Aan de orde is het mondelinge vragenuur, overeenkomstig artikel 136 van het Reglement van Orde.

Vragen van het lid Irrgang aan de staatssecretaris van Financiën, bij diens afwezigheid de minister van Financiën, over problemen met de T-biljetten.

De heer Irrgang (SP):

Voorzitter. Tienduizenden Nederlanders lopen mogelijk belastingteruggave over vorig jaar mis door een fout van de Belastingdienst. Het T-formulier dat hiervoor moest worden gebruikt, bevatte een fout. Daardoor kwamen mensen tot de conclusie dat zij geen recht op teruggave hadden of zelfs moesten bijbetalen, terwijl zij wel recht op teruggave hadden.

Weer maakt de Belastingdienst fouten waarvan grote aantallen burgers het slachtoffer zijn. Weer! Wat zegt een woordvoerder van de Belastingdienst in het dagblad Trouw? Wij hebben het gezien en wij hebben een inlegvel gemaakt. Volgens datzelfde dagblad wordt dat inlegvel wel meegestuurd bij een aanvraag via internet maar niet als je het formulier ophaalt bij de lokale kantoren van de Belastingdienst. De woordvoerder van de Belastingdienst lijkt dat te bevestigen in hetzelfde dagblad. Mensen die een fout formulier zonder inlegvel hebben meekregen, worden daarvoor niet gewaarschuwd door de Belastingdienst.

Naar aanleiding hiervan heb ik de volgende vragen. Ten eerste: is het juist dat als gevolg van deze nieuwe fout van de Belastingdienst mogelijk tienduizenden mensen belastingteruggave mislopen? Ten tweede wordt de Kamer bedolven onder papier over alle problemen bij de Belastingdienst; er zijn daar heel veel problemen. Mij staat echter niet bij dat dit punt aan ons is gemeld. Waarom is dat niet gebeurd als het al in januari bij de Belastingdienst bekend was? Ten derde het allerbelangrijkste: wat wordt er gedaan om deze mensen te helpen? De Belastingdienst heeft een fout gemaakt, dus dan is het aan de bewindslieden om met een oplossing te komen. Er geldt niet zoals de woordvoerder zei: helaas, wij kunnen er niets meer aan doen.

Tot slot doe ik gelijk zelf een duit in het zakje. Als u een T-biljet voor 2007 hebt ingevuld en u kunt zich niets herinneren over een inlegvel: het nummer van de Belastingtelefoon is 0800-0543. Maak ze gek, maak hem gek, u krijgt nog geld van hem.

Minister Bos:

Voorzitter. De eerste vraag van de heer Irrgang is of het klopt dat mogelijk tienduizenden mensen een teruggave mislopen. In die termen klopt het niet. Wij weten niet om hoeveel mensen het gaat. Wij hebben alle reden om aan te nemen dat het om een heel kleine groep gaat. De vraag of deze mensen hun teruggave mislopen, kan ik ook niet bevestigend beantwoorden. Ook bij mensen die besloten hebben om hun T-biljet niet in te vullen – daartoe aangezet door de verkeerde rekenhulp op het formulier – worden alle gegevens wel goed verwerkt in een eventuele aanslag. Bovendien is er een periode van drie jaar waarin alsnog een teruggaveverzoek op basis van de goede formulieren kan worden gedaan. Het zou dus kunnen dat een beperkte groep mensen de mogelijkheid om teruggave te claimen op grond van een verkeerd biljet en een verkeerde rekenhulp niet heeft gebruikt. Die mogelijkheid is echter niet definitief weg.

Ik zal nog even adstrueren waarom wij enerzijds niet kunnen bepalen om hoeveel mensen het gaat maar anderzijds wel kunnen zeggen dat het een zeer kleine groep mensen betreft. Het overgrote deel van de T-biljetten wordt elektronisch ingevuld dan wel elektronisch besteld. De gemaakte fout heeft nu juist op deze beide categorieën geen betrekking. Het gaat louter om de papieren T-biljetten die lagen bij de balies van de belastingkantoren; dit is echt de allerkleinste groep. Verder bestaat de groep die de teruggave mogelijk (tijdelijk) is misgelopen, alleen uit de mensen die besloten hebben om het T-biljet niet in te sturen. Op het moment dat men toch het T-biljet instuurt – ook al is het met gebruik van de verkeerde rekenhulp – wordt het bedrag goed uitgerekend en uitgekeerd. De heffingskortingen die op het biljet niet aangemerkt stonden, worden dan namelijk in de systemen van de Belastingdienst wel toegerekend aan de betreffende belastingplichtige.

Ik denk dat dit de twee belangrijkste redenen zijn om aan te nemen dat het om een heel kleine groep gaat. Dat neemt niet weg dat het buitengewoon vervelend is. Wij doen er alles aan om iedereen die in eerste instantie, wegens verkeerde formulieren, geen gebruik heeft kunnen maken van de desbetreffende mogelijkheid, alsnog in staat te stellen om dat wel te doen. Ik zal de staatssecretaris vragen om de Kamer daar nader over te informeren. Dat gebeurt met inlegvellen die nu wel bij de belastingkantoren liggen, het gebeurt via instructies aan de desbetreffende belastingkantoren, het gebeurt via mededelingen op de website, het gebeurt via de belastingtelefoon; al die paden en sporen worden op dit moment bewandeld. Wij hopen dat wij daarmee de mensen die misschien tijdelijk dachten dat een en ander niet zou lukken en die dachten dat zij nergens recht op zouden hebben, alsnog op het goede spoor kunnen zetten, waardoor zij in staat zijn om de teruggave aan te vragen waarop zij recht hebben.

De heer Irrgang (SP):

De vervanger van de staatssecretaris brengt mij een beetje in verwarring, maar misschien komt dat doordat hij de vervanger is, want hij zegt enerzijds dat hij het niet weet, en anderzijds zegt hij dat het om een kleine groep gaat. Volgens mij kunnen niet beide antwoorden juist zijn, en als het om een kleine groep gaat, is het nog steeds zo dat de fout bij de verantwoordelijke bewindspersoon ligt. Ik begrijp ook niet dat de minister zegt dat het probleem alleen bij de kantoren speelt, want ik heb begrepen dat het inlegvel er pas is gekomen op het moment dat de fout was geconstateerd. Dat is in ieder geval niet vanaf het begin het geval geweest. Hoeveel mensen hebben bijvoorbeeld een fout formulier meegekregen, hetzij op internet, hetzij op kantoor? De minister zegt dat het probleem sowieso niet speelt als mensen een aanslag krijgen. Het gaat echter juist ook om een heel grote categorie mensen, zoals ouderen, aan wie uiteindelijk helemaal geen aanslag wordt gestuurd. Voor die mensen is dat dus geen oplossing en zij weten zelf ook niet dat zij een fout hebben gemaakt. Zij doen dus ook niet binnen drie jaar alsnog aangifte. Wat gaat de vervanger van de staatssecretaris nu doen? Ik begrijp dat de echte staatssecretaris nog een brief gaat sturen. Ik wil de vervanger van de staatssecretaris bij deze vragen om met een oplossing te komen voor deze groep mensen, of het nu om een kleine of om een grote groep mensen gaat, want de verantwoordelijke bewindspersoon heeft de fout gemaakt en hij moet dus ook met een oplossing komen.

Minister Bos:

Niemand loopt hier weg voor zijn fouten, dus ook degenen die politiek verantwoordelijk zijn voor het reilen en zeilen van de Belastingdienst doen dat niet. Er is een fout gemaakt en deze is buitengewoon vervelend voor alle betrokkenen. Ik probeer alleen de reële dimensies daarvan te duiden en die reële dimensies zijn, nogmaals, dat het in dit geval enkel en alleen gaat om mensen die papieren formulieren halen bij de balie van de belastingkantoren, terwijl het overgrote deel van de gebruikers van een T-formulier, het formulier elektronisch invult of elektronisch betrekt.

U vroeg ook hoeveel mensen dit foute formulier hebben gekregen, via de balie of via internet. Via internet is dat dus niemand geweest. In een periode van twee weken, van midden januari tot eind januari, zijn er foute biljetten gedrukt. Die biljetten zijn vervolgens naar belastingkantoren gestuurd. Daarna is men eind januari tot de conclusie gekomen dat er iets fout was gegaan. Vervolgens is deze fout meteen hersteld met de vellen die onder andere naar de belastingtelefoon zijn gegaan. Het enige wat niet is hersteld – daar is de echte fout gemaakt – is dat de formulieren die nog bij de balies van de belastingkantoren lagen niet waren "ververst". Nu dit probleem is bovengekomen, is dat pas definitief hersteld.

Niemand kan precies zeggen om hoeveel mensen het gaat. Het enige wat wij met zekerheid kunnen zeggen is dat het een kleine groep is, omdat het kanaal waarlangs de fout zich heeft voorgedaan, het minst gebruikte kanaal is. Het gaat alleen om mensen die uiteindelijk besluiten het formulier niet in te zenden, want zelfs als je het instuurt met foute gegevens, of op basis van een verkeerde rekenhulp, komt het via de systemen van de belastingdienst toch weer goed. De heffingskortingen, die in de rekenhulp niet stonden, staan daar namelijk wel in. Om die reden ben ik geneigd om te zeggen dat het om een kleine groep zal gaan. Het blijft vervelend voor betrokkenen, maar er is nog drie jaar de tijd om een en ander alsnog op basis van de juiste gegevens aan te vragen. Wij zullen de komende tijd alle wegen bewandelen om ervoor te zorgen dat wij die mensen bereiken. Ik heb een paar manieren genoemd: de belastingtelefoon, de website en de belastingkantoren. Zodra de staatssecretaris terug is, zal ik hem vragen om er door middel van een brief uitgebreider bij u op terug te komen.

De heer Vendrik (GroenLinks):

Voor de fractie van GroenLinks is langzamerhand elk incident bij de Belastingdienst er een te veel. Het wordt hoog tijd dat wij het grote gesprek met de staatssecretaris aangaan over de kwestie hoe de Belastingdienst in de toekomst beter gaat functioneren. Ik help deze minister hopen dat dit een bescheiden probleem blijft. Uit de toelichting van de minister begrijp ik dat het probleem niet speelt voor wie digitaal geld heeft teruggevraagd. Het gaat louter om mensen die bij de balie van de belastingkantoren die foute formulieren hebben gekregen. Voor de groep die wel met die foute formulieren geld heeft teruggevraagd, loopt het automatisch goed. De Belastingdienst corrigeert zelf in zo'n geval een mogelijk verkeerde aangifte op het gebied van de toekenning van heffingskortingen. Hebben wij het dus over de groep die het papier heeft opgehaald, dacht dat er voor hen niets bijzat en dus niets heeft gedaan?

Minister Bos:

De conclusie van de heer Vendrik is geheel juist. De rekenhulp ging fout omdat de heffingskortingen er niet instonden. Die staan echter juist wel in de standaardsystemen van de Belastingdienst. Als men de papieren op basis van de verkeerde rekenhulp instuurt, loopt het uiteindelijk via de systemen goed. De enige groep waarvoor het niet goed gaat, is de groep die gekeken heeft en toen dacht dat het geen zin had om iets in te vullen en op te sturen omdat de heffingskortingen niet in beeld waren. Dat is een kleine groep.

De heer Omtzigt (CDA):

De afgelopen weken deden zich de volgende incidenten voor: de software voor de zelfstandigenaftrek klopte niet, 800.000 formulieren bleken wel ingestuurd maar onbruikbaar te zijn omdat de software niet getest was en het inlezen van de scanning niet getest was waardoor de huizenaftrek niet klopte. Nu blijkt ook het T-biljet niet getest te zijn. Kan de minister of de staatssecretaris binnen een week terugkomen naar de Kamer om uit te leggen hoe systemen getest worden voordat die op zestien miljoen belastingplichtigen worden losgelaten?

Minister Bos:

Sorry, ik moest even hoesten. Mijn stem is na gisteravond niet meer wat die is geweest.

Ik geloof niet dat de kern van het probleem in dit geval terug is te voeren tot de vraag of formulieren goed getest zijn. Niettemin is het een relevante vraag. Ik zal de staatssecretaris daarom vragen met een antwoord naar de Kamer te komen als hij volgende week terug is.

De heer Tony van Dijck (PVV):

Wij staan hier bijna iedere week in het vragenuur. Twee weken geleden heb ik nog een spoeddebat aangevraagd toen het ook al misging met duizenden belastingaanslagen. Wanneer kan de minister nu eens garanderen dat er geen fouten meer worden gemaakt en dat het publiek hier in Nederland niet meer wordt opgezadeld met zo'n onbetrouwbare Belastingdienst? Want dat is het nu.

Minister Bos:

Ik ben bang dat noch de minister noch de staatssecretaris dat kan garanderen. De staatssecretaris zal over ongeveer een week in een uitgebreide brief de Kamer duidelijk maken hoe deze fout hersteld wordt en, in het licht van de vraag van de heer Omtzigt, hoe dit heeft kunnen gebeuren en of het past in een breder patroon van niet afdoende testen van formulieren en procedures door de Belastingdienst.

De heer Remkes (VVD):

Voor dat grote politieke debat van de heer Vendrik, zou het dienstbaar zijn als die nadere informatie voor het wetgevingsoverleg van eind deze maand bij de Kamer zou zijn. Misschien kan er dan ook worden ingegaan op de vraag waarom de Kamer hierover eigenlijk niet is geïnformeerd. Daarover zijn namelijk heldere afspraken gemaakt met de staatssecretaris.

Minister Bos:

Ik ben uiteraard bereid om deze vraag ook door te geven aan de staatssecretaris. Ik zou hem graag nu beantwoorden, maar ik ken de precieze afspraak niet die de Kamer kennelijk eerder heeft gemaakt met de staatssecretaris. Ik neem aan dat het antwoord in de brief kan worden meegenomen.