Vragen van het lid Tony van Dijck aan de minister van Financiën over het bericht "Klanten van Brits-Ierse verzekeraar in de kou".

De heer Tony van Dijck (PVV):

Voorzitter. Ik had hier vandaag natuurlijk liever gesproken over DSB om deze minister daarover aan de tand te voelen, maar daar krijgen wij later nog de kans voor. Vandaag bespreken wij het zoveelste debacle in de financiële sector. Een Brits-Ierse verzekeraar, Genworth, is met de noorderzon vertrokken uit Nederland, gedupeerde klanten achterlatend. Hoe is dit mogelijk? Vroeger zette je je geld op de bank en dan was het veilig. Vroeger sloot je een verzekering en dan ging je rustig slapen, maar nu niet meer. Zo langzamerhand durf je geen enkele bank of verzekeraar meer te vertrouwen. Of het nu zijn de woekerpolissen, de bonussen, de kapitaalinjecties, Icesave, ABN en gisteren DSB, de sector laat een spoor van vernielingen achter.

Dit kabinet doet niets om het vertrouwen te herstellen. Het kabinet laat het gewoon gebeuren, eerst met Icesave en nu met Genworth. Deze verzekeraar, met kantoor in Arnhem, heeft de uitkeringen aan Nederlandse klanten stopgezet en is vertrokken. Eerst jaren premies opstrijken en vervolgens vertrekken: dit is pure oplichting. Het ergste is nog dat de toezichthouders niets doen. Zij kunnen niets doen; het toezicht ligt bij de Engelsen. AFM en Kifid staan erbij en moeten toezien hoe onze burgers worden opgelicht. Dit is toch van de gekke? De Partij voor de Vrijheid wil dat alle Nederlandse instellingen onder toezicht vallen van de Nederlandse toezichthouders. We hebben niets te maken met Europa of met bijkantoren. Wij moeten de Nederlandse burgers beschermen en daarvoor zijn onze toezichthouders. Gaat de minister een tweede Icesave voorkomen?

Minister Bos:

Voorzitter. Ik dank de heer Van Dijck voor zijn vragen. Om op zijn laatste en ik geloof ook enige vraag antwoord te geven: ik zal uiteraard mijn uiterste best doen om te voorkomen dat klanten van deze verzekeraar op wat voor manier dan ook slachtoffer worden van zijn handelen. Tegelijkertijd moet ik constateren dat de heer Van Dijck wel erg hard doordraaft in zijn kennelijke veronderstellingen over wat de feiten zijn. De feiten zijn, dat er van een 27-tal consumenten klachten waren over deze Brits-Ierse verzekeraar met een bijkantoor in Nederland, in Arnhem. Deze consumenten merkten dat hun klachten niet werden afgehandeld. Vervolgens kreeg ook de financiële ombudsman geen gehoor bij deze verzekeraar. Daarna is gebeurd wat er moest gebeuren: de Nederlandse toezichthouder heeft ingegrepen en geconstateerd dat de Engelse toezichthouder hiervoor verantwoordelijk is; hij heeft contact opgenomen met de Engelse toezichthouder, die meteen aan het werk is gegaan en een onderzoek is gestart; hij heeft bij de verzekeraar erop aangedrongen dat Nederlandse klanten over hun klachtengrond toegang krijgen tot deze verzekeraar. Inmiddels is voor Nederlandse klanten het contact met deze verzekeraar hersteld. De toezichthouders zullen uiteraard samen alles in de gaten en onder de loep blijven houden.

De heer Tony van Dijck (PVV):

De minister zegt voor de zoveelste keer dat hij zijn uiterste best zal doen dat het geen gevolgen heeft voor Nederlandse klanten. Hij zei dat ook bij Icesave en wij zien wat daarvan gekomen is. Nu zegt hij dat het contact is hersteld, maar er zijn mensen die een uitkering hebben van deze verzekeraar. Zij hebben een arbeidsongeschiktheidsuitkering waarvan zij afhankelijk zijn. Zij komen in de problemen en kunnen hun hypotheek niet meer betalen. Hun huis wordt misschien verkocht. De minister komt echter niet verder dan: het contact is hersteld. Daar hebben die mensen niks aan. Nogmaals: zolang dat toezicht voor de buitenlandse bijkantoren niet is geregeld – ik heb dit al vaker tegen de minister gezegd in een debat – blijft zich dit herhalen. Ook de heer Eijffinger verwijst daarnaar en zegt dat dit niet de laatste zaak is waarvan wij zullen horen. Met andere woorden: dit moet gewoon goed worden geregeld. De minister moet met zijn vuist op tafel slaan en zeggen dat hij staat voor zijn burgers en hen wil beschermen. Zolang het toezicht niet is geregeld bij andere landen, moet de minister erop staan dat bijkantoren onder het Nederlandse toezicht vallen. Dat is toch niet zo moeilijk?

Minister Bos:

De heer Van Dijck vergelijkt met Icesave en zegt dat de minister eigenlijk zou moeten gaan staan voor deze consumenten, of niet zou moeten laten gebeuren wat er is gebeurd bij Icesave. Ik wijs er maar op dat 99% van de spaarders bij Icesave door deze minister in bescherming zijn genomen. Deze minister heeft gerealiseerd dat zij links- of rechtsom hun geld terug zouden krijgen. Dat is voor alle spaarders bij Icesave gebeurd, met uitzondering van een groep van ongeveer 150 mensen die een deposito hadden dat hoger was dan € 100.000. Als Icesave het voorbeeld is, is dat dus een voorbeeld waaraan ik mij graag spiegel.

Er is ook een groot verschil met Icesave. Bij Icesave hadden wij een niet-functionerende buitenlandse toezichthouder. De heer Van Dijck heeft helemaal gelijk: de Europeesrechtelijke situatie, dat je als Nederlandse toezichthouder niks te zeggen hebt over wat er gebeurt in een bijkantoor van een buitenlandse partij omdat de buitenlandse toezichthouder zijn werk niet goed doet, is buitengewoon kwetsbaar, dat moeten wij nooit meer hebben. In dit geval hebben wij echter te maken met de Engelse toezichthouder. Engeland is een groot land met een professionele toezichthouder. Die heeft geen minuut getwijfeld en meteen actie ondernomen. Ik blijf het in de gaten houden, maar er is mij op dit moment niets van bekend dat mensen naar hun geld zouden kunnen fluiten. Het enige bekende feit tot nu toe was dat mensen geen gehoor vonden bij de verzekeraar en dat dat contact nu is hersteld. Of er dus mensen de dupe zijn, of er al gesproken kan worden van gedupeerden en of er geld is dat niet wordt uitgekeerd, dat zijn allemaal veronderstellingen van de heer Van Dijck. Het zijn geen feiten.

Mevrouw Vos (PvdA):

Dit is volgens mij een markt die niet helemaal werkt, omdat de consumenten niet sterk zijn. Toen ik dit eerst las, dacht ik: hebben mensen weer van die overbodige verzekeringen afgesloten? Daarom gaat het dus niet. Ik vertrouw er ook op dat die mensen gewoon hun geld krijgen. Ik heb nog wel even twee vragen. Ik las in een artikel dat de Rabobank en Interpolis hierbij betrokken waren. Hoe zat dat? De minister heeft gisteren aangekondigd dat er onderzoek komt naar DSB en de rol van de toezichthouder. Worden deze vragen ook meegenomen in dat grote onafhankelijke onderzoek?

Minister Bos:

Ik ben mij niet bewust van enige verwevenheid met de Rabobank en Interpolis. Dat kan ik nazoeken en ik zal de Kamer daarover zo snel mogelijk schriftelijk informeren. Het onderzoek dat ik gisteren heb aangekondigd, zal zich strikt beperken tot DSB en dus niet het optreden betreffen van de toezichthouder bij andere instellingen.

Mevrouw Verdonk (Verdonk):

Voorzitter. Ik heb een vraag naar aanleiding van de uitlatingen van de minister van Financiën over het toezicht van DNB op Icesave. Hij zegt dat het een buitenlandse toezichthouder was en dat wij helemaal niets konden met het binnenlandse toezicht. Het is hem toch bekend dat de heer Wellink van DNB reeds in juni, juli 2008 een vreemd gevoel had bij wat er gebeurde met Icesave en dat de heer Wellink toen niet heeft ingegrepen, geen signalen heeft afgegeven en gewoon is blijven zitten? Daardoor zijn heel veel mensen de dupe geworden. Dat was de eerste keer en we zien het nu bij DSB voor de tweede keer gebeuren.

Minister Bos:

Voorzitter. Ik geloof niet dat deze vraag gaat over het onderwerp van deze Brits-Ierse verzekeraar. De vraag gaat over twee andere, ook zeer belangrijke gevallen. Laat ik daar kortheidshalve het volgende over zeggen. De onafhankelijke onderzoekers naar de Icesaveaffaire hebben inderdaad geconstateerd dat er wellicht mogelijkheden waren voor de heer Wellink om eerder in te grijpen dan hij gedaan heeft. De heer Wellink heeft zich uitgebreid verdedigd tegen die suggestie in een brief aan de Tweede Kamer, waarna de Tweede Kamer volgens mij besloten heeft om dit onderwerp toe te vertrouwen aan de parlementaire onderzoekscommissie kredietcrisis. Ik denk dat het goed is om die vraag daar nu ook te laten.

De heer Irrgang (SP):

Voorzitter. De minister noemde eerder een provisie van 80% totaal idioot. Nu begrijp ik dat het hier om een provisie van 70% gaat. Is hij het met mij eens dat dit idioot blijft en dat je daar eigenlijk gewoon een einde aan moet maken?

Minister Bos:

Die 70%, daar begrijp ik ook helemaal niets van, maar ik weet niet of dat hier aan de orde is. Ik ken het feit niet dat de heer Irrgang kennelijk wel kent.

De heer Weekers (VVD):

Voorzitter. Dat het Europees systeem voor het toezicht op dit moment nog niet deugt, hebben wij al met zijn allen geconstateerd. Nu zegt de minister dat de Britse toezichthouder en de Nederlandse een goed contact hebben en dat we het probleem dus hier als het ware in de kiem hebben kunnen smoren. Er zitten echter nog wel wat zwakke schakels in Europa. Ik hoef maar te verwijzen naar een land als Liechtenstein, dat net als Iceland onderdeel is van de Europese Economische Ruimte en wel onder de Europese regels valt, terwijl wij die landen niet echt kunnen aanpakken. Zo zijn er nog enkele andere landen. Hoe gaat de minister ervoor zorgen dat ook het contact met die zwakke schakels zodanig wordt dat onmiddellijk in het belang van de consument kan worden opgetreden?

Minister Bos:

Nogmaals, op zich werkt het huidige stelsel van het Europese toezicht redelijk, als alle toezichthouders competent zijn en doen wat zij moeten doen en als zij bereid zijn om over nationale belangen heen te springen. Als dat niet gebeurt, dan gaat het mis en dat is bij Icesave gebeurd. Voor de toekomst willen we dat in Europees verband oplossen, door op Europees niveau een toezichthouder te belasten met het toezicht op instellingen die in meerdere landen werkzaam zijn, of door de toezichthouders in zogeheten "colleges of supervisors" samen te zetten. Daar zou dan natuurlijk de bevoegdheid aan gekoppeld moeten worden om, als een toezichthouder dwarsligt terwijl alle andere vinden dat er ingegrepen moet worden, onder bepaalde voorwaarden over dat ene oordeel heen te kunnen stappen om ervoor te zorgen dat gedaan wordt wat er gedaan moet worden. Dat is wat wij in discussies met de Kamer "binding mediation" genoemd hebben. Dat is echt een nieuwe Europese bevoegdheid. Dat is een lijn die dit kabinet van harte ondersteunt en waar wij volgens mij nog wel op terugkomen als wij donderdagmiddag de aanstaande Ecofin-vergadering met elkaar doornemen.

Mevrouw Blanksma-van den Heuvel (CDA):

Voorzitter. Ik heb nog een vraag aan de minister. Het debacle van Genworth is natuurlijk niet nieuw. Het speelt eigenlijk al heel lang. Ik heb hier een artikel van 27 augustus, waarin heel duidelijk melding gemaakt wordt van alle klachten die ingediend zijn, van de betrokkenheid van de Bond van Verzekeraars, van Kieviet, van Wabeke, maar ook van DNB. Zij zouden al een onderzoek hebben ingesteld. Waarom heeft het dan toch zo lang moeten duren – dit kost weer maanden – om wat meer duidelijkheid te krijgen voor alle gedupeerden van deze verzekeraar?

Minister Bos:

Voorzitter. Ik weet niet of dit maanden gaat duren. Het contact is nu hersteld. Consumenten kunnen weer contact krijgen met deze verzekeraar. Dat zijn de feiten die ik heb. Als er inmiddels andere feiten zijn, dan verneem ik die graag van mevrouw Blanksma en dan zal ik daar zo snel ik kan schriftelijk op terugkomen.

Mevrouw Blanksma-van den Heuvel (CDA):

Ik bedoel dat deze kwestie al maanden loopt, dat DNB er al maanden mee bezig is. Waarom staat er dan nog deze week weer een artikel in de krant waarin staat dat gedupeerden nog steeds geen duidelijkheid hebben? Dit loopt al vanaf voor de zomer.

Minister Bos:

Ook ten aanzien van deze verduidelijking van de vraag van mevrouw Blanksma geldt dat zij feiten presenteert die ik niet ken. Ik zal mij daarover laten informeren bij DNB en haar daar zo snel mogelijk over informeren.

Mevrouw Koşer Kaya (D66):

Het valt mij op dat de minister in antwoord op verschillende vragen stelt dat hij een aantal feiten, als het althans feiten zijn, niet kent. Ik begrijp niet dat hij niet nu al de onderste steen boven heeft gehaald en de feiten paraat heeft.

Minister Bos:

Dat heeft te maken met de manier waarop wij het toezicht in Nederland hebben geregeld. Met instemming van de Kamer is hier ooit een wet aangenomen op grond waarvan niet de minister verantwoordelijk is voor het dagelijkse toezicht op banken en verzekeraars, maar De Nederlandsche Bank of de Autoriteit Financiële Markten. Zij zijn de toezichthouders en zij hebben de verantwoordelijkheid. Op allerlei momenten kan de Kamer mij daar natuurlijk op aanspreken, maar ik ben vervolgens gehouden om eerst bij hen informatie te halen omdat daar de verantwoordelijkheid rust.