4 Vragenuur: Vragen Verhoeven

Vragen van het lid Verhoeven aan de minister voor Wonen en Rijksdienst over het bericht "Minister Blok verbiedt publicatie interview topambtenaar". 

De heer Verhoeven (D66):

Voorzitter. Het blad Bouwformatie kwam gisteren met ernstige aantijgingen aan het adres van de minister voor Wonen. Hij zou de isolatie-eisen voor nieuwbouwhuizen hebben versoepeld tegen de wil van de Kamer in, die juist eerder pleitte voor een hogere isolatie-eis om zo te komen tot energiezuinige huizen en lage energierekeningen. Dit zou volgens Bouwformatie zijn gebeurd zonder de Tweede Kamer adequaat te informeren en op basis van ondeugdelijke cijfers en onjuiste gronden vanwege grove fouten in de gebruikte onderzoeken, met als doel tegemoet te komen aan de bouwlobby. Het ministerie zou ook nog gepoogd hebben om een publicatie over deze kwestie tegen te houden. 

Dat zijn ernstige aantijgingen van het blad Bouwformatie, die voor D66 reden zijn om de minister vandaag om opheldering te vragen. We hebben enkele vragen aan de minister. Kloppen de onderzoeken die hij heeft gebruikt eigenlijk wel en blijft de energiebesparing echt gelijk? Klopt het dat de onderzoeksrapporten drie weken nadat de minister zijn besluit had genomen pas zijn verschenen en, zo ja, hoe kan dat? Had de minister voorinzage en hoe zat het met de positie van de Kamer? Is er een contra-expertise gedaan om de onderzoekscijfers te toetsen of heeft de minister de onderzoeken meer aangegrepen om tegemoet te komen aan de bouwlobby en die tevreden te stellen met een lagere isolatie-eis? Kan de minister ondubbelzinnig bevestigen dat we in 2020 alleen nog maar energieneutrale nieuwbouwwoningen bouwen? 

Minister Blok:

Voorzitter. De heer Verhoeven verwijst naar het persbericht van het blad Bouwformatie van gisteren en vraagt mij in te gaan op een aantal stellingen dat daarin staat. Allereerst heb ik geen interview verboden. Toen ik het nogal rellerige persbericht gisteren zag, heb ik het interview maar eens opgevraagd. Het was ook de eerste keer in mijn leven dat ik het zag. Ik vind het heel goed dat mijn ambtenaren interviews geven over belangrijke onderwerpen als energiebesparing en ik heb het niet verboden. 

Dan de inhoud van het persbericht. Daarin wordt ingegaan op de manier waarop de Rc-waarde, de isolatiewaarde voor de schil van woningen, is omgezet in een Algemene Maatregel van Bestuur. Ik heb de Kamer vorig jaar op 29 november in een brief laten weten hoe ik van plan was om dat te gaan doen. Ik zou dat niet doen door die waarde verminderen, maar door die differentiëren naar een waarde voor het dak, een waarde voor de vloeren en een waarde voor de wanden. Per saldo zou daarmee een goede energiebesparing bereikt worden. Die brief is besproken in een algemeen overleg met de Kamer op 18 december. Daarin is ook ingegaan op de manier waarop ik omging met die waarden. Dat is dus bepaald niet ongemerkt gegaan. De heer Jansen, die daarover ook een motie had ingediend, heeft mij daar toen ook over bevraagd. Na dat overleg heb ik een Algemene Maatregel van Bestuur aan de Kamer voorgelegd, zoals dat hoort, waarin deze regeling aan haar werd getoond en zij heeft mij daarover vervolgens vragen gesteld, die ik op 19 juni heb beantwoord. Vervolgens is de Algemene Maatregel van Bestuur van kracht geworden. Dit is dus allemaal in alle openheid gegaan en in goed overleg met de Kamer. 

De heer Verhoeven (D66):

De minister geeft antwoord op één vraag die ik wel stelde en vervolgens een heleboel antwoorden op vragen die ik helemaal niet heb gesteld. Ik heb namelijk vragen gesteld over de kwaliteit van de onderzoeksrapporten, of er een contra-expertise is gedaan en of de rapporten pas zijn verschenen nadat de minister het besluit had genomen. Daar wil ik graag wat meer over horen van de minister. 

Laten we het ook even hebben over het tegenhouden van die publicatie. De minister zegt dat hij dat natuurlijk niet heeft gedaan. Hoe komt het dan dat Bouwformatie dat wel degelijk stelt? Heeft de minister bijvoorbeeld intern onderzoek gedaan naar de manier waarop dat gegaan is of zegt hij hier keihard: nee, mijn ministerie heeft dit niet tegengehouden en heeft niet in bepaalde bewoordingen gedreigd dat het blad problemen met het ministerie zou krijgen? Dan moet de minister er ook heel duidelijk over zijn dat zijn ministerie op geen enkele wijze geprobeerd heeft de publicatie tegen te houden. Daar krijg ik graag een duidelijke reactie op, alsook op mijn vraag over de kwaliteit van de onderzoeken waarop hij de versoepeling van de isolatie-eisen heeft gebaseerd. 

Minister Blok:

Het onderzoek dat gebruikt is, is van ARCADIS. Dat is ook gepubliceerd. Dat was ruim voordat de Algemene Maatregel van Bestuur bij de Kamer werd voorgehangen bekend. Het stond dus iedereen vrij om daarover vragen te stellen of om daar vanuit de wetenschappelijke praktijk kanttekeningen bij te plaatsen. Het onderzoek is overigens nog steeds beschikbaar. Het is naar mijn overtuiging een zeer adequaat onderzoek. 

De heer Verhoeven vraagt mij waarom het blad Bouwformatie dit persbericht naar buiten heeft gebracht. Dat kan ik natuurlijk niet precies beoordelen. Ik kan wel beoordelen dat de kop "Minister verbiedt interview" feitelijk onjuist is. Er is een interview gegeven door een van mijn ambtenaren. Dat vind ik ook goed. Ik weet wel dat er enige discussie is geweest met de auteurs van het interview over de weergave van zijn woorden, maar dat heeft niet geleid tot een verbod, want het interview wordt gewoon gepubliceerd. 

De heer Verhoeven (D66):

Ja, er zijn woorden geweest over dat interview, zegt de minister. Dan hoor ik graag van hem of hij daar intern onderzoek naar heeft gedaan. Of zegt hij nu gewoon: nee, ik heb het niet tegengehouden; ik wist het pas; ik heb het gister pas gelezen en daarmee is de kous af? Ik vind dat een belangrijk punt, alsook de manier waarop dat gegaan is. 

Ik heb nog een paar vragen over de gevolgen van dit besluit voor het energieakkoord. De minister zegt: wij hebben dit besloten; ik heb dit gedaan; het is geen verlaging van de eisen; het is slechts een differentiatie voor verschillende onderdelen van een gebouw. Maar wat zijn de gevolgen van dit besluit voor de ambities in het energieakkoord? Gaan wij in 2020 echt alleen nog maar energieneutrale nieuwbouwwoningen neerzetten? Het lijkt er namelijk op dat het kabinet steeds meer aan het terugkrabbelen is van dat energieakkoord. 

Tot slot, is de heer Nijpels, die het energieakkoord bewaakt, hier tijdig over geïnformeerd? Bouwformatie zegt hier namelijk over dat hij zeer onaangenaam verrast was toen hij dit hoorde. Is de minister bereid daar duidelijkheid over te geven en wil hij een brief sturen naar de Kamer met de exacte gevolgen voor het energieakkoord met daarin ook een contra-expertise van de gehanteerde onderzoeken? 

Minister Blok:

Ben ik nagegaan wat er intern gebeurd is? Ja, natuurlijk. Als ik opeens een persbericht onder mijn ogen krijg waarin staat dat ik een interview verboden zou hebben dat ik nog nooit gelezen heb, dan ga ik wel even na wat er gebeurd is. Vandaar dat ik de heer Verhoeven ook kon zeggen wat er precies gebeurd is. 

Heeft de implementatie van de isolatiewaarden, de Rc-waarden, gevolgen voor het energieakkoord? Nee. De Rc-waarde is geen onderdeel van het energieakkoord. Ik heb nog steeds de volle ambitie om alle onderdelen van het energieakkoord ten volle uit te voeren, voor zover die betrekking hebben op mijn terrein. Dat zijn ook belangrijke onderdelen. In dat kader heb ik ook een groot aantal maatregelen genomen. 

Ik voel mij niet genoodzaakt om nu zelf een contra-expertise te laten doen omdat het rapport openbaar is. In de wetenschap is het zo dat andere wetenschappers op zo'n moment kunnen zeggen: ik ben het op die en die onderdelen niet eens. Die gelegenheid was er overigens ook uitgebreid de afgelopen maanden, maar ik vind dat het aan degenen is die zeggen dat er onjuistheden in het openbare rapport zitten, om dat aan te tonen. 

De heer Verhoeven (D66):

Dus de mininster zegt hier stellig: ik heb geen publicatie tegengehouden en wij gaan in 2020 alleen nog maar energiezuinige, klimaatneutrale woningen bouwen? 

Minister Blok:

Ik heb geen publicaties tegengehouden en ik houd mij volledig aan het energieakkoord. 

De voorzitter:

Dank voor uw komst naar de Kamer.