Vragen van het lid H.G.J. Kamp aan de staatssecretaris van Financiën over de motorrijtuigenbelasting (grijze kentekens).

De heer Kamp (VVD):

Voorzitter! Eind 1993 hebben wij bij wet de regels gewijzigd voor grijze kentekens, omdat wij een eind wilden maken aan het oneigenlijk gebruik van die kentekens door particulieren.

De wetswijziging hield uitdrukkelijk geen eerbiedigende werking in. Dat betekende dat onder andere 100.000 auto's met een grijs kenteken over moesten gaan naar het gele kenteken. De eigenaren van deze auto's moesten in plaats van het lage motorrijtuigenbelastingtarief het hoge motorrijtuigenbelastingtarief gaan betalen.

In strijd met de systematiek van deze wetswijziging is door PvdA en CDA een amendement-Reitsma/Van der Vaart ingediend. Dat amendement hield in dat er een uitzondering gemaakt moest worden voor auto's die deel uitmaken van grote wagenparken. Auto's van grote ondernemers en grote instellingen konden rustig blijven rijden met een grijs kenteken en auto's van de kleine middenstanders en het midden- en kleinbedrijf moesten met een geel kenteken het hoge belastingtarief gaan betalen.

De toenmalige staatssecretaris Van Amelsvoort heeft zich daartegen verzet, omdat het in strijd is met het gelijkheidsbeginsel. De fractie van de VVD was het in dezen volledig met de staatssecretaris eens. Die strijd met het gelijkheidsbeginsel werd niet eens gemotiveerd door doelmatigheidsoverwegingen, men wilde gewoon "groot" bevoordelen boven "klein".

De mensen die zich hierdoor tekortgedaan voelden, zijn naar de rechter gestapt. Zij hebben twee weken geleden van de rechter gelijk gekregen. Dat betekent dat er nu 40.000 auto's rond blijven rijden met een grijs kenteken en dat 60.000 identieke auto's rond moeten rijden met een veel duurder geel kenteken.

Is de staatssecretaris het met mij eens dat hier sprake is van een ongelijke behandeling en dat het zo niet kan?

Weet de staatssecretaris dat er een overeenkomst ligt tussen de belastingdienst en de stichting Belangen grijskentekeneigenaren? In die overeenkomst is vastgelegd dat iedereen die zich tot het onherroepelijk worden van de rechterlijke uitspraak bij die stichting aansluit, kan profiteren van een positieve rechterlijke uitspraak.

Realiseert de staatssecretaris zich dat als hij in cassatie gaat tegen de uitspraak van de rechter, iedereen zich voor een paar tientjes bij die stichting kan aansluiten en op die manier een belastingvoordeel van duizenden guldens kan realiseren en dat niet 40.000 mensen zullen profiteren van die rechterlijk uitspraak maar wel 100.000 mensen?

Hoeveel honderden miljoenen zal het amendement-Reitsma/Van der Vaart de schatkist uiteindelijk gaan kosten?

Staatssecretaris Vermeend:

Voorzitter! Ik kan vrij kort reageren. De heer Kamp weet dat het een uitspraak betreft van het hof in Arnhem. Het gaat hier om een principiële juridische kwestie. De zaak wordt voorgelegd aan de Hoge Raad. Na afloop van de uitspraak van de Hoge Raad zal ik gaarne met de heer Kamp hierover van gedachten wisselen.

Het ligt niet in de rede dat ik hierover uitspraken doe, nu de zaak bij de Hoge Raad in cassatie gaat.

De heer Kamp (VVD):

Voorzitter! De staatssecretaris kan ook tot de conclusie komen dat cassatie niet opportuun is als hij ook meent dat hier sprake is van aantasting van het gelijkheidsbeginsel. Je kunt dan beter constateren dat het amendement-Reitsma/Van der Vaart tot gevolg heeft dat het afzien van de eerbiedigende werking niet overeind kan worden gehouden. De vraag aan de staatssecretaris is waarom hij niet tot die conclusie is gekomen, maar in cassatie is gegaan.

Ik heb nog een aantal vragen aan collega Reitsma. Mijn eerste vraag is of hij bij nader inzien ook van mening is dat het verkeerd was om het gelijkheidsbeginsel aan te tasten. Mijn tweede vraag is of hij nog steeds denkt dat de budgettaire consequenties van zijn amendement van destijds nul komma nul zijn. Mijn derde vraag is of hij wel eens heeft nagedacht over al die mensen die hun auto tegen hoge kosten hebben aangepast om aan de nieuwe regels te voldoen. Kunnen zij met hun rekening ergens naartoe? Zij hadden net zo goed ƒ 35 aan de stichting Belangenbehartiging grijskentekeneigenaren kunnen betalen, want dan waren zij er ook van af geweest. Nu hebben zij voor duizenden guldens kosten moeten maken.

Mijn laatste vraag is aan collega Crone van de fractie van de PvdA. Ik vraag mij af of de fractie van de PvdA niet geleerd heeft van het gegoochel met grijze en gele kentekens en of zij nu echt van plan is om ook nog een groen kenteken in te voeren.

Staatssecretaris Vermeend:

Voorzitter! Ik moet de heer Kamp toch op een misverstand wijzen. Staatsrechtelijk gezien maakt de Hoge Raad in Nederland uiteindelijk uit wat "rechtens" is. De Hoge Raad bepaalt uiteindelijk of er strijdigheid was met het gelijkheidsbeginsel. Ik wacht die uitspraak af.

De heer Reitsma (CDA):

Voorzitter! Het lijkt mij op dit moment weinig opportuun om in te gaan op het gelijkheidsbeginsel, gezien hetgeen de staatssecretaris net heeft gesteld. Laten wij die discussie op een ander tijdstip voeren, want dat is wijs en verstandig.

De CDA-fractie heeft het amendement nooit om budgettaire redenen ingediend. Het ging ons om de vraag welke instrumenten moesten worden gebruikt voor het bestrijden van het grijze kenteken. De VVD-fractie in dit huis had dezelfde argumenten. Al lerende komt de CDA-fractie wel tot de conclusie – dat signaal heeft zij ook bij de wetsbehandeling afgegeven – dat het vermoedelijk een bijna onbegaanbare weg is om het grijze kenteken alleen via technische eisen te bestrijden. Dat bevestigt de voorlopige uitspraak. Daarom kiest de CDA-fractie nu voor een andere lijn, namelijk om dit te koppelen aan het al dan niet ingeschreven staan bij de kamer van koophandel, het al dan niet hebben van een BTW-registratienummer en mogelijk andere criteria. Daarmee denken wij een betere aanpak voor het rijden met een grijs kenteken te hebben dan de huidige systematiek. Die discussie wil de CDA-fractie graag met de VVD-fractie aangaan.

De heer Crone (PvdA):

Voorzitter! De heer Kamp heeft het over zaken die niets te maken hebben met het grijs kenteken, want dat is alleen een fiscale titel om korting te krijgen op de belasting. Ik heb de suggestie gedaan om schone auto's meer parkeerplaatsen te bieden in de binnenstad. Met een groen kenteken kun je dat dan zien. Het gaat daarbij dus om een heel ander type controle. Het is meer vergelijkbaar met het parkeerbeleid en parkeervergunningen. De discussie daarover is voor een veel langere termijn dan waarop de heer Kamp doelde, want hij heeft geen geduld.

De heer Van Rey (VVD):

Toen het wetsvoorstel in 1993 aan de orde was, heb ik de term "broddelwerk" richting CDA en PvdA gebruikt. De VVD-fractie heeft in 1993 gezegd dat het amendement van CDA en PvdA broddelwerk was en echt een inbreuk maakte op het gelijkheidsbeginsel. Zelfs de voorganger van de staatssecretaris heeft daar toen op gewezen. Als je een fout hebt gemaakt en je wilt dat verbeteren, dan moet je geen nieuwe fouten maken. Ik vraag de staatssecretaris daarom waarom hij geen sportieve verliezer is en zegt: ik ga niet in cassatie. Hij heeft zelf net na zijn aantreden in dit huis gezegd dat de hele wetsvoorbereiding en wetsbehandeling inzake het grijze kenteken een puinhoop was en dat iedereen daarvan geleerd had. Nu gaan wij echter op hetzelfde pad door.

De CDA-fractie wil ik vragen of zij op dit punt een concreet voorstel wil doen.

Staatssecretaris Vermeend:

Voorzitter! De heer Van Rey weet net zo goed als ik dat dit soort principieel-juridische kwesties in het kader van de rechtsvorming aan de Hoge Raad wordt voorgelegd. Dat is de reden waarom ik volstrekt gebruikelijk handel door de zaak voor te leggen. Overigens heb ik in een landelijk ochtendblad gezien dat de heer Van Rey dit zelf suggereerde en zelfs verwachtte dat ik dat zou doen. Welnu, die verwachting is uitgekomen.

De heer Reitsma (CDA):

Voorzitter! De CDA-fractie constateert fijntjes dat waar collega Van Rey over broddelwerk spreekt, de VVD-fractie dus voor een wetsvoorstel met broddelwerk heeft gestemd.

Wat moet er nu gebeuren? Als de staatssecretaris niet had gezegd dat hij in cassatie zou gaan, dan zou de CDA-fractie gezegd hebben dat de wetgeving, waar zij in strijd is met wat de rechter zegt, aangepast moet worden. Daar moet je dan initiatieven toe nemen. Voorlopig moeten wij echter nog even het standpunt van de staatssecretaris afwachten. Misschien is het mogelijk om er niet een geel maar een paars kenteken van te maken.

De voorzitter:

Dit lijkt mij een voortreffelijk slot van deze set vragen.