Vragen van het lid Kant aan de staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport over de noodoproep van het Leger des Heils inzake een tekort aan opvangplaatsen voor gezinnen.

De voorzitter:

Eigenlijk zijn wij over één minuut door het vragenuur heen. Ik wil echter mevrouw Kant nog de gelegenheid geven om haar vragen te stellen en de staatssecretaris in staat stellen te antwoorden. Ik laat echter geen aanvullende vragen toe, anders lukt het niet in de tijd die wij beschikbaar hebben.

Mevrouw Kant (SP):

Voorzitter. Ik dank u dat u mij de mogelijkheid geeft om mijn vragen toch te stellen. Het gaat immers om een belangrijk maatschappelijk probleem.

Het aantal daklozen wordt op dit moment geschat op ongeveer 80.000. Cynisch bedoeld zou je kunnen zeggen: Op naar de 100.000 dan! Ik schat namelijk in dat dit record wel gebroken wordt door het beleid van dit kabinet. Dat lijkt mij niet iets om trots op te zijn!

Gisteren heeft het Leger des Heils de noodklok geluid omdat er steeds meer gezinnen mét kinderen op straat komen te staan die vanwege werkloosheid of schulden de hypotheek niet kunnen aflossen of de huur niet kunnen betalen en uit hun huis worden gezet. Steeds meer gezinnen komen in die situaties. Zij melden zich in toenemende mate bij de crisisopvang, die er natuurlijk niet op ingericht is om kinderen op te vangen. Dakloosheid vind ik altijd schrijnend. Maar als het gaat om kinderen, kunnen wij dat helemaal niet accepteren. Ik vraag de staatssecretaris of zij dit signaal ernstig neemt en een onderzoek wil instellen naar het toenemen van de problemen van dakloosheid van gezinnen met kinderen. Wat zijn de oorzaken en, heel belangrijk, wat zijn de oplossingen, zodat wij dit voorkomen?

Er ligt al twee jaar een onderbouwd plan van het actiecomité Onderdak op het ministerie; de staatssecretaris heeft het. Waarom gebeurt er niks mee? Het gaat om plannen om dakloosheid te voorkomen. Actiepunt 3 in het plan is het recht op wonen. Sociale diensten, woningbouwverenigingen en maatschappelijk werk moeten samenwerken en veel eerder zoeken naar oplossingen, als mensen in financiële problemen komen. Het moet niet meer mogelijk zijn om mensen uit hun huis te zetten, als er geen ander dak voor handen is. Het zijn heel concrete aanbevelingen. Waarom doet de staatssecretaris daar niks mee? Dat zou het probleem voorkomen dat kinderen op straat en in de crisisopvang terechtkomen. Graag krijg ik een reactie.

Niemand moet uit zijn huis kunnen worden gezet, als er geen andere plek is waar een dak boven het hoofd is. Dat geldt des te meer voor kinderen.

Staatssecretaris Ross-van Dorp:

Voorzitter. Het is een belangrijk signaal en ik neem het serieus. Ik laat uitzoeken hoe groot het probleem is. Binnenkort zal een interdepartementaal overleg worden georganiseerd met de ministeries van VROM, BZK, Sociale Zaken en Werkgelegenheid, Justitie en Financiën om vooral te kijken waar er knelpunten zijn. Er is een interdepartementaal beleidsonderzoek geweest over de maatschappelijke opvang. Het afgelopen jaar heeft het kabinet daarover een standpunt uitgebracht. Daarvoor zijn ook in deze periode middelen uitgetrokken, oplopend tot 12 mln in 2007. Het blijft van belang dat mensen hun eigen verantwoordelijkheid nemen om hun huur te betalen en aan hun verplichtingen te voldoen. Wanneer dat niet lukt, is de beurt aan gemeenten en corporaties om passende arrangementen te organiseren, zodat deze mensen in hun regiepositie kunnen worden teruggebracht en hun taken kunnen oppakken. Wanneer het allemaal niet gaat, zal er in de maatschappelijke opvang ruimte moeten zijn. Ik heb gemeend met het kabinetsstandpunt daarvoor goede voorstellen te doen.

Nogmaals, wij zullen kijken naar de knelpunten en die waar nodig aanpakken. Tegelijkertijd merk ik op dat er sprake is van toenemende samenwerking tussen de woningcorporaties, schuldsanering en opvanginstellingen. In het hele land zijn er projecten die erop gericht zijn huisuitzettingen te voorkomen. Aedes en de Federatie opvang werken samen, stimuleren samenwerking en maken best practices toegankelijk voor anderen. Dat blijft buitengewoon belangrijk. Binnenkort is er interdepartementaal overleg waarin wij de knelpunten nader zullen bestuderen en kijken naar eventuele oplossingen, uiteraard binnen de beschikbare financiële middelen. Maar nadrukkelijk wordt bekeken hoe men de eigen verantwoordelijkheden beter kan nemen die er op dit moment al liggen.

Mevrouw Kant (SP):

Ik ben heel blij dat de staatssecretaris het probleem serieus neemt en een onderzoek wil instellen. Ik ben er wat minder gerust op dat er vervolgens concrete maatregelen en oplossingen komen. U zegt dat er moet worden gespro ken en dat er dan maatregelen moeten komen. Ik wil dat u eist dat er oplossingen komen. Ik heb gevraagd wat u ervan vindt dat iemand uit zijn huis wordt gezet wanneer niet duidelijk is of er een andere plek is voor opvang. Deelt u dat uitgangspunt, zeker als er kinderen in het spel zijn? Het is prima dat er naar oplossingen wordt gezocht en dat u het wilt onderzoeken. Maar waarom bent u niet bereid om ook de eis te stellen dat huisuitzettingen niet meer plaatsvinden, zeker als er kinderen in het spel zijn?

Het is een rare situatie. Wij hebben de leerplicht ingevoerd voor kinderen, omdat wij het belangrijk vinden dat kinderen leren en naar school gaan. Dat doen wij wel en dat is goed. Maar wij geven kinderen niet het recht op een dak boven hun hoofd. Niemand is verplicht om kinderen 's nachts in een bed te laten slapen op een fatsoenlijke plek in een woning. Dat vind ik een heel rare situatie. U moet u erover uitspreken dat u dat niet accepteert, maar dat u daarvoor een dichte oplossing gaat zoeken.

Staatssecretaris Ross-van Dorp:

Ik ben ervan overtuigd dat er uit het overleg goede oplossingen zullen voortkomen. Bij mijn weten is het echt mogelijk om in goede oplossingen te voorzien binnen de huidige middelen en mogelijkheden, wanneer iedereen de verantwoordelijkheid neemt die hem is toebedacht. Ik wil eerst daarop wachten. Dat lijkt mij op dit moment het meest aangewezen, te meer daar het klaarblijkelijk gaat om een of enkele knelpunten. Het lijkt mij verstandig om ons eerst daarop te richten en er niet een algemeen groot probleem van te maken, als dat zich op dit moment niet laat zien.