7 Vragenuur

Vragen van het lid Graus aan de staatssecretaris van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie, bij afwezigheid van de minister, over het bericht "Winkelier komt om in nota's".

De heer Graus (PVV):

Mevrouw de voorzitter. Wij hebben het allemaal kunnen lezen in De Telegraaf van 12 januari: winkeliers komen om in nota's. Er heeft een lastenstijging plaatsgevonden van 30% tot 40%; zzp'ers komen extra in de knel. Het aantal zzp'ers dat in de financiële problemen zit, is sinds eind vorig jaar drastisch toegenomen. Ik geef nog een paar citaten. Tienduizenden winkeliers kunnen de stortvloed aan jaarlijkse rekeningen en heffingen die de komende weken op de deurmat vallen niet meer opbrengen. De situatie is vanwege de economische malaise dermate zorgwekkend dat gedwongen sluitingen en faillissementen onafwendbaar zijn. Er heeft een stijging plaatsgevonden van 30% tot 40%. Vooral de gemeentelijke heffingen zoals de onroerendezaakbelasting en de reclamebelasting nekken veel detaillisten. Volgens de heer Zee, secretaris van Vestigingszaken bij Detailhandel Nederland, lijkt het erop dat de gemeenten vooral de eigen financiële problemen afwentelen op de winkeliers. Ik kan daarvan straks nog wel een voorbeeld noemen.

De PVV pleit al jaren voor meetbare en merkbare financiële en administratieve lastenverlichting. Mijn fractie heeft motie na motie ingediend, maar die werden vaak alleen maar door mevrouw Verdonk, die er niet meer is, gesteund. Van de Kamer hebben wij het dus niet moeten hebben. Nu stel ik de volgende vraag aan de staatssecretaris. De ondernemers moeten de ruimte krijgen zonder geremd te worden door de overheid. Zij moeten zeker niet gezien worden als melkkoe. Wij hebben altijd gezegd: één regel erbij, twee regels weg. Dat is heel duidelijk. Dat geldt niet alleen administratief maar ook financieel.

Er zijn ook beloftes gedaan door leden van de regering. Minister Verhagen heeft gezegd: het mkb is de motor van onze economie. Dat is een mooie uitspraak maar die snijdt geen hout.

De voorzitter:

Denkt u aan de tijd?

De heer Graus (PVV):

Zeker, ik ga over tot de vragen. Ook onze premier heeft het benoemd: gemeenten moeten niet de lokale lasten voor ondernemers verhogen. Hij heeft dit gezegd tijdens het laatste jaarcongres van MKB-Nederland. Naar aanleiding hiervan heb ik een aantal vragen aan de staatssecretaris.

Kloppen de berichten dat gemeenten die in financiële nood zijn beland, hun eigen financiële falen afwentelen op ondernemers? Hierop krijg ik graag een reactie en ik hoop dat de staatssecretaris of de regering als geheel ook actie onderneemt. Deelt de staatssecretaris de mening van de PVV, gesteund door Detailhandel Nederland, dat het ernaar riekt, erop lijkt, dat gemeenten hun eigen financiële problemen afwentelen op winkeliers en heffingen oneigenlijk gebruiken? Hoe grijpt de staatssecretaris hierop in? Wat gaat hij concreet doen om de gedane beloften na te komen? Hoe en op welke termijn zal hij dat doen? Dat moet merk- en meetbaar zijn.

De voorzitter:

Ik heb de tijd van uw tweede blok alvast laten doorlopen.

De heer Graus (PVV):

Dat is goed.

Staatssecretaris Bleker:

Voorzitter. De heer Graus signaleert dat in de detailhandel, in de middenstand, ondernemers(gezinnen) te maken hebben met liquiditeitsproblemen, en daardoor met zorgen over de continuïteit van hun activiteiten. Dit is een reëel punt. Het komt helaas vaker voor dan een, twee jaar geleden, omdat in bepaalde sectoren van de detailhandel sprake is van ernstige vraagterugloop en -uitval. Dat is een gevolg van de economische situatie en het consumentenvertrouwen op dit moment.

Ik kom op de feiten. Het betreft een onderzoek onder 35 gemeenten over de ontwikkeling van de lokale lasten. Daarbij is onder andere gekeken naar de ozb, de rioolheffing, de afvalheffing en andere woonlasten. Het gaat om het overgrote deel van de lokale lasten waarmee ondernemers, met name middenstanders, van doen hebben. Er is niet gekeken naar de reclamebelasting en de toerismebelasting. Die zijn ook relatief van mindere betekenis. Uit dat onderzoek onder 35 gemeenten, een representatief onderzoek, komt naar voren dat er een lastenstijging is van ongeveer 2,5%. Betekent dit dat er geen gemeenten zijn waarin de lastenverhogingen ver daarbovenuit schieten, zoals de heer Graus zei? Dat is niet zo. Er zullen ondernemers zijn die met veel hogere lastenstijgingen te maken hebben en hebben gehad. Dit kan soms inderdaad tot betalingsproblemen leiden. We zullen het volgende doen.

Er wordt elk jaar onderzocht hoe het met die lokale lastenstijging gaat. Dat gebeurt onder de verantwoordelijkheid van de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, mede namens het ministerie van EL&I. In maart wordt hierover gerapporteerd. Dat rapport is vervolgens onderwerp van overleg tussen BZK en in dit geval de Vereniging van Nederlandse Gemeenten.

De voorzitter:

Staatssecretaris, uw tijd is om. U krijgt van mij bijna een horloge.

Staatssecretaris Bleker:

Dat laatste heb ik niet gehoord.

De voorzitter:

Ik bood u een horloge aan.

Staatssecretaris Bleker:

Dat is een mooi aanbod in het nieuwe jaar. Ik sluit af. Het kabinet heeft besloten om de KvK-heffing in 2013 af te schaffen. Dit scheelt ondernemers circa 5 mln. uitvoeringskosten en circa 12 mln. administratieve lasten per jaar. Dit zal vooral plaatsvinden in 2013.

De heer Graus (PVV):

Tijdens de laatste bijeenkomst van MKB-Nederland heeft de premier het bedrijfsleven beloofd ervoor te zorgen dat ondernemers niet via hogere lasten de rekening gepresenteerd krijgen van de bezuinigingen van het kabinet. Dat schijnt toch te gebeuren. Ik noem een voorbeeld, want dat is wel belangrijk. De gemeente Apeldoorn is in problemen gekomen door onrendabele grondaankopen. Plotseling krijgen de ondernemers in Apeldoorn te maken met reclamebelasting, variërend van € 500 tot € 15.000. Dat is niet meer te behappen. In Goes had men een baatbelasting ingesteld. Toen deze door de rechter werd afgeschoten, heeft men een reclamebelasting ingesteld. Men doet maar iets om die ondernemers uit te melken. Dat kan natuurlijk niet.

Staatssecretaris Bleker:

Ik kan deze voorbeelden nu niet beoordelen. Ik stel het volgende voor. In maart hebben we een totaaloverzicht. In maart of april vindt ook het overleg plaats met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten. Ik zeg toe dat er in mei een brief komt naar de Kamer over de feitelijke lastenontwikkeling in 2011 en 2012 in de diverse categorieën, waaronder de reclamebelasting waaraan de heer Graus refereerde.

De voorzitter:

Is er nog een vervolgvraag? Ik zie dat dit niet het geval is. We gaan naar de laatste vraag.