3 Vragenuur

Vragen van het lid Jadnanansing aan de staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap over het bericht "Scholen vaker aangeklaagd door ouders".

Mevrouw Jadnanansing (PvdA):

Voorzitter. Ik ben naar de Kamer gekomen om me sterk te maken voor het recht van jongeren en kinderen op het beste onderwijs. Afgelopen zondag toonde Brandpunt hoe het schoolplein dreigt te veranderen in een juridisch strijdtoneel. Er is een trend gaande waarbij er steeds meer conflicten zijn tussen ouders en scholen. Geen enkel kind en geen enkele jongere is hiermee gediend. Daarom wil ik van de staatssecretaris weten hoe hij tegen de uitzending van Brandpunt aankijkt. Herkent hij het beeld dat daarin geschetst werd? Hoe beoordeelt de staatssecretaris de onderzoeken van Achmea en CNV Onderwijs? Deelt hij mijn zorg over de trend dat steeds meer conflicten tussen ouders en scholen voor de rechter komen? Hierdoor is er sprake van juridisering van ons onderwijs. Deelt hij de zorg dat dit een negatieve invloed heeft op het recht van iedere jongere en ieder kind op het beste onderwijs? CNV vreest dit. Wat gaat de staatssecretaris eraan doen?

Staatssecretaris Dekker:

Voorzitter. Ik heb nog geen kennis kunnen nemen van de onderzoeken van CNV en Achmea, maar los daarvan vind ik het in zijn algemeenheid een zorgelijke ontwikkeling dat de verhouding tussen ouders en scholen sterk juridificeert. Ik ben het helemaal eens met mevrouw Jadnanansing dat dit vaak niet ten goede komt aan de kinderen.

Het verschilt natuurlijk van geval tot geval. Soms is er echt wat aan de hand. Je moet ouders niet de gang naar een geschillencommissie of uiteindelijk een rechter ontzeggen. Je hoort echter verhalen dat ouders rechtsbijstand inschakelen omdat hun kind vieze schoentjes heeft gekregen in de zandbak. Dan vraag ik me echt af wat er aan de hand is en waar we mee bezig zijn.

Mevrouw Jadnanansing vraagt hoe we dit wegen. Ik vind het zorgelijk. Ik vind ook dat ouders hierin een verantwoordelijkheid hebben. Ook scholen hebben een verantwoordelijkheid om al in een vroegtijdig stadium te komen tot een goed gesprek, een constructieve dialoog, als er wat aan de hand is. Vanuit Den Haag kunnen we bijvoorbeeld inzetten op ouderbetrokkenheid. Daar is mijn voorgangster al mee begonnen. Je ziet dat een goede ouderbetrokkenheid op school, niet alleen maar op de momenten dat het fout loopt maar vaak ook in een veel eerder stadium, helpt om plooien glad te strijken.

Mevrouw Jadnanansing (PvdA):

Ik ben blij dat de staatssecretaris mijn zorgen deelt. Ik maak me echt zorgen over de kinderen die klem komen te zitten tussen hun ouders aan de ene kant en de school aan de andere kant. Toch vraag ik nog verder. Hoe zorgt de staatssecretaris ervoor dat de ouders en het onderwijs elkaar beter en eerder kunnen vinden, voordat de problemen escaleren? Hoe zorgt de staatssecretaris ervoor dat ze samen kunnen zoeken naar een oplossing, in het belang van het kind? Hoe ziet de staatssecretaris de rol van de onderwijsconsulenten om samen tot een oplossing te komen in een juridisch conflict?

Ik ben blij dat de staatssecretaris de medezeggenschap noemt. We hebben hier onlangs uitvoerig over gesproken, ook over het belang van geschillencommissies daarin. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat de geschillencommissie niet alleen wat adviesjes geeft, maar dat die echt tanden krijgt en dat de uitspraken ervan bindend zijn? Alleen dan kunnen we de angel uit deze conflicten halen.

Staatssecretaris Dekker:

Met een goed gesprek eruit weten te komen, moet vooral in de scholen zelf gebeuren. Ik denk dat we reëel moeten zijn. We moeten onze beperkingen om het vanuit Den Haag op al die scholen te kunnen regelen, onder ogen zien. Het gebeurt uiteindelijk daar en ik vind dat ouders en scholen daarin een verantwoordelijkheid hebben. Dan heb ik het ook over zaken zoals enige verdraagzaamheid en het gebruik van gezond verstand. Kun je er op een normale manier uit zien te komen? Daar helpt ouderbetrokkenheid bij. Ik zie fantastische dingen ontstaan op scholen en rond gemeentes die hier samen met ons hard aan trekken. Wat ook helpt, is goede medezeggenschap. Als er goede medezeggenschapsraden zijn waar zowel leraren als ouders in zitten, kun je ervoor zorgen dat er op school een goed klimaat ontstaat waarbij problemen en conflicten vrij snel de kop worden ingedrukt. We zijn dus ook bezig om die medezeggenschapsraden beter te laten verlopen. Recent heeft de Kamer daarover een motie aangenomen waarop ik na de zomer zal terugkomen.

Over de klachtencommissie loopt op dit moment een evaluatie. Mij is concreet gevraagd of ik ervoor kan zorgen dat die commissie meer tanden krijgt. Ik zou daarop willen zeggen: kijk ook daarmee uit, want daarmee juridiseert ook de geschillencommissie enorm. Dus probeer dat te doen via andere vormen, zoals het veel meer inzetten op mediation, op advisering en op het terugleggen van het probleem waar het hoort, namelijk tussen scholen en ouders. Wellicht dat we daarover na de zomer nog verder komen te spreken, wanneer de Kamer mijn beleidsreactie op de evaluatie van de klachtencommissie heeft ontvangen.

Mevrouw Jadnanansing (PvdA):

Voorzitter. Ik ben blij met de antwoorden van de staatssecretaris, die aangeven dat het pleidooi dat we hier met elkaar in de Kamer hebben gehouden om die medezeggenschap echt te versterken, door hem onderstreept wordt. Het is ook prima dat wij nog nader te horen krijgen hoe de geschillencommissie goed kan worden ingezet. Ook ben ik blij dat de staatssecretaris aangeeft dat mediation zeker tot de mogelijkheden behoort.

De heer Rog (CDA):

Voorzitter. De voorbeelden van ouders die schoenen die stukgaan in de zandbak claimen, zijn natuurlijk absurd. Op de vraag van mevrouw Jadnanansing heeft de staatssecretaris aangegeven dat de sterke juridisering in het onderwijs hem ook zorgen baart. Mijn vraag zou dan zijn hoe sterk die toename van die juridisering dan is. Mijn fractie heeft daar in ieder geval geen beeld van, behalve van wat percentages. Ik heb in ieder geval geen idee hoe groot die extra juridische last op dit moment is. Heeft de staatssecretaris dat wel?

Staatssecretaris Dekker:

Dan moet ik terugvallen op datgene wat we weten uit het onderzoek dat ook in het programma werd aangehaald. Daar ging het om een toename van de hoeveelheid aanvragen voor rechtsbijstand in de afgelopen tien jaar van zo'n 300%. Het is dus drie keer meer geworden; er zijn dus drie keer meer gevallen waarin ouders rechtsbijstand aanvragen in een conflict dat ze hebben met een school. De onderliggende cijfers betreffende om welke zaken het dan specifiek gaat – daar zou ik ook benieuwd naar zijn – ken ik vooralsnog niet, maar ik wil u best toezeggen dat ik zal kijken – het gaat hier om een verzekeraar die dat onderzoek heeft laten doen – wat er precies speelt en wat we ervan kunnen leren.

De voorzitter:

Ik dank de staatssecretaris voor zijn komst naar de Kamer.