Vragen van het lid Brinkman aan de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties over het bericht dat de korpschef van Twente beveiligers wil gebruiken voor surveillancewerkzaamheden.

De heer Brinkman (PVV):

Voorzitter. De korpschef van Twente meldt dat hij wil gaan inventariseren hoeveel en op welke tijden particuliere beveiligingsmedewerkers op straat zijn, en hoe zij kunnen worden ingezet om op verdachte activiteiten te letten. Op het eerste oog is dat een sympathiek idee. Als je er echter verder over nadenkt en de achterliggende reden bekijkt, dan wordt dit idee steeds onaantrekkelijker. De regio's moeten bezuinigen en willen dit niet doen op die dure, externe inhuur en niet op al die beleidsmedewerkers die aan de bureaus achter de computer zitten. Evenmin willen zij bezuinigen op de riante toelage van de politiechefs en dure dienstreisjes. Volgens mij is de gehele politietop een paar weken geleden weer naar Bonaire geweest. Nee, daarop wordt natuurlijk niet bezuinigd. Er wordt bezuinigd op de agenten op straat. Nu proberen politiechefs de burger dus toch het gevoel te geven dat de politie werkt aan de veiligheid op straat, door allerlei partners te zoeken. Ook de minister werkt hieraan mee. Zij roept op tot goed burgerschap en vindt zelfs dat burgers met de politie op surveillance moeten.

De echte problemen bij de politie zijn echter dat als een beveiliger belt dat hij inbrekers ziet, de politie dertig minuten op zich laat wachten tot zij op komt dagen, dat burgers geen aangifte kunnen doen omdat het politiesysteem te bureaucratisch en dus te langzaam werkt, dat de politie voor sommige meldingen gewoon niet op komt dagen en dat politiebureaus worden gesloten. Dat zijn de werkelijke problemen en na drie jaar ministerschap wordt het tijd dat de minister daaraan eindelijk eens wat gaat doen.

Is de minister van mening dat deze beveiligers inbrekers op heterdaad moeten aanhouden? Zo ja, kunnen wij dan regelen dat dergelijke beveiligers eindelijk handboeien bij zich mogen dragen? Wat vindt de minister van het idee om deze beveiligers met pepperspray uit te rusten? Welke aanrijtijd is volgens de minister acceptabel indien deze beveiligers de politie bellen?

Deze minister mag vinden dat ons leger met de taliban moet gaan praten, hoe idioot dat idee ook is, maar waar zij echt wat over te vertellen heeft, is de politie in dit land. Die politie moet hemel en aarde bewegen om de burger nog een beetje de illusie van bescherming te geven, en dat is deze minister aan te rekenen.

Minister Ter Horst:

Voorzitter. De heer Sitalsing, de korpschef van Twente, heeft de suggestie gedaan om ook particuliere beveiligers in te schakelen als de oren en de ogen van de politie. Daar is volgens mij helemaal niets tegen. De politie schakelt hiervoor immers ook anderen in, namelijk de burgers zelf. De heer Brinkman kent het systeem van sms-alert en van Amber Alert. Er zijn gemeenten waarin buschauffeurs, taxichauffeurs en trambestuurders worden gevraagd om te helpen de ogen en oren van de politie te zijn; zij helpen met het signaleren van onraad en geven die door aan de politie. Daar is volgens mij helemaal niets tegen.

Er is wel iets tegen het overnemen van de taak van de politie door particuliere beveiligers. Als de heer Brinkman mij vraagt of particuliere beveiligers mensen mogen aanhouden of pepperspray mogen gebruiken, dan is mijn antwoord daarop nee. Dat is ook niet de suggestie die de heer Sitalsing heeft gedaan. De tekst die hij daarover heeft uitgesproken, heb ik even opgevraagd. Daaruit blijkt dat dit in het geheel niet aan de orde is.

De koppeling die de heer Brinkman legt tussen de bezuinigingen waartoe de Kamer op voorstel van het kabinet heeft besloten en de inschakeling van particuliere beveiligers om de oren en ogen van de politie te zijn, is niet aan de orde. Dat is niet de reden om dit te doen. De reden is wel dat de politie effectiever kan werken als er meer mensen zijn die opletten op straat. Of dat nu particuliere beveiligers zijn of "gewone" burgers, maakt in feite niet uit. Het heeft met de bezuiniging dus niks te maken. Het heeft wel te maken met de poging van de politie om effectiever te zijn.

De heer Brinkman vraagt mij naar de opkomsttijden. In Nederland zijn afspraken gemaakt over de opkomsttijden bij noodhulp. Uiteraard zal de opkomsttijd in het ene geval wat langer zijn dan in het andere geval, maar het beeld dat de heer Brinkman probeert te creëren, namelijk dat de burger blij mag zijn met enige vorm van veiligheid, kan ik niet onderschrijven.

De heer Brinkman (PVV):

Ik hoor de minister onder andere zeggen dat zij vindt dat particuliere beveiligers geen mensen mogen aanhouden. Dat waren de letterlijke woorden van de minister. Ik moet de minister daarin tegenspreken, want volgens de wet kan iedere burger iemand die een strafbare daad begaat, op heterdaad aanhouden.

Dit kabinet spreekt bepaalde groeperingen aan op hun verantwoordelijkheid, op hun burgertaak of burgerschap, om wat te doen aan de criminaliteit en om mensen aan te houden, maar het reikt hun daarvoor niet de instrumenten aan. Dat is wat ik nou zo kwalijk vind. De genoemde korpschef heeft het idee om specifiek aan particuliere beveiligers te vragen extra ogen en oren van de politie te zijn en tot aanhouding over te gaan. Dat mag gewoon volgens de wet. Aan extra handboeien of extra bewapening wil hij vervolgens echter niets doen, terwijl die mensen precies daar zo om vragen.

Dan de opkomsttijden bij noodhulp. Het is algemeen bekend dat vele regio's in de nacht geen auto hebben rijden. Het kabinet kan de particuliere beveiligers dan wel oproepen om mee te werken aan de uitoefening van die taak, maar wat als de politie niet verschijnt als zij wordt opgeroepen? Ik wil graag weten hoe de minister dat denkt op te lossen. Het rode lampje brandt: mijn spreektijd is over.

Minister Ter Horst:

Ik denk dat het beeld dat de heer Brinkman heeft van de effectiviteit van de politie in Nederland verschilt van mijn beeld daarvan. Het beeld dat hij probeert te creëren, het beeld dat de politie niet komt als zij bij een inbraak wordt gebeld, is in strijd met de feiten. Ik gaf al aan dat het in sommige gevallen wat sneller zal zijn dan in andere gevallen. Als er sprake is van een inbraak en de politie wordt gebeld, dan komt de politie ook.

Ook suggereert de heer Brinkman dat de mensen die de ogen en oren van de politie zijn om te signaleren of er sprake is van onraad, ook uitgerust moeten worden met speciale middelen. Ik ben geen voorstander daarvan. De heer Brinkman heeft gelijk dat elke Nederlander, dus ook een particuliere beveiliger, mensen mag aanhouden. Het gaat in mijn opvatting niet aan dat wij iedereen uitrusten met pepperspray.

Particuliere beveiligers worden vaak ingeschakeld door particuliere bureaus, door bedrijven. Zij worden dus niet door de overheid ingeschakeld en vallen niet onder de verantwoordelijkheid van de overheid maar van het bedrijf dat ze heeft ingeschakeld. Ik vind dat je die dingen niet door elkaar moet laten lopen. Als de overheid een particulier beveiligingsbedrijf inhuurt, dan is het een hele andere zaak. Gemeenten huren bijvoorbeeld straatcoaches in. Die hebben dan ook een taak voor de publieke zaak en niet meer voor een bedrijf, zoals dat meestal het geval is.

De heer Van Raak (SP):

Natuurlijk heeft het te maken met de bezuinigingen, als een korpschef in Twente zegt dat hij niet meer genoeg ogen en oren op straat heeft, dat hij niet meer genoeg agenten heeft. Hij doet dan maar een beroep op particuliere beveiligers. Dat is te idioot voor woorden. Die korpschef voelt een verantwoordelijkheid die ook veel gemeenten voelen. In Tilburg, Alkmaar en Zoetermeer huren de gemeenteraden particuliere beveiligers in om de buurten weer veilig te maken. Zij voelen die verantwoordelijkheid omdat er te weinig agenten zijn in Tilburg, Alkmaar, Zoetermeer en in al die andere gemeenten. Vindt de minister het niet van de zotte dat zij honderden miljoenen euro's bezuinigingen over de schutting gooit bij de politie, maar dat gemeenten ondertussen particuliere beveiligers moeten inhuren? Zij moeten die tekorten dus weer aanvullen en korpschefs moeten een beroep doen op particuliere beveiligers, omdat zij er anders ook niet meer uit komen.

Minister Ter Horst:

Het zou ook wel eens zo kunnen zijn dat mensen die 's nachts werken, een rol krijgen in het signaleren van onraad. Dat zou ook wel eens te maken kunnen hebben met de werktijden van politieagenten. Deze eerste opmerking is misschien welbesteed aan de heer Van Raak.

Mijn tweede opmerking gaat over de rol van gemeenten bij het creëren en waarborgen van veiligheid. Gemeenten hebben daarvoor verschillende instrumenten. Eén instrument is de politie. Het is echter niet alleen de politie. Ik merk in onze debatten heel vaak dat in de Kamer de gedachte leeft dat alleen de politie de veiligheid in Nederland waarborgt. Dat is niet het geval. Sinds jaar en dag maken heel veel gemeenten gebruik van stadstoezicht. Heel veel gemeenten maken gebruik van straatcoaches. Zij huren anderen dan de politie in om veiligheid te waarborgen. Daar is ook niets tegen. Dat de politie gebruikmaakt van anderen dan haar eigen medewerkers, kennen wij allang. Kijk maar naar een programma als Opsporing Verzocht. De Nederlandse burger wordt via de televisie gevraagd om op te letten of hij misschien een verdachte van criminaliteit herkent en om dit door te geven aan de politie. Daar is volgens mij helemaal niets tegen.

Mevrouw Verdonk (Verdonk):

De minister zegt net: als je de politie belt bij een inbraak, dan komt de politie. Wat is de aanrijtijd op het platteland?

Minister Ter Horst:

De aanrijtijden kunnen verschillen. Dat is volstrekt duidelijk. Als er in een stad met heel veel politie sprake is van een inbraak, dan is de politie daar sneller dan op het platteland. Wij moeten niet de illusie creëren ...

Mevrouw Verdonk (Verdonk):

Ik vroeg om de aanrijtijd op het platteland. Dat was een heel heldere vraag aan de minister.

Minister Ter Horst:

Dat weet ik. Mevrouw Verdonk zal zich ook realiseren dat ik hier niet precies de aanrijtijden voor inbraak op het platteland voor mijn neus heb. Het is volstrekt helder dat de aanrijtijden op het platteland langer zijn dan in de stad. Dat geldt niet alleen voor de politie, maar ook voor andere hulpdiensten. Het is een illusie om te denken dat wij de aanrijtijden op het platteland gelijk kunnen maken aan die in de stad. Dat zal niet lukken. Daarvoor hebben wij het geld niet. Dat betekent dat wij dit op een andere manier moeten oplossen.

Mevrouw Laaper (PvdA):

Het gaat vooral om meer ogen en oren op straat. De minister licht dat heel goed toe. Het is mij bekend dat de politie al langere tijd wat meer regie en zicht wil op alle beveiligingsbedrijven die binnen gemeentegrenzen actief zijn. De minister zegt zelf dat er betere afspraken over de verantwoordelijkheidsverdeling moeten worden gemaakt. Die zaken moeten niet door elkaar heen gaan lopen. Hoe ziet de minister dat? Hoe kunnen de politiekorpsen wat meer regie voeren? Wat zijn the do's and don'ts in de verantwoordelijkheidsverdeling?

Minister Ter Horst:

Ik heb aan de Kamer toegezegd om in de loop van dit jaar te komen met een overzicht. Daar staat niet alleen in wat wij aan politie hebben; dat weten wij precies, omdat wij die zelf betalen. Wij willen echter ook inventariseren wat er door gemeenten aan "hulptroepen" in dienst is genomen of aan wie opdrachten worden verleend. Wij hebben het dan bijvoorbeeld over stadstoezicht, maar het kan ook gaan om straatcoaches et cetera. Wij zullen ook kijken naar de particuliere beveiligers. Dan hebben wij een totaalbeeld van alle mensen in Nederland die zich bezighouden met veiligheid. Ik zal er bij de Kamer op terugkomen op welke manier wij ervoor kunnen zorgen dat de verschillende functionarissen op zo'n goede manier met elkaar samenwerken dat het totaal effectiever wordt. In sommige gemeenten werken mensen van stadstoezicht onder de regie van de politie. De ervaringen die ik daarover hoor, zijn positief. Dit betekent dat dit effectief is. Ik stel daarom voor dat ik, als een dergelijk overzicht er is, dit met de Kamer bespreek.

Naar boven