6 Vragenuur

Vragen van het lid Houwers aan de staatssecretaris van Economische Zaken over een noodlanding na een botsing met ganzen.

De heer Houwers (VVD):

Voorzitter. Was het één domme gans of is het een structureel probleem? Dat is de vraag die opkomt nadat een vliegtuig van easyJet dat was vertrokken vanaf luchthaven Schiphol, is teruggekeerd. Er waren tijdens het opstijgen ganzen in het landingsgestel en in een van de motoren terechtgekomen. Die motor viel daardoor uit. De piloten wisten gelukkig het toestel weer veilig aan de grond te zetten, maar de VVD vindt het onacceptabel dat de veiligheid van passagiers door ganzen in het geding komt. Dit is één incident in een rij van meer incidenten. In 2010 was het al een vliegtuig van Royal Air Maroc dat een noodlanding maakte vanwege ganzen in een van de motoren. Ook in 2011 en 2012 waren er incidenten.

Naar aanleiding daarvan heeft de toenmalige staatssecretaris van I en M een convenant afgesloten over het tegengaan van overlast door vogels op Schiphol. Het vergassen van ganzen was een van de maatregelen. Het doden van de ganzen moest voorkomen dat de vogels botsen met vliegtuigen, die daardoor in de problemen kunnen komen. De VVD vraagt zich af of het vergassen van ganzen voldoende effectief is en of er aanvullende maatregelen moeten worden genomen nu er weer ganzen in het landingsgestel van een vliegtuig zijn terechtgekomen. De kosten kunnen behoorlijk oplopen. De kosten van zo'n motor belopen al snel enkele miljoenen. Dan praat ik nog niet over de kosten van vertraging en compensatie. Ik heb daarom een aantal vragen.

Klopt het dat gisteren tijdens het opstijgen van het vliegtuig ganzen in het landingsgestel zijn terechtgekomen? Is de staatssecretaris het met de VVD eens dat het onacceptabel is dat de veiligheid van passagiers in het geding komt?

Staatssecretaris Dijksma:

Voorzitter. Hartelijk dank voor de vragen van het lid Houwers. Ik zal zo meteen graag de Kamer op de hoogte stellen door de nodige informatie te geven rondom het door de heer Houwers genoemde incident. Ik moet er wel op voorhand iets bij zeggen: voor de luchtvaartveiligheid, ook in geval van incidenten met ganzen en vliegtuigen, is de staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu de eerstverantwoordelijke. Volgens mij weet de heer Houwers dat ook. Maar uiteraard spreekt de regering met één mond. Ik heb mijn collega gevraagd of zij bereid is, mij van de informatie te voorzien die zij naar aanleiding van deze vragen zelf zou hebben gegeven. Vanzelfsprekend heb ik die informatie ontvangen. Ik geef bij dezen graag antwoord op de vragen.

Er is gisteravond rond 19.00 uur inderdaad een vogelaanvaring geweest met een toestel van easyJet op Schiphol. Het vliegtuig is op hoge snelheid op lage hoogte in botsing gekomen met vier tot zes kolganzen. Het vliegtuig is elf minuten na vertrek gelukkig veilig geland op de Buitenveldertbaan. Door Infrastructuur en Milieu is inderdaad een convenant afgesloten. Er is de Nederlandse Regiegroep Vogelaanvaringen. Het beleid van de regiegroep gaat verder dan populatiebeheer, zoals dat zo eufemistisch heet. Er wordt bijvoorbeeld gewerkt met een vogeldetectieradar. Op dit moment wordt daar al mee getest. In de ruimtelijke situatie rond Schiphol wordt het zo georganiseerd dat er beperkingen zijn, zodat het voor ganzen minder aantrekkelijk wordt gemaakt om in die gebieden te komen. Dat gaat bijvoorbeeld om het beperken van de foerageermogelijkheden. De regiegroep zal uiteraard, zeker ook in de komende tijd, weer de nodige maatregelen nemen. Dit incident laat zien dat dit helaas noodzakelijk is.

De heer Houwers (VVD):

Ik dank de staatssecretaris voor het antwoord. Is zij met de VVD-fractie van mening dat een en ander blijkbaar toch onvoldoende is en dat er meer zal moeten gebeuren om de veiligheid beter te garanderen? Is zij daarnaast bereid om de Kamer te informeren over de zaken die zij zojuist noemde, zoals het detectiesysteem en de mogelijke Algemene Maatregel van Bestuur in het kader van ro-maatregelen? Op die manier kunnen wij samen nagaan hoe een en ander uitpakt. Wij zouden graag zien dat er, zo mogelijk, extra maatregelen worden genomen, want de passagiers moeten veilig kunnen vertrekken en landen.

Staatssecretaris Dijksma:

Er kan geen enkel verschil van mening zijn over het feit dat passagiers veilig moeten kunnen vertrekken en landen op luchthaven Schiphol. Dat staat ook voor mij als een paal boven water. De vervolgvraag is hoe je ervoor zorgt dat dit soort incidenten wordt vermeden. Ik heb daarvoor net een aantal mogelijkheden genoemd die het ministerie van Infrastructuur en Milieu samen met direct betrokkene heeft opgepakt. Als er verdergaande technische vragen zijn over de wijze waarop de detectieradar functioneert – daar is het ministerie van I en M ook bij betrokken – wil ik vanzelfsprekend aan mijn collega vragen of zij daarover schriftelijk verdergaande informatie aan de Kamer wil toezenden. Een alternatief is dat de desbetreffende vaste commissie van de Kamer de minister om aanvullende informatie vraagt. Ik denk dat zij de vragen preciezer kan beantwoorden dan ik nu doe.

De heer Houwers (VVD):

Hiermee zal ik het op dit moment doen.

Mevrouw Ouwehand (PvdD):

Er hangt nog altijd een plan boven de markt om 500.000 ganzen te vergassen. Ik wil graag weten of dit plan wat het kabinet betreft van tafel kan. Als het kabinet inderdaad vindt dat de veiligheid van passagiers gegarandeerd moet zijn, wat ik natuurlijk hoop, wil ik graag weten hoe het kan dat er rond Schiphol nog steeds zo veel aantrekkelijke gewassen voor ganzen zijn, zoals overbemeste graslanden, waardoor het gebied voor ganzen een uitgebreid gedekte tafel is, en dat er nog steeds wordt gejaagd op de natuurlijke vijand van de gans.

Staatssecretaris Dijksma:

Dat zijn heel veel vragen tegelijk. Op 15 februari heeft de Kamer een brief van mij gekregen met een reactie op het beleid dat de provincies en de Ganzen-7 – dat zijn verschillende maatschappelijke organisaties – hebben afgesproken. Na jaren van discussie hebben zij overeenstemming bereikt over het beheer van ganzenpopulaties. Het plan is dus niet van tafel. Verschillende partijen hebben wel gevraagd, onder andere op verzoek van de Dierenbescherming, om te bezien of er alternatieven zijn. Daar spreekt men nu nog over, dus daarover kan nog geen conclusie worden getrokken.

De heer Elias (VVD):

De staatssecretaris verwijst ten dele naar het ministerie van Infrastructuur en Milieu. Dat snap ik ook wel. Zij heeft iets gezegd over fourageermogelijkheden, detectiesystemen, een convenant, een regiegroep, beleid. Dat is allemaal tot je dienst, maar gisteren stond er bijna een vliegtuig naast de baan, met eventuele doden tot gevolg. Wij moeten dat serieus nemen en het onderwerp niet al te lacherig wegwuiven. De feiten zijn dat er kennelijk te weinig gebeurt. Daar moeten wij wel degelijk de staatssecretaris op aanspreken, want zij moet ervoor zorgen dat de ganzen, die in zo grote aantallen voorkomen, ofwel worden vergast ofwel uit de lucht worden geschoten. Zo simpel is het toch?

Staatssecretaris Dijksma:

Helaas is het niet zo simpel. Als het zo simpel was, zou het allemaal al wel gelukt zijn. Ik denk dat de heer Elias niet kan suggereren dat er ook maar iemand in deze zaal is die dit probleem niet serieus neemt. Hij zou mijn beantwoording onrecht doen door dit te suggereren, maar dat heeft hij vast niet beoogd. Er wordt heel hard gewerkt aan een oplossing voor dit probleem met de luchtvaartveiligheid, waar het ministerie van Infrastructuur en Milieu verantwoordelijkheid voor draagt. Dit gebeurt samen met alle organisaties die daarbij betrokken zijn. Daarnaast hebben de provincies, die een verantwoordelijkheid dragen voor het beheer van de ganzenpopulatie, eindelijk overeenstemming bereikt met allerlei organisaties die daarbij betrokken zijn. Dit voorjaar nog zal de Kamer mijn reactie hierop krijgen. Dat heb ik al toegezegd. Er wordt dus van twee kanten heel hard gewerkt.

De heer Elias (VVD):

De staatssecretaris doet er een beetje kribbig over, maar er heeft een vogelaanvaring plaatsgevonden met een vliegtuig dat met hoge snelheid en op lage hoogte vloog. We mogen blij zijn dat het veilig heeft kunnen landen. Zolang dat soort situaties voorkomen, doet de staatssecretaris, de provincie of wie dan ook hier onvoldoende aan. Als er zes van die beesten zo'n vliegtuig bijna op de grond laten crashen, is er iets grondig mis. Dat houd ik staande.

Staatssecretaris Dijksma:

Dat laatste begrijp ik heel goed. Om die reden heeft de staatssecretaris van Infrastructuur al eerder speciaal voor het gebied rond Schiphol een apart convenant afgesloten. Dat convenant moet de luchtvaartveiligheid garanderen. Een van de acties voor 2013 is dat men nu al bezig is met de voorbereiding van vang- en dodingsacties. Dat gebeurt dus al rond Schiphol. Men hoeft hierbij niet te wachten op dat andere verhaal van de provincies. Het gaat om twee verschillende stromen van beleid. Het wordt op twee verschillende manieren aangepakt. Met andere woorden, rondom Schiphol is er al lang een regime waarbij ganzen worden gedood als dat noodzakelijk is. Daarbij wordt ook de voedselvoorziening weggenomen. Daarnaast worden er ook verdere ruimtelijke beperkingen georganiseerd. Sinds kort is er ook detectie en daar heeft men heel veel verwachtingen van. We gaan dus echt wat doen.

De voorzitter:

Dank u wel voor uw antwoorden en voor uw komst naar de Kamer.