrouw Neppérus herhalen: zijn de verhalen die wij vanmorgen in de krant hebben gelezen waar of niet? De staatssecretaris heeft gezegd dat hij de automobilist niet wil pakken. Dat is tot zijn dienst. Zijn deze varianten in ontwikkeling, ja of nee?

Staatssecretaris Weekers:

Er worden op dit moment tal van varianten uitgewerkt. Op een gegeven moment zal er een politieke weging plaatsvinden. De heer Groot kent dit kabinet als een kabinet dat Nederland weer in beweging wil krijgen en dat in elk geval de hardwerkende Nederlander niet wil pakken.

De heer Groot (PvdA):

Dan klopt de berichtgeving dus ...

De voorzitter:

Nee, mijnheer Groot, zo werkt het niet.

De heer Van Vliet (PVV):

Voorzitter. Het was de PVV die dit aanzwengelde door het stellen van schriftelijke vragen. Ik heb daar antwoord op gekregen, waarvoor dank. Is de staatssecretaris het met mij eens dat de belastingvrije kilometervergoeding heel erg belangrijk is voor Henk en Ingrid?

Staatssecretaris Weekers:

De belastingvrije kilometervergoeding is niet alleen belangrijk voor Henk en Ingrid, maar voor iedereen die een bepaalde afstand moet afleggen van zijn huis naar zijn werk en die voor zijn werkgever gebruik moet maken van de weg. Het is dus belangrijk om mensen die kosten maken om bij hun werk te komen een vergoeding te geven.