15 EU-informatievoorziening en transparantie

Aan de orde is het VAO EU-informatievoorziening en transparantie (AO d.d. 13/02).

De voorzitter:

Dan gaan we over tot het VAO EU-informatievoorziening en transparantie. Ik geef het woord aan de heer Omtzigt namens het CDA.

De heer Omtzigt (CDA):

Voorzitter. We zijn nu twee jaar bezig met transparantie en we maken wat vooruitgang, maar het is nog steeds niet goed in de EU. Dat zeggen niet alleen de parlementen, maar ook de Europese Ombudsman, het Europees Hof van Justitie en het Europees Parlement. Ik wil in dit VAO twee punten maken.

De EU stelt terecht de rechtsstatelijkheid van lidstaten ter discussie, wanneer vrijheden met voeten getreden worden. Een belangrijke garantie voor vrijheden is namelijk die transparantie. Als een burger het wetgevingsproces niet kan volgen, dan hebben we een probleem. Daarom wil ik eigenlijk ook dat dat binnen de Unie boven elke twijfel verheven is. Ik vind ook dat de Unie dat moet doen: practice what you preach. Dat wil dus zeggen: open en transparant, geen geheime documenten en helderheid over wie toezicht houdt.

Transparency International schrijft treffend over de eurogroep: wat de eurogroep precies is, welke beslissingen deze neemt — als die er zijn — en hoe deze werkt, zijn vragen die nog steeds onduidelijk zijn. Het is dit gebrek aan duidelijkheid dat ingrijpende gevolgen heeft voor de verantwoordingsplicht en daarmee de legitimiteit ervan. De eurogroep is waarschijnlijk een van de minst transparante stukken van de Europese Unie. Sterker nog, strikt genomen is het niet eens een onderdeel van de Europese Unie, want het komt niet in de verdragen voor. De eurogroep heeft geen intern reglement. De parlementen kunnen niet precies controleren wat er gebeurt en de eurogroep heeft dus ook haar procedures niet vastgelegd.

Voorzitter. Met deze zaken in het achterhoofd wil ik een motie indienen, die vraagt om een onderzoek door de Venetië-Commissie. Dat is een figuur die we nog niet gehad hebben en daar houd ik natuurlijk van.

Motie

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

constaterende dat in de Europese Unie en de eurozone sprake is van herverdeling van belastinggeld en deling van risico's tussen lidstaten;

van mening dat goede democratische controle en transparantie bij Europese besluitvormingsprocessen van belang zijn;

verzoekt de Venetië-Commissie een advies uit te brengen over mogelijke tekortkomingen en mogelijke verbeteringen bij de democratische controle in de Europese Unie en de eurozone door het Nederlandse parlement, en daarbij in ieder geval aandacht te besteden aan:

• de openbaarheid van het wetgevingsproces in de Europese Raad en de triloogfase en de mogelijkheden van het Nederlandse parlement en de Nederlandse burger om tijdig kennis te nemen van documenten, de positie van de Nederlandse regering en uitslagen van formele en informele stemmingen;

• de controle op de begroting van de Europese Unie en andere fondsen zoals het Junckerfonds;

• de democratische controle op de eurogroep en het ESM, van waaruit grote sommen geld uitgeleend kunnen worden;

• de democratische controle op de ECB in haar rol als onafhankelijke monetaire autoriteit en de grenzen van het mandaat dat de ECB onder het EU-verdrag gekregen heeft;

• de democratische controle op het toezicht op banken en andere financiële instellingen in de bankenunie;

en verzoekt de Venetië-Commissie vriendelijk om dit rapport spoedig te schrijven, mede met het oog op mogelijke nadere stappen in de bankenunie, zoals de backstop en het Europees depositogarantiestelsel,

en gaat over tot de orde van de dag.

De voorzitter:

Deze motie is voorgesteld door de leden Omtzigt, Verhoeven en Van Ojik. Naar mij blijkt, wordt de indiening ervan voldoende ondersteund.

Zij krijgt nr. 2774 (22112).

Dank u wel. De volgende keer gelijk met de motie beginnen! U heeft twee minuten en die zijn allang om. Dank u wel, meneer Omtzigt.

Ik zie dat de minister gelijk kan reageren en het woord is aan hem.

Minister Blok:

Voorzitter, de motie is niet aan de regering gericht, maar aan de Kamer. Dus ik hoef hier geen oordeel over te geven.

De voorzitter:

Dan is dat ook snel opgelost. Dank u wel.

De beraadslaging wordt gesloten.

De voorzitter:

Hiermee zijn we aan het eind gekomen van dit VAO. Over deze motie zullen we morgen stemmen.

Mevrouw Karabulut is iets vergeten.

Mevrouw Karabulut (SP):

Ik heb het net al aan de griffier geappt, maar misschien kan ik het hier ook ter plekke zeggen. Ik zou mijn moties over Venezuela ook graag morgen in stemming brengen.

De voorzitter:

Heeft iemand daar bezwaar tegen? Ik zie dat dat niet het geval is en dan gaan we dat doen. Dank u wel.

De vergadering wordt enkele ogenblikken geschorst.