18 Cybercrime

Cybercrime

Aan de orde is het tweeminutendebat Cybercrime (CD d.d. 24/10).

De voorzitter:

Ik heropen. Aan de orde is het tweeminutendebat Cybercrime. Een hartelijk woord van welkom aan de minister; fijn om u te zien. We hebben drie sprekers van de zijde van de Kamer. De eerste spreker is mevrouw Mutluer van de fractie GroenLinks-Partij van de Arbeid. Zij heeft, zoals iedereen, twee minuten spreektijd. Het woord is aan haar.

Mevrouw Mutluer (GroenLinks-PvdA):

Dank, voorzitter. Tijdens het debat Cybercrime ben ik voornamelijk ingegaan op onlinefraude en wat die voor impact heeft, met name op slachtoffers. 1,5 miljoen mensen krijgen hiermee te maken. Ook over de inzet van zogenaamde geldezels maak ik me zorgen.

Voorzitter. Daarom heb ik twee voorstellen.

Motie

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

overwegende dat jaarlijks 1,5 miljoen mensen te maken krijgen met onlinefraude;

overwegende dat slachtoffers van onlinefraude bij banken via de PNBF-regeling een verzoek kunnen doen uitgaan tot terugbetaling van het bedrag en bij weigering de naw-gegevens van hun oplichters kunnen opvragen;

overwegende dat slechts een klein deel van die slachtoffers deze regeling gebruikt;

overwegende dat de PNBF-regeling geen betrekking heeft op paymentserviceproviders, die evenzeer door oplichters worden gebruikt;

verzoekt de regering in samenspraak met Betaalvereniging Nederland en de Nederlandse Vereniging van Banken te onderzoeken hoe bij onlinefraude de PNBF-regeling bekender en effectiever kan gaan worden en daarbij ook de uitbreiding van deze regeling naar paymentserviceproviders te betrekken,

en gaat over tot de orde van de dag.

De voorzitter:

Deze motie is voorgesteld door het lid Mutluer.

Zij krijgt nr. 1248 (26643).

Mevrouw Mutluer (GroenLinks-PvdA):

Ik moet het wel even goed opschrijven.

Wat betreft de geldezels: daarbij gaat het vaak om jongeren met een licht verstandelijke beperking, vaak ook dakloos, die snel verleid kunnen worden door criminelen; dat geldt overigens niet voor allemaal. Daarover heb ik de volgende motie gemaakt.

Motie

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

overwegende dat te vaak voorkomt dat jongeren hun bankrekening door criminelen laten gebruiken om geld over te maken of wit te wassen;

overwegende dat een groot deel van deze zogenaamde "geldezels" jongeren met schulden of met een licht verstandelijke beperking betreft;

overwegende dat deze geldezels vrijwel altijd gesnapt worden, vaak jarenlang geen bankrekening meer krijgen, in de schulden belanden en mogelijk in de criminaliteit blijven hangen;

overwegende dat er via het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid en de City Deal Lokale Weerbaarheid Cybercrime nu lokaal vier pilots worden uitgevoerd ten aanzien van de geldezels;

verzoekt de regering ervoor te zorgen dat er binnen de lokale pilots ruimte komt voor een inkeerregeling voor jonge geldezels, die moet voorkomen dat zij verder afglijden naar een criminele carrière,

en gaat over tot de orde van de dag.

De voorzitter:

Deze motie is voorgesteld door het lid Mutluer.

Zij krijgt nr. 1249 (26643).

Mevrouw Mutluer (GroenLinks-PvdA):

Dank, voorzitter.

De voorzitter:

Dank u wel. De heer Six Dijkstra van Nieuw Sociaal Contract.

De heer Six Dijkstra (NSC):

Dank u wel, voorzitter. Dank aan de minister en aan de collega's voor het goede commissiedebat. In het debat heb ik specifiek aandacht gevraagd voor het resellerprobleem, namelijk bedrijven die servers of delen daarvan kopen of huren van een Nederlands datacentrum en deze in de praktijk doorverhuren aan andere klanten. Dat wordt slecht gereguleerd. Om in Nederland een reseller te mogen zijn, hoef je namelijk niet bij de KVK ingeschreven te staan en ook geen kantoor in de Europese Unie te hebben, terwijl je wel stukjes van het Nederlandse internet verhuurt. Zo kunnen zelfs Russische bedrijven in Nederland resellers zijn. Dat is voor cybercriminelen en statelijke actoren aantrekkelijke dienstverlening.

De Nederlandse politie heeft veel last van deze constructies. Resellers uit bijvoorbeeld Rusland en Moldavië werken niet mee aan verzoeken van de autoriteiten voor het delen van klantregistratie of serverinhoud. Daarom heb ik aanvullende wetgeving voorgesteld om dit probleem mee aan te pakken.

Ten eerste wil ik wettelijk borgen dat partijen die via Nederlandse internetservers hostingdiensten aanbieden, zowel directe partijen als resellers, verplicht een kantoor in Nederland of elders in de Europese Unie moeten hebben. Ten tweede moeten alle hostingproviders die in Nederland services verhuren, dus ook resellers, bij wet verplicht worden om een gedragscode inclusief een basaal "know your customer"-beleid te hanteren.

Het is belangrijk dat het resellerprobleem wordt aangepakt. Ik was blij dat de minister het bestaan van dit probleem erkende. Ik was ook erg blij met zijn toezegging dat hij samen met de minister van Economische Zaken een onderzoek gaat doen naar de problematiek, waarbij ze ook gaan kijken naar de situatie in andere EU-landen. Ik wacht dit onderzoek af en dien daarom geen moties in. Ik ben wel erg benieuwd naar de uitkomsten. Ik hoop dat we daar volgend jaar concreet een stap op kunnen zetten.

De voorzitter:

Dank u wel. Mevrouw Michon-Derkzen van de VVD is de laatste spreker van de zijde van de Kamer.

Mevrouw Michon-Derkzen (VVD):

Dank, voorzitter. Mijn eerste motie ziet op de resellerproblematiek, waar mijn collega Six Dijkstra net al uitvoerig over verhandelde.

Motie

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

constaterende dat de sector van hostingproviders geen "know your customer"-principe kennen, waardoor resellers in volstrekte anonimiteit kunnen blijven;

constaterende dat het kabinet de Kamer in de eerste helft van 2025 zal informeren over mogelijke stappen in wetgeving ten aanzien van deze sector;

van mening dat het ontbreken van het "know your customer"-principe in de sector van hostingproviders een ernstige belemmering vormt voor de politie in het opsporingsonderzoek van strafbare feiten;

van mening dat zelfregulering onvoldoende werkt en er een extra stok achter de deur nodig is totdat regelgeving een feit is;

verzoekt het kabinet om in overleg te treden met de politie en het OM om de jaarlijkse resellersbrief, waarin de bad hosters zijn genoemd, openbaar te publiceren, naar voorbeeld van de openbaarmaking van de monitor van de TU Delft over bad hosters bij kinderporno,

en gaat over tot de orde van de dag.

De voorzitter:

Deze motie is voorgesteld door het lid Michon-Derkzen.

Zij krijgt nr. 1250 (26643).

Mevrouw Michon-Derkzen (VVD):

Voorzitter. Nog één motie, waarmee ik het bedrijfsleven het eigenlijk makkelijker wil maken om aangifte te doen van cyberaanvallen — vaak is dat ransomware — en digitale criminaliteit.

Motie

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

overwegende dat ons Nederlandse bedrijfsleven doelwit kan zijn van cyberaanvallen en digitale criminaliteit;

constaterende dat er een pilot loopt voor digitale aangifte door ondernemers bij een cyberaanval;

van mening dat digitale aangifte voor ondernemers nu niet goed werkbaar is door het hanteren van DigiD in plaats van eHerkenning;

verzoekt de regering om ervoor zorg te dragen dat het voor de zomer van 2025 voor ondernemers mogelijk wordt om op een werkbare manier digitaal aangifte te kunnen doen van cyberaanvallen en zo veel mogelijk van gedigitaliseerde delicten en cyberdelicten,

en gaat over tot de orde van de dag.

De voorzitter:

Deze motie is voorgesteld door het lid Michon-Derkzen.

Zij krijgt nr. 1251 (26643).

Dank u wel. Tot zover de termijn van de Kamer. De minister kan meteen antwoord geven. Ik geef daarom graag het woord aan hem. De laatste moties komen ook zijn richting uit. De minister.

Minister Van Weel:

Dank, voorzitter. Nogmaals dank aan de leden voor het goede debat dat wij hebben gevoerd over cybercrime. Ik zou graag meteen in willen gaan op de moties.

De motie-Mutluer op stuk nr. 1248 over de PNBF-regeling geef ik oordeel Kamer. Daarbij wil ik wel aantekenen dat ik natuurlijk niet in eerste instantie verantwoordelijk ben voor de particuliere regeling van banken, maar er wordt mij verzocht om in overleg te gaan. Dat zal ik doen. Daarmee zal ik de motie oordeel Kamer laten.

Dan de motie-Mutluer op stuk nr. 1249 over geldezels. Ook die geef ik oordeel Kamer. Ik vind het een sympathieke motie. De resultaten van de pilots verwachten wij in het tweede kwartaal van 2025. Daar nemen we deze voorstellen in mee. We zullen kijken wat er aan verbetering mogelijk is. Dus ook die oordeel Kamer.

De motie op stuk nr. 1250 over openbaarmaking van de resellersbrief van de bad hosters geef ik oordeel Kamer, als ik 'm zo mag interpreteren dat we in de verkenning over resellers, waar de heer Six Dijkstra ook al aan refereerde, dit vraagstuk van het openbaar maken van bad hosting als maatregel kunnen meewegen en meenemen. Als ik 'm zo kan interpreteren, dan kan ik 'm oordeel Kamer geven.

Mevrouw Michon-Derkzen (VVD):

Dat lijkt me goed. Maar even om de minister goed te begrijpen: krijgen we dan bij dat schrijven in het voorjaar ook een reactie op de vraag of dit nou wel of niet mogelijk is? Ja? Dus daar komt de minister schriftelijk op terug? Dan akkoord.

Minister Van Weel:

Ja, dat wordt onderdeel van de verkenning. Dus ik zeg u nog niet toe dat we het openbaar gaan maken, maar wel dat we het vraagstuk van openbaarmaking meenemen in de verkenning.

De voorzitter:

Dan is die oordeel Kamer.

Minister Van Weel:

Ook de motie-Michon-Derkzen op stuk nr. 1251 kan ik oordeel Kamer geven als ik haar zo mag lezen dat wij ervoor zorgen dat de aangiftemogelijkheden voor ransomware — zij noemde dat "de meest voorkomende aanvallen" — voor bedrijven voor de zomer operationeel zijn. Er wordt heel hard gewerkt aan alle cyberaanvallen en alle ander gedigitaliseerde criminaliteit. Daar kan ik nog geen tijdpad aan hangen. Daar zou ik op terug moeten komen, maar als ik de harde toezegging mag formuleren rond ransomwareaanvallen, dan kan ik haar oordeel Kamer geven.

De voorzitter:

Mevrouw Michon-Derkzen beaamt dat. Dan is zij oordeel Kamer. Tot zover het debat.

De beraadslaging wordt gesloten.

De voorzitter:

Dinsdag stemmen wij over de moties. Tot zover het tweeminutendebat Cybercrime.