8 Wijziging van de tarieven in het Besluit paspoortgelden

Aan de orde is het VSO Wijziging van de tarieven in het Besluit paspoortgelden (25764, nr. 76).

De voorzitter:

Ik heet de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties welkom.

Mevrouw Van Toorenburg (CDA):

Voorzitter. Sinds 9 maart zijn de paspoorten en identiteitsbewijzen langer geldig, namelijk tien jaar. Dat is goed nieuws, maar er zit ook een vervelend kantje aan: de prijzen zijn omhooggegaan. Wij hebben daarover schriftelijk overleg gevoerd met de minister. Hij heeft op zich wel helder uitgelegd hoe dat komt, maar ergens voelt het gewoon onbevredigend dat de prijzen zo snel in veel gemeenten meteen naar het maximum zijn gegaan. Wij kunnen er eigenlijk niet goed achter komen waar dat in zit. Hoeveel transparantie kunnen wij krijgen? Het voelt dus niet helemaal goed en daarom hebben wij besloten om toch een motie in te dienen, in de hoop dat de minister daarop welwillend zal reageren.

Motie

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

constaterende dat de maximumtarieven voor paspoorten en identiteitskaarten met ingang van 9 maart 2014 zijn verhoogd;

overwegende dat het uitgangspunt dat tarieven voor paspoorten en identiteitskaarten kostendekkend zijn, gepaard moet gaan met kostenbeheersing;

van mening dat gemeenten transparant behoren te zijn in de kostenposten die worden toegerekend aan de tarieven voor paspoorten en identiteitskaarten op basis van uniforme berekeningsmodellen;

verzoekt de regering, in overleg met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten na te gaan of er grotere transparantie kan worden betracht bij het vaststellen van de tarieven van de paspoorten en identiteitskaarten en tevens na te gaan of kostenreductie mogelijk is,

en gaat over tot de orde van de dag.

De voorzitter:

Deze motie is voorgesteld door de leden Van Toorenburg en Taverne. Naar mij blijkt, wordt de indiening ervan voldoende ondersteund.

Zij krijgt nr. 80 (25764).

De heer Taverne (VVD):

Voorzitter. Ik sluit mij vanzelfsprekend aan bij de woorden van mevrouw Van Toorenburg. Een en ander is ook verwoord in de door ons beiden opgestelde motie. De gemeenten zijn de VVD-fractie dierbaar en zij vertrouwt de gemeenten veel toe, zoals ook blijkt op andere terreinen. Tegelijkertijd moeten wij ook vaststellen dat de uitgifte van paspoorten en identiteitskaarten door burgers in hoge mate wordt gezien als het uitvoering geven aan een rijksoverheidstaak. Het gaat immers over een document dat in veel gevallen ook verplicht wordt gesteld. Inmiddels heeft de minister van Infrastructuur en Milieu ten aanzien van rijbewijzen al gezegd te streven naar een uniforme prijs. Zover gaan wij voor paspoorten niet, maar ik denk dat het zeer op zijn plaats is om te streven naar een zo groot mogelijke transparantie en uniformiteit in de tarieven die daarvoor worden gehanteerd. De VVD-fractie heeft om die reden de motie dan ook ondertekend.

Minister Plasterk:

Voorzitter. Zoals door beide sprekers is gesignaleerd, zijn de tarieven voor de paspoorten verhoogd, gelijktijdig met het moment waarop de geldigheid van vijf naar tien jaar is gegaan. De tarieven blijven kostendekkend. De kosten die worden gemaakt voor een paspoort, bestaan voor een deel uit vaste kosten. Zo maakt het bijvoorbeeld voor het uitgifteapparaat niet zo veel uit of men twee keer zo veel of twee keer zo weinig paspoorten uitgeeft. Op den duur zullen er wel steeds minder paspoorten worden uitgegeven, omdat ze nu voor tien jaar worden uitgegeven. De maximumtarieven zijn daarmee gegaan van €50 naar €67. Dat is een aanmerkelijke stijging als je nu een paspoort aanschaft, maar als je je realiseert dat je voor €67 er tien jaar mee doet, ben je uiteindelijk toch goedkoper uit dan met een paspoort voor €50 waar je vijf jaar mee deed.

Ik heb ook nog even een internationale vergelijking gemaakt. In bijna alle buurlanden zijn paspoorten met een geldigheidsduur van tien jaar duurder dan in Nederland. In Zwitserland is dat €114, in het Verenigd Koninkrijk €89, in Oostenrijk €75 en in Frankrijk €86. In Duitsland is het paspoort een paar euro goedkoper dan in Nederland; daar kost het €59. Ik denk dat dit een kwestie van schaalvoordeel is. In België kost het paspoort €71 en is het dus ook daar duurder dan in Nederland. Deze kanttekening plaats ik bij de constatering in de motie dat de tarieven zijn gestegen. Dat is natuurlijk feitelijk juist. Zij zijn gestegen per paspoort, maar het is goed om erbij te betrekken hoe lang je daarmee doet.

Ik laat het oordeel over de motie aan de Kamer, die ik dan ook zal uitvoeren als de Kamer die aanneemt. Ik zal samen met de gemeenten bekijken of een kostenreductie mogelijk is. Er is voor de gemeenten natuurlijk ook wel enige ruimte om te bekijken hoeveel uitgiftepunten zij hebben, hoeveel service zij verschaffen aan de klanten en hoe snel ze komen met het paspoort. Dat kan ook wel weer kostenaspecten met zich meebrengen, dus daar zit enige ruimte in, wellicht voor kostenreductie, maar dat zal voor een deeltje misschien ook betekenen dat de service net iets anders is dan die voorheen was. Dat gesprek zullen we met de gemeenten moeten aangaan. Ik zeg dat toe.

Mevrouw Oosenbrug (PvdA):

Wij hebben in de gids voor gemeenten gekeken waar die hoogste tarieven nu liggen. We hebben geconstateerd dat in 90% van de gemeenten op dit moment het hoogste bedrag wordt opgevoerd. Zoals de minister het beschrijft, zou er heel veel diversiteit moeten zijn in de gemeenten. Ik zie dat niet. Is het dan niet beter om ook in het onderzoek mee te nemen of er nu een uniforme prijs is? Het zou prettig zijn als die prijs omlaag kan. Als wij het toch over transparantie en over duidelijke prijzen hebben, is het dan niet beter om dit te onderzoeken?

Minister Plasterk:

Mevrouw Oosenbrug heeft gelijk dat de meeste gemeenten ervoor kiezen om, waar ze de ruimte hebben om tarieven vast te stellen, op het maximum te gaan zitten omdat ze dat nodig hebben om uit de kosten te komen. In die zin maakt het niet zo gek veel uit.

Als je een vast tarief zou vaststellen, zou dat in de orde van grootte van dat maximum komen. Bijvoorbeeld in de grote steden is de problematiek groter omdat men daar meer fraudeonderzoek doet en omdat men daar soms met nationaliteitsvragen zit die moeten worden opgelost. Dus dan komt het vaste bedrag ongeveer zo hoog te liggen als het huidige maximum. Dat vind ik dan toch een nadeel voor de gemeenten waar de gemeenteraad er nu scherp op toeziet dat de tarieven lager zijn dan het maximum dat mogelijk is.

Mijn neiging zou dan ook zijn te zeggen: wees blij dat sommige gemeenten erin slagen om de prijs ondanks het maximum toch lager te houden en ontneem ze die vrijheid niet. Overigens hebben de landen die ik net noemde voor het grootste deel een vast tarief, maar die tarieven liggen hoger dan het Nederlandse maximumtarief op dit moment. Ik zal daarover rapporteren, ik zal de motie uitvoeren en dan komt dit hier terug.

De beraadslaging wordt gesloten.

De voorzitter:

Over de ingediende motie zullen wij volgende week dinsdag stemmen.

De vergadering wordt van 13.42 uur tot 13.50 uur geschorst.