6 Gevolgen orkaan Irma in Caribisch deel van het Koninkrijk

Aan de orde is het stilstaan bij de gevolgen van orkaan Irma in het Caribisch deel van het Koninkrijk. 

De voorzitter:

Voor we beginnen met de stemmingen, staan we stil bij het natuurgeweld dat het Caribisch deel van het Koninkrijk vorige week heeft getroffen. Ik heet de minister-president, Mark Rutte, en de gevolmachtigde minister van Sint-Maarten, Henrietta Doran-York, van harte welkom. Ik wil iedereen in de zaal en op de publieke tribune verzoeken, indien mogelijk, te gaan staan. 

We hebben allemaal de beelden gezien van de enorme ravage die de orkaan Irma heeft aangericht op Saba, Sint-Eustatius en in het bijzonder op Sint-Maarten. Ondanks het sprankje hoop dat de orkaan op het laatste moment aan kracht zou verliezen of van richting zou veranderen, hebben de Bovenwindse Eilanden de zwaarste orkaan in de geschiedenis over zich heen gekregen. Tijdens de storm zelf moet dat voor heel veel mensen heel, heel angstige momenten hebben opgeleverd, zeker toen de elektriciteit uitviel en er geen contact met de buitenwereld mogelijk was. 

Hoe hevig het mooie Sint-Maarten, Saba en Sint-Eustatius zijn getroffen, wordt duidelijk nu de storm is overgeraasd. Woningen, wegen, havens, vliegvelden, scholen en ziekenhuizen zijn beschadigd of zelfs compleet verwoest. Van veel natuurgebieden is weinig overgebleven. De ontreddering is groot. Veel bewoners zitten nog altijd zonder elektriciteit, in kapotte huizen en met een tekort aan eten en drinkwater. Communicatie gaat moeizaam. Op Sint-Maarten blijft het erg onrustig, en op sommige plaatsen zelfs grimmig, al is de situatie gelukkig beter dan die was. We kennen nog niet alle details, maar duidelijk is dat er naast alle materiële schade ook vier dodelijke slachtoffers en vele gewonden zijn gevallen. 

Voor de Antilliaanse gemeenschap in Nederland moet het een moeilijke periode zijn. Hier zijn en kijken naar de beelden van de ravage en ongeregeldheden, zonder te weten hoe het gaat met je familie en vrienden op je zo geliefde eiland. Dat moet een gevoel van machteloosheid geven. Gelukkig komen er overal in Nederland mensen in actie om de mensen op Sint-Maarten te helpen met geld, kleding en levensmiddelen. 

Namens de Tweede Kamer heb ik de Staten van Sint-Maarten en de eilandsraden van Saba en Sint-Eustatius laten weten dat wij intens met hen meeleven. Hoewel 7.000 kilometer aan water en land tussen ons liggen, voelen wij ons nauw verbonden met het Caribisch deel van ons Koninkrijk. Zijne Majesteit de Koning is op dit moment op de eilanden om met de bewoners te praten en onze betrokkenheid te tonen. 

Het zal tijd en kracht kosten, maar wij hopen dat Sint-Maarten, Saba en Sint-Eustatius zich herpakken na dit extreme natuurgeweld. Wij wensen hun in de komende dagen en maanden veel sterkte toe bij het herstel en de wederopbouw. 

Ik geef nu het woord aan de minister-president. 

Minister Rutte:

Mevrouw de voorzitter. Een ooggetuige typeerde orkaan Irma als "het wreedste monster dat ooit passeerde". Dat zegt wat mij betreft alles over de meedogenloze beproeving die het Caribisch deel van ons Koninkrijk vorige week heeft moeten doorstaan. Irma heeft een spoor van vernieling aangericht. Saba, Sint-Eustatius en bovenal Sint-Maarten zijn ongenadig hard getroffen. Deze prachtige eilanden, die we kennen als oases van groen, witte stranden en helblauw water, zijn onherkenbaar veranderd. Openbare gebouwen, huizen en infrastructuur zijn verwoest, bomen uit de grond gerukt en overal is er ravage. Levens liggen letterlijk en figuurlijk in puin. Op Sint-Maarten zijn vier doden te betreuren en in de hele regio zijn tientallen slachtoffers gevallen. 

De bewoners van de eilanden hebben benauwde uren meegemaakt. Tijdens de storm moesten zij vrezen voor hun leven en zagen zij hun bezittingen en hun huizen verloren gaan. "Alles om ons heen kwam naar beneden, stortte in", zei een bewoonster. "Ik dacht dat we dood zouden gaan". Het zijn woorden die laten zien hoe groot de ontreddering is als alle normale zekerheden — eten, een dak boven je hoofd, stromend water — er plotseling niet meer zijn. 

Ik heb het de afgelopen dagen een aantal keer gezegd: Nederland laat Sint-Maarten niet in de steek. De koning en minister Plasterk zijn momenteel in het rampgebied om met mensen te praten, steun te bieden en te kijken welke hulp nodig is. We staan naast onze Koninkrijksgenoten en doen er alles aan om de acute noodhulp te bieden die nodig is en om te zorgen dat het voor de bewoners op het eiland zo snel mogelijk weer enigszins leefbaar wordt. En veilig, want plunderingen en geweld zijn volstrekt onacceptabel. 

Nederland is solidair; u zei het ook al, mevrouw de voorzitter. Er wordt veel gegeven op gironummer 5125 van het Rode Kruis. Ik roep iedereen op om dit te blijven doen. 

Graag spreek ik hier ook mijn grote respect en dankbaarheid uit voor de militairen en hulpverleners die de afgelopen dagen ontzettend hard gewerkt hebben om zo veel mogelijk mensen te helpen en die dat de komende tijd ook zullen blijven doen. Ik spreek ook mijn dank uit aan Curaçao en Aruba, waarmee wij in deze moeilijke dagen voor het Koninkrijk intensief samenwerken. 

Het zal nog lange tijd duren voordat het leven op de eilanden weer enigszins is hersteld en is zoals voorheen. De bewoners van Sint-Maarten, Saba en Statia zullen hun levens weer moeten opbouwen, en wij zullen hen daarbij helpen. Onze gedachten zijn vandaag bij de slachtoffers, de gewonden, de nabestaanden en bij iedereen die door dit enorme natuurgeweld is getroffen. Namens het kabinet wens ik iedereen heel veel kracht toe. 

De voorzitter:

Dank u wel. Ik verzoek u allen een moment van stilte in acht te nemen. 

(De aanwezigen nemen enkele ogenblikken stilte in acht.) 

De voorzitter:

Ik schors de vergadering voor enkele ogenblikken, zodat u uw medeleven kunt overbrengen aan de gevolmachtigde minister van Sint-Maarten. 

De vergadering wordt enkele ogenblikken geschorst.