20 VAO Dossier Spijkers

Aan de orde is het debat naar aanleiding van een algemeen overleg op 26 oktober 2011 over het dossier Spijkers.

De heer Jasper van Dijk (SP):

Voorzitter. Het debat over de heer Spijkers werd gevoerd naar aanleiding van een uitzending van EenVandaag in juni. Toen sprak een Kamermeerderheid zich uit voor hulp aan de heer Spijkers, hulp in de vorm van bemiddeling en steun aan het openstellen van zijn dossier. Die steun kwam van SP, PvdA, GroenLinks, D66 en PVV. Dit was een meerderheid. Ik ga ervan uit dat de motie die mevrouw Eijsink straks mede namens mij zal indienen, dus voldoende steun krijgt, ook van de PVV, die in het algemeen overleg last kreeg van zwakke knieën en haar steun ineens introk. Ik ga ervan uit dat dit een tijdelijke dwaling was.

Mevrouw Eijsink (PvdA):

Voorzitter. Ik sluit mij aan bij wat de heer Jasper Van Dijk heeft gezegd. Voor de heer Spijkers is het van belang dat hij alle stukken volledig ter inzage krijgt, ook de stukken uit het Nationaal Archief van Defensie en van de landsadvocaat. Achtereenvolgende bewindslieden hebben gemeld dat de zaak Spijkers is opgelost. Dan kan het archief openbaar gemaakt worden en is er niets meer wat verborgen hoeft te blijven. Daarom die ik de volgende motie in.

Motie

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

constaterende dat de zaak-Spijkers inmiddels is geworden tot een zeer langlopende zaak, waarin veel tegenstrijdige verklaringen en documenten de revue zijn gepasseerd, maar waarin duidelijkheid over de inhoud van het dossier tot op heden ontbreekt;

constaterende dat noch Spijkers noch zijn raadsman, ondanks verzoeken daartoe, tot op heden het volledige dossier van de heer Spijkers heeft kunnen inzien, waarmee het verkrijgen van duidelijkheid in deze zaak tot op heden onmogelijk is;

overwegende dat er gezien de aard, omvang en duur van deze zaak alle medewerking zou moeten worden verleend om in dit voor Nederland langstlopende conflict eindelijk tot een voor Spijkers aanvaardbare afronding te komen;

van mening dat alle betrokken partijen en belangen het benoemen van een onafhankelijke bemiddelaar de meest geëigende weg vinden om dit doel te bereiken;

tevens van mening dat Spijkers recht heeft op volledige kennis van zijn dossier, dat zich inmiddels zonder zijn toestemming in het Nationaal Archief bevindt;

verzoekt de regering, een onafhankelijke bemiddelaar in de zaak-Spijkers te benoemen teneinde deze zaak eindelijk op een voor Spijkers aanvaardbare wijze af te ronden;

verzoekt de regering tevens, Spijkers toegang te geven tot het volledige dossier,

en gaat over tot de orde van de dag.

De voorzitter:

Deze motie is voorgesteld door de leden Eijsink, Jasper van Dijk en Van Gent. Naar mij blijkt, wordt de indiening ervan voldoende ondersteund.

Zij krijgt nr. 12 (28686).

Mevrouw Van Gent (GroenLinks):

Voorzitter. De zaak Spijkers houdt ons allang bezig. De zaak heeft een heel nare en lange geschiedenis en is een verschrikkelijk voorbeeld van hoe het niet moet bij de omgang met klokkenluiders. De heer Spijkers had voor 100% een punt. Hij heeft ook recht op 100% genoegdoening. Nog steeds zijn nog niet alle punten op de i gezet. De GroenLinks-fractie is van mening dat als de heer Spijkers zegt dat zijn zaak niet is afgehandeld, de zaak niet is afgehandeld. Ik vind dat wij die laatste stap moeten zetten. Daarom heb ik de motie medeondertekend.

Ook de heer Jasper van Dijk sprak al over de wonderbaarlijke draai van de PVV in dezen. De heer Brinkman zegt iets op tv en wil de heer Spijkers helpen. De heer Hernandez komt vervolgens als een duveltje uit een doosje en laat de heer Spijkers keihard vallen in het algemeen overleg dat wij gevoerd hebben. Burgers vinden een betrouwbare overheid heel prettig. Ik denk dat burgers ook moeten kunnen vertrouwen op politici. Als politici op moment a iets zeggen voor de tv namens hun partij, moet deze uitspraak op moment b nog steeds geldig zijn. Dit lijkt hierbij helaas niet het geval.

Mijn laatste opmerking, ik zou toch nog een beroep willen doen op de minister van Defensie. Ik zei het al in het algemeen overleg, hij kan de helft van de natie worden op dit punt als hij het niet op die motie laat aankomen maar zegt dat hij die laatste stap gaat zetten voor de heer Spijkers. Ik wil daar graag een reactie op, want waarom is het nodig om bijna aan het eind van dit afschuwelijke conflict zo halsstarrig te zijn? Ik kan het niet begrijpen.

De voorzitter:

Wij zijn gekomen aan het eind van de inbreng van de Kamer. Dan is het woord aan de minister.

Minister Hillen:

Voorzitter. Het kabinet wil vandaag inderdaad graag de laatste stap zetten om het dossier-Spijkers af te kunnen ronden. De argumenten zijn in de commissievergadering uitgebreid aan de orde geweest.

Wat de dossiers betreft, de heer Spijkers is nog in procedure voor de toegang tot twee dossiers. Die procedures wachten wij gewoon af. Wat de genoegdoening betreft, Defensie heeft ten opzichte van de heer Spijkers ernstige fouten gemaakt. Dat geef ik ook ruiterlijk toe. Daarom is Defensie in de loop van de tijd diep gegaan om ervoor te zorgen dat de heer Spijkers maximaal genoegdoening heeft kunnen krijgen. Naar mijn stellige overtuiging is dat het geval geweest. Dit is dus het moment om het dossier af te ronden. Daarom wil ik de motie van mevrouw Eijsink, de heer Van Dijk en mevrouw Van Gent ontraden.

De heer Jasper van Dijk (SP):

Ik vind het erg zonde dat de minister de zaak op deze manier wil afdoen. In het algemeen overleg hebben wij het hier uitgebreid over gehad. Na afloop daarvan heeft de minister gezegd dat hij in ieder geval nog bereid is om een kop koffie te drinken met de heer Spijkers. Kunnen we daar op z'n minst nog op rekenen?

Minister Hillen:

Die toezegging staat nog steeds. Ik heb haar aan de heer Spijkers gedaan en kom haar na.

Mevrouw Van Gent (GroenLinks):

De tranen springen mij bijna in de ogen. Zo'n kopje is natuurlijk nooit verkeerd, maar ik heb de minister een indringende vraag gesteld. Ik wil daar graag een antwoord op. De minister kan wel zeggen dat de zaak wat hem betreft is afgehandeld, maar als de zaak volgens de heer Spijkers en ook andere deskundigen niet compleet is afgehandeld, waarom pakt de minister deze handschoen dan niet op? Waarom sluit hij deze zaak niet af? Je kunt iets zelf wel vinden, maar als degene over wie de zaak gaat, dat niet vindt, dan heb je een probleem. Dan kan ik de minister verzekeren dat deze zaak, als het niet morgen is, op enig moment weer terugkomt. Waarom laat hij het zo ver komen?

Minister Hillen:

Ik heb al gezegd dat Defensie ernstige fouten heeft gemaakt maar dat zij ook zeer diep is gegaan om genoegdoening te geven. Dan komt er een moment, ook aangezien verschillende procedures zijn afgehandeld, dat er bestuurlijk een lijn getrokken kan worden. GroenLinks introduceert een nieuw begrip, namelijk: zolang betrokkene vindt dat iets niet is afgehandeld, is iets niet afgehandeld. Bestuurlijk werkt dat niet zo. Bestuurlijk gezien is aan alle vereisten voldaan. Wat successievelijk in het belang van de heer Spijkers is gebeurd, kan de toets van alle kritiek doorstaan, hoewel, niet die van mevrouw Van Gent. Daarom denk ik dat van de zijde van Defensie werkelijk alles is gedaan wat nodig is. Ik blijf dus bij het ontraden van de motie en ga niet mee in de suggestie van mevrouw Van Gent.

Mevrouw Van Gent (GroenLinks):

Het gaat niet alleen om de heer Spijkers. Hij krijgt ook veel steun in de Tweede Kamer. Door een of andere rare politieke brainwave is de PVV daar opeens van teruggekomen. Anders was er zelfs een meerderheid geweest om deze laatste stappen nog te zetten. Als de minister zegt dat er ernstige fouten zijn gemaakt bij Defensie, waarom wordt er nu dan weer een fout gemaakt door dit dossier niet echt af te sluiten? Daar heb ik nog geen reactie op gehad. De minister moet het toch met mij eens zijn dat hij wel iets kan willen, maar dat het daarmee nog niet het geval is?

Minister Hillen:

Het probleem blijft dat er altijd mensen zullen zijn die zeggen dat iets niet genoeg is, als je er subjectief tegen aankijkt. Maar als je in alle evenwicht tot een uitkomst gekomen bent, dan is die uitkomst daar. Die uitkomst is vandaag bereikt. Daar heb ik niets aan toe te voegen.

Mevrouw Eijsink (PvdA):

De zaak-Spijkers loopt als sinds 1984. De minister zegt nu dat die gesloten is. De minister zegt bovendien dat het iets anders is, als betrokkene vindt dat dit niet het geval is. De minister is er echter zeer van overtuigd dat de zaak gesloten zal worden. Als het kabinet zo sterk van mening is dat de zaak gesloten moet worden, waarom kunnen de stukken dan niet openbaar gemaakt worden? Ik hoop dat de minister zo meteen niet komt met de wetgeving ter bescherming van de persoonsgegevens. Het gaat namelijk om de stukken van de heer Spijkers zelf. Als het kabinet letterlijk niet bereid is om opening van zaken te geven over de langstlopende zaak in Nederland, ontstaat toch de indruk dat er behoorlijk wat verborgen blijft. Kan de minister hierop reageren? Hij zegt hier immers zo pertinent dat de zaak gesloten is. Dat is nogal wat.

Minister Hillen:

Deze argumenten zijn ook ruimschoots gewisseld in het overleg. Uiteindelijk lopen er nog twee procedures van de heer Spijkers. Die zijn dus onder de rechter. De uitspraken in die zaken zullen nog komen. Die zijn dan ook juridisch getoetst. Ik zal hier nu niet door de procedures heen walsen. Wij wachten dus de uitslag in dat verband af. Mevrouw Eijsink heeft er vertrouwen in. Ik heb er vertrouwen in. Wij zullen dus bezien wat er in die beide procedures beslist wordt.

Mevrouw Eijsink (PvdA):

Ik merk op dat de zaak-Spijkers dus nog niet gesloten is. De minister geeft zelf immers aan dat zowel de regering als de Kamer wacht op uitspraken. Ik kan mij dus voorstellen dat deze zaak nog terugkomt op de agenda van de Kamer.

Minister Hillen:

Voor alle duidelijkheid: het gaat over twee procedures over openbaarmaking van delen van het dossier. Dat heeft niets te maken met het eventueel benoemen van een bemiddelaar. De uitspraken zullen aan alle kanten aan de Nederlandse vormvereisten voldoen. Zodra die uitspraken er zijn, zullen wij die allemaal respecteren.

De beraadslaging wordt gesloten.

De voorzitter:

Ik dank de minister voor de beantwoording. De stemmingen over de moties vinden volgende week dinsdag plaats.

De vergadering wordt enkele ogenblikken geschorst.