Vragen van het lid Van Gent aan de minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer over de problemen met het uitbetalen van huursubsidie.

Mevrouw Van Gent (GroenLinks):

Voorzitter. In 2002 ging VROM zelf de huursubsidie afhandelen en het resultaat was één grote warboel, ellende voor de ontvangers van huursubsidie en te laat of helemaal niet uitbetaalde huursubsidie. Hierdoor was er maandenlang en terecht maatschappelijke en politieke commotie. In 2003 gingen de minister en het ministerie door het stof. De Kamer werd beloofd dat er geen problemen meer zouden zijn en dat mensen op tijd hun geld zouden krijgen. Nu, in 2004, is het helemaal niet op orde en de fractie van GroenLinks vindt dat echt schandalig. 12.000 nieuwe aanvragen zijn vertraagd, oplopend tot vijf maanden. Oorzaak is blijkbaar dat de gegevens van het formulier niet volledig overeenkomen met de informatie uit de gemeentelijke basisadministratie. Jacobstraat wordt Sint Jacobstraat en dan pikt de computer het niet meer. Wat doet VROM? Men schuift het op een grote stapel, vraagt zich af waar al die aanvragen blijven en doet maandenlang helemaal niets. VROM laat het op zijn beloop en schuift de problemen voor zich uit. Niemand komt op het idee om de aanvrager even te bellen. Het formulier gaat gewoon op de grote stapel.

Ik vind dit onbegrijpelijk en reken dit deze minister ook aan. Dit is het zoveelste akkefietje rondom de huursubsidie. Dit gaat wederom over de ruggen van de ontvangers van huursubsidie. Naar mijn inzicht kan het zo niet. Ik heb de indruk dat het gevoel van urgentie bij het ministerie van VROM totaal ontbreekt als het gaat om het op tijd uitbetalen en afhandelen van huursubsidieaanvragen. Daarom wil ik de volgende vragen aan de minister stellen.

Beseft de minister wel wat dit betekent voor mensen die zijn aangewezen op huursubsidie? Begrijpt de minister wel wat het betekent om van een laag inkomen de volledige huur voor te schieten? Kan zij zich indenken dat er hierdoor snel financiële problemen ontstaan? Realiseert de minister zich dat achter 12.000 dossiers 12.000 gezinnen zitten die boodschappen moeten doen, gas en licht moeten betalen en dat eigenlijk helemaal niet kunnen voorschieten? Wanneer is de minister op de hoogte gesteld van de problemen? Ik zag afgelopen zaterdag een ambtenaar van VROM, de heer Uilenbroek, in de uitzending Kassa. Hij zei dat de problemen al langer bekend zijn. Hoe lang is de minister hiervan al op de hoogte? Het loopt nu al op tot vijf maanden wachttijd. Waarom wordt er maandenlang om 12.000 dossiers heengelopen? Waarom is er zo laat ingegrepen? Kan de minister de Kamer garanderen dat er niet nog meer dossiers op een grote stapel liggen te verstoffen, waar men dan zogenaamd geen raad mee weet?

Voorzitter. Ik wil graag opheldering over deze vragen, want de mensen die aangewezen zijn op de huursubsidie, kunnen de bedragen waar het hier om gaat niet voorschieten.

Minister Dekker:

Voorzitter. De eerste vraag van mevrouw Van Gent was of de minister wel beseft wat het betekent. Ja, de minister beseft wat het betekent en de nodige maatregelen zijn inmiddels genomen. Ik schets u even de situatie. Mevrouw Van Gent refereert aan de situatie in 2002 en 2003. De situatie in 2004 is absoluut niet vergelijkbaar met die in 2002 en 2003. Er zijn dit jaar meer eerste aanvragers gekomen dan normaal. Er waren dus meer verhuizingen. Er is gebleken dat bij ongeveer 40% van de eerste aanvragers, dus die 12.000 huishoudens, een probleem is ontstaan in de "fit" tussen de gemeentelijke basisadministratie en de opgegeven postcodeomschrijving en straat. Huursubsidie heeft alles te maken met de woonsituatie. Daarom is het adres een belangrijk criterium.

Ik begrijp dat de betreffende huishoudens op de huursubsidie zitten te wachten. Daarom is een aantal maatregelen genomen. Wij hebben een aantal keren gepoogd om de basisadministratie met de opgegeven adresgegevens te vergelijken. Dat is nog niet gelukt. Daarom zullen wij overgaan tot een voorlopige uitbetaling aan deze 12.000 huishoudens. Deze uitbetaling zal plaatsvinden op 24 april. Iedereen van deze groep zal voor 1 mei a.s. de huursubsidie van de afgelopen periode uitbetaald krijgen.

Ik ben eind december op de hoogte gesteld van het feit dat dit mogelijk een probleem zou kunnen zijn. Er is daarna opnieuw een poging gedaan om snel tot de "fit" tussen de gegevens en de gemeentelijke basisadministratie te komen. Dat heeft deze 12.000 huishoudens opgeleverd. Er is nu besloten om zo snel mogelijk tot uitbetaling van de huursubsidie aan deze huishoudens over te gaan, ook al zou dat kunnen betekenen dat in een aantal gevallen wellicht wat zal moeten worden teruggevorderd. Dat is een risico voor VROM. Het belangrijkste is dat de mensen nu hun huursubsidie ontvangen en dat gebeurt.

Mevrouw Van Gent (GroenLinks):

Voorzitter. De minister van VROM gebruikte de term "zo snel mogelijk". Zij was echter eind december al op de hoogte van deze problemen. Het is nu half april. Er zijn mensen die begin december huursubsidie hebben aangevraagd. Zij wachten dus nu al bijna vijf maanden op de huursubsidie. Ik kan mij voorstellen dat de minister wel 100 euro per week kan missen. Het betreft hier echter mensen die 50 tot 100 euro per maand zelf moeten voorschieten, terwijl zij dat geld niet hebben.

Ik blijf van mening dat het gevoel van urgentie totaal heeft ontbroken waar het de afhandeling van deze problemen betreft. Mensen wachten al vijf maanden op hun geld. Dat zijn niet een paar mensen, maar 12.000 huishoudens. Waarom heeft dit zo lang moeten duren? Waarom ontbreekt keer op keer het gevoel van urgentie bij het ministerie van VROM waar het gaat om het op tijd en adequaat uitbetalen van de huursubsidie? Kan de minister mij garanderen dat er niet nog meer akkefietjes ergens op een stoffige stapel liggen omdat men er geen raad mee weet? Dit soort zaken moet veel sneller worden afgehandeld. Zijn er nog meer lijken in de kast? Gaat de minister de mensen die nu vijf maanden hebben moeten wachten op hun huursubsidie, compenseren als zij schulden hebben moeten maken of als zij niet weten hoe zij hun rekeningen moeten betalen?

Ik vind dat de minister daar niet zo relaxed over kan doen. Zij kan niet net doen alsof er nu zo spoedig mogelijk iets gebeurt, want zij heeft het maanden laten versloffen. De minister is er verantwoordelijk voor dat die mensen hun geld op tijd krijgen. Wat gaat zij doen? Kan zij mij garanderen dat dit soort dingen niet meer zal voorkomen?

Minister Dekker:

Voorzitter. Ik denk dat ik voldoende heb aangegeven waarom deze zaak op deze manier is opgelost. Er is dus nog steeds geen administratieve "fit" tussen de gemeentelijke basisadministratie en het opgegeven adres. Daar kunnen een paar fouten in zijn geslopen. Er is wel degelijk een gevoel van urgentie en er is ook een overtuiging dat dit moet worden opgelost. Het is een bijzondere activiteit. Wij geven als het ware een voorschot op de niet-formele huursubsidie.

Het antwoord op de vraag of door VROM compensatie kan worden gegeven, luidt dat dit niet kan. Daarvoor is dit ministerie niet. Het ministerie is er om de huursubsidie af te werken zoals u daadwerkelijk aangeeft. Ik sta hier om u te beantwoorden hoe deze problematiek is ontstaan en is opgelost.

Ik sta hier ook vanwege het feit dat het probleem van de huursubsidie vanaf 2002 op een goede manier is opgelost en opgepakt. Soms zitten wij met een lastige situatie. Ons streven is om dit zo weinig mogelijk te laten voorkomen. Onze aanpak is erop gericht om dat te voorkomen.

De heer Van Bochove (CDA):

Van de problematiek rond de huursubsidie hebben wij zowel de vorige keer als deze keer kunnen vaststellen dat het ministerie er niet in slaagt een goede relatie tot stand te brengen tussen de GBA, de administratie van de belastingdienst en de administratie van het ministerie van VROM.

Welke maatregelen neemt de minister op korte termijn om dit probleem definitief op te lossen? De ernst van de situatie wordt namelijk veroorzaakt door dat probleem. Dat moet de minister oplossen.

Minister Dekker:

Wij zijn bezig in overleg met de belastingdienst en het Agentschap BPR deze zaak in kaart te brengen en op te lossen. Het is niet gemakkelijk om dat een, twee, drie te doen. Ik kan op dit moment geen datum noemen. Wij streven er in elk geval naar om de hele zaak getackeld te hebben voor het einde van het jaar.

Mevrouw Kruijsen (PvdA):

De PvdA-fractie maakt zich ontzettend zorgen. Dit probleem is al vaak aan de orde gesteld. De minister heeft ook al vaak beloofd dat er oplossingen zouden komen. Die oplossingen zijn er nog steeds niet en weer treedt er vertraging op. Het gevolg is dat de mensen hun rekeningen zien oplopen en niet kunnen betalen. Wanneer kunnen wij daadwerkelijk een definitieve oplossing voor dit soort problemen tegemoetzien?

Minister Dekker:

Ik moet hetzelfde antwoord geven als ik aan de heer Van Bochove heb gegeven. De gegevens van de gemeentelijke basisadministratie en de belastingdienst en de opgave van de aanvrager zelf moeten als het ware bij elkaar passen. Uiteindelijk moet er een eenduidige administratie komen via de belastingdienst, waar ook de uitvoering van de individuele huursubsidie zal worden opgenomen. Voor het einde van het jaar moeten wij in elk geval deze problematiek in kaart hebben gebracht en de oplossingsrichting ervoor kennen. Op dat moment zal ik de Kamer daarover informeren.

Mevrouw Van Velzen (SP):

Het is een halfjaar geleden dat wij van deze minister een brief kregen, waarin stond dat de situatie voor de huursubsidie genormaliseerd was. Een half jaar verder blijkt het niet zo te zijn. Nu zegt deze minister dat deze 12.000 mensen een voorschot krijgen, een voorwaardelijke uitkering van de huursubsidie. Zal zij deze mensen ook een briefje sturen waarin staat dat zij huursubsidie krijgen, maar dat zij die nog maar niet moeten uitgeven omdat de minister niet zeker weet of zij het moet terugvorderen? Kan zij dat maken?

Minister Dekker:

Dat briefje zal ik natuurlijk niet op die manier versturen. Als wij nog niet geheel zeker zijn van de hoogte van een bedrag, is het gebruikelijk dat een voorschot wordt gegeven. De gegevens die de mensen zelf hebben verstrekt, zijn uitgangspunt. Daar gaan wij op af en op grond daarvan kennen wij de huursubsidie toe. De koppeling met de GBA zal er te zijner tijd komen.

De heer Vendrik (GroenLinks):

Kan deze minister van VROM hier en nu garanderen dat het nu afgelopen is met de problemen rond de huursubsidie? Met andere woorden: kan zij garanderen dat er geen nieuwe lijken in de kast zitten bij de uitvoering van de Huursubsidiewet?

Minister Dekker:

Ik kan de heer Vendrik alleen maar antwoorden dat ik geen lijken in de kast ken. Deze problemen worden nu opgelost. In het algemeen is het uitsluitend een vertraging en zijn er geen andere problemen. Ik ken geen andere problemen dan deze die nu aan de orde zijn en die voor 1 mei zijn opgelost.