5 Vragenuur: Vragen Van Gerven

Vragen van het lid Van Gerven aan de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport over foute dokters die niet worden gevolgd. 

De heer Van Gerven (SP):

Voorzitter. Het is inmiddels alweer vijf jaar geleden, maar de naam "Jansen Steur" zorgt bij velen nog altijd voor een rilling over de rug. Die arts liet een spoor van slachtoffers achter om vervolgens in Duitsland zijn praktijken voort te zetten. Terecht verweet de minister onze oosterburen destijds dat men niet goed de voorgeschiedenis van Jansen Steur had gecontroleerd voordat hij daar als arts aan de slag kon. 

Wat zagen wij echter gisteren in een uitzending van Altijd Wat Monitor? Het blijkt voor artsen nog altijd mogelijk te zijn om zich op basis van een verouderde registratie te laten registreren en door te gaan met hun verwoestende werk, terwijl ze in een ander land uit hun ambt zijn gezet. In de uitzending werd zelfs gesproken over een nieuwe Jansen Steur. Een belangrijk verschil is echter dat in dit geval tandarts Veizi in Nederland zelf actief was, nadat hij in Engeland 100 slachtoffers had gemaakt en uit zijn ambt was gezet. 

Het blijft niet bij een enkel incident. Volgens de programmamakers bleken van de 80 zorgverleners met een doorhaling op hun naam, zorgverleners dus die uit hun ambt zijn gezet, er 51 niet terug te vinden te zijn in het register. Dit is inmiddels aangepast nadat de makers van het programma hierover vragen hadden gesteld bij het CIBG, de organisatie die het BIG-register beheert. Maar kennelijk is het nog niet op orde. 

Wat vindt de minister ervan dat de internationale uitwisseling niet goed functioneert? Wat vindt zij van de rol van de Inspectie voor de Gezondheidszorg in dezen? Lopen er nog steeds Jansen Steurs rond? De minister weigerde commentaar te geven in het programma Altijd Wat Monitor. Ik hoop dat zij nu wel zal antwoorden. 

Minister Schippers:

Voorzitter. Ik heb er altijd zeer veel belang aan gehecht dat een patiënt kan weten of zijn arts een berisping heeft gehad of er anderszins maatregelen zijn genomen waardoor hij zijn beroep niet meer zou mogen uitoefenen. Ik heb dat al jaren als prioriteit. In de Kamer hebben wij er ook heel veel over gesproken. Ik heb daarbij aangegeven dat het een proces van lange adem is, en dat geldt zeker voor de internationale uitwisseling. In 2016 gaat de nieuwe internationale richtlijn in. Ik heb me er sterk voor ingezet in Brussel om die aan te scherpen, en wel zo dat iedereen in Europa verplicht is de gegevens uit te wisselen. Dat is nu nog niet zo. Vooruitlopend op deze richtlijn hebben wij afspraken gemaakt met onder andere het Verenigd Koninkrijk, waar deze tandartsen bezig zijn. 

Wat is er gebeurd? Dit geeft ook aan hoe moeilijk het is om het goed te regelen. In het Verenigd Koninkrijk heeft men gedacht: dit is een Griekse arts, dus is er geen link met Nederland. Men heeft Nederland dan ook niet geïnformeerd over deze Griekse arts. Fouten zijn dus makkelijk gemaakt. De verplichting tot internationale uitwisseling in Europa is hard nodig. Inmiddels heb ik met het Verenigd Koninkrijk afgesproken dat wij alle doorhalingen krijgen, inclusief die van mensen uit een ander land. Ze zouden immers ook in Nederland kunnen werken. Wij hebben die informatie niet gehad. Internationaal is dit heel lastig, ook omdat wij wel een publieke lijst hebben maar heel veel andere landen nog niet. Men wil zo'n lijst ook niet hebben. Daar weet alleen de inspectie het als iemand uit zijn beroep is gezet. Veel landen zijn dus nog niet zo transparant als wij. 

De tweede vraag ging over ons eigen BIG-register. De online lijst is altijd up-to-date geweest. Over de vertaling ervan naar het BIG-register is enige tijd heen gegaan. Dat is niet altijd compleet geweest, maar iedereen heeft op de lijst die op internet heeft gestaan altijd de doorhalingen kunnen zien. 

Wat vind ik ervan? Ik vind dat wij veel hebben gedaan. Wij hebben een periodieke registratie doorgevoerd, waardoor 100.000 mensen zich hebben moeten uitschrijven omdat zij niet meer voldoen aan de eisen omtrent werkervaring. Wij hebben ervoor gezorgd dat online inzichtelijk is of je arts een doorhaling heeft of anderszins een beperking heeft. Een arts moet op het aanvraagformulier zelf verklaren dat er geen maatregelen tegen hem lopen. Verder zijn er kwaliteitsprocedures ingevoerd. 

Wij zijn er nog niet. Er zijn nog dingen die lopen of die nu worden ingezet. De eerste daarvan is het BIG-registratienummer. Wij willen dat iedere arts dat veel meer gaat gebruiken, bijvoorbeeld op de factuur, zijn visitekaartjes, overal. Dan kun je als patiënt je arts met dit nummer veel sneller vinden. Ik laat een externe review van het BIG-register uitvoeren, want het CIBG heeft mij aangegeven dat de vertaling van de online lijst naar het register op orde is. Ik wil daarop best vertrouwen, maar het is beter om het bevestigd te zien. Ik wil dus echt een externe review om het zeker te weten dat dit is gebeurd. Periodiek zal er een penetratietest worden uitgevoerd waardoor wij iedere keer kunnen zien of het up-to-date blijft. 

De heer Van Gerven (SP):

De minister wijst vooral naar het buitenland. Ik wil het echter hebben over het functioneren van het CIBG en van de Inspectie voor de Gezondheidszorg. Daarop moeten wij kunnen vertrouwen. Verwijt de minister zichzelf niet dat tandarts Veizi slachtoffers kon maken in Nederland omdat hij geregistreerd is op basis van een verouderd document? Daarvan hebben wij in de Kamer gezegd dat dit niet mag gebeuren en dat dit document niet ouder mag zijn dan drie maanden. Zijn registratiedocument was echter jaren oud. Dat bleek ook duidelijk in de uitzending. Heeft het CIBG hier dus niet heel erg geblunderd met als gevolg dat nu weer mensen zijn beschadigd door die charlatan en dat er nu rechtszaken lopen in Nederland tegen die tandarts? 

Minister Schippers:

Het is vreselijk als beunhazen in je land of in het buitenland kunnen werken. Wij doen er alles aan om dat te voorkomen. Deze Griekse tandarts is geregistreerd op basis van documenten die niet ouder waren dan drie maanden, maar hij heeft een beroepsbeperking gekregen in het Verenigd Koninkrijk en die is niet aan Nederland doorgegeven. Daardoor is die niet overgenomen in Nederland. Dat is er aan de orde geweest bij deze Griekse arts. Lerenderwijs maken wij het systeem elke keer steeds sluitender, zodat wij niet alleen alle gegevens van Nederlandse artsen, maar ook van mensen met een Griekse, Duitse of Belgische nationaliteit hebben. Dit geldt voor de bevriende landen, want wij doen dit op basis van vrijwilligheid. Internationaal is het pas in 2016 verplicht om die gegevens uit te wisselen. 

De heer Van Gerven (SP):

Er zijn 80 mensen doorgehaald. Die waren niet terug te vinden. Zij zijn pas zichtbaar geworden op de lijst nadat de Altijd Wat Monitor maandenlang is bezig geweest om die lijst boven water te krijgen. Het is dus gewoon nog niet op orde. Er zijn dus 80 mensen doorgehaald en vorig jaar zijn er 13 mensen uit hun ambt gezet. Moet de Inspectie voor de Gezondheidszorg niet volgen wat zij uitspoken? Dat zijn gewoon potentiele risicofactoren. Is bijvoorbeeld gemeld aan de Griekse autoriteiten dat de heer Veizi, die kennelijk weer vertrokken is naar Griekenland, daar weer gebitten aan het ruïneren is? 

Minister Schippers:

De online lijst heeft altijd geklopt. De doorwerking van het BIG is nu gedaan. Toen wij de wet invoerden, hebben wij afgesproken dat alle oude zaken doorgewerkt zouden worden. Daarbij heb ik aangetekend dat ik er net zo veel als de Kamer belang aan hecht dat het allemaal klopt en up-to-date is en dat ik hiervoor een externe review zal laten uitvoeren. 

Daarnaast volgt de inspectie deze mensen zo goed als zij kan. Als mensen eenmaal doorgehaald zijn, is het echter heel lastig om na te gaan waar zij zich bevinden. Immers, het staat iedereen vrij om een ticket naar een ander land te kopen. Mede daarom is het lastig om die mensen te volgen. De inspectie zet daar echter maximaal op in. De Griekse autoriteiten zijn ingelicht over deze arts. 

De heer Van Gerven (SP):

De antwoorden zijn niet erg bevredigend. Kan de minister garanderen dat er geen nieuwe Jansen Steurs kunnen ontstaan door nalatig handelen van de autoriteiten die gaan over het toezicht? 

Minister Schippers:

Ik hecht hier ontzettend veel waarde aan. Het is niet voor niets dat ik al jaren geleden hiervan een prioriteit heb gemaakt. We zijn ook al jaren internationaal aan de gang en hebben ook op nationaal niveau maatregelen genomen om dit echt te verbeteren. Van het begin af aan heb ik gezegd dat dit een lange adem vergt. Dat zie je ook in de praktijk. Het gaat niet allemaal in een keer goed. Ik kan zeggen dat mijn mensen zich maximaal inzetten om zaken als Jansen Steur te voorkomen, of bijvoorbeeld zaken waarin je niet weet dat je te maken hebt met een beunhaas, terwijl elders al wel is vastgesteld dat het een beunhaas is. Alle inspanningen zijn daarop gericht. 

Mevrouw Bruins Slot (CDA):

Dan gaan de raderen traag. Meer dan een maand geleden informeerde het programma Altijd Wat het ministerie dat er een tandarts in het BIG-register stond, de heer Veizi, die in Engeland zijn beroep niet meer mocht uitoefenen. De minister heeft in antwoord op schriftelijke vragen van mij in 2013 al gezegd dat in Nederland zo iemand direct doorgehaald kan worden. Ik heb in de afgelopen weken meerdere malen het BIG-register gecheckt. Het bleek dat de heer Veizi nog niet was doorgehaald. Zonet heb ik het nog een keer gecheckt. En jawel, de heer Veizi is gisteren doorgehaald in het Nederlandse BIG-register. Waarom heeft dit meer dan vijf weken moeten duren? Waarom gaan die raderen zo traag? 

Minister Schippers:

Die gaan zo traag omdat je in Nederland, in een rechtsstaat, hoor en wederhoor hebt. Wat hier fout is gegaan, is dat het VK ons niet heeft geïnformeerd omdat het ging om een Griekse arts en niet om een Nederlandse. Dat is de eerste fout. De tweede fout is de volgende. Er wordt geconstateerd dat er zoiets aan de hand is. Dan wordt zo'n arts aangeschreven met de vraag of hij is doorgehaald omdat hij zijn werk niet goed doet of vanwege zaken die je in Nederland wel mag doen. Daarbij geldt hoor en wederhoor. Die procedure loopt bij de andere twee tandartsen ook nog. Je kunt niet iemand zomaar doorhalen zonder hoor en wederhoor; daar zit een hele procedure aan vast. Dat is de reden waarom het nog een aantal weken duurt. 

De voorzitter:

Mijnheer Van Wijngaarden, u moet het knopje indrukken en ingedrukt houden. Het is de eerste keer voor u, dus ik help u maar even. 

De heer Van Wijngaarden (VVD):

Heel goed. Dank u, voorzitter. 

Vindt de minister dat Nederland behoedzamer zou moeten omgaan met de inschrijving van medici die afkomstig zijn uit landen die niet transparant zijn over bevoegdheidsbeperkende maatregelen tot aan 2016, het jaar waarin die transparantie, naar ik begrijp, verplicht wordt? 

Minister Schippers:

We moeten altijd behoedzaam zijn als mensen uit andere landen komen. We hebben de procedure ook aangescherpt. We zitten echter in de Europese Unie, en daarin gelden voor ieder land dezelfde voorwaarden. Een van die voorwaarden is dat je bij inschrijving je papieren op orde hebt en dat die van recente datum zijn. Daar hebben we allerlei maatregelen voor. Maar zolang wij niet van alle landen doorkrijgen dat er daar een bevoegdheidsbeperkende maatregel is genomen, is het behelpen. 

Mevrouw Bouwmeester (PvdA):

Patiënten moeten ervan uit kunnen gaan dat het een goede arts is als zij naar een arts met BIG-nummer gaan. Ze hebben daar echt op. Dat gaat echter niet altijd even goed. Dat heeft het programma Altijd Wat uitgezonden, maar de minister erkent dat ook. Zij laat een review doen hoe het beter kan. De minister zei dat het soms heel lang duurt omdat we in een rechtsstaat hoor en wederhoor toepassen. Dat is een belangrijk goed, maar het botst soms met de patiëntveiligheid. Als een arts heel lang in wederhoor gaat, kan hij almaar doorgaan met zijn werk terwijl dat de patiënt kan schaden. Wil de minister in de review ook de duur van zo'n procedure meenemen en de vraag in hoeverre je het recht van de arts laat prevaleren boven mogelijk gevaar voor de patiënt? 

Minister Schippers:

Een review is een review, een check op het systeem. We hebben een onlinelijst. Die is actueel. Die lijst is in de afgelopen tijd niet altijd doorvertaald in het BIG-register. Men was daar wel mee bezig, maar het was nog niet afgerond. Het CIBG zegt mij: het is nu afgerond. Ik wil dat graag zeker weten, dus ik doe een externe review. In de procedures staan vastgestelde termijnen. Het kan niet eindeloos worden gerekt. Het is een kwestie van, zo zeg ik uit mijn hoofd, zes weken. Die periode geldt in onze rechtsstaat. Als we iemand iets willen afnemen waarvoor hij lang heeft gestudeerd, dan moet die persoon ook de gelegenheid krijgen om te zeggen: dat klopt niet helemaal, ik heb daar nog wel iets op aan te merken en ik wil dat graag inbrengen. Het is echter geen eindeloze procedure. 

Mevrouw Pia Dijkstra (D66):

De hier al eerder genoemde neuroloog ging in beroep en dat heeft drie jaar geduurd. 

Minister Schippers:

We hebben met elkaar de wet veranderd. De gewijzigde wet is in 2012 ingegaan. Daarin hebben we het behoorlijk aangescherpt. Volgens die wet is het zo dat als de registratie van iemand — dat is niet Jansen Steur — in het buitenland is doorgehaald, wij dat in Nederland overnemen, tenzij er argumenten worden aangevoerd waarbij wij andere overwegingen maken, zoals in het geval van abortus, die elders niet mag maar hier wel. Als hier echter de registratie van iemand moet worden doorgehaald op basis van een uitspraak van de tuchtrechter, dan halen we die registratie gewoon door. Maar dat kunnen we dus nooit doen zonder de tuchtrechter. 

Mevrouw Klever (PVV):

Als het dan kennelijk enkele weken duurt voordat een doorhaling in het BIG-register is doorgevoerd, hoe weet een werkgever, een ziekenhuis dan dat de arts die hij aanneemt, volgens het BIG-register een foute arts is? Immers, in de tussentijd kan die arts ergens hebben gesolliciteerd en zijn aangenomen. 

Minister Schippers:

Als het een Nederlandse arts is die voor de tuchtrechter moet komen, weet je het in de aanloop van het proces ook niet. Pas als de uitspraak er is, wordt de registratie doorgehaald. Als iemand uit het buitenland komt, is er inderdaad een periode van zes weken waarin iemand kan aantonen dat iets niet klopt, dat er sprake is van een fout. Je neemt iemand immers niet zomaar zijn bevoegdheid af. We hebben het systeem dat artsen zich kunnen verdedigen. Dan kan het een paar weken duren, maar na die weken kan het ziekenhuis zeggen: je registratie is doorgehaald, je staat alsnog op straat. 

De voorzitter:

Dank voor uw antwoorden. Dank ook voor uw komst naar de Kamer en voor het vervangen van uw collega voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking.