Aan de orde is het debat naar aanleiding van een algemeen overleg op 2 december 2008 over de Transportraad.

De voorzitter:

Mijnheer Vendrik, als het u schikt, heeft u het woord.

De heer Vendrik (GroenLinks):

Mijnheer de voorzitter. Ik zal een motie indienen in het kader van een operatie herstel. Ik heb enige tijd geleden een motie ingediend waarin de minister de opdracht kreeg om in Europees verband uit te dragen dat de komende Eurovignetrichtlijn ruimte moet laten voor bijvoorbeeld Nederland, en natuurlijk voor alle andere lidstaten, om zelf te bepalen welke externe kosten in eventuele variabele heffingen worden betrokken en hoe de grondslag daarvan er uitziet. Ik heb deze motie ingediend en het was volstrekt helder dat CO₂ mee begrepen moest worden.

De minister heeft dit deel van de motie anders uitgelegd in Brussel. Ik formuleer het nog vriendelijk, want volgens mij heeft hij de motie op dit gevoelige punt niet uitgevoerd. Ik kan dit niet op me laten zitten en daarom dien ik de volgende motie in.

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

constaterende dat een Kamermeerderheid zich uitsprak voor de motie-Vendrik, waarin de regering werd opgedragen, zich in de Transportraad uit te spreken voor vrijheid van lidstaten om zelf te bepalen welke externe kosten in de kilometerheffing kunnen worden opgenomen en zelf de hoogte van het tarief te kunnen vaststellen;

constaterende dat tijdens het algemeen overleg volkomen helder was dat de indiener van de motie daarbij ook CO₂ onder externe kosten verstaat;

constaterende dat minister Eurlings in de Transportraad dit punt naast zich heeft neergelegd, maar het standpunt heeft ingenomen dat Europees bronbeleid en (in de toekomst) deelname van de transportsector aan het ETS de te bewandelen weg is om CO₂-reductie in deze sector te behalen;

constaterende dat deze argumenten al tijdens het AO gewisseld werden, maar de Kamer toch niet ervan weerhielden, een ander mandaat aan de minister mee te geven;

overwegende dat deze gang van zaken een ernstige schending van de positie van de Kamer betekent in het Europese besluitvormingsproces;

spreekt uit dat het Eurovignet op geen enkele manier een belemmering mag vormen om CO₂ als grondslag voor kilometerbeprijzing voor het vrachtverkeer mee te nemen,

draagt de regering op, dit standpunt vanaf heden in de Transportraad uit te dragen,

en gaat over tot de orde van de dag.

De voorzitter:

Deze motie is voorgesteld door het lid Vendrik. Naar mij blijkt, wordt de indiening ervan voldoende ondersteund.

Zij krijgt nr. 200(21501-33).

Ik schors de vergadering enkele ogenblikken opdat de minister kennis kan nemen van de inhoud van de motie.

De vergadering wordt enkele ogenblikken geschorst.

Minister Eurlings:

Voorzitter. De motie en het debat waren volgens de heer Vendrik glas- en glashelder. Dat is een boude stelling. Wij constateren namelijk dat mevrouw Roefs, die de motie heeft ondersteund, wel degelijk van mening is dat ik in Brussel uitvoering aan de motie heb gegeven. Op zijn zachts gezegd, splitsen de geesten zich hier wel zeer. Dit versterkt het beeld dat de motie van de heer Vendrik van 7 oktober helemaal niet zo eenduidig is.

Ik heb de motie er nog eens bijgehaald. Het woord CO₂ valt niet één maal. Er staat gewoon dat landen de vrijheid moeten hebben om te bepalen welke externe kosten en welke kilometerheffing kunnen worden opgenomen. Dat heb ik ook bepleit in de Europese Raad en ik heb daarmee naar eer en geweten invulling gegeven aan deze motie.

De heer Vendrik komt nu met een motie die veel nadrukkelijker is. Dat is interessant. Er staat dat er op geen enkele manier een belemmering mag worden gevormd om CO₂ als grondslag in te voeren. De heer Vendrik richt zijn motie nu op de CO₂.

Ik zou de Kamer nog een reactie geven op de motie-Koopmans c.s. van 26 november. Deze motie vond ik een stuk realistischer dan de motie van de heer Vendrik. De motie van de heer Koopmans maakt namelijk een verschil tussen de voertuigcategorieën waarvoor het nu al mogelijk is in het basistarief de differentiatie van CO₂-uitstoot vorm te geven en de andere categorieën waar dat nog niet mogelijk is. In de motie-Koopmans wordt verzocht om bij de categorie waarbij dat nog niet kan, te kijken op welke manier wel differentiatie van CO₂ mogelijk is. Die motie zal ik uitvoeren en ik zal met gezwinde spoed samen met Europa kijken of er een andere manier is om iets te doen met de CO₂-differen­tiatie voor het vrachtverkeer. Ik zet daar positief op in.

De heer Vendrik vraagt in de motie die hij nu voorlegt, de CO₂ als grondslag voor de kilometerbeprijzing in het vrachtverkeer vorm te geven. Ik heb al eens gezegd dat de Kamer veel mag verwachten van een minister van Verkeer en Waterstaat, maar niet dat hij over water kan lopen. Op dit moment is er geen categorisering voor CO₂ in de vracht. Dat kunnen wij leuk vinden of niet, het is er gewoon niet. Ik gooi de deur nadrukkelijk niet dicht. Ik heb dat ook in het debat gezegd. In 2013 gaan wij evalueren en ik zal bespoedigen dat die categorisering alsnog plaatsvindt, maar ik ben van mening dat wij daar niet op moeten wachten.

Ik vind de motie van de heer Koopmans een betere lijn uitzetten. Laten wij nu met gezwinde spoed kijken hoe wij op een andere manier een CO₂-differentiatie voor de vracht kunnen realiseren. Laten wij daarbij geen deuren dichtgooien. Ik ben principieel niet tegen het opnemen van CO₂ in de heffingsgrondslag van externe kosten. Het is echter wel een feit dat de Commissie er weloverwogen voor heeft gekozen de kosten van CO₂ buiten de scope van dit voorstel te houden. De Commissie wil op een andere manier zo snel mogelijk de doelstellingen bereiken. Ik ontraad dan ook aanneming van de nu ingediende motie.

De heer Vendrik (GroenLinks):

Mijn vraag gaat over de laatste paar zinnen van de minister. Hij zegt dat hij geen principieel tegenstander is van het opnemen van CO₂ in de heffingsgrondslag voor het vrachtverkeer. Dat moet hij in Europa dan maar regelen. Als de Europese Commissie met het concept-Eurovignetrichtlijnen haar zin krijgt, doet het er straks niet meer toe wat wij hier in meerderheid vinden. Het mag dan gewoon niet. Het is niet relevant of het nu kan of niet en of er nu categorieën zijn of classificaties. De enige vraag die wij nu te beantwoorden hebben, is of wij de ruimte willen hebben om straks, op een nader moment, tegen deze minister of zijn opvolger te kunnen zeggen dat CO₂ onderdeel uitmaakt van de grondslag voor de kilometerheffing voor het vrachtverkeer. Die ruimte moet de minister in Europa bevechten. Hij heeft dat tot nu toe niet gedaan. Vandaar dat ik hem daartoe in deze motie oproep. Omdat ik dat in de eerdere motie ook al deed, kan daarover, ondanks de uitspraak van mevrouw Roefs, geen onduidelijkheid bestaan. Die uitspraak was een tikje onhandig, maar ik ben de indiener van de motie. Leuk dat de minister erop wijst, maar ik ga over de uitleg.

De voorzitter:

Maar ik heb uw vraag nog niet gehoord.

De heer Vendrik (GroenLinks):

Ik vraag de minister hoe hij kan zeggen dat hij hiervan geen principieel tegenstander is. Hij zorgt er in Europa namelijk niet voor dat het straks mogelijk wordt om CO₂ op te nemen als grondslag voor de kilometerheffing.

Minister Eurlings:

Zolang er geen categorisering van vrachtauto's is op basis van CO₂, kan het technisch niet. Dat kunnen wij leuk vinden of niet, maar ik kan zwart niet wit maken en wit niet zwart. De Commissie heeft niet "nooit" gezegd. De Commissie zegt absoluut niet "nooit". Zij zegt dat zij in 2013 gaat evalueren of het dan wel mogelijk is. Ik hoop dat u mijn aanbod waardeert dat ik in de raad ga bespoedigen dat de categorisering wordt uitgewerkt. Zolang die categorisering er niet is, heeft het dus geen zin. Ik vind het een goede keuze van de Commissie om het op een andere manier te proberen, want dat is in het belang van het milieu. Ik ontraad met het oog hierop de motie.

Ik zie overigens niet in hoe wij die differentiëring kunnen invoeren, voordat de categorisering is geregeld. Dat kan technisch domweg niet. Als wij ons in de fuik van de motie laten lokken, gebeurt er de komende jaren in de praktijk niets. Mevrouw Roefs en anderen willen net als ik dat wij gaan onderzoeken hoe wij de differentiatie op een andere manier kunnen vormgeven. Dat is de reden dat ik een beetje buiten de orde van het debat om de Kamer heb aangeboden om de motie van de heer Koopmans van 26 november uit te voeren. En dat betekent dat ik krachtig positie zal innemen in de Transportraad.

De voorzitter:

Dank u wel.

Ik stel voor dat wij dit VAO nu afsluiten. Wij zullen morgen over de ingediende motie stemmen, waarschijnlijker tegelijkertijd met de moties die ingediend worden bij het Razeb-overleg.

De beraadslaging wordt gesloten.

De vergadering wordt enkele ogenblikken geschorst.