5 Vragenuur

Vragen van het lid Slob aan de staatssecretaris van Financiën over het bericht dat er een EU-akkoord bereikt is over een noodfonds van 500 mld.

De heer Slob (ChristenUnie):

Mevrouw de voorzitter. Vorige week heb ik namens de ChristenUnie mijn zorgen geuit over ontwikkelingen die in Europa gaande zijn. Ik verwijs naar de gezamenlijke acties van Duitsland en Frankrijk, van mevrouw Merkel en de heer Sarkozy, die onder het mom van Europese coördinatie aansturen op een politieke unie. Daarnaast verschijnen er voortdurend berichten in de media dat het tijdelijke noodfonds van 750 mld. onvoldoende zou zijn en dat er geld bijgestort zou moeten worden.

Voorzitter. In allerlei toonaarden bezwoer minister De Jager vorige week de Tweede Kamer dat er niets aan de hand was. Een initiatief van Merkel en Sarkozy, hoe kwamen wij erbij? Zelfs het woord "non paper" was niet op zijn plaats. En nieuwe ontwikkelingen met betrekking tot het noodfonds? Als dat inderdaad het geval zou zijn, zei de minister van Financiën, ga ik eerst langs de Kamer want daarvoor heb ik geen mandaat.

Mevrouw de voorzitter. Wie schetst de verbazing van de fractie van de ChristenUnie toen gisteravond door nota bene de voorzitter van de eurogroep premier Juncker, bekend gemaakt werd dat er een permanent noodfonds komt waarvoor eurolanden 500 mld. beschikbaar gaan stellen?

Wat is hier gaande? Mijn fractie wil graag opheldering van het kabinet. Zij is blij dat de staatssecretaris de minister kan vervangen. Het kabinet spreekt immers met één mond!

Klopt het dat er afspraken worden gemaakt of reeds zijn gemaakt over een permanent noodfonds? Heeft premier Juncker gisteravond ook namens Nederland gesproken toen hij zijn bericht naar buiten bracht? En zo ja, welk mandaat denkt de regering voor dit soort keuzes te hebben?

De voorzitter:

Het woord is aan de staatssecretaris, die inderdaad de minister vervangt.

Staatssecretaris Weekers:

Mevrouw de voorzitter. Ik begrijp de zorgen die de heer Slob hier naar voren brengt natuurlijk goed. De minister heeft vorige week enkele duidelijke uitspraken gedaan, ook om de Kamer gerust te stellen dat er geen gekke dingen zouden gebeuren in Brussel. Als er dan toch een bepaald bericht opduikt, zou je je zorgen kunnen maken.

Ik heb zojuist even contact opgenomen met de minister, die op dit moment in Brussel zit. Hij zegt dat op dit moment de enige afspraak die geldt de volgende is: "Nothing is agreed until everything is agreed."

De heer Slob weet dat er wordt gesproken over een totaalpakket; een pakket waarin ook onderdelen zitten om het Stabiliteits- en Groeipact veel effectiever te laten zijn; een pakket dat ervoor zorgt dat er een ambitieuze benchmark komt voor schuldafname, een richtlijn met minimumeisen voor het budgettaire raamwerk, afspraken om te voorkomen dat landen hulp nodig hebben van een noodfonds en afspraken dat landen dus moeten bezuinigen. Bovendien hebben wij altijd gezegd dat wij willen dat het IMF niet alleen nu, maar ook in de toekomst sterk betrokken blijft.

Op de concrete vraag of het klopt dat er nu afspraken gemaakt zijn over een noodfonds van 500 mld., is mijn antwoord dat dit niet klopt. Er worden pas afspraken gemaakt als wij het over alles eens zijn. Dat betekent dat de Kamer zich tijdig over een aantal zaken kan buigen. Met andere woorden: de minister zit zijn mandaat niet op te rekken. Ik heb begrepen dat de vaste commissie voor Financiën een brief gevraagd heeft over het noodfonds. Die brief zal na ommekomst van de Ecofin in Brussel naar de Kamer kunnen worden gestuurd. De Kamer kan daarover uitgebreid praten met de minister. Nogmaals, er is geen afspraak gemaakt over dat noodfonds.

De heer Slob (ChristenUnie):

Mevrouw de voorzitter. Premier Juncker, niet de eerste de beste, voorzitter van de eurogroep, brengt gisteravond het bericht naar buiten dat er een besluit is genomen over een permanent noodfonds. Hij noemt zelfs het bedrag dat daarbij aan de orde is. Dat bericht wordt diezelfde avond nog bevestigd door Eurocommissaris Rehn van Economische Zaken.

En wat zegt de Nederlandse regering nu bij monde van staatssecretaris Weekers? Er is nog niets besloten voordat alles besloten is! Ja, wie houdt nu wie voor de gek, vraag ik mij dan toch wat retorisch af. Hoe kan de staatssecretaris volhouden dat er nog niets besloten is als zowel Juncker als Rehn deze uitspraken doet? Heeft Juncker ook namens de Nederlandse regering gesproken? De staatssecretaris is nog niet op deze vraag ingegaan. Kan de staatssecretaris de indruk wegnemen dat de Nederlandse regering erbij staat, ernaar kijkt en voor de rest eigenlijk het nakijken heeft? Welke toezeggingen zijn er mogelijkerwijs aan Duitsland gedaan? Ik kan mij namelijk niet aan de indruk onttrekken dat Duitsland hierin ook een bepaalde rol speelt. Als dit soort bedragen naar buiten wordt gebracht, moet dit gedekt zijn door een standpuntbepaling van Duitsland. Anders kan mevrouw Merkel echt niet terug naar de Deutsche Bundestag, gezien de opstelling die daar wordt ingenomen met betrekking tot het noodfonds.

Staatssecretaris Weekers:

Voorzitter. Ik vrees dat ik in herhaling val. Ik heb gezegd dat er wordt gewerkt aan een totaalpakket. Daarbij wordt ingegaan op de vraag hoe wij stappen vooruit kunnen zetten op de governance in het eurogebied, de budgettaire en economische coördinatie, de schuldbenchmark, de richtlijn voor begrotingsraamwerken et cetera. Met name van Duitse zijde is nog een concurrentiepact op tafel gelegd. Er is nog geen overeenstemming over het totaalpakket; dat wordt verder geïnventariseerd. Wij willen uiteindelijk alleen maar ja of nee zeggen tegen een totaalpakket en niet een onderdeel, een permanent noodfonds, daaruit lichten en daartegen bij voorbaat ja zeggen. Het komt uiteindelijk hier terug in het kader van een totaalpakket. De heer Slob hoeft zich echt geen zorgen te maken dat Nederland zich op een onderdeel al heeft gecommitteerd. Het komt hier terug en de Kamer kan zich er in alle vrijheid over buigen.

De voorzitter:

Uw slotvraag.

De heer Slob (ChristenUnie):

Voorzitter. Ik maak mij wel zorgen, omdat deze staatssecretaris namens de Nederlandse regering de zaak op dit moment heel erg afhoudt. Ik vraag hem voor de derde keer of de heer Juncker ook namens Nederland heeft gesproken, toen hij als voorzitter van de eurogroep naar buiten kwam en bekendmaakte dat er een permanent noodfonds gaat komen. Ik begrijp dat er mogelijkerwijs nog over punten en komma's wordt gesproken. Maar hij kwam wel naar buiten met deze mededeling, die werd bevestigd door de Eurocommissaris van Economische Zaken. Ik wil een helder antwoord van de staatssecretaris hebben. Ik vraag hem ook maximale duidelijkheid aan de Kamer te geven, zo snel als mogelijk, zeker omdat de heer Juncker nog een keer heeft aangegeven dat het niet om een eenmalige storting gaat, maar dat de omvang regelmatig herzien zal moeten worden. Alles wat wij in het noodfonds storten, telt mee voor onze EMU-schuld en dat heeft gevolgen voor de bezuinigingsopgave van het Nederlandse kabinet. Wij praten hier over belastinggeld; het gaat om grote bedragen. Wij hebben die duidelijkheid nodig, zo snel als mogelijk.

Staatssecretaris Weekers:

Dat is helder. Het is ook terecht dat de heer Slob deze duidelijkheid vraagt. Ik kan slechts herhalen dat de positie van Nederland is dat wij pas overeenstemming hebben, als wij over alles overeenstemming hebben. Wij hebben nog niet over alles overeenstemming, dus hebben wij nog geen overeenstemming over het noodfonds en ook niet over het bedrag dat gisteravond is geventileerd.

De heer Slob (ChristenUnie):

Ik heb voor de derde keer geen antwoord gekregen op de vraag of premier Juncker ook namens de Nederlandse regering heeft gesproken toen hij naar buiten kwam met die mededeling. Ik heb er recht op daarop een antwoord te krijgen.

Staatssecretaris Weekers:

Impliciet heb ik daarop een antwoord gegeven.

De heer Slob (ChristenUnie):

Ik wil een duidelijk antwoord.

Staatssecretaris Weekers:

Als de heer Juncker heeft gesuggereerd dat hij mede namens Nederland sprak dat er een akkoord was over een bepaald onderdeel, zeg ik hier namens de Nederlandse regering dat er pas een akkoord is als er over alles een akkoord is. Dat is nu nog niet het geval. De enige afspraak die wij hebben gemaakt, is dat "nothing is agreed until everything is agreed". Dan kan de heer Slob daaruit toch zijn conclusies trekken? Daar is toch geen woord Spaans bij?

De voorzitter:

Dat denk ik ook.