Aan de orde zijn de stemmingen in verband met het wetsvoorstel Regelen inzake medisch-wetenschappelijk onderzoek met mensen (Wet medisch-wetenschappelijk onderzoek met mensen) (22588).

(Zie vergadering van 9 september 1997.)

Artikel 1 wordt zonder stemming aangenomen.

In stemming komt het gewijzigde amendement-Van der Vlies c.s. (stuk nr. 16).

De voorzitter:

Ik constateer, dat de aanwezige leden van de fracties van GroenLinks, het GPV, de SGP, de RPF, het CDA, het AOV en de Unie 55+ voor dit gewijzigde amendement hebben gestemd en die van de overige fracties ertegen, zodat het is verworpen.

Artikel 2 wordt zonder stemming aangenomen.

In stemming komt het amendement-Lansink (stuk nr. 17).

De voorzitter:

Ik constateer, dat dit amendement met algemene stemmen is aangenomen.

Artikel 3, zoals het is gewijzigd door de aanneming van het amendement-Lansink (stuk nr. 17), wordt zonder stemming aangenomen.

Artikel 3a wordt zonder stemming aangenomen.

In stemming komt het amendement-Van der Vlies (stuk nr. 15).

De voorzitter:

Ik constateer, dat de aanwezige leden van de fracties van GroenLinks, de SP, het GPV, de SGP, de RPF, het CDA, het AOV, de groep-Nijpels en de Unie 55+ voor dit amendement hebben gestemd en die van de overige fracties ertegen, zodat het is verworpen.

Artikel 3b wordt zonder stemming aangenomen.

De artikelen 4 t/m 7a worden zonder stemming aangenomen.

In stemming komt het amendement-Rouvoet (stuk nr. 21).

De voorzitter:

Ik constateer, dat dit amendement met algemene stemmen is aangenomen.

Artikel 8, zoals het is gewijzigd door de aanneming van het amendement-Rouvoet (stuk nr. 21), wordt zonder stemming aangenomen.

De artikelen 9 t/m 29c worden zonder stemming aangenomen.

In stemming komt het amendement-Lansink (stuk nr. 18) tot invoeging van een nieuw artikel 29d.

De voorzitter:

Ik constateer, dat dit amendement met algemene stemmen is aangenomen.

De artikelen 29d (oud) t/m 31 en de beweegreden worden zonder stemming aangenomen.

De voorzitter:

Twee collega's hebben gevraagd, namens hun fractie vooraf een stemverklaring te mogen afleggen. Deze verklaringen kunnen enkele seconden langer duren dan een doorsnee stemverklaring, maar hiermee is een derde termijn voorkomen.

De heer Lansink (CDA):

Voorzitter! Uit mijn bijdrage in eerste en tweede termijn hebben de Kamer en de bewindslieden kunnen opmaken dat mijn fractie bij dit wetsvoorstel voor een zeer moeilijke afweging heeft gestaan. De afweging was moeilijk – niet moeizaam – omdat de collega's stuk voor stuk een goede inbreng hebben geleverd en ook de bewindslieden hebben aangetoond dat zij de argumenten voor de "neen"-benadering op zichzelf konden billijken. Daarbij hielden zij uiteraard vast aan hun "neen, tenzij"-benadering, waar overigens ook veel voor te zeggen is.

De wijze waarop de ministers op de inbreng van de Kamer hebben gereageerd, hebben onze aarzelingen weggenomen. Dit geldt ook voor de minister van Justitie op het punt van de internationale aspecten. Bovendien is de wet, door aanvaarding van een tweetal wijzigingsvoorstellen, verbeterd. Wanneer wij zo eensgezind mogelijk dit wetsvoorstel aanvaarden, is dat een richtinggevend kader voor de toekomst voor al degenen die medisch-wetenschappelijk onderzoek, ook op grond van de "neen, tenzij"-benadering, nodig hebben of willen uitvoeren. Om die reden zal mijn fractie voor dit wetsvoorstel stemmen.

De heer Rouvoet (RPF):

Voorzitter! De centrale vraag voor de RPF-fractie is of zij medeverantwoordelijkheid wil dragen voor deze wet, inclusief het "neen, tenzij"-principe ten aanzien van onderzoek met wilsonbekwamen. Zoveel is in het debat wel duidelijk geworden: wie dat laatste niet voor zijn rekening wil nemen, rest weinig anders dan tegen het gehele wetsvoorstel te stemmen, alleen al om wetstechnische redenen.

Tegen het wetsvoorstel stemmen, acht mijn fractie evenwel niet verantwoord, gelet op het belang dat ook zij hecht aan de totstandkoming van een normstellende wet terzake van medisch-wetenschappelijk onderzoek met mensen. Zo gemakkelijk wil mijn fractie zich hier echter niet van afmaken. Dat zou onrecht doen aan het onderwerp en aan de minister. Zij heeft recht op finale duidelijkheid over de inhoudelijke afweging van de fracties. Het zou ook onrecht doen aan het debat.

Voorzitter! Staande voor de keuze tussen inbreuk op de lichamelijke integriteit van wilsonbekwamen en een mogelijke vermindering van de zorgmogelijkheden voor groepen mensen, heeft de RPF-fractie van meet af aan tamelijk vanzelfsprekend de neiging gehad het zekere voor het onzekere te nemen en te kiezen voor maximale bescherming van de zeer kwetsbare groep van wilsonbekwamen.

Wel heeft mijn fractie zich opengesteld voor argumenten en waarborgen. Die zijn ook gegeven. Ik hoef ze nu niet allemaal op te sommen, maar ik denk hierbij met name aan de subjectivering van het begrip "verzet" en de nadere aanduiding van onderzoek met verwaarloosbare risico's en minimale bezwaren. Hierdoor is, naarmate het debat vorderde, de afstand kleiner geworden die aanvankelijk bestond tussen de opvatting van de RPF-fractie en het wetsvoorstel. De zeer grondige en zorgvuldige behandeling, de brede overeenstemming over de strikte en met waarborgen omklede toepassing van de uitzonderingen en de royale wijze waarop de minister aan ook onze zorg is tegemoetgekomen met toezeggingen, preciseringen en maar liefst zeven nota's van wijziging, hebben mijn fractie ervan overtuigd dat de uiteindelijke invulling van het "neen, tenzij"-principe geen onaanvaardbare inbreuk op het grondrecht van lichamelijke integriteit van wilsonbekwamen inhoudt. Dat betekent dat ook de RPF-fractie dit wetsvoorstel inzake medisch-wetenschappelijk onderzoek met mensen zal steunen. Dat is niet alleen plezierig voor de bewindslieden, die duidelijk hebben aangegeven dat zij zeer veel waarde hechten aan een zo breed mogelijk draagvlak voor dit wetsvoorstel in de Kamer, maar ook voor de RPF-fractie, die niet graag haar steun aan dit wetsvoorstel zou hebben onthouden.

In stemming komt het wetsvoorstel.

De voorzitter:

Ik constateer, dat het wetsvoorstel met algemene stemmen is aangenomen.