Aan de orde zijn de stemmingen over twee moties, ingediend tijdens het debat over Kosovo, te weten:

- de motie-Van Bommel over het leveren van een bijdrage aan de verificatiecommissie in Kosovo (22181, nr. 223);

- de motie-Verhagen/Van Middelkoop over de veiligheid van de waarnemers voor de OVSE-missie in Kosovo (22181, nr. 222).

(Zie vergadering van 18 november 1998.)

De voorzitter:

Ik geef gelegenheid tot het afleggen van stemverklaringen vooraf.

De heer Blaauw (VVD):

Voorzitter! Het zal duidelijk zijn dat de VVD-fractie tegen de motie van de heer Van Bommel op stuk nr. 223 stemt. In het debat hebben wij duidelijk naar voren gebracht dat wij sympathiek stonden tegenover de motie van de collega's Verhagen en Van Middelkoop. Wij hebben vorige week een indringend debat gehad, hoewel het slechts een debat was over het verslag van een algemeen overleg, maar uiteraard zit daarvoor datgene wat is besproken in het algemeen overleg. Ik moet nu constateren dat de regering na het debat over het verslag van het algemeen overleg ons een brief heeft gestuurd, waarin zij duidelijk aangeeft de wens van de Kamer te zien en daaraan het nodige te willen gaan doen. De minister van Buitenlandse Zaken gaat naar Washington, en ook de minister van Defensie heeft bepaalde bewegingen gemaakt. Het gaat om de vraag, in hoeverre de regering een brug kan slaan tussen de standpunten die in meerderheid door de Kamer zijn verwoord, en datgene wat de regering tot stand kan brengen. Voorzitter! In het normale verkeer tussen regering en parlement proberen wij onderling enige vorm van courtoisie te betrachten. Ik moet constateren dat de regering een heel eind naar ons toe komt, en gaarne met ons tot iets wil komen waarbij men wel gemeenschappelijk kan zijn. In de motie van het CDA staat onder andere 'nu geen besluit te nemen'. De regering neemt nu dus ook geen besluit, want dat heeft zij ons al verteld. Ik wil niet zeggen dat de motie in dezen overbodig is. Ik wil slechts zeggen dat de motie op dit moment niet opportuun is, en dat het uit redelijkheid en qua zorgvuldig handelen tussen regering en parlement verstandig is om niet over deze motie te stemmen. Echter, nu de motie wel wordt ingebracht, zal de VVD-fractie met deze argumenten gewoon zeggen dat zij tegen deze motie zal stemmen.

De voorzitter:

Voor een stemverklaring vooraf is het woord aan de heer Verhagen, die het erg moeilijk krijgt, omdat een stemverklaring niet polemisch mag zijn!

De heer Verhagen (CDA):

Voorzitter! De CDA-fractie zal tegen de motie van de SP stemmen, omdat deze de regering oproept geheel af te zien van deelname aan de verificatiemissie en de extraction force. De CDA-fractie is echter van mening dat Nederland wel degelijk zijn verantwoordelijkheid moet nemen bij het oplossen van de crisis in Kosovo. Maar conform de eigen motie is het tevens van mening dat op dit moment niet met deelname aan beide operaties kan worden ingestemd, omdat de veiligheidsgarantie vooralsnog niet toereikend is. Minister Van Aartsen heeft weliswaar tijdens het debat gesteld dat werkelijk alles is gedaan om de veiligheid van de verificateurs te garanderen en dat nu het punt is bereikt dat niet meer mogelijk en nodig is, maar zelfs die stellingname brengt ons er niet toe voor de motie van de SP te stemmen, omdat wij juist op basis van onze motie het debat gaande willen houden. Zelfs het feit dat de VVD bezweken is onder de politieke druk van haar eigen...

De voorzitter:

Nou, mijnheer Verhagen, doe het nu niet, want iedereen zit nu op te letten of ik wel ingrijp! Dus doe ik het ook!

De heer Verhagen (CDA):

Maar zelfs de...

De voorzitter:

U heeft het dubbel moeilijk, want u mag ook geen stemverklaring over uw eigen ingediende motie afleggen. U kunt het dus alleen maar over de motie-Van Bommel hebben.

De heer Verhagen (CDA):

Maar zelfs de stemverklaring die wij zojuist gehoord hebben en het feit dat de VVD-fractie...

De voorzitter:

Doe dat nu niet, mijnheer Verhagen!

De heer Verhagen (CDA):

...gemeend heeft om politieke overwegingen te hanteren...

De voorzitter:

Moet ik nu echt de microfoon uitzetten? Dat zou voor de eerste keer zijn!

De heer Verhagen (CDA):

...is voor ons geen aanleiding...

De voorzitter:

Voor de eerste keer!

De heer Verhagen (CDA):

...om voor de motie van de SP te stemmen, aangezien wij van mening zijn dat onze principiële stellingname met name geleid hoort te zijn door de geloofwaardigheid van de uitzendingen, en niet in een stem voor de SP-motie moet worden vertaald.

De voorzitter:

Het is heel goed gegaan! Geen misverstand erover dat dit een uiterst serieuze aangelegenheid is, die zeer principieel van aard is. Ik denk dat dat er toch ook goed is uitgekomen.

In stemming komt de motie-Van Bommel (22181, nr. 223).

De voorzitter:

Ik constateer, dat de aanwezige leden van de fractie van de SP voor deze motie hebben gestemd en die van de overige fracties ertegen, zodat zij is verworpen.

In stemming komt de motie-Verhagen/Van Middelkoop (22181, nr. 222).

De voorzitter:

Ik constateer, dat de aanwezige leden van de fracties van de SP, het CDA, het GPV, de RPF en de SGP voor deze motie hebben gestemd en die van de overige fracties ertegen, zodat zij is verworpen.