Vragen van het lid Aptroot aan de staatssecretaris van Economische Zaken over het bericht dat de Nederlandse consument de hoogste prijzen van Europa betaalt voor sms'en.

De heer Aptroot (VVD):

Voorzitter. Ik begrijp dat de staatssecretaris nu al met de vuist op tafel slaat, dus hij gaat na mijn vraag vast hard ingrijpen. Dat is de bedoeling van deze vragen.

De VVD-fractie vindt het altijd geweldig als er marktwerking is en bedrijven concurreren. Op een aantal markten is dat echter niet of nog niet het geval. Voor bijvoorbeeld telefonie en post bestaat niet voor niets een onafhankelijke post- en telecomautoriteit die een en ander moet bewaken. Deze OPTA signaleert dat de prijzen voor internationaal sms'en en mobiel internetten het afgelopen jaar onveranderd zijn gebleven en onaanvaardbaar hoog zijn. Het tarief voor Nederlanders om internationaal te sms'en bedraagt € 0,51. De OPTA constateert dat dit veel te hoog is. Het gemiddelde tarief in Europa is € 0,35. Daarbij is een duur land als Nederland inbegrepen, dus eigenlijk zou het nog lager kunnen zijn, lijkt mijn fractie. Het vakantieseizoen staat voor de deur, de OPTA kondigt aan dat zij iets zal gaan doen, maar wij voorzien natuurlijk dat dit over een half jaar pas een keer gebeurt. Dan zijn alle Nederlandse vakantiegangers die af en toe een sms'je sturen of mobiel internetten al de dupe van onaanvaardbaar hoge tarieven waarop schandalig hoge winsten zitten. Wij vinden dat er iets moet gebeuren. Ik denk eerlijk gezegd dat de staatssecretaris dat ook vindt.

Kan er worden geregeld dat binnen enkele weken, nog voor 1 juli, die tarieven naar beneden gaan? Ik vind dat het tarief ten hoogste het Europese gemiddelde mag bedragen, dus voor sms'en van € 0,51 naar € 0,35 moet gaan. Wij denken overigens dat het nog lager kan.

Hoe gaat de staatssecretaris dat doen? Kan de OPTA in plaats van wachten niet nu ingrijpen? Nog beter zou zijn als de staatssecretaris zou zeggen dat dit voor consumenten onaanvaardbaar is, dat dit zich uiteindelijk ook keert tegen de paar mobiele aanbieders van telefonie en internet die er nog zijn en dat hij met spoed, nog deze week, met hen gaat praten. Hij zou dan met zijn gezag, gesteund door de Kamer – ik neem aan dat de hele Kamer er zo over denkt – duidelijk kunnen maken dat die tariefsverlaging er deze maand moet komen, dat de OPTA het zal doen als zij dat niet doen en dat het dan misschien veel erger wordt.

Staatssecretaris Heemskerk:

Voorzitter. Ook ik excuseer mij voor enige schorheid naar aanleiding van gisterenavond. Ik denk eerlijk gezegd dat er ook heel wat sms'jes zijn verstuurd vanuit Bern, om verslag te doen en van vreugde.

De sms-tarieven vallen binnen Nederland nogal mee. Als je echter vanuit het buitenland met een Nederlands abonnement sms'jes verstuurt, ben je erg duur uit. Dat stoort mij ook zeer. Een van de allereerste zaken die ik in Europees verband heb binnengesleept, is verlaging van de tarieven voor bellen in het buitenland. Nederland heeft daar lang aan vastgehouden en dat is uiteindelijk gelukt. Ik kan niet goed uitleggen waarom Nederlandse consumenten in het buitenland duurder uit zijn met sms-diensten dan andere Europese consumenten. Ik vind dat de telecomoperators daar iets aan moeten doen.

De heer Aptroot vroeg mij of ik de telecombedrijven morgen naar mijn departement zou willen roepen. Ik zal dat niet morgen doen, want ik heb het nu gedaan. Op dit moment spreekt mijn directeur-generaal met de directeuren van de telecombedrijven om aan hen te vragen of zij een stap willen zetten. Er zal hen ook worden verteld dat als zij dat niet doen, zij te maken krijgen met consumenten die buitengewoon ontevreden zijn, dat zij er dan eventueel op kunnen rekenen dat de Europese Commissie komt met een verordening en dat Nederland op grond daarvan eventueel tariefmaatregelen gaat nemen.

De heer Aptroot (VVD):

Ik ben blij dat de inzet van de staatssecretaris hetzelfde is als die van de VVD-fractie, namelijk dat de tarieven fors naar beneden gaan naar een redelijk niveau. Ik dank hem voor de mededeling dat de directeur-generaal in gesprek is over dit onderwerp. Als dat een goede uitkomst oplevert, neem ik aan dat de Kamer daar direct over geïnformeerd kan worden en de mededeling zal krijgen dat de tarieven deze maand, misschien zelfs deze week, fors naar beneden gaan. Als dat niet het geval is, verzoek ik de staatssecretaris om de telecombedrijven nog een keer te laten komen en wel bij hem aan tafel. De staatssecretaris maakt immers ongetwijfeld nog veel meer indruk dan een directeur-generaal. De stok achter de deur kan zijn dat als zij het niet vrijwillig doen, de OPTA zal ingrijpen en dat in dat geval zal worden gestreefd naar de meeste forse verlaging die geëist kan worden.

Staatssecretaris Heemskerk:

De afspraak was van 13.45 uur tot 14.15 uur. Ik ben in de auto gestapt en gelijk naar de Tweede Kamer gekomen. Ik heb mijn directeur-generaal gesproken en tegen hem gezegd – ik heb hem ook nog een sms'je gestuurd – dat hij nu al duidelijk moet maken dat wij van de telecombedrijven verwachten dat zij een stap zetten. Het zou mooi zijn als dat vrijwillig gebeurt en vanuit concurrentieverhoudingen. Ik denk ook dat dit gaat gebeuren, want heel veel mensen hebben de krant gelezen en vragen zich af hoe het met hun sms-tarieven zit. Het is ook belangrijk dat mensen als zij een telefoonabonnement afsluiten niet alleen kijken naar het toestel en het bellen in en buiten Nederland, maar ook naar sms-tarieven in Nederland en het buitenland. Zij zouden zich moeten bedenken hoe vaak zij in het buitenland zijn en hoe vaak zij daar sms'jes sturen. De bedrijven hebben daar groot belang bij.

Ik zal de Kamer rapporteren over de uitkomst en ik zal daar direct de uitkomst bij doen van het overleg dat ik aanstaande donderdag heb met Eurocommissaris Reding en met de telecomministers van de lidstaten. Hoewel het onderwerp niet op de agenda staat, zal ik aandacht vragen voor de hoge sms-tarieven. Wij hebben immers al afgesproken dat de roamingtarieven, dus de tarieven voor bellen in het buitenland, omlaag gaan. Wij houden de tarieven voor sms'en en voor internet in het buitenland scherp in de gaten. Als er rare dingen gebeuren, hebben wij altijd de stok achter de deur van prijsmaatregelen. Ik vind echter wel – dat zou een liberaal moeten aanspreken – dat wij daar terughoudend mee moeten omgaan. Je ziet namelijk vaak dat het tarief, dat je stevig hebt willen neerzetten, de bovengrens wordt, het tarief wordt dat alle partijen gaan hanteren. Dat zie je nu aan het tarief voor bellen in het buitenland. Het moet dus echt een tijdelijke klap zijn om de sms-tarieven naar beneden te krijgen.

De heer Hessels (CDA):

Voorzitter. Het is goed dat de staatssecretaris er zo bovenop zit, maar het zou jammer zijn als het gesprek al afgelopen was. Misschien zitten de mensen op het ministerie nog naar dit vragenuurtje te kijken. Ik zou de staatssecretaris willen vragen om naast de sms-tarieven, die de CDA-fractie ook heel belangrijk vindt, aandacht te vragen voor de tarieven voor dataverkeer. Hij noemde die zelf al in zijn laatste antwoord. Daarbij gaat het niet om € 0,51 of € 0,35, maar vaak om tientallen of honderden euro's. Wees daar net zo actief in en zorg dat die ook voor het vakantieseizoen omlaag gaan. Daar hebben de mensen echt wat aan.

Staatssecretaris Heemskerk:

De OPTA kan natuurlijk een maatregel nemen, weliswaar op basis van een verordening. Die heb je niet een, twee, drie af. Ik zal de Nederlandse telecombedrijven zeker aanspreken op de tarieven in het buitenland. Dankzij de maatregel is bellen al wat goedkoper geworden, maar je moet wel drie keer nadenken wil je sms'en of foto's versturen. Dat kan je vakantievreugde vergroten, maar bij thuiskomst kan het ineens heel zuur worden als je de rekening op de mat ziet liggen. Tegen alle burgers zeg ik ook over het via de mobiele telefoon in het buitenland internetten: kijk heel goed naar de tarieven die in uw abonnementen staan. Laat dit een aansporing voor de telecombedrijven zijn om nu met een mooie hitte- of een zomeraanbieding te komen en de tarieven te verlagen.

De heer Cramer (ChristenUnie):

De staatssecretaris refereerde aan een belangrijke gebeurtenis van gisteren waarover ge-sms't zou zijn. Ik kan mij niet voorstellen welke dat was. Toch wil ik erop aandringen dat morgen en overmorgen de eindexamenuitslagen bekend worden. Het zou dus mooi zijn als er vandaag nog resultaat kon worden geboekt. Veel jongeren zullen namelijk over de uitslag sms'en. Dan is het geweldig als dat gelijk een stuk goedkoper kan. Wij weten dat de sms-tegoeden behoorlijk uit de klauwen lopen bij de jongeren. Daar kan de staatssecretaris dan een vorstelijke bijdrage aan leveren. Misschien kan hij die toezegging vandaag dus ook nog doen.

Staatssecretaris Heemskerk:

Ik weet niet of je via sms verneemt of je geslaagd bent, maar ik neem aan dat de vlag dan helemaal uit gaat. Het ontvangen van een sms'je is in ieder geval gratis, ook als je in het buitenland zit. Er is behoorlijk wat concurrentie op het vlak van het versturen van sms'jes in Nederland, dus die tarieven zijn laag. Als je een bundel hebt, kan het versturen van een sms'je zelfs beperkt blijven tot een cent of enkele centen. Als je een sms'je in het buitenland ontvangt en je wil een felicitatie terugsturen, zou ik die wel sturen, maar niet naar de hele wereld, want dan kun je wel eens heel duur uitkomen.

De heer Graus (PVV):

Voorzitter. Ik ben eigenlijk heel erg verbaasd. In het eerste debat over telefonie en mobiele telefonie heb ik tegen de staatssecretaris gezegd dat alle tarieven omlaag moeten, dus voor bellen, sms'en en dataverkeer. De staatssecretaris heeft toen tegen mij gezegd dat er aan werd gewerkt en dat dit binnen een paar maanden zou gebeuren. Er blijkt echter niets gebeurd te zijn. Nu hoor ik van de staatssecretaris dat een ambtenaar, waarschijnlijk door de berichtgeving, vlug naar de telecombedrijven is gestuurd. Hoe kan het dat ik de toezegging van de staatssecretaris heb dat hij gaat onderhandelen? Hij moet dat niet door anderen laten doen, hij moet er zelf achteraan zitten. Hij heeft mooi praten, want hij sms't op kosten van de belastingbetaler.

Staatssecretaris Heemskerk:

De directeur-generaal van mijn departement is inderdaad een ambtenaar, maar wel zo'n beetje de allerhoogste ambtenaar die er is. Die ambtenaar spreekt op dit moment met de telecombedrijven over de tarieven voor die diensten die in het buitenland inderdaad niet zijn gereguleerd. Ik heb heel lang vastgehouden aan lagere tarieven voor bellen en gebeld worden in het buitenland. Het mede onder de verordening brengen van sms- en dataverkeer bleek toen niet haalbaar. Wel hebben wij afgesproken dat wij de kosten van sms'en en dataverkeer nauwlettend in de gaten zouden houden. Op basis daarvan is nu het rapport verschenen. Dat kan de aanleiding vormen tot het van kracht laten gaan van de tariefmaatregel. Het mooiste zou zijn – daartoe roep ik ook op – dat de Nederlandse telecombedrijven voor de zomervakantie met mooie aanbiedingen komen, zodat iedereen daarvan kan profiteren.

De heer Van Dam (PvdA):

Ik steun de heer Hessels die vindt dat ook het mobiele internetten moet worden betrokken bij de nieuwe benodigde regels. Het is een schande dat mensen zich blauw betalen als zij op de camping af en toe bijhouden wat er in Nederland gebeurt. Het is van belang dat een en ander op Europees niveau geregeld wordt. Wij weten immers dat Spaanse, Italiaanse en Griekse bedrijven veel aan toeristen verdienen en dat zij die tarieven hoog houden. De vraag is wat het Nederlandse standpunt zal zijn in de discussie met de Europese Commissie. Ik verzoek de staatssecretaris om in te zetten op 1 juli als ingangsdatum van de nieuwe verordening met lagere tarieven. Misschien is het mogelijk om die verordening met terugwerkende kracht te laten gelden, opdat alle Nederlandse vakantiegangers het te veel betaalde geld voor het sturen van sms-berichten en mobiel internetgebruik aan het eind van het jaar terugkrijgen.

Staatssecretaris Heemskerk:

Ik zal mijn best doen om een meerderheid in Europa achter mijn standpunt te krijgen. Dat zal niet meevallen, want er zijn inderdaad zuidelijke lidstaten die bijzonder veel aan toeristen verdienen. Er komt niet alleen veel geld binnen vanwege het gebruik van consumpties, maar ook doordat veel sms-berichten worden verstuurd en er veel ander dataverkeer is. Het is overigens mogelijk om in het buitenland een krant te kopen, maar dat kost behoorlijk wat meer. Daarnaast zal ik proberen om de verordening per 1 juli in werking te laten treden opdat iedereen die na die datum op vakantie gaat, daarvan profiteert. Vaak werken bedrijven daaraan bij voorbaat al mee, in aanloop naar de tariefmaatregel.

De heer Vendrik (GroenLinks):

De staatssecretaris heeft gezegd dat zijn directeur-generaal in gesprek is met alle grote telecomondernemers in Nederland. Dat gesprek zou op dit moment plaatsvinden. Mag ik ervan uitgaan dat de directeur-generaal een krachtig pleidooi houdt voor maatschappelijk verantwoord ondernemerschap? Het moet dus geen zakkenklopperij zijn. Mag ik ook aannemen dat een en ander geregeld is voordat de wedstrijd Nederland-Frankrijk wordt gespeeld? Zodoende hebben mensen er iets aan en wordt zichtbaar wat het kabinet voor de supporters ter plaatse in petto heeft.

Staatssecretaris Heemskerk:

Ik ben bereid om allerlei grappen te maken over de relatie tussen de aanwezigheid van staatssecretaris Bussemaker en minister Bos op de tribune en de winst van 3-0 van Nederland gisteren, maar het elftal heeft het uiteindelijk zelf gedaan. Ik ben niet van plan om verwachtingen te wekken en iets toe te zeggen wat ik niet waar kan maken. Ik zal het verslag van het gesprek en dat van de raad naar de Kamer sturen. Hopelijk zijn die stukken vrijdag beschikbaar. Ik vermoed echter niet dat het sturen van sms-berichten al vanaf vrijdag goedkoper wordt. Ondanks dat, hoop ik dat er vrijdag veel sms-berichten worden gestuurd om gezamenlijk een prachtige overwinning te vieren.

Mevrouw Gesthuizen (SP):

Ik vind dit een typisch voorbeeld van een geliberaliseerde markt die blijkbaar niet zonder vergaande regelgeving kan. Vorig jaar hebben wij een discussie gevoerd over de roamingtarieven. Toen moest de Europese Commissie ook stevig ingrijpen. Nu spreken wij over deze tarieven. Het gaat over infrastructuren die gedeeld moeten worden. Daarbij berekenen de eigenaars van die infrastructuren voor de andere aanbieders hoge tarieven. Uiteindelijk betaalt de consument daarvoor. Gezien het gegeven dat men in Brussel voortdurend met regelgeving moet komen om ervoor te zorgen dat die prijzen enigszins binnen de perken blijven, vraag ik mij af of de staatssecretaris het met mij eens is dat er geen reden is om met allerlei jubelverhalen te komen over de marktwerking in de telecomsector. Zelfs in die sector blijkt immers dat er geen sprake kan zijn van marktwerking zonder vergaande regelgeving.

Staatssecretaris Heemskerk:

Er is nu sprake van tijdelijke regelgeving voor bellen in het buitenland. Helaas constateren wij dat een dergelijke tariefmaatregel ertoe leidt dat men naar het maximumtarief toe kruipt. In het verleden was het verschil tussen hoge en lage tarieven groter. Op mijn bureau staat nog steeds een grote, dikke, zwarte, oude telefoon. Die doet het ook nog. Ik kan mij echter uit die tijd ook nog herinneren dat het, als er een telefoon moest worden aangesloten, weken duurde voordat dit gebeurde. De letters PTT stonden toen voor "Putje, Tentje, Tukje". Veel mensen waren indertijd ontevreden over de dienstverlening. Naar mijn idee kunnen wij nu in algemene zin zeggen dat juist op de telecommarkt de tarieven zijn gedaald en dat de dienstverlening is verbeterd. Veel mensen zijn daarover tevreden. Als er excessen zijn of onbegrijpelijke prijsverschillen voor met name Nederlanders die vanuit het buitenland sms-berichten versturen, ben ik bereid om in Europees verband een tijdelijke tariefmaatregel te bepleiten.