6 Vragenuur

Vragen van het lid Bruins Slot aan de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport over het bericht "Stichting Pyxis moet alle zorg staken".

Mevrouw Bruins Slot (CDA):

Voorzitter. Stelt u het zich eens voor: twee patiënten die verward zijn en in een voormalige benzinepomp zitten, althans het huis erbij; er ligt glas op de grond en zijn ruiten kapot. En dat noemen wij een zorglocatie. Stelt u zich het eens voor dat u bij een volgende zorglocatie ziet dat de ramen geblindeerd zijn, dat het donker is, dat het propvol is, dat het chaotisch is en dat de begeleiders afwezig zijn. En dat noemen wij een zorglocatie. Wij spreken over locaties van Stichting Pyxis, die nu zijn gesloten. De inspectie heeft in dit geval voortvarend gehandeld. Zij kreeg een melding dat iemand in deze zorginstelling was overleden. Daarop heeft zij direct ingegrepen. Zo willen wij het zien: een inspectie die klappen uitdeelt en direct optreedt en die complimenten geeft als dat nodig is. Deze situatie baart de CDA-fractie echter wel zorgen. Er zijn natuurlijk meer instellingen die op dezelfde wijze georganiseerd zijn als de stichting Pyxis. Kan de minister dit soort instellingen eigenlijk wel snel genoeg in de gaten krijgen? En we hebben een officiële wet, namelijk de Kwaliteitswet zorginstellingen. Daarom stel ik de volgende vragen aan de minister.

Hoe is het proces van toezicht voor de stichting Pyxis verlopen? Voldeed deze stichting ook aan de Kwaliteitswet zorginstellingen?

Heeft zij bijvoorbeeld de afgelopen vijf jaar een jaarverslag gepubliceerd? In bredere zin vraag ik mij af hoe de kwaliteitseisen voor dit soort zorginstellingen zijn "geregeld". Dit was een vrij kleine zorginstelling met complexe patiënten, die op grond van het pgb gefinancierd was.

Hoe is het toezicht voor dit soort instellingen geregeld?

In hoeverre heeft de inspectie voldoende instrumenten voor het uitvoeren van haar proactieve rol en om direct te kunnen optreden?

Minister Schippers:

Ik beantwoord deze vragen als vervanger van de staatssecretaris van VWS, die verplichtingen heeft tegenover de Eerste Kamer.

Het betreft een stichting die sinds 2007 bestaat en die een toelating heeft om de AWBZ-functie begeleiding te vervullen. De zorg voor cliënten varieert van 1 uur per week tot 24 uurzorg. De financiering van deze zorg vindt plaats met het persoonsgebonden budget vanuit de AWBZ en met donaties.

Ik ben het geheel met de geachte woordvoerder eens dat er in dit geval door de inspectie een eind is gemaakt aan een treurige situatie. De inspectie heeft dus terecht daadkrachtig opgetreden. Inderdaad heeft de inspectie twee meldingen over deze stichting gekregen. De eerste melding kwam van Cliëntenbelang Utrecht en de tweede melding werd gedaan naar aanleiding van een overlijden. Men dacht namelijk dat er misschien wel iets meer aan de hand was. Bovendien wordt vermoed dat er in deze zorginstelling sprake is van pgb-fraude. Zoals we vaak zien, stapelen de problemen zich erg op.

Mevrouw Bruins Slot vraagt hoe het proces van toezicht is verlopen. De inspectie heeft naar aanleiding van deze twee meldingen contact opgenomen met deze organisatie. Laatstgenoemde heeft de afspraken afgezegd en de inspectie heeft gedacht dat zij daar niet op moest wachten. Zij is dus onaangekondigd op bezoek gegaan en heeft die situatie aangetroffen. Ze heeft besloten om niet per direct de instelling te sluiten, maar om eerst vervangende zorg te zoeken voor de cliënten die van deze zorg afhankelijk zijn. Die zorg is binnen een paar dagen geregeld. Vervolgens is deze instelling dichtgegaan en kon men de cliënten dus overbrengen naar andere instellingen die wel voldoen.

Mevrouw Bruins Slot (CDA):

Ik heb de minister ook gevraagd welke kwaliteitseisen eigenlijk gelden voor dit soort zorginstellingen en of de stichting Pyxis zich daaraan de afgelopen jaren heeft gehouden. Hoe lang heeft deze droevige en bizarre situatie – zo kunnen we die namelijk ook wel noemen – voortgeduurd? Deze instelling bestaat sinds 2007. Moest het vijf jaar duren voordat er eindelijk een melding kwam? De CDA-fractie vindt die vraag vooral belangrijk om ervoor te kunnen zorgen dat we andere instellingen die misschien met dit soort problemen te maken hebben, eerder op het netvlies krijgen. Hebben we hiervoor voldoende wettelijke waarborgen? We hebben de Kwaliteitswet zorginstellingen. Is die krachtig genoeg om ook eerder zicht te hebben op een vreselijke situatie als die waarvan binnen de stichting Pyxis sprake was?

Minister Schippers:

Er was inderdaad wel iets aan de hand. Het komt namelijk heel zelden voor dat de inspectie de instelling met onmiddellijke ingang en blijvend gebiedt om te stoppen met alle hulpverlening. Er was dus inderdaad sprake van een bijzondere situatie.

Ook voor zorginstellingen die op basis van het persoonsgebonden budget worden gefinancierd, geldt de Kwaliteitswet zorginstellingen en de inspectie houdt eveneens toezicht, net als op instellingen die zorg in natura leveren. Voor de inspectie maakt de financieringswijze dus niets uit wat haar wijze van toezicht houden betreft. Voor Pyxis geldt dat zij een toelating heeft voor de AWBZ-functie begeleiding. Dat betekent dat zij verplicht is tot het opstellen van een jaardocument maatschappelijke verantwoording. De inspectie betrekt deze jaardocumenten altijd bij haar toezicht. Dus op basis van signalen die zij daaruit ventileert kan zij ook overgaan tot een extra bezoekje aan zo'n instelling. De inspectie focust op patiëntveiligheid en kwaliteit, ook als het PGB-gefinancierd is. Bij vermoedens van PGB-fraude informeert de inspectie daarover de NZa en het desbetreffende zorgkantoor. Het is natuurlijk wel zo dat er heel veel instellingen zijn in Nederland. Wij hebben in Nederland een risicogestuurd toezicht. De inspectie heeft hierover twee meldingen ontvangen en heeft daarop direct gehandeld. Dus je kunt een heel mooi jaarverslag maken. Daaruit hoef je niets op te maken.

Mevrouw Bruins Slot (CDA):

De vraag is natuurlijk of er überhaupt zo'n jaarverslag was. Is dat ooit door de inspectie ontvangen? Moet men misschien toch nog eens goed kijken naar dit soort instellingen of er op het moment dat zij voldoen aan de Kwaliteitswet zorginstellingen voldoende waarborgen zijn om ook snel genoeg door te hebben als inspectie dat er iets mis is, los van het feit dat je meldingen krijgt? Stel je voor dat deze meldingen niet waren gekomen. Dan hadden die twee patiënten nog gewoon in die benzinepomp gezeten en hadden zij nog steeds geen zorg gehad, geen begeleiders en geblindeerde ramen.

Minister Schippers:

Dat is geheel en al die zorginstelling aan te rekenen, die uitermate slechte zorg levert. Een jaardocument is verplicht. Ik heb in deze korte termijn niet kunnen nagaan of dat jaardocument er is. Ik zou dat voor u kunnen nagaan. Voor de instellingen is zo'n jaardocument verplicht. Ik weet niet hoe dat in de andere PGB-gefinancierde zorg is. Ik zal dat voor u bij de staatssecretaris navragen en u daarover een brief sturen, want dat zou ik zo uit mijn hoofd niet weten.

De voorzitter:

Dank u. Die toezegging noteren wij.

Mevrouw Dille (PVV):

Dat de Stichting Pyxis heel slechte zorg levert moge duidelijk zijn, maar het is ook nog eens zo dat een van de cliënten die is toevertrouwd aan deze zorg is overleden. Het onderzoek loopt nog. Wat nu als blijkt dat dit komt door falend beleid van de bestuurders? Vindt de minister dan ook dat deze keihard moeten worden aangepakt en vervolgd?

Minister Schippers:

Als het overlijden van een patiënt te wijten is aan iemand, vind ik dat de inspectie daarop moet handelen. Het kan bijvoorbeeld een psychiater zijn die niet goed functioneert en die iets heeft nagelaten, of te veel medicijnen heeft voorgeschreven. Ik vind het primair natuurlijk de zorgverlener die dit moet doen. Uiteindelijk heb je ook een raad van bestuur, een directie of iets dergelijks, die verantwoordelijk is voor de instelling. Ik vind dat de inspectie goed moet kijken wie zij hiervoor verantwoordelijk kan stellen.

De voorzitter:

Ik dank de minister voor haar vervanging van de staatssecretaris.