12 Auteursrechten

Aan de orde is het debat naar aanleiding van een algemeen overleg op 22 november 2012 over auteursrechten.

De heer Verhoeven (D66):

Voorzitter. Een paar weken geleden hebben we gesproken over het auteursrecht in Nederland. Er ontstond toen wat verwarring over de wenselijkheid van het weer starten met het werken aan een downloadverbod. Die discussie was nog niet helemaal uitgekristalliseerd. Ik heb toen gevraagd om een VAO om de volgende motie in te dienen, om de duidelijkheid te scheppen die in ieder geval de D66-fractie wenselijk vindt over dit onderwerp.

Motie

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

overwegende dat er recent weer discussie is ontstaan over een downloadverbod;

verzoekt de regering, af te zien van voorstellen tot wetswijzigingen die een downloadverbod tot stand brengen of anderszins het recht op het maken van een thuiskopie beperken,

en gaat over tot de orde van de dag.

De voorzitter:

Deze motie is voorgesteld door de leden Verhoeven en Oosenbrug. Naar mij blijkt, wordt de indiening ervan voldoende ondersteund.

Zij krijgt nr. 56 (29838).

De heer Verhoeven (D66):

Voorzitter. Mijn tweede motie gaat over internetvrijheid meer in het algemeen.

Motie

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

overwegende dat het internet, om zijn belangrijke rol te kunnen blijven vervullen, gevrijwaard moet zijn van censuur en onafhankelijk moet zijn;

overwegende dat de vrijheid en onafhankelijkheid van het internet recent op verschillende manieren bedreigd wordt, doordat van internet service providers (ISP's) wordt gevraagd dat zij bepaalde websites blokkeren en zo de rol van politieagent aan internet service providers (ISP's) wordt opgedrongen, maar ook via voorstellen bij de WCIT in Dubai om het beheer van internet aan de VN en daarmee aan machtige landen binnen de VN uit handen te geven;

verzoekt de regering, zorg te dragen dat ISP's niet meer worden ingezet als politieagent via het opleggen van blokkades van (een gedeelte van) het internet en zich fel te verzetten tegen pogingen binnen WCIT om het beheer van het internet aan te passen op zo'n manier dat internetvrijheid beperkt wordt,

en gaat over tot de orde van de dag.

De voorzitter:

Deze motie is voorgesteld door de leden Verhoeven en Oosenbrug. Naar mij blijkt, wordt de indiening ervan voldoende ondersteund.

Zij krijgt nr. 57 (29838).

De volgende spreker zou mevrouw Voortman van de GroenLinks-fractie zijn, maar zij is niet aanwezig. Daarom is het woord aan mevrouw Gesthuizen.

Mevrouw Gesthuizen (SP):

Voorzitter. Wegens ziekte kon ik niet bij het algemeen overleg zijn. Mijn collega Jasper van Dijk heeft toen het woord gevoerd namens de SP-fractie. Ik vind het toch belangrijk om aan dit VAO mee te doen, ook al heb ik geen motie voorbereid.

De afgelopen dagen is nogal wat ophef ontstaan naar aanleiding van een lobbybrief van VNO-NCW en MKB-Nederland waarin zij zeggen dat de thuiskopieheffing die de staatssecretaris heeft voorgesteld en die op 1 januari 2013 moet ingaan, het Nederlandse bedrijfsleven veel geld gaat kosten. Ik heb hierover een vraag aan de staatssecretaris, die betrekking heeft op de kleine zelfstandige artiesten. Zij hebben mij benaderd met de mededeling dat zij veel inkomstenderving hebben ondervonden doordat de thuiskopieheffing geldt voor een beperkt aantal dragers. Zij hebben er veel last van dat deze heffing niet wordt uitgebreid naar tablets, smartphones et cetera. Zij hebben hierdoor duizenden euro's per jaar minder inkomsten gehad. Is de staatssecretaris, voor zover hij dat nog niet heeft gedaan, bereid om met deze mensen – die ook onderdeel uitmaken van het Nederlandse bedrijfsleven – in gesprek te gaan om een evenwichtiger beeld te krijgen van wat het Nederlandse bedrijfsleven precies vindt van de thuiskopieheffing?

De heer Oskam (CDA):

Voorzitter. Ik heb twee moties, waarvan de eerste als volgt luidt.

Motie

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

constaterende dat er met ingang van 1 januari 2013 een uitbreiding plaatsvindt van de thuiskopieheffing waardoor deze heffing onder andere komt te rusten op smartphones en tablets;

constaterende dat de EU-richtlijn auteursrecht in de informatiemaatschappij lidstaten dwingt een keuze te maken tussen een heffingenstelsel of een downloadverbod;

overwegende dat het heffingenstelsel een sterke administratieve belasting betekent voor het bedrijfsleven en ook consumenten zal raken die hun muziek en films wel via legale weg hebben aangeschaft en dat zij dus dubbel moeten betalen;

overwegende dat een heffingenstelsel de schijn wekt dat het onrechtmatig handelen ermee wordt afgekocht en dus wordt gelegaliseerd;

overwegende dat herziening van het auteursrecht kan bijdragen aan invoering van nieuwe businessmodellen en een daadwerkelijke marktwerking in de muziek- en filmindustrie;

verzoekt de regering, alles in het werk te stellen om het heffingenstelsel met ingang van 1 januari 2014 af te schaffen en te komen met een alternatief handhavingsmechanisme dat zich uitsluitend richt op grootschalige en/of commerciële inbreuken op het auteursrecht,

en gaat over tot de orde van de dag.

De voorzitter:

Deze motie is voorgesteld door de leden Oskam en Taverne. Naar mij blijkt, wordt de indiening ervan voldoende ondersteund.

Zij krijgt nr. 58 (29838).

De heer Oskam (CDA):

Ik heb gisteren een brief ontvangen van de staatssecretaris over settopboxen. Ik kan mij niet vinden in die brief. Bij kopiëren op settopboxen is er geen schade. De opslag van thuiskopieën is uitsluitend voor het bufferen van "on demand streams", voor uitgesteld kijken en voor pauzeren. Voor dit gebruik zijn afspraken gemaakt met de omroepen en filmproducenten. Settopboxen spelen dus geen rol bij illegaal downloaden. Het is onmogelijk om op gesloten en beveiligde settopboxsystemen illegale kopieën te maken of te plaatsen, of om deze te delen via internet. De CDA-fractie vindt daarom een heffing op settopboxen niet gerechtvaardigd. Ik dien hierover de volgende motie in.

Motie

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

constaterende dat de thuiskopieheffing per 1 januari 2013 wordt uitgebreid naar settopboxen met een harde schijf;

constaterende dat settopboxen met harde schijf worden gebruikt voor zeer tijdelijke thuiskopieën van legale audiovisuele content, zoals pauzeren, uitgesteld kijken en bufferen van on demand-streams, voor welk gebruik kabelbedrijven reeds toestemming van rechthebbenden hebben;

constaterende dat settopboxen met harde schijf door de kabelsector zodanig zijn beveiligd dat hierop geen illegale kopieën kunnen worden opgeslagen en tijdelijk hierop opgeslagen content niet kan worden gedeeld via internet;

van mening dat de uitbreiding van de thuiskopieheffing naar settopboxen met harde schijf zal leiden tot onwenselijke dubbele betalingen voor dezelfde gebruiksrechten;

verzoekt de regering, de thuiskopie-AMvB zodanig aan te passen dat de uitbreiding van de thuiskopieheffing naar settopboxen met harde schijf komt te vervallen,

en gaat over tot de orde van de dag.

De voorzitter:

Deze motie is voorgesteld door het lid Oskam. Naar mij blijkt, wordt de indiening ervan voldoende ondersteund.

Zij krijgt nr. 59 (29838).

De heer Taverne (VVD):

Voorzitter. In het algemeen overleg van 22 november jongstleden hebben wij gesproken over de koers die wij willen varen op het gebied van het auteursrecht. Wij vinden allemaal dat het auteursrecht een te verdedigen intellectueel eigendomsrecht is. Ik stel voor dat de mensen die dat niet vinden de wet er nog eens op naslaan. Dit betekent dat wij voor de vergoeding daarvan een regeling in stand moeten brengen of houden. Dat is geen keus, het moet ook volgens EU-richtlijnen. Wij vinden dat niet fijn, maar het moet wel gebeuren. De VVD is tegen een thuiskopieheffing, omdat die op een onredelijke wijze bedrijven benadeelt die de desbetreffende apparaten doorverkopen. Wij kunnen ons daarom niet vinden in de door D66 voorgestelde motie, maar hebben de motie van de heer Oskam mee-ondertekend.

De vergadering wordt enkele ogenblikken geschorst.

Staatssecretaris Teeven:

Voorzitter. Ik dank de leden voor hun inbreng in dit VAO. Ik begin met het antwoord op de vraag van mevrouw Gesthuizen of ik bereid ben om in gesprek te gaan. Uiteraard ben ik bereid om in gesprek te gaan met iedereen die belanghebbend is, als dat een beter beeld kan geven van het standpunt van het bedrijfsleven. Uiteraard ben ik daartoe bereid. Ik heb al een keer met ze gesproken, maar zie een verzoek van die zijde tegemoet. Ik heb er geen enkel bezwaar tegen om dat te doen.

Mevrouw Gesthuizen (SP):

Herkent de staatssecretaris de kritiek die wordt geuit in de brief die hij ongetwijfeld zelf ook ontvangen zal hebben van VNO-NCW en MKB-Nederland? Beide stellen dat de thuiskopieheffing die de staatssecretaris voorstelt, te duur is voor het Nederlandse bedrijfsleven.

Staatssecretaris Teeven:

Ik herken daarin dat de makers en auteursrechtgerechtigden het bedrag van de thuiskopieheffing die ik per 1 januari 2013 heb ingesteld, te laag vinden, terwijl aan de andere zijde het grote bedrijfsleven, de importeurs zeggen dat de heffing te hoog is. Er dreigen twee rechtszaken, een van de partijen die vinden dat de heffing te laag is, en een van de partijen die vinden dat de heffing te hoog is. Daar tussenin zit ook nog de aansprakelijkheid van de Nederlandse Staat. Vandaar dat ik die heffingen tussentijds heb ingesteld.

De heer Oskam heeft een aantal opmerkingen gemaakt over de settopboxen. Uit onderzoek blijkt dat de settopboxen voor meer dan 10% worden gebruikt voor thuiskopieren. Ik heb dan ook geen aanleiding gezien om af te wijken van het SONT-advies en de Algemene Maatregel van Bestuur anders op te stellen. Hoe worden die settopboxen concreet gebruikt? Te denken valt aan het opnemen van een televisieprogramma of een film voor later gebruik. Volgens de thuiskopieregels zou daar een vergoeding voor moeten worden betaald en die vergoeding is afhankelijk van de omvang van de harde schijf van de settopbox of van de harddiskrecorder. Ik zie geen aanleiding om het standpunt dat ik in dezen heb ingenomen op dit moment te wijzigen.

Dan kom ik toe aan de bespreking van de moties. Ik begin bij de motie-Verhoeven/Oosenbrug op stuk nr. 56. Daarin staat dat ik moet afzien van voorstellen tot wetswijziging die een downloadverbod tot stand brengen of het recht op het maken van een thuiskopie beperken. Ik ontraad de aanneming van deze motie. Het regeerakkoord bevat de doelstelling dat het auteursrecht gemoderniseerd moet worden en dat bereiken we niet door thuiskopieheffingen te handhaven, dat bereiken we door te bezien of er andere handhavingssystemen te ontwikkelen zijn. Ik acht deze motie ook in strijd met de doelstellingen van het regeerakkoord en ontraad haar om die reden.

In de motie-Verhoeven/Oosenbrug op stuk nr. 57 wordt de regering verzocht er zorg voor te dragen dat de isp's niet meer worden ingezet als politieagent via het opleggen van blokkades van het internet. Dit onderwerp is niet besproken in het algemeen overleg. Het is een nieuw onderwerp waarover ik mij niet heb kunnen uitlaten. Ik verzoek de indieners van deze motie om de motie aan te houden zodat de regering er een standpunt over kan innemen. Dan kan de motie daarna in stemming worden gebracht, als de indieners dat dan nog nodig achten.

De heer Verhoeven (D66):

De staatssecretaris stelt mij nu voor een dilemma. Ik ben welwillend en wil meegaan met het verzoek om de motie aan te houden, ware het niet dat ik deze motie gisteren in het debat over de mediabegroting ook al heb ingediend en toen zei de staatssecretaris: dit past in mijn ogen niet bij het onderwerp. We moeten oppassen dat niet iedereen tegen mij zegt: deze motie past hier niet oftewel internetvrijheid past hier niet.

Staatssecretaris Teeven:

Om misverstanden uit de wereld te helpen: ik zeg niet dat de motie niet past in mijn portefeuille. Het thema hoort wel in mijn portefeuille, maar de regering heeft zich daar niet over kunnen uitlaten. Daarom is het, dunkt mij een reëel verzoek van mijn zijde aan de heer Verhoeven als ik hem vraag om even een brief af te wachten die het kabinet zal schrijven over dit onderwerp, zodra het zijn standpunt heeft ingenomen. Afhankelijk van dat standpunt kan de heer Verhoeven dan besluiten om de motie volgende week in stemming te brengen of niet in stemming te brengen. Dat is het enige verzoek dat ik op dit moment heb.

De voorzitter:

Bent u in de gelegenheid om die brief voor volgende week te sturen?

Staatssecretaris Teeven:

Zeker. Ik ben in de gelegenheid om die brief voor maandag 17.00 uur bij de Kamer te laten zijn.

De voorzitter:

Dan kunt u maandag, wanneer die brief is binnengekomen, altijd nog besluiten om de motie aan te houden, mijnheer Verhoeven.

De heer Verhoeven (D66):

Ik spreek de bereidheid tot aanhouden graag uit. Maar wat is nu het verstandigste, voorzitter? Zal ik de motie nu aanhouden en daarna weer in stemming brengen? Of zal ik de motie laten staan en haar aanhouden tot het moment dat ik de brief binnen heb? Dit laatste, toch?

De voorzitter:

U kunt de motie nu even laten staan en later alsnog besluiten om haar aan te houden.

De heer Verhoeven (D66):

Met de welwillendheid om de motie aan te houden nadat ik de brief voor de volgende stemmingen van de Kamer heb ontvangen, laat ik haar even staan.

Staatssecretaris Teeven:

Ik dank de heer Verhoeven voor zijn bereidwilligheid. Nu kan ik me er ook rustig over uitlaten.

De heer Verhoeven (D66):

Graag gedaan. Ik denk dat ik ook voor Nederland welwillend ben geweest door duidelijkheid te scheppen over het downloadverbod, want daar is de afgelopen week veel onduidelijkheid over geweest.

De voorzitter:

Dit is een VAO. Ik vraag u om u te beperken in uw uitlatingen.

Staatssecretaris Teeven:

Ik kom nu op de motie op stuk nr. 58 van de heren Oskam en Taverne. Ik heb me al uitgelaten over de opmerkingen van mevrouw Gesthuizen. Met deze motie verzoeken de heren Oskam en Taverne de regering om alles in het werk te stellen om het heffingenstelsel af te schaffen en te komen met een alternatief handhavingsmechanisme. Deze motie spreekt mij zeer aan. Ik hoop dat ze ook de PvdA-fractie zeer aanspreekt – ik kijk even naar mevrouw Oosenbrug – omdat deze motie de ruimte schept om met een handhavingssysteem te komen waarover ik ook kan overleggen met deze grote regeringspartij. Ik zie de motie als ondersteuning van beleid. Ik zie hierin niet direct staan: een downloadverbod en niets anders dan een downloadverbod. Dit schept meer mogelijkheden dan alleen een downloadverbod. Althans, zo lees ik de motie van de heren Oskam en Taverne. Ik zie de motie dus als ondersteuning van het kabinetsbeleid.

Mevrouw Oosenbrug (PvdA):

Voor mij, en met mij de PvdA-fractie, blijft er ook met deze motie nog een probleem: er wordt niet expliciet uitgesproken dat men tegen een downloadverbod is. De motie is op zich heel sympathiek, maar we kunnen er niet in meegaan. Sorry.

Staatssecretaris Teeven:

Er zijn meer dingen dan een downloadverbod. Je kunt een thuiskopieheffingenstelsel of een downloadverbodstelsel hebben, maar je zou ook kunnen denken aan het Noorse systeem, met een belasting op auteursrechten. Er zijn meerdere mogelijkheden. Deze motie laat die open. De regering kan dus aan meerdere mogelijkheden werken. Ik hoop dat deze motie steun krijgt in de Tweede Kamer.

Op de motie op stuk nr. 59 van de heer Oskam heb ik eigenlijk al gereageerd. Ik ontraad deze motie, omdat ik denk dat die settopboxen toch echt vallen onder het regime van de thuiskopieheffing.

De heer Oskam (CDA):

Ik heb er toch nog een vraag over aan de staatssecretaris. Ik begrijp heel goed dat het downloaden van muziek of films van het internet moet vallen onder de thuiskopieheffing. Ik begrijp ook heel goed wat de SONT zegt, namelijk dat er in 10% van de gevallen misbruik van wordt gemaakt, maar in 90% waarschijnlijk niet. Is er nu echt geen verschil tussen het illegaal downloaden of het thuisdownloaden en zo'n settopbox? Zo'n settopbox krijg je gewoon van Ziggo – ik maak gelijk maar even reclame – omdat je naar de wc moet of vandaag moet werken en daardoor dit debat mist. Het is echt niet zo dat mensen dit debat 24 keer zullen terugkijken. Zo spannend is het echt niet. Ik vraag de staatssecretaris om duidelijk te maken waar het verschil in zit.

Staatssecretaris Teeven:

De heer Oskam zegt wel altijd spannende dingen. Ik denk dat dit dus wel een buitengewoon spannend debat is voor degenen die het volgen. Maar goed, daarover kun je van mening verschillen. Het blijkt in ieder geval dat die settopboxen voor meer dan 10% van de gevallen worden gebruikt voor het thuiskopiëren. De SONT heeft daar onderzoek naar verricht. De SONT is mede in het leven geroepen om naar dit soort technische kwalificaties te kijken. We hebben er dus naar laten kijken. Op basis van het feit dat die boxen in meer dan 10% van de gevallen worden gebruikt voor het thuiskopiëren, zie ik op dit moment geen reden om af te wijken van het advies van de SONT.

De heer Bontes (PVV):

De vorige keer, in het AO, zagen we dat de heer Recourt van de PvdA ging bewegen in de richting van de staatssecretaris. Hij was toch wel voor een downloadverbod. Nu zien we duidelijk dat de PvdA de regering en de staatssecretaris in de steek laat en, gelukkig, tegen een downloadverbod is. Ik heb begrepen dat er een brief komt, maar wat gaat het nu concreet betekenen?

Staatssecretaris Teeven:

Er komt over dit onderwerp geen brief. Ik neem kennis van de ingediende moties en heb die van commentaar voorzien. Ik zal kennis nemen van de wijze waarop de Kamer over die moties oordeelt. Wij moeten nog bezien welke moties worden aangenomen en welke niet. Laten wij dat eerst even afwachten.

De voorzitter:

U hebt wel een brief toegezegd naar aanleiding van de motie die de heer Verhoeven heeft ingediend, staatssecretaris.

Staatssecretaris Teeven:

Ja, maar dat is echt een ander onderwerp.

De heer Verhoeven (D66):

Ik ben het volledig met de staatssecretaris eens dat dit twee totaal verschillende onderwerpen zijn. De ene motie betreft echt een downloadverbod en sluit dus aan op het debat dat al twee jaar in de Kamer wordt gevoerd met dit kabinet en het vorige kabinet. De andere motie is wat buiten de orde van het vorige overleg en gaat over blokkeren en internetvrijheid. Dat zijn totaal verschillende maatregelen.

De voorzitter:

Gaat de brief over het laatste?

De heer Verhoeven (D66):

De brief die de staatssecretaris zojuist heeft toegezegd gaat over het blokkeren en niet over het downloadverbod. Daar heb ik ook geen brief over nodig als de motie is aangenomen.

De heer Bontes (PVV):

Ik constateer dat een meerderheid van deze Kamer tegen een downloadverbod is. Ik wil dan van de staatssecretaris weten hoe hij nu verder gaat. Wordt het dan toch een thuiskopieheffing voor een langere duur?

Staatssecretaris Teeven:

Ik constateer nog helemaal niets. Ik constateer dat er moties in stemming worden gebracht waarvan de heer Bontes denkt dat er een meerderheid voor is. Ik wacht het moment van stemming af. Pas dan weet ik of er een meerderheid voor is. Zelfs dan hangt het er maar vanaf welke moties worden aangenomen. Dan moet ik kijken of er andere mogelijkheden zijn om tot een handhavingsmechanisme te komen. Als inderdaad niets anders mogelijk is dan een thuiskopieheffing dan hebben wij die de komende drie of vier jaar. Dat is dan de conclusie.

Mevrouw Gesthuizen (SP):

De staatssecretaris zegt terecht dat wij dinsdag of donderdag nog over de moties moeten stemmen. Ik heb een vraag aan de staatssecretaris over de motie-Verhoeven/Oosenbrug op stuk nr. 56 waarin staat dat de regering geen plannen meer mag maken om tot een downloadverbod te komen. Vat de staatssecretaris die motie zo op dat hij ongeacht de ontwikkelingen die zich de komende jaren zullen voordoen, ervan moet afzien om te gaan werken aan iets wat lijkt op een downloadverbod? Zou die motie echt een rem zetten op al die ontwikkelingen?

Staatssecretaris Teeven:

Zo hoef je die motie niet op te vatten. De strekking van die motie is – daar hoef je geen Nederlands voor te hebben gestudeerd – dat er niet mag worden gewerkt aan wetswijzigingen die een downloadverbod tot stand kunnen brengen. Ik heb echter ook goed gekeken aan de motie op stuk nr. 58 van de heren Taverne en Oskam. Wij moeten uiteraard afwachten of de moties worden aangenomen. Die motie van de heren Taverne en Oskam biedt wat meer mogelijkheden. De boodschap in de motie van de heer Verhoeven is volgens mij niet mis te verstaan. Dat betekent niet dat ik helemaal nergens anders meer naar zal kijken. Het wordt echter wel moeilijker. Ik sluit niet uit dat de thuiskopieheffing die nu voor het jaar 2013 in ere is hersteld, ook voor de jaren 2014, 2015 en 2016 in Nederland zal bestaan. Het is mogelijk dat dit de uiteindelijke uitkomst van mijn werkzaamheden is. Dat betekent dus een volledige standstill en geen ontwikkelingen meer. Dat is de conclusie.

De voorzitter:

Ik begrijp dat elke zin een reactie oproept, mijnheer Verhoeven.

De heer Verhoeven (D66):

Dit is echt een gevoelig onderwerp, voorzitter. Ik wil hier kort iets over zeggen, want de staatssecretaris speelt het spelletje van standstill en modernisering. Een downloadverbod is echt geen modernisering. Echte modernisering is nieuw legaal aanbod op internet. Daar heeft D66 diverse voorstellen voor gedaan en die zijn prima mogelijk zonder een downloadverbod. Dat heeft de staatssecretaris ook al vaker gezegd. In die zin dus een kleine correctie op zijn woorden.

Staatssecretaris Teeven:

Ik reageer hier nog even op, zonder het debat over te doen. Daadwerkelijke modernisering van het auteursrechtbeleid is volgens mij niet mogelijk zonder afstand te nemen van thuiskopieheffingen. Die staan elke modernisering in de weg. Daarover hebben wij uitvoerig met elkaar gesproken in het debat. Ik denk dat je ook wel consequenties moet trekken. Je moet niet op twee paarden wedden, zeg ik via de voorzitter tegen de heer Verhoeven. Je moet ook niet dat beeld naar buiten laten bestaan. Ik denk dat een thuiskopieheffing betekent dat er niets meer gebeurt in Nederland.

De beraadslaging wordt gesloten.

De voorzitter:

Stemming over de moties vindt plaats op dinsdag 18 december 2012.

De vergadering wordt van 16.10 uur tot 16.18 uur geschorst.