6 Energieraad d.d. 16 juni 2025

Energieraad d.d. 16 juni 2025

Aan de orde is het tweeminutendebat Energieraad d.d. 16 juni 2025.

De voorzitter:

Dan gaan we over naar het volgende tweeminutendebat. Dat is het tweeminutendebat Energieraad. Een aantal mensen hebben zich daarvoor ingeschreven. De heer Peter de Groot wil ook graag aan de lijst toegevoegd worden. Hij heeft niet meegedaan aan het schriftelijk overleg dat hierover heeft plaatsgevonden. Als er geen bezwaar is, dan voeg ik hem toe aan de lijst. Dat is niet het geval. Dan geef ik het woord aan de eerste spreker, mevrouw Kröger van GroenLinks-PvdA.

Mevrouw Kröger (GroenLinks-PvdA):

Voorzitter. Een motie en twee vragen.

Motie

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

overwegende dat circulariteit en markten voor groene producten nu nog onvoldoende een prioriteit zijn in het staal- en metaalactieplan;

overwegende dat de acties die binnen deze pilaren worden voorgesteld gefragmenteerd zijn en lang gaan duren;

verzoekt de regering in Brussel te pleiten voor het versterken en versnellen van de circulariteitspoot van het staal- en metaalactieplan, meer in te zetten op vraagcreatie en hierbij ook te pleiten voor snellere en regulerende acties, bijvoorbeeld op het gebied van productstandaarden en aanbestedingen,

en gaat over tot de orde van de dag.

De voorzitter:

Deze motie is voorgesteld door het lid Kröger.

Zij krijgt nr. 1137 (21501-33).

Mevrouw Kröger (GroenLinks-PvdA):

Voorzitter. Wij kregen een brief van de minister waarin stond dat zij onze motie, die we samen met mevrouw Postma hebben ingediend om ervoor te zorgen dat wij niet met geld dat opgebracht is door Nederlandse gebruikers van elektriciteit, de SDE++, de CO₂-opslag in het buitenland gaan subsidiëren, niet gaat uitvoeren. Het is echt absurd. Schepen met CO₂ die dan ergens anders onder de grond gestopt wordt in buisleidingen om dat vervolgens met Nederlands belastinggeld te betalen. Het slaat echt nergens op. De minister zegt dat ze dit van Europa niet mag doen, dat zij Europese CO₂-opslag in het buitenland niet mag uitsluiten. In de eerste plaats wil ik heel graag die documentatie, de correspondentie tussen de minister en de Europese Commissie, zien. Ik kan me er weinig bij voorstellen dat wij gedwongen worden om onze Nederlandse subsidie uit te geven. Kunnen we dan ook windmolens in Zweden gaan financieren vanuit de SDE++? Of kan de Duitse industrie gebruikmaken van onze VEKI en onze NIKI? Daar zijn toch gewoon afspraken voor? Dat je regels kunt stellen waar je subsidies aan uit kunt geven? Dat kan deze minister toch gewoon doen?

Ik vind het een brief die … Ik heb echt grote moeite met het feit dat zij een Kamermotie niet uitvoert en ik wil zo snel mogelijk die correspondentie naar de Kamer hebben.

Dank u wel, voorzitter.

De voorzitter:

Dank u wel. Dan is het woord aan mevrouw Postma van NSC.

Mevrouw Postma (NSC):

Dank, voorzitter. Ik heb één motie en daarna nog een vraag. De motie gaat over diepzeemijnbouw.

Motie

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

constaterende dat de Verenigde Staten voornemens zijn om The Metals Company, partner van het Zwitsers-Nederlandse Allseas, opdracht te geven voor diepzeemijnen in internationale wateren;

overwegende dat diepzeemijnbouw de biodiversiteit ernstig schaadt en dat diepzeemijnbouw in internationale wateren niet onder internationaal recht is toegestaan zonder toestemming van ISA, de International Seabed Authority;

verzoekt de regering om in gesprek te gaan met het deels Nederlandse Allseas;

verzoekt de regering om, in overleg met de Verenigde Naties, de Internationale Zeebodemautoriteit en de Europese Unie, de Verenigde Staten en The Metals Company hierop aan te spreken, en elke mogelijke (juridische) actie tegen de VS en The Metals Company te ondernemen en te ondersteunen als bovengenoemde partijen dit in gang zetten,

en gaat over tot de orde van de dag.

De voorzitter:

Deze motie is voorgesteld door de leden Postma, Kröger en Rooderkerk.

Zij krijgt nr. 1138 (21501-33).

Mevrouw Postma (NSC):

Voorzitter. Mevrouw Kröger begon er ook al over: de uitvoering van onze aangenomen motie over de CO₂-subsidie die nu richting het buitenland lekt. Dat vinden wij ook onbegrijpelijk. We hebben een subsidie-instrument, de SDE++, die volgens mij bedoeld is om ervoor te zorgen dat wij de vergroening hier in Nederland op gang krijgen. Het feit dat de Europese Unie hier een rem op zet, vind ik onbegrijpelijk, zeker gezien het feit dat veel van deze subsidie dan richting Noorwegen gaat, terwijl Noorwegen niet eens onderdeel is van de Europese Unie.

Mijn vraag aan de minister: mogen wij de stukken zien die tot die besluiten leiden? Is het anders mogelijk om ervoor te zorgen dat we de hele ...

De voorzitter:

Dank u wel.

Mevrouw Postma (NSC):

... CO₂-subsidie uit de SDE++ halen?

De voorzitter:

Dank u wel. Ook dit was geen onderdeel van de Energieraad, volgens mij. Dan is het woord aan de heer Peter de Groot van de VVD.

De heer Peter de Groot (VVD):

Even een slokje water, want ik heb een beetje last van mijn stem.

Ik heb één motie.

Motie

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

overwegende dat Duitsland een pragmatische koers is gaan varen ten aanzien van kernenergie;

constaterende dat dit inhoudt dat Duitsland niet langer zal tegenwerken dat kernenergie binnen de EU op gelijke voet wordt behandeld als hernieuwbare energie;

van mening dat deze ontwikkeling een doorbraak betekent voor de toekomst van kernenergie binnen de EU;

verzoekt de regering om zich op Europees niveau actief in te zetten op gelijke behandeling van kernenergie en hernieuwbare energie in Europese wet- en regelgeving,

en gaat over tot de orde van de dag.

De voorzitter:

Deze motie is voorgesteld door het lid Peter de Groot.

Zij krijgt nr. 1139 (21501-33).

Dank u wel. Daarmee zijn we aan het einde gekomen van de inbreng van de kant van de Kamer. De minister heeft aangegeven vijf minuten schorsing te willen. Ik verzoek alvast wel om de beantwoording kort en bondig te houden, want om kwart voor hadden we eigenlijk al met het volgende tweeminutendebat moeten beginnen. Ik schors de vergadering voor vijf minuten.

De vergadering wordt van 11.43 uur tot 11.48 uur geschorst.

De voorzitter:

Ik heropen de vergadering. Aan de orde is het tweeminutendebat Energieraad. Het woord is aan de minister van Klimaat en Groene Groei.

Minister Hermans:

Dank, voorzitter. De motie op stuk nr. 1137 van mevrouw Kröger: oordeel Kamer.

De motie op stuk nr. 1138 van de leden Postma, Kröger en Rooderkerk gaat over de diepzeemijnbouw. Daarover hebben wij ook gisteren met elkaar gewisseld. Deze motie kan ik oordeel Kamer geven. Het kabinet deelt dat deze ontwikkelingen zorgelijk zijn en volgt die ook nauwgezet. We gaan hier ook over in gesprek met Allseas. Dat zeg ik ook tegen mevrouw Postma, die net binnen komt lopen. Op dit moment is nog niet duidelijk of er partijen zijn die van de VS een vergunning zullen krijgen, dan wel of zij op korte termijn in staat zijn activiteiten te ontplooien. Desalniettemin delen we de zorgen. De motie krijgt oordeel Kamer.

Voorzitter. In de motie op stuk nr. 1139 van de heer De Groot wordt de regering verzocht zich op Europees niveau in te zetten voor een gelijke behandeling van kernenergie en hernieuwbare energie in Europese wet- en regelgeving. Ik kan dit doen; het kabinet kan zich hiervoor inzetten bij nieuwe Europese wet- en regelgeving. Als de heer De Groot het woordje "nieuwe" aan de motie toevoegt, kan ik deze motie oordeel Kamer geven.

De voorzitter:

Ik zie de heer Peter de Groot welwillend knikken, dus ik neem aan dat hij dat gaat doen. Dan krijgt de motie op stuk nr. 1139 oordeel Kamer.

Minister Hermans:

Voorzitter. Tot slot ga ik in op de vragen die mij gesteld zijn over de SDE++-regeling. Ik zei dat ik een motie die ik ontraden had, toch ging uitvoeren. In gesprekken met de Europese Commissie bleek echter dat dit door staatssteunregels niet kon. Dit bracht namelijk het risico met zich dat ik de verlenging van de hele staatssteungoedkeuring die wij voor de SDE++-regeling nodig hebben, in de waagschaal zou leggen. Na een aantal gesprekken met de Commissie heb ik daarom besloten om het in dit geval toch niet te doen, ook al vind ik het lastig om een aangenomen motie niet uit te voeren. Het risico op de genoemde consequenties vind ik namelijk echt te groot.

Twee punten. Eén. Ik benadruk nogmaals dat de SDE++ er voor Nederlandse bedrijven is, dus ook voor Nederlandse bedrijven die CCS in het buitenland willen realiseren. Een paar jaar geleden heeft Yara bijvoorbeeld al een keer SDE++-subsidie gevraagd en gekregen voor een CCS-project in Noorwegen. We kunnen dus niet zomaar aan een Zweeds of een Duits bedrijf SDE++-subsidie geven voor CCS in het buitenland.

Mij werd gevraagd of ik de correspondentie met de Europese Commissie kan delen. Dat kan ik niet doen. De inhoud van de gesprekken en de informatie die gewisseld wordt tussen de departementen en de Europese Commissie over staatssteun moeten in vertrouwelijkheid gedeeld kunnen worden. Wat ik wel kan aanbieden, is een vertrouwelijke briefing over dit onderwerp en de achtergronden daarvan. Zo kan ik de Kamer wel informeren over wat de overwegingen zijn geweest.

De voorzitter:

Ik sta geen interrupties toe, mevrouw Kröger. Ik heb al een paar onderwerpen voorbij horen komen die niet op de agenda staan, en ook dit staat volgens mij niet op de agenda van de Energieraad.

Daarmee zijn we gekomen aan het einde van dit tweeminutendebat Energieraad.

De beraadslaging wordt gesloten.

De voorzitter:

Als ik het goed heb, wordt over de ingediende moties morgenmiddag gestemd. Dit is het einde van het tweeminutendebat Energieraad.

We gaan over naar het volgende tweeminutendebat. Daar zal een andere bewindspersoon bij zijn. Ik schors even tot de betrokken staatssecretaris aanwezig is.

De vergadering wordt enkele ogenblikken geschorst.