Vragen van het lid Cramer aan de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit over de situatie rond de wilde zwijnen bij de A28.

De heer Cramer (ChristenUnie):

Voorzitter. Door een gat in de afrastering van de Hoge Veluwe, daar waar de provinciale wegen kruisen met de A28, zijn in de afgelopen dagen op de A28 meerdere ongelukken veroorzaakt door overstekende wilde zwijnen. Jagers bewaken nu een aantal op- en afritten. Dit weekend zijn vijf zwijnen daadwerkelijk afgeschoten. Hoewel ik het betreur dat deze zwijnen bij de A28 zijn afgeschoten, omdat dit voorkomen had kunnen worden met het plaatsen van wildroosters, ben ik blij dat er op de snelweg nog geen dodelijke ongelukken zijn gebeurd. Naar mijn overtuiging is het nu wachten op zo'n ongeluk. Gemeente en provincie praten intussen al maanden over het plaatsen van wildroosters. Vorig jaar heb ik hiervoor ook aandacht gevraagd toen wij hierover spraken. Er lijkt geen schot in deze zaak te zitten. De ChristenUnie wil dat er een oplossing komt, daarom stel ik de volgende vragen aan de minister: Wie is er verantwoordelijk als er op korte termijn ongelukken gebeuren? Erkent de minister dat hier ook een verantwoordelijkheid ligt voor het Rijk en is zij bereid de provincie aan te spreken op haar verantwoordelijkheden?

Staatsbosbeheer schoot tot nu toe nog niet, maar heeft aangegeven dat met pijn in het hart wel te moeten doen vanwege de verkeersveiligheidssituatie. Er wordt al lange tijd gewerkt aan een zwijnenplan. Dat komt er op termijn. Goede afrasteringen en roosters moeten hier deel van uitmaken. Is de minister bereid om dit onderdeel van het plan naar voren te halen, zodat onnodig afschot voorkomen wordt?

Er is discussie over de verkeersveiligheid van de wildroosters. Kan de minister hierover helderheid geven? Andere provinciale wegen, ook op de Hoge Veluwe, hebben die roosters wel. Op welke termijn zouden de roosters geplaatst kunnen worden – ik neem aan dat dit in overleg met de gemeente moet gebeuren – zodat de huidige gevaarlijke situatie wordt weggenomen en er niet meer afgeschoten hoeft te worden?

Rijkswaterstaat zet nu aan de noordkant van de A28 een raster, omdat de zwijnen over de A28 cruisen en de snelweg oversteken. Vrijdag heeft de gemeente gevraagd, de aanleg stop te zetten, om te voorkomen dat de zwijnen opgesloten raken. Klopt het dat de uitvoering nog steeds doorgaat en is de minister bereid deze werkzaamheden in overleg met de minister van Verkeer en Waterstaat op te schorten?

Minister Verburg:

Mevrouw de voorzitter. Ik denk met de heer Cramer dat alles gedaan moet worden om te voorkomen dat er dodelijke slachtoffers vallen door het oversteken van wilde zwijnen op zowel provinciale wegen als rijkswegen.

In dit geval is de provincie Gelderland verantwoordelijk voor het beheer van de provinciale wegen en de A28 is een verantwoordelijkheid van Rijkswaterstaat. Rijkswaterstaat valt onder de verantwoordelijkheid van de minister van Verkeer en Waterstaat.

Natuurlijk ben ik bereid de provincie op haar verantwoordelijkheid aan te spreken. Ik heb dat ook gedaan. Ik heb aan het begin van deze middag gesproken met gedeputeerde Keereweer van Gelderland. Hij heeft mij verteld dat hij volop bezig is te kijken of er, en zo ja waar, roosters in de weg kunnen komen. Het gaat specifiek om de kruisingen van provinciale wegen met rijkswegen. Hij doet dit in goed overleg met Rijkswaterstaat, met de gemeenten en ook, dacht ik, met de Faunabeheereenheid. De vraag is hoe dat op een veilige manier gedaan kan worden. Op de provinciale wegen zitten inderdaad roosters in de weg, maar daar geldt een snelheidsbeperking tot 60 km per uur. Als er roosters geplaatst zouden worden bij de op- en afritten, moet ook daar iets gedaan worden om het verkeer af te remmen. Er wordt gezocht naar de juiste oplossingen. Moet er een rotonde komen? Moet er een drempel komen? Kan er iets bereikt worden met afrastering, etc.?

Gedeputeerde Keereweer heeft mij verzekerd dat voor het einde van deze maand een besluit genomen zal worden. Ik neem aan dat de maatregelen dan ook ten spoedigste zullen worden uitgevoerd.

De heer Cramer heeft ook gevraagd naar de rol van Staatsbosbeheer. Volgens mijn informatie is Staatsbosbeheer lid van de Faunabeheereenheid. Staatsbosbeheer staat ook op zijn terreinen toe dat de zwijnen beheerd worden. De wildbeheereenheid doet het beheer conform de gemaakte afspraken.

De heer Cramer vraagt of Rijkswaterstaat nog steeds bezig is om aan de noordzijde van de A28 een raster neer te zetten. Aan de noordzijde worden de zwijnen niet geacht te komen, want zij zitten ten zuiden van de A28.

Ik ben op dit moment niet op de hoogte van de actuele situatie. Ik zal mij op de hoogte stellen en de Kamer daarover informeren.

De heer Cramer (ChristenUnie):

Voorzitter. Ik dank de minister dat zij zo snel contact heeft opgenomen met de provincie. Dat vereist de zaak ook. Die beesten zijn inderdaad aan het cruisen en komen terecht aan de noordkant van de A28. Dan worden zij opgesloten door het raster dat Rijkswaterstaat daar plaatst. Het is goed dat de minister daar nog naar gaat kijken.

Ik heb geen antwoord gekregen op mijn vraag of het wildezwijnenplan naar voren gehaald kan worden. Het betreft met name het onderdeel van het sluitend maken van een goede afrastering, inclusief de wildroosters.

Het kenmerk bij op- en africhten is dat er afgeremd moet worden. Volgens mij vormt de snelheid slecht een klein probleem. Ik heb van de gemeenten begrepen dat de plannen er liggen, maar dat de provincie een duwtje nodig heeft in het kader van de sense of urgency. Ik vraag de minister, dit goed te monitoren en in overleg met de collega van Verkeer en Water hiermee haast te maken.

Minister Verburg:

Ik weet niet of het plan het wildezwijnenplan heeft. Ik denk dat de heer Cramer doelt op het plan van de Vereniging voor wildbeheer op de Veluwe. De vereniging is bezig om naast het beheer van wilde zwijnen na te denken over de vraag of er ook flankerend beleid nodig is. Dat zou van kracht worden in 2009, maar ik kan mij voorstellen dat de provincie alle bestaande ideeën wil meenemen. In ieder geval is vanaf 2009 sprake van zorgvuldig beheer en van flankerend beleid. Ik zal dit punt meenemen in mijn overleg met gedeputeerde Keereweer. Wij hebben afgesproken dat ik hem de komende weken vrij frequent zal bellen om na te gaan hoe ver hij is. De sense of urgency is er en moet zeker blijven, ook bij hem.

De voorzitter:

Ik geef als eerste het woord aan mevrouw Schreijer, omdat wij zo blij zijn dat zij er weer is.

Mevrouw Schreijer-Pierik (CDA):

Voorzitter. Ik ben blij dat ik weer aanwezig ben in de Kamer, maar ik had niet gedacht dat vandaag deze vragen aan de orde zouden zijn. Ik merk dat de heer Cramer net wegloopt, maar ik merk inmiddels ook dat zijn fractie voor het afschieten van deze wilde zwijnen is, tenminste als ik de heer Cramer goed heb beluisterd. Ik vraag aan de minister wat de stand van zaken is rond het beoogde afschot. Vorig jaar hebben wij daarover namelijk veel gesproken. Als met name het beheerplan goed was uitgevoerd, waren die wilde varkens nu niet buiten het gebied gegaan. Als het "wildezwijnenplan", zoals men het zojuist noemde, wordt besproken met de provincie Gelderland, met Rijkswaterstaat en met Staatsbosbeheer, dan vindt de CDA-fractie het van groot belang dat het deze week, of anders volgende week, voor elkaar komt. Uiteindelijk gaat het namelijk wel om de veiligheid van mensen. Het gaat dan niet de vraag of het gesprek goed wordt afgerond, maar om de vraag hoe wij kunnen afkomen van de wildezwijnenplaag. Het aantal wilde zwijnen mag niet hoger zijn dan het gebied aankan. Er mogen geen verkeersongelukken door ontstaan.

Minister Verburg:

Mevrouw Schreijer, ik ben blij dat u er weer bent. Uw aanwezigheid versterkt de volksvertegenwoordiging.

Voorzitter. De provincie heeft samen met alle mensen die verantwoordelijk zijn voor de uitvoering, goed werk geleverd. 77% van alle afschot dat zou moeten worden gedaan, is reeds gedaan. Ik vind dat een goede start. Er moet nog een restje worden gedaan, om uiteindelijk te komen tot de optimale uitgangsstand. Ik geef dus een compliment aan alle mensen die zich daarvoor actief hebben ingezet. Als mevrouw Schreijer zegt dat dit de enige reden is dat er onvoldoende is gedaan aan wildbeheer, aan het beheer van zwijnen, dan moet ik haar tegenspreken. Wilde zwijnen zoeken namelijk soms hun eigen weg. Ze zijn nogal eigenzinnig en laten zich niet gemakkelijk opsluiten. Ik denk dat het dus niet alleen met het bestand te maken heeft, maar ook met de hoeveelheid voer die beschikbaar is. Er schijnt dit jaar ietsje minder voer beschikbaar te zijn. Wij noemen dit voer ook wel mast. Dan gaan zwijnen op zoek naar voedsel. Maar de provincie zet door. De zwijnenstand wordt tot een optimale zwijnenstand beheerd, en zo hoort het ook. Dit hoort bij goed rentmeesterschap.

Mevrouw Thieme (PvdD):

Voorzitter. Ik heb de minister vorig jaar rond deze tijd al gevraagd om met Rijkswaterstaat maatregelen te nemen om ervoor te zorgen dat er wildroosters komen. Het is allang bekend dat de zwijnen op de A28 vrij de snelweg op kunnen gaan. Als de minister 90% van de zwijnenpopulatie afschiet, dan is het logisch dat de 10% die op de vlucht gaat, ook op plaatsen komt waar ze normaal gesproken nooit zouden komen. Ik vind dat de minister een raar beleid voert. Aan de ene kant wil zij heel veel zwijnen afschieten, maar aan de andere kant voorkomt zij niet dat er zwijnen op de A28 komen. Ik heb niet van haar gehoord wanneer er een wildrooster op de provinciale weg naar de A28 zal komen.

Minister Verburg:

Voorzitter. Vorig jaar hebben wij inderdaad veel gesproken over zwijnen en over zorgvuldig zwijnenbeheer op de Hoge Veluwe. Ik vind dat dit beheer op een goede manier plaatsvindt. Ik spreek mijn waardering uit voor de mensen die hiervoor zorgen en voor de provincie die zijn verantwoordelijkheid neemt. Overigens was het hard nodig dat de provincie dat deed. De plaatsing van roosters is een verantwoordelijkheid van de provincie en het is een verantwoordelijkheid van de provincie en Rijkswaterstaat samen op de kruisingen. Daarvoor moet echter wel een oplossing worden gevonden. Ik ben het niet eens met de heer Cramer dat alle automobilisten al hebben afgeremd als zij de afrit oprijden. Dat vraagt ook voor de veiligheid van de mensen zelf, de verkeersveiligheid, om de nodige maatregelen.

Eind deze maand zal de provincie met de andere verantwoordelijken een besluit nemen. Ik zal de vinger aan de pols houden dat die besluiten ook worden omgezet in de praktijk. Besluitvorming is één, uitvoering is iets anders. Beide moeten gebeuren.

Mevrouw Van Gent (GroenLinks):

Voorzitter. Ik heb de heer Cramer namens de ChristenUnie niet horen zeggen dat hij voor afschieten is, maar dat ter zijde.

Wij hebben hier vorig jaar ook over gesproken. Volgens mij moet het mogelijk zijn om binnen een jaar oplossingen voor de verkeersveiligheid aan te brengen en wildroosters neer te leggen. De GroenLinks-fractie is niet voor afschieten, want dat is haast een beloning voor slecht beleid door verschillende partners. Dat lijkt mij niet de bedoeling. Het kan toch niet zo zijn dat wij hier een soort werkgelegenheidsproject krijgen voor Sarah Palin, die op zoek is naar ander werk. Dan zijn wij toch echt voor preventieve maatregelen.

Minister Verburg:

Wij hebben vorig jaar inderdaad veel gesproken. Ik wijs mevrouw Van Gent erop, dat er sinds die tijd heel veel is gebeurd aan zorgvuldig beheer binnen de spelregels. Wilde zwijnen hebben echter niet de neiging om zich aan verkeersborden te houden of op stoplichten te wachten. Op de provinciale wegen is het heel goed geregeld. Het gaat nu om twee kruispunten van provinciale wegen met rijksweg A28. Daarvoor moet een oplossing gevonden worden en daar wordt voor het eind van deze maand een besluit over genomen.

Mevrouw Snijder-Hazelhoff (VVD):

Het is prachtig als er besluiten worden genomen, maar ik lees in de stukken alleen dat er op lange termijn afspraken worden gemaakt. De minister herhaalt nu nog eens dat er over een maand besluiten komen en ik vind dat dat niet kan. De minister moet toezeggen dat de verkeersveiligheid aan het eind van deze maand gewaarborgd is en dat er oplossingen zijn. Diezelfde oplossingen stonden namelijk vorig jaar al ter discussie in de Kamer.

Minister Verburg:

Er wordt niet pas over een maand over oplossingen besloten. De heer Keereweer heeft mij gezegd dat er voor het eind van deze maand besloten wordt. Dat kan dus volgende week zijn. Als er volgende week een besluit genomen kan worden en alles klaarligt en de uitvoering onmiddellijk ter hand genomen kan worden, is dat prima. Niemand mag dan meer een moment aarzelen. Het zal dan handen en voeten moeten krijgen.

De mensen van de wildbeheereenheid die nu surveilleren op de twee plekken langs de A28, blijven daar tot er een veilige situatie is gecreëerd. Verkeersveiligheid gaat boven alles. Voor mij geldt, net als voor mevrouw Snijder-Hazelhoff: hoe sneller, hoe beter.

De heer Graus (PVV):

Dat de veiligheid van mens en dier boven alles gaat, heb ik een half jaar geleden al gezegd toen ik achter de microfoon stond. Ik heb de minister toen een aantal vragen gesteld. Waarom is daar niets mee gedaan? Ik heb toen al gevraagd om het plaatsen van rasters en wildroosters en om controleren en repareren. Ik heb gevraagd te stoppen met de druk- en de drijfjacht. Er zijn nog nooit zo weinig zwijnen geweest als nu, door al dat afschot. Toch blijven er zwijnen onder een auto lopen, omdat het zwijn een paniekdier, een vluchtdier is. Als er wordt gejaagd en gedrukt, slaan die dieren in paniek op hol. Zij blijven urenlang rennen, dat behoort de minister te weten, en zij worden gedreven richting de snelweg. Een zwijn leeft midden in het bos. Daar is zijn voedsel en daar is hij het verst weg van mensen, auto's en snelwegen.

De voorzitter:

Gaat u nog iets vragen?

De heer Graus (PVV):

Dat heb ik gedaan. Ik vroeg waarom de minister niets heeft gedaan met mijn adviezen. Zij moet eens wat vaker naar de PVV luisteren. Wij komen altijd met oplossingen.

De voorzitter:

Zullen wij dan naar het antwoord luisteren?

De heer Graus (PVV):

Misschien kan de minister voortaan gewoon naar ons luisteren. Ik heb namelijk alle oplossingen klip en klaar aangedragen, waarmee zij niets heeft gedaan. Nu zijn wij een half jaar en enkele aanrijdingen verder, en komt zij met mijn oplossingen aandragen.

Minister Verburg:

Er zijn rasters en roosters geplaatst langs de provinciale wegen, en er vindt geen drijfjacht, laat staan drukjacht plaats. Er zijn nog twee punten waar het niet klopt, en dat zijn exact de kruisingen met de A28. Ik ben het met u eens dat de problemen moeten worden opgelost, zoals ik het eens ben met alle vorige sprekers. Ik heb daar de provincie op aangesproken en dat zal ik blijven doen, aangezien dit een gezamenlijke verantwoordelijkheid is. Op sommige punten is zelfs ook nog de gemeente Nunspeet betrokken, waarvan ik weet dat de betrokken wethouder zeer actief is. Ook die raad zal zijn verantwoordelijkheid moeten nemen.

Mevrouw Jacobi (PvdA):

U gaat ook contact leggen met de eindverantwoordelijke bij Rijkswaterstaat. Heb ik dat goed begrepen? U legt terecht de verantwoordelijkheid bij de provincie voor het deel wildbeheer, maar hier ligt een stuk verantwoordelijkheid voor het wegbeheer.

Minister Verburg:

Zeker, dat heb ik in reactie op de heer Cramer al gemeld. De provincie is verantwoordelijk voor het wegbeheer en dus voor de nodige afrastering, en de rijkswegen zijn de verantwoordelijkheid van het Rijk. Dus zullen provincie en Rijk juist op die kruispunten elkaar moeten vinden. Daaraan werken zij in de werkgroep die voor het eind van deze maand een besluit gaat nemen.

De voorzitter:

Daarmee zijn wij gekomen aan het eind van het vragenuur. Ik dank de minister voor haar beantwoording.

Ik deel aan de Kamer mee, dat de volgende leden zich hebben afgemeld:

Timmer, Van de Camp, Mastwijk, Uitslag, De Roon en Luijben;

Waalkens en Vietsch, de gehele week.

Deze mededeling wordt voor kennisgeving aangenomen.

De voorzitter:

Op de tafel van de griffier ligt een lijst van ingekomen stukken. Op die lijst staan voorstellen voor de behandeling van deze stukken. Als voor het einde van de vergadering daartegen geen bezwaar is gemaakt, neem ik aan dat daarmee wordt ingestemd.