2 Vragenuur

Aan de orde is het mondelinge vragenuur, overeenkomstig artikel 136 van het Reglement van Orde.

Vragen van het lid Van Gerven aan de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport over het bericht dat er problemen zijn op de longafdeling van het VUmc.

De heer Van Gerven (SP):

Voorzitter. Je zult maar longpatiënt zijn in het academisch ziekenhuis VUmc in Amsterdam en geopereerd moeten worden. Hoe zul je dan het bericht ervaren dat afgelopen vrijdag weer in de Volkskrant stond, namelijk dat er weer grote problemen waren op de longchirurgische afdeling? Dat is niet voor het eerst, want in augustus vorig jaar werd het academisch ziekenhuis onder verscherpt toezicht van de Inspectie voor de Gezondheidszorg geplaatst. Aanleiding waren toen de samenwerkingsproblemen op longchirurgie, waardoor zowel de kwaliteit van de zorg als de patiëntveiligheid in het geding was en waarbij mogelijk ook levens op het spel stonden. Daarnaast, dat is ook buitengewoon kwalijk, stelde de Inspectie voor de Gezondheidszorg vast dat de raad van bestuur de inspectie foutief of onvolledig had geïnformeerd, daarmee suggererend dat er niets aan de hand was. Er is veel tumult over geweest en de inspectie heeft verscherpt toezicht toegepast.

Op 4 maart jongstleden werd dat verscherpt toezicht opgeheven. De reden was dat de inspectie zei voldoende vertrouwen te hebben in het ziekenhuis. De bestuurscultuur was verbeterd en de raad van bestuur zou voortaan ook eerlijk informeren als er iets aan de hand was. Kortom, alles zou weer op orde zijn.

Wat schetst onze verbazing? De Volkskrant meldt dat op het VUmc de longchirurgie weer in een crisis is gekomen. Hoe kan dat, vraag ik de minister. De inspectie geeft het sein "brand meester" en een paar maanden later is er toch weer van alles aan de hand. Er zou een angstcultuur bestaan. Longartsen sturen patiënten weer niet naar de longchirurgie van het eigen ziekenhuis. Hoe zit dat, vraag ik de minister.

Minister Schippers:

Voorzitter. Er is de afgelopen maanden veel publiciteit rond het VUmc geweest. Vers in het geheugen liggen nog de samenwerkingsproblemen op de longafdeling en het ingrijpen door de inspectie in augustus 2012. De heer Van Gerven refereerde er al aan. Het VUmc is onder verscherpt toezicht gesteld voor de duur van zes maanden. Er zijn onder leiding van de inspectie verbetermaatregelen opgesteld.

De situatie is nu als volgt. Bij het opheffen van het verscherpt toezicht op 4 maart dit jaar zijn de verbeteracties leidend die bij die opheffing als voorwaarde zijn gesteld. Onderdeel daarvan is dat de operatiecapaciteit bij de longafdeling zal worden opgevoerd. De inspectie volgt de opbouw van de operatiecapaciteit nauwgezet. Dat de chirurgiecapaciteit op dit moment nog niet op het oude niveau is, kan dus niemand verbazen. Dat is namelijk een onderdeel van de afspraken. Om het capaciteitstekort op te vangen, wordt een aantal patiënten voor operaties doorverwezen naar andere ziekenhuizen, met name het AMC en het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis. Dat gebeurt conform het plan dat hiervoor is opgesteld en conform de afspraken met die andere ziekenhuizen. Voor de nacht- en weekenddiensten is de capaciteit wel voldoende en voor het uitvoeren van complexe ingrepen zijn samenwerkingsafspraken gemaakt. De patiëntveiligheid is dus niet in het geding.

Het is niet zo dat alles weer op orde is. Nee, de inspectie heeft een opbouwprogramma afgesproken met het VUmc. Dat opbouwprogramma loopt. De inspectie is daarbij betrokken en houdt de vinger aan de pols. Zij zal de afspraken met de andere ziekenhuizen, die steeds hernieuwd moeten worden, ook blijven toetsen. Doordat een van de longchirurgen vanaf 1 juli in een ander ziekenhuis gaat werken, zal deze situatie nog wat langer aanhouden.

Feitelijk is er dus gewoon sprake van een opbouw, zoals met de inspectie is afgesproken. Er is een vacature bij gekomen. Dat is in een normale afdeling nooit een issue. Dat ik voor deze vacature nu naar de Kamer wordt geroepen, kan komen doordat er nu sprake is van de opbouw van een afdeling. Dat kan ik begrijpen, maar het is niet meer en niet minder dan dat.

De heer Van Gerven (SP):

Ik kan mij niet aan de indruk onttrekken dat de minister de kwestie bagatelliseert, want de vraag is of de zaak daar op orde is. De arts die vertrokken is, is niet zomaar vertrokken. Hij zag kennelijk geen perspectief meer in hoe het er daar aan toe ging. De klokkenluider, de longarts die alles heeft aangekaart, is nog steeds niet terug en mag nog steeds niet opereren. We zijn nu alweer bijna drie kwart jaar verder. Wat is er de afgelopen tijd gebeurd om de oorzaak van het probleem, die angstcultuur, weg te nemen en om te garanderen dat ook de veiligheid op orde is? Ik heb eerder de indruk dat wij achteruit kachelen dan dat er vooruitgang wordt geboekt. We hebben het ook niet over een potten- en pannenziekenhuis, maar over een academisch ziekenhuis.

Minister Schippers:

Voor ieder ziekenhuis is het van groot belang dat de patiëntveiligheid op orde is, ook voor een streekziekenhuis en zeker ook voor een academisch ziekenhuis. De inspectie heeft na het verscherpte toezicht niet gezegd: zoekt u het maar uit. De inspectie heeft gezegd dat zij de vinger nauwlettend aan de pols houdt, met name ten aanzien van de verbetermaatregelen. Is de zaak dan op orde? Nee, de zaak is nog niet in de eindfase die wij allemaal zouden willen. Er zijn verbetermaatregelen afgesproken die te maken hebben met het op orde brengen van de procedure voor het melden en behandelen van calamiteiten, de gang van zaken bij het verder opstarten en het borgen van de patiëntveiligheid op de afdeling longchirurgie en het informeren van de inspectie door de raad van bestuur over de patiëntveiligheid.

De longarts aan wie u refereert, zit in het traject dat met de inspectie is afgesproken. Dat traject bestaat uit drie fasen. Die fasen zijn nog niet afgerond. Het feit dat de longchirurg op wie u doelt, niet alweer opereert in de operatiekamer, zou ons allebei dus niet moeten verbazen, want dat is ook niet zo afgesproken. Ook op dat punt loopt alles dus conform de afspraak.

Ik benadruk wel dat dit natuurlijk niet de eindsituatie is. Het was flink mis. De inspectie heeft ingegrepen en voorwaarden gesteld aan de opbouwfase. Die opbouwfase loopt.

De heer Van Gerven (SP):

De vraag is of de inspectie er voldoende bovenop zit. Zij krijgt eens per drie maanden een kwartaalrapportage. Bij de signalen die ons bereiken, staan de seinen echt niet op groen; integendeel. De kritiek op het huidige bestuur was dodelijk. We herinneren ons de kwestie van Eyeworks, waarvoor dat bestuur ook verantwoordelijk was. Het bestuur rapporteerde niet aan de inspectie. Toch is dat bestuur slechts gedeeltelijk vervangen. Laat staan de raad van toezicht, waarvan de voorzitter geen enkele verantwoordelijkheid heeft genomen. De vraag is of in die omstandigheden toch niet te veel sprake is van pappen en nathouden, met alle risico's van dien. Tot slot. Dan komt het hele verhaal van de fusie er nog bij, dat een extra risico in zich bergt. Is het huidige bestuur in staat de problemen die er zijn bij de longchirurgie en bij het ziekenhuis in den brede op te lossen?

Minister Schippers:

Het is cruciaal of je het vertrouwen hebt dat het ziekenhuis de eigen problemen kan oplossen. Dit is voor de inspectie altijd cruciaal, om te bekijken of ze een verscherpte ondertoezichtstelling opheft. De inspectie heeft die opgeheven, omdat zij vertrouwen heeft in dit bestuur, dat overigens gedeeltelijk is vervangen. Het bestuur is niet meer het bestuur dat er zat toen het ziekenhuis onder toezicht werd gesteld. Zij heeft dat uitgesproken – zij kon de ondertoezichtstelling daarom ook opheffen – maar heeft er nog wel een aantal voorwaarden aan verbonden. Het is niet correct dat zij dat vanuit een kantoor eens in het kwartaal op papier bekijkt. De inspectie gaat wel degelijk naar het ziekenhuis toe om daar te bekijken hoe het met de gang van zaken staat. Dat is ook goed, want je kunt het anders niet adequaat beoordelen.