10 Regeldruk bij nieuwe toetreders

Aan de orde is het VAO Regeldruk bij nieuwe toetreders (AO d.d. 16/12). 

De voorzitter:

Ik heet de minister van Financiën van harte welkom. 

Mevrouw Aukje de Vries (VVD):

Voorzitter. Het is belangrijk dat er meer financieringsmogelijkheden en meer keuzemogelijkheden voor het mkb komen evenals meer concurrentie. Wij denken dat crowdfunding daarbij een belangrijke rol kan spelen. Het doel was en is om meer ruimte te geven aan crowdfunding. Het voorstel dat nu voorligt, is al een kleine verbetering ten opzichte van het voorgaande voorstel, maar wij willen toch nog een aanpassing voorstellen. Daarom dien ik de volgende motie in. 

Motie

De Kamer, 

gehoord de beraadslaging, 

overwegende: 

• dat met name het mkb behoefte heeft aan meer alternatieve financieringsvormen, zoals crowdfunding; 

• dat het de bedoeling was om crowdfunding door nieuwe regels méér ruimte te geven; 

constaterende: 

• dat de recentelijk gepresenteerde gewijzigde crowdfundingregels weliswaar een verbetering zijn ten opzichte van de in december gepresenteerde regels, maar nog steeds te belemmerend zijn en te weinig ruimte bieden; 

• dat er voorheen tot €20.000 (equity-based) crowdfunding en €40.000 (loan-based) crowdfunding geen enkele investeringstoets was, en nu een investeringstoets vanaf €500 gaat gelden en maximaal 10% van het vrij belegbare vermogen; 

spreekt uit de grens voor de investeringstoets van €500 substantieel te willen verhogen, naar bijvoorbeeld €5.000; 

spreekt uit de norm van het investeren van maximaal 10% van het vrij belegbaar vermogen in alternatieve financieringsvormen te vergaand te vinden; 

verzoekt de regering om dit onder de aandacht van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) te brengen met het verzoek de regels te wijzigen, 

en gaat over tot de orde van de dag. 

De voorzitter:

Deze motie is voorgesteld door het lid Aukje de Vries. Naar mij blijkt, wordt de indiening ervan voldoende ondersteund. 

Zij krijgt nr. 374 (29515). 

Ik zie de minister van Financiën al staan en dat betekent dat hij in staat is om deze motie te becommentariëren, denk ik zo. 

Minister Dijsselbloem:

Voorzitter. Ik wil de volgende invalshoek kiezen. Crowdfunding is een relatief nieuw fenomeen waardoor kredietverlening aan initiatiefnemers en ondernemers mogelijk wordt. Dit wordt eigenlijk heel breed gesteund. In de Kamer en in de samenleving heb ik niemand aangetroffen die daartegen is. Daarom hebben de AFM en het ministerie van Financiën bekeken hoe zij crowdfunding nu verder kunnen bevorderen, mogelijk maken en verruimen. 

Wij hebben de nieuwe regels in een paar stappen aangepast, om ook echt ruimte te bieden. Mevrouw De Vries heeft daar als geen ander aan getrokken. Wij zijn daar voor 99% uit. Er blijft nog één punt over. Dat is altijd jammer, want daardoor is het alsof wij tegenover elkaar staan en een groot meningsverschil hebben. Daarom gaf ik de inleiding die ik net gaf. Crowdfunding is positief en wij willen met elkaar proberen om daar meer ruimte voor te geven. 

De investeringsgrenzen zijn fors verruimd, namelijk bij equity van €20.000 naar €40.000 en bij leningen van €40.000 naar €80.000. En ja, tegelijkertijd is op een paar manieren ingebouwd dat de consument die gaat investeren via een crowdfundingplatform wordt gewaarschuwd. Tegen die consument wordt gezegd dat hij moet afwegen dat er ook risico's aan zitten, dat het dus niet risicovrij is, en dat hij de grootte van het bedrag moet afwegen: kunt u dat echt missen als het fout gaat? 

Hoe doen wij dat? Enerzijds zeggen wij tegen de investeringsplatforms dat zij er misschien verstandig aan doen om hun cliënten te adviseren om niet een te groot deel van het vrij belegbare vermogen in te leggen in één project. Daar komt de maximaal 10% vandaan. In het laatste gesprek tussen de platforms en de AFM is gezegd dat wij dat een goede richtsnoer zouden vinden, maar dat wij het aan de crowdfundingplatforms overlaten om dit te vermelden in de communicatie tussen hen en de cliënten. 

Anderzijds is er de investeringstoets, die ook in de motie wordt genoemd. Naar aanleiding van het laatste gesprek tussen de AFM en de crowdfunders is deze aangepast. Dat gebeurde ook op verzoek van mevrouw De Vries. Hoe werkt het nu? Mensen die voor de eerste keer €500 of meer via een crowdfundingplatform inleggen, krijgen op hun scherm een aantal vragen te zien waar zij doorheen moeten klikken. Zo worden zij geïnformeerd over mogelijke risico's: denkt u hieraan, bent u zich daarvan bewust, et cetera. Stel iemand is daar doorheen, heeft daarvan kennisgenomen en denkt dat hij het weet. Als hij dan toch €1.000 wil inleggen, is dat prima. Dat is voor eigen risico. Mensen beslissen daar zelf over. Zij worden daar echter wel even doorheen gehaald, één keer. Een herhaling vindt pas plaats bij €5.000. 

Hoe moet je die grenzen nu inschatten? Is dat nu veel, €500 of €5.000? De gemiddelde inleg van een particuliere belegger is €600 à €700. Als wij doen wat in de motie wordt gevraagd en de informerende investeringstoets pas vanaf €5.000 laten plaatsvinden, dan krijgt het overgrote deel van de cliënten die informatie, of die waarschuwing of attendering, niet. Dat brengt mij dan ook tot het advies om deze motie nu niet te steunen. Ik wil de motie ontraden. Mensen mogen uiteindelijk zelf beslissen, maar ik vind het wel belangrijk dat ook particuliere beleggers geattendeerd worden op het feit dat beleggen via crowdfundingplatforms niet risicovrij is. Mensen worden daarop geattendeerd en daarna maken ze hun eigen beslissing. Door die benadering wil ik deze motie ontraden. Er zijn wel alweer twee evaluatiemomenten afgesproken. De AFM blijft met de crowdfundingplatforms in gesprek om te bekijken hoe de zaken in de praktijk verlopen en of er verdere aanpassingen nodig zijn. We zullen dat op een later moment bekijken. Ik moet deze motie dus ontraden. 

Mevrouw Aukje de Vries (VVD):

De minister geeft aan dat er een verruiming heeft plaatsgevonden en dat de meeste bedragen €600 of €700 zijn. Het is niet echt een verruiming om het op €500 te zetten. En het is wel iets meer dan alleen maar dingetjes wegklikken, want in zo'n investeringstoets moet je ook gegevens invullen. Wij stellen voor om dit iets meer ruimte te geven. Volgens ons is dat ook verantwoord. Ik ben wel benieuwd hoe de minister tegen zijn uitspraak aankijkt dat hij meer ruimte wil geven aan crowdfunding. De investeringsgrenzen gaan omhoog, maar er komt zo wel weer een heel grote administratieve last die, als ik naar de minister luister, alleen symbolisch is omdat iedereen die zaken weg kan klikken. 

Minister Dijsselbloem:

Mensen moeten inderdaad een paar getallen invullen, maar daardoor kunnen ze goed worden geïnformeerd over de risico's die ze lopen. En daarna is de beslissing wel aan mensen zelf. Ik vind niet dat je kunt zeggen: als het een eigen beslissing is, hoef je ze ook niet te informeren want dat is dan flauwekul. Ik ben het daar niet mee eens. Ik vind het belangrijk dat beleggers zich bewust zijn van de risico's die ze aangaan en van wat er in het slechtste scenario kan gebeuren. Ze moeten er ten minste even bij stilstaan dat ze het geld ook kunnen verliezen, dat het een belegging is met risico's. Als ze zich daarvan bewust zijn, prima. Het is hun eigen beslissing. Het is hun geld en als ze het risico kunnen lopen of bereid zijn om dat risico te lopen, is dat hun eigen beslissing. Nogmaals, de grenzen zijn echt verruimd. Laat ik nog één ding toevoegen over die informatieverschaffing. Ik vind dat deze sector, om het zo maar even te noemen want er zijn inmiddels geloof ik ongeveer 47 crowdfundingplatforms, de komende tijd volwassener moeten worden. Het moet standaard worden dat die platforms consumenten, particuliere beleggers, goed gaan informeren over de investeringsprojecten en de risico's die mensen daarbij lopen maar ook over het functioneren van het platform. Hoe goed doet dit platform het eigenlijk? Hoeveel defaults zijn er? Hoeveel verliezen zijn er geleden? Maar ook: hoeveel succesvolle projecten heeft dit platform gekend? Dat type informatieverschaffing aan de cliënt is echt belangrijk. Wij staan echt nog aan het begin van die ontwikkeling. Ik roep dan ook de sector op om op dat punt van informatieverschaffing aan de cliënt de komende jaren zelf de leiding te nemen en niet af te wachten tot de AFM het voorschrijft, maar er zelf stappen in zetten, zodat de sector op dat punt volwassener wordt. 

De beraadslaging wordt gesloten. 

De voorzitter:

De motie die is ingediend, zal dinsdag in stemming komen. 

Ik dank de minister van Financiën voor zijn komst. 

De vergadering wordt enkele ogenblikken geschorst. 

Voorzitter: Recourt