Tweede Kamer der Staten-Generaal

35 650 XIII Wijziging van de begrotingsstaat van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (XIII) voor het jaar 2020 (wijziging samenhangende met de Najaarsnota)

Ontvangen 30 november 2020

Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING

Vergaderjaar 2019‒2020

A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL

Wetsartikel 1 

De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2020 wijzigingen aan te brengen in de departementale begrotingsstaat van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat.

De in de begrotingsstaten opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht (de zgn. begrotingstoelichting).

De Minister van Economische Zaken en Klimaat,E. D. Wiebes

B. BEGROTINGSTOELICHTING

1 Leeswijzer

Opbouw tweede suppletoire begroting 2020

Deze tweede suppletoire begroting geeft een geactualiseerd beeld van de begrotingsuitvoering 2020. Onderdeel B, de begrotingstoelichting, is als volgt opgebouwd:

  • 1. Leeswijzer.

  • 2. Overzicht belangrijkste suppletoire uitgaven- en ontvangstenmutaties. De belangrijkste verplichtingenmutaties zijn toegelicht in de artikelen.

  • 3. De beleidsartikelen. Voor ieder beleidsartikel is de tabel «Budgettaire gevolgen van beleid» opgenomen. Hierin zijn de begrotingsmutaties voor de verplichtingen, uitgaven en ontvangsten weergegeven.

  • 4. De niet-beleidsartikelen. In de budgettaire tabellen zijn de begrotingsmutaties voor de verplichtingen, uitgaven en ontvangsten opgenomen.

  • 5. In deze tweede suppletoire begroting is er geen sprake van aanpassingen in de agentschapsparagrafen.

Ondergrenzen toelichtingen

Voor het toelichten van de begrotingsmutaties zijn in deze tweede suppletoire begroting de ondergrenzen gehanteerd zoals opgenomen in de onderstaande tabel.

Tabel 1 Ondergrenzen conform RBV

Omvang begrotingsartikel (stand ontwerp-begroting) in € miljoen

Beleidsmatige mutaties (ondergrens in € miljoen)

Technische mutaties (ondergrens in € miljoen)

< 50

1

2

=> 50 en < 200

2

4

=> 200 < 1000

5

10

=> 1000

10

20

In sommige gevallen, waar politiek relevant, worden ook posten toegelicht beneden deze ondergrenzen.

Overzicht coronamaatregelen

Een groot deel van het jaar 2020 wordt in hoge mate getekend door de coronacrisis. Het kabinet heeft diverse (nood)maatregelen genomen om de crisis het hoofd te bieden. Deze paragraaf geeft een overzicht van de maatregelen die op de begroting van het Ministerie van EZK zijn genomen. Een uitgebreid overzicht is te vinden op https://www.rijksfinancien.nl/corona-visual

Tabel 2 Overzicht coronamaatregelen (bedragen x € 1 mln)1

Maatregel

Bedrag 2020

Bedrag 2021

Bedrag 2022

Bedrag 2023

Bedrag 2024

Bedrag 2025

Relevante Kamerstukken

Noodloket (TOGS)

869

     

Kamerstuk 35 420, nr. 2 en Kamerstuk 35 420, nr. 16

Tegemoetkoming vaste lasten (TVL)

1.227

1.363

    

Kamerstuk 35 420, nr. 38, Kamerstuk 35 420, nr. 42, Kamerstuk 35 420, nr. 81 en Kamerstuk 35 420, nr. 105

BMKB

203

     

Kamerstuk 35 420, nr. 1 en Kamerstuk 35 420, nr. 16

Garantie ondernemingsfinanciering (GO)

175

250

200

200

100

100

Kamerstuk 35 420, nr. 2 en Kamerstuk 35 420, nr. 16

Corona Overbruggingslening (COL)

300

     

Kamerstuk 35 420, nr. 16, Kamerstuk 35 420, nr. 38 en Kamerstuk 35 420, nr. 42

Garantieregeling Klein Krediet Corona (KKC)

164

     

Kamerstuk 35 420, nr. 31

Qredits

31

     

Kamerstuk 35 420, nr. 2, Kamerstuk 35 420, nr. 16 en Kamerstuk 35 420, nr. 105

Bedrijfssteun

0

160

    

Kamerstuk 35 420, nr. 72 en Kamerstuk 35 420, nr. 105

Verlaging netbeheertarief Caribisch Nederland

5

8

    

Kamerstuk 35 420, nr. 25 en Kamerstuk 35 420, nr. 105

Telecom Caribisch Nederland

2

3

    

Kamerstuk 35 420, nr. 25 en Kamerstuk 35 420, nr. 105

Versterken fondsvermogen Regionale Ontwikkelingsmaatschappijen

75

75

    

Kamerstuk 35 420, nr. 105

Omscholing naar tekortsectoren

 

38

    

Kamerstuk 35 420, nr. 105

Bijdrage RVO.nl

26

24

    

Kamerstuk 35 420, nr. 2, Kamerstuk 35 420, nr. 38 en Kamerstuk 35 420, nr. 105

Totaal uitgaven

3.076

1.921

200

200

100

100

 
        

Ontvangsten Noodloket (TOGS)

2

      

Totaal ontvangsten

2

0

0

0

0

0

Kamerstuk 35 420, nr. 2 en Kamerstuk 35 420, nr. 16

X Noot
1

De aanvullende middelen voor EU-cofinanciering zijn niet in deze tabel opgenomen want deze zijn maar ten dele corona-gerelateerd. Zij bewerkstelligen een economische impuls die bovendien -door de aanspraak op Europese middelen hierdoor- een grote hefboomwerking kennen.

2 Het beleid

2.1 Overzicht belangrijke uitgaven- en ontvangstenmutaties

Belangrijkste suppletoire uitgavenmutaties 2020

Tabel 3 Belangrijkste suppletoire uitgavenmutaties 2020 (Tweede suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)
 

Art.

Uitgaven 2020

Vastgestelde begroting 2020 (incl. ISB, NvW en amendementen)

 

8.778.923

Stand 1e suppletoire begroting 2020 (incl. ISB, NvW en amendementen)

 

10.243.479

Belangrijkste suppletoire mutaties

  

Verduurzaming industrie

2

‒ 42.787

Noodloket TOGS

2

‒ 775.000

Tegemoetkoming vaste lasten

2

‒ 120.000

Bedrijfssteun

2

‒ 100.000

Co-investment venture capital instrument / EIF

3

‒ 32.462

Thematische Technology Transfer

3

‒ 27.548

Innovatieregelingen artikel 4

4

‒ 38.498

Maatregelen voor CO2-reductie

4

‒ 11.597

COVA-heffing

4

‒ 14.000

Uitkoopregeling

4

‒ 11.765

Schadevergoedingen

5

160.000

Waardedaling en immateriële schade Groningen

5

303.000

Overige mutaties

 

‒ 63.432

Stand 2e suppletoire begroting 2020

 

9.469.390

Toelichting

Verduurzaming industrie

De uitfinanciering van de aangegane verplichtingen voor de DEI+ en TSE valt lager valt uit dan eerder is geraamd. Daarnaast is er bij twee specifieke projecten vertraging ontstaan door o.a. een Europese staatssteuntoets.

Noodloket TOGS

Het budget wordt verlaagd. Deze verlaging vloeit terug naar het generale beeld. Na de laatste uitbetalingen wordt de eindbalans opgemaakt, waarna een tekort generaal wordt aangevuld en een overschot terugvloeit naar het generale beeld.

Tegemoetkoming vaste lasten

Het budget voor de TVL wordt met € 300 mln verlaagd omdat naar verwachting een lager beroep op de TVL 1.0 wordt gedaan dan het aanvankelijk geraamde budget. Daarnaast wordt het budget voor de TVL 2.0 met € 180 mln verhoogd, waarvan € 140 mln voor verbreding van de TVL en met € 40 mln voor een eenmalige opslag voor ondernemingen met een eet- of drinkgelegenheid. De Kamer is hierover op 27 oktober 2020 geïnformeerd met de brief over de economische impact van het coronavirus en contactbeperkende maatregelen.

Bedrijfssteun

Ten behoeve van de lening aan Stichting Garantiefonds Reisgelden (SGR)is € 100 mln verschoven naar 2021 omdat de verwachting is dat SGR pas in 2021 aanspraak zal maken op de lening.

Co-investment venture capital instrument/EIF

Deze mutatie betreft de verdeling van de middelen van het Co-investment venture capital instrument / EIF ten behoeve van de Seed Capital regeling, de regeling Vroegefasefinanciering en een investering ten behoeve van het fotonica ecosysteem. Het Co-investment venture capital instrument is conform de machtigingswet Invest-NL overgedragen aan Invest-NL.

Thematische Technology Transfer

Omdat de uitgaven voor zowel het subsidie als het leningen gedeelte van deze regeling plaatsvinden op basis van de liquiditeitsbehoefte, is de raming van de middelen aangepast naar het jaar waarin ze nodig zijn. Het budget dat aanvankelijk in 2020 was geraamd is daardoor verschoven naar latere jaren.

Innovatieregelingen artikel 4

Een deel van de voor de DEI+ en de MOOI beschikbare middelen zal niet worden benut. De niet-bestede middelen bij de DEI+ (€ 30,4 mln) zijn voor een groot deel overgeheveld naar artikel 2 van de EZK-begroting en daar ingezet om de laboratoriuminfrastructuur van TNO te verbeteren en om twee onderzoeksvoorstellen van NWO te financieren. De onderuitputting bij de MOOI (€ 8,1 mln) wordt voornamelijk veroorzaakt doordat alle betalingen die in 2020 op de openstelling 2020 werden verwacht doorschuiven naar 2021.

Maatregelen voor CO2-reductie

Op het budget dat gereserveerd was voor de nadeelcompensatie voor de sluiting van de Hemweg-centrale is sprake van een meevaller, omdat deze nadeelcompensatie lager is uitgevallen dan eerder ingeschat. Deze meevaller (€ 11,6 mln) vloeit terug naar de algemene middelen.

COVA-heffing

De COVA-heffing is een opslag die wordt geheven op aardolieproducten in Nederland en is bedoeld voor het financieren van het aanhouden van strategische olievoorraden door de Stichting Centraal Orgaan Voorraadvorming Aardolieproducten (COVA). Als gevolg van de coronacrisis is er minder getankt. Hierdoor is er minder voorraadheffing opgehaald en wordt er ook minder uitgekeerd aan COVA.

Uitkoopregeling

Voor de uitkoop van huiseigenaren die loodrecht onder hoogspanningslijnen wonen is in 2020 € 23,6 mln beschikbaar. Op dit budget wordt een onderuitputting verwacht van € 11,8 mln vanwege een beperkt beroep op de regeling.

Schadevergoedingen

Naar aanleiding van nieuwe ramingen van het Instituut Mijnbouwschade Groningen (IMG) worden de uitgaven voor de schade verhoogd met € 160 mln. Deze kosten worden conform gebruikelijke systematiek aan de NAM gefactureerd.

Waardedaling en immateriële schade Groningen

Dit betreft een bijstelling van de raming voor verwachte uitgaven door het IMG voor de vergoeding van de waardedaling van woningen in Groningen en de vergoeding van immateriële schade in Groningen. Deze kosten worden via een heffing bij de NAM in rekening gebracht en worden in 2021 op de EZK-begroting terug ontvangen.

Belangrijkste suppletoire ontvangstenmutaties 2020

Tabel 4 Belangrijkste suppletoire ontvangstenmutaties 2020 (Tweede suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)
 

Art.

Ontvangsten 2020

Vastgestelde begroting 2020 (incl. ISB, NvW en amendementen)

 

4.903.988

Stand 1e suppletoire begroting 2020 (incl. ISB, NvW en amendementen)

 

4.923.144

Belangrijkste suppletoire mutaties

  

Veiling 5G-frequenties

1

822.586

High Trust

1

75.316

COVA-heffing

4

‒ 14.000

Bijstelling ETS-raming

4

‒ 10.000

Ontvangsten NAM

5

148.300

Aardgasbaten

5

‒ 411.000

Verlaging raming inkomsten mijnbouwwet

5

‒ 130.000

Overige mutaties

 

1.190

Stand 2e suppletoire begroting 2020

 

5.405.536

Toelichting

Veiling 5G-frequenties

De veilingen van de zogenoemde frequentiebanden voor 700, 1400 en 2100 Megahertz zijn in juli 2020 afgerond. De opbrengst van deze veiling bedraagt € 1,23 mld, waarvan een eerste termijn van € 0,822 mld in 2020 is ontvangen. De opbrengst van de veiling wordt overeenkomstig de afspraken in 2020 en 2021 betaald.

High Trust

Op basis van de huidige realisatie wordt de raming van de boeteontvangsten met € 75,3 mln verhoogd. Dit vanwege de ontvangst van boetes die de Autoriteit Consument & Markt (ACM) heeft opgelegd aan vier grote sigarettenfabrikanten. De ACM is onafhankelijk in de keuze al dan niet een boete op te leggen. Het bedrag aan boetes dat feitelijk wordt ontvangen, kan daarom fors fluctueren en is moeilijk te ramen.

COVA-heffing

Zie toelichting COVA-heffing bij de uitgaven.

Bijstelling ETS-raming

Jaarlijks wordt op basis van een prijsverwachting en te veilen ETS-rechten een raming gemaakt van de ETS-ontvangsten. Het aantal te veilen rechten hangt af van hoeveel rechten er terecht komen in de Marktstabiliteitsreserve (MSR), en die om die reden niet worden geveild. Voor 2020 wordt verwacht dat er € 10 mln aan ETS-ontvangsten minder wordt gerealiseerd dan oorspronkelijk begroot.

Ontvangsten NAM

NAM vergoedt de uitgaven aan schadevergoedingen, waardedalingen en immateriële schade in Groningen. Ook de hierbij behorende uitvoeringskosten van RVO.nl worden door NAM vergoed.

Aardgasbaten

De raming van de aardgasbaten wordt naar beneden bijgesteld als gevolg van de ontwikkeling van de gasprijs. De lage gasprijs werkt door op de dividendinkomsten uit EBN en de inkomsten uit de mijnbouwwet. In de raming voor de dividendontvangsten van EBN zijn naast de prijs ook de operationele kosten en eventuele bijstortingen betrokken.

Verlaging raming inkomsten mijnbouwwet

De ontvangstenraming in het kader van de Mijnbouwwet voor 2020 wordt met een bedrag van € 130 mln naar beneden bijgesteld. Deze bijstelling hangt samen met de aanpassing van de Mijnbouwwet. Sinds 2018 valt het Groningenresultaat van NAM ook onder de Mijnbouwwet en worden de inkomsten geconsolideerd met de resultaten uit de kleine velden. Het resultaat van NAM valt daardoor lager uit en dat heeft geleid tot een teruggave van de Belastingdienst.

3 De beleidsartikelen

3.1 Beleidsartikel 1 Goed functionerende economie en markten

Budgettaire gevolgen van beleid
Tabel 5 Budgettaire gevolgen van beleid art. 1 Goed functionerende economie en markten (bedragen x € 1.000)
 

Vastgestelde begroting (incl. ISB, NvW en amendementen) (1)

Stand 1e suppletoire begroting (incl. ISB, NvW en amendementen) (2)

Mutaties 2e suppletoire begroting (3)

Stand 2e suppletoire begroting (4) = (2) + (3)

Mutaties Miljoenennota (incl. NvW en amendementen)

Overige mutaties 2e suppletoire begroting

Verplichtingen

214.305

221.839

6.436

2.644

230.919

Waarvan garantieverplichtingen

0

0

0

0

0

Waarvan overige verplichtingen

214.305

221.839

6.436

2.644

230.919

      

Uitgaven

215.326

224.356

7.184

3.023

234.563

Waarvan juridisch verplicht

96%

97%

  

98%

      

Subsidies

203

2.579

3

206

2.788

Cyber security

203

775

3

167

945

Subsidiemaatregel telecom Caribisch Nederland (Corona)

0

1.804

 

39

1.843

      

Opdrachten

22.152

21.588

1.034

634

23.256

Onderzoek en Opdrachten

1.678

2.414

86

108

2.608

Beleidsvoorbereiding en evaluaties Frequenties en Veiligheid

5.844

5.480

‒ 50

4.075

9.505

Digital Trust Center

1.322

599

 

‒ 408

191

Cyber Security

6.515

6.515

127

‒ 2.225

4.417

ICT beleid

6.793

6.580

‒ 129

‒ 303

6.148

CSIRT-DSP

0

0

1.000

‒ 988

12

Opdrachten Nationaal Groeifonds

0

0

 

375

375

      

Bijdrage aan agentschappen

30.218

37.436

1.266

802

39.504

Agentschap Telecom

21.488

26.838

1.002

859

28.699

Rijksdienst Voor Ondernemend Nederland

8.730

10.598

264

‒ 57

10.805

      

Bijdrage aan zbo/rwt's

158.870

158.870

4.783

1.381

165.034

Metrologie

9.483

9.483

258

979

10.720

Raad voor Accreditatie

265

265

6

 

271

ACM

736

736

25

 

761

CBS

148.386

148.386

4.494

402

153.282

      

Bijdrage aan (inter)nationale organisaties

3.883

3.883

98

0

3.981

Nederlands Normalisatie Instituut (NEN)

1.156

1.156

30

 

1.186

Internationale organisaties

2.727

2.727

68

 

2.795

      

Ontvangsten

31.934

31.954

822.586

75.316

929.856

Ontvangsten ACM

162

162

  

162

High Trust

30.200

30.200

 

75.316

105.516

Diverse ontvangsten

1.572

1.592

822.586

 

824.178

Toelichting

Verplichtingen

De hogere verplichtingen zijn onder andere te verklaren door de budgettaire ophoging van het frequentie budget vanuit budgetten buiten artikel 1.

Uitgaven

Opdrachten

Beleidsvoorbereiding en evaluaties Frequenties en Veiligheid

Dit betreft een aantal bijboekingen omdat de verwachting is dat het huidige budget onvoldoende is om het aantal verplichtingen dat dit jaar tot betaling komt te kunnen dekken.

Cyber Security

Het betreft hier onder andere een aantal overboekingen naar onder andere het Ministerie van Onderwijs en Wetenschappen, Rijksdienst voor Ondernemend Nederland en TNO.

Ontvangsten

Ontvangsten High Trust

De High Trust-ontvangsten bestaan voornamelijk uit door de ACM ontvangen boetes. Die fluctueren door de jaren heen. Dit komt onder andere door het aantal en de hoogte van door de ACM opgelegde boetes. De ACM is hierin volledig onafhankelijk. Op basis van de huidige realisatie is de raming van de boete ontvangsten met € 75,3 mln verhoogd.

3.2 Beleidsartikel 2 Bedrijvenbeleid: innovatie en ondernemerschap voor duurzame welvaartsgroei

Budgettaire gevolgen van beleid
Tabel 6 Budgettaire gevolgen van beleid art. 2 Bedrijvenbeleid: innovatie en duurzaam ondernemen (bedragen x € 1.000)
 

Vastgestelde begroting (incl. ISB, NvW en amendementen) (1)

Stand 1e suppletoire begroting (incl. ISB, NvW en amendementen) (2)

Mutaties 2e suppletoire begroting (3)

Stand 2e suppletoire begroting (4) = (2) + (3)

Mutaties Miljoenennota (incl. NvW en amendementen)

Overige mutaties 2e suppletoire begroting

VERPLICHTINGEN

14.232.632

16.677.661

‒ 702.934

372.441

16.347.168

Waarvan garantieverplichtingen

11.585.000

12.303.000

0

0

12.303.000

Waarvan overige verplichtingen

2.647.632

4.374.661

‒ 702.934

372.441

4.044.168

      

UITGAVEN

4.059.493

4.836.544

‒ 845.169

‒ 236.672

3.754.703

Waarvan juridisch verplicht

87%

53%

  

86%

      

Subsidies

1.881.011

3.283.401

‒ 806.200

‒ 236.437

2.240.764

MKB-Innovatiestimulering Topsectoren (MIT)

39.131

39.581

2.080

‒ 25.213

16.448

Eurostars

18.132

18.132

 

‒ 757

17.375

Bevorderen Ondernemerschap

21.390

59.776

‒ 39.038

‒ 1.910

18.828

Cofinanciering EFRO, inclusief INTERREG

22.361

15.025

‒ 200

‒ 1.322

13.503

Bijdrage aan ROM's

6.161

7.661

184

‒ 782

7.063

Verduurzaming industrie

61.400

48.000

 

‒ 42.787

5.213

Startup-beleid

14.400

13.155

463

‒ 4.495

9.123

Urgendamaatregelen industrie

21.000

48.264

5.500

‒ 35.000

18.764

Invest-NL

0

10.271

311

‒ 2.582

8.000

Noodloket (TOGS)

1.645.000

1.636.000

‒ 775.000

4.200

865.200

Noodloket (TOGS) Caribisch Nederland

0

9.000

 

‒ 5.700

3.300

Qredits

31.000

31.000

  

31.000

Tegemoetkoming vaste lasten

0

1.329.500

 

‒ 120.000

1.209.500

Tegemoetkoming vaste lasten Caribisch Nederland

0

17.000

  

17.000

Overige subsidies

1.036

1.036

‒ 500

‒ 89

447

      

Leningen

0

100.000

‒ 60.000

0

40.000

Bedrijfssteun

0

100.000

‒ 60.000

 

40.000

      

Garanties

1.335.211

599.211

153

0

599.364

BMKB

239.744

239.744

153

 

239.897

Klein Krediet Corona garantieregeling

0

164.000

  

164.000

Groeifaciliteit

8.722

8.722

  

8.722

Garantie Ondernemingsfinanciering (GO)

86.745

86.745

  

86.745

Garantie Ondernemingsfinanciering (Corona)

1.000.000

100.000

  

100.000

      

Opdrachten

10.561

9.933

116

‒ 51

9.998

Onderzoek en opdrachten

4.134

3.843

‒ 7

‒ 25

3.811

Caribisch Nederland

1.056

1.121

40

‒ 11

1.150

ICT beleid

0

0

244

 

244

Regeldruk

2.206

2.206

 

‒ 736

1.470

Regiekosten regionale functie

665

665

‒ 116

7

556

Invest-NL

0

0

 

88

88

Small Business Innovation Research

2.500

2.098

‒ 45

626

2.679

      

Bijdrage aan agentschappen

123.235

141.937

4.986

‒ 18.111

128.812

Bijdrage RVO.nl

112.448

141.421

3.619

‒ 18.102

126.938

Bijdrage Agentschap Telecom

516

516

153

‒ 9

660

Invest-NL

10.271

0

1.214

 

1.214

      

Bijdrage aan ZBO's/RWT’s

316.624

318.966

34.236

3.769

356.971

Bijdrage aan TNO

170.860

172.662

30.292

3.769

206.723

Kamer van Koophandel

121.757

122.320

3.231

 

125.551

Bijdrage aan NWO-TTW

24.007

23.984

713

 

24.697

      

Bijdrage aan medeoverheden

6.800

8.400

‒ 1.600

18.813

25.613

Sterke Regio's en Nota Ruimte

6.800

8.400

‒ 1.600

‒ 6.800

0

MKB-Innovatiestimulering Topsectoren (MIT)

0

0

 

25.613

25.613

      

Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties

386.051

363.696

‒ 17.960

‒ 4.655

341.081

Internationaal Innoveren

40.851

41.027

‒ 659

‒ 518

39.850

PPS-toeslag (voorheen TKI-toeslag)

165.059

137.481

‒ 21.625

409

116.265

TO2 (Deltares, MARIN en NLR)

50.121

53.871

2.811

5.683

62.365

Topsectoren overig

10.834

12.900

‒ 605

‒ 5.093

7.202

Ruimtevaart (ESA)

96.430

96.615

2.541

9

99.165

Bijdrage NBTC

9.536

9.036

214

 

9.250

Bijdragen organisaties

5.720

5.266

‒ 637

‒ 395

4.234

Economische ontwikkeling en technologie

7.500

7.500

 

‒ 4.750

2.750

      

Storting begrotingsreserve

0

11.000

1.100

0

12.100

Storting reserve BMKB

0

1.000

1.100

 

2.100

Storting reserve Garanties MKB Financiering

0

10.000

  

10.000

      

ONTVANGSTEN

129.867

152.467

266

‒ 15.856

136.877

BMKB

33.000

33.000

  

33.000

Groeifaciliteit

8.000

8.000

  

8.000

Onttrekking reserve Groeifaciliteit

0

10.000

  

10.000

Garantie Ondernemings-financiering (GO)

13.000

13.000

  

13.000

Onttrekking reserve GO

0

324

  

324

Luchtvaartkrediet-regeling

6.116

6.116

 

‒ 4.075

2.041

Rijksoctrooiwet

36.012

37.723

 

8.277

46.000

Eurostars

5.094

5.094

 

‒ 3.952

1.142

F-35

7.000

7.000

 

‒ 3.719

3.281

Noodloket (TOGS)

0

0

 

1.700

1.700

Diverse ontvangsten

21.645

32.210

266

‒ 14.087

18.389

Toelichting

Verplichtingen

Ten opzicht van de stand in de Miljoenennota worden het verplichtingenbudget met € 372 mln verhoogd. Dit heeft in het bijzonder de volgende oorzaken:

  • Een verhoging van het verplichtingenbudget voor de voorgenomen stortingen van de kasbuffers in de begrotingsreserves voor de BMKB-C (€ 203 mln), de Garantie Ondernemingsfinanciering inclusief de Coronamodule (€ 175 mln) en de regeling Klein Krediet Corona (€ 164 mln).

  • Een neerwaarste bijstelling van het budget voor de TVL van per saldo € 120 mln. Het budget voor de TVL wordt met € 300 mln verlaagd omdat naar verwachting een lager beroep op de TVL 1.0 wordt gedaan dan het aanvankelijk geraamde budget. Daarnaast wordt het budget voor de TVL 2.0 met € 180 mln verhoogd, waarvan € 140 mln voor verbreding van de TVL en met € 40 mln voor een eenmalige opslag voor ondernemingen met een eet- of drinkgelegenheid.

  • Een neerwaartse bijstelling van het verplichtingenbudget voor Urgenda van € 35 mln betreft onderuitputting op de middelen voor het eerste en tweede maatregelenpakket Urgenda voor de Industrie. Projecten stimulering energiebesparing warmtenetten en stimulering specifieke maatregelen Industrie (samen ‒ € 8 mln) worden niet meer in 2020 gerealiseerd. Verder betreft het hier de verwachtte onderuitputting op de door RVO uitgevoerde VEKI-regeling (- € 10 mln). Mede als gevolg van de Coronaproblematiek valt het beroep op de regeling voor versnelde investeringen tegen. Daarnaast wordt onderuitputting voor twee specifieke maatregelen doorgeschoven voor realisatie in 2021. Het betreft hier stimulering warmteprojecten en CO2 afvang Industrie en levering glastuinbouw (samen ‒ € 17 mln).

  • Een neerwaartse bijstelling van het verplichtingenbudget voor Verduurzaming Industrie met € 16,4 mln. Dit betreft voornamelijk onderuitputting als gevolg van vertraging in de uitvoering van twee specifieke verduurzamingsprojecten in de Industrie waarvoor een maatwerksubsidie was voorzien in 2020 (- € 14 mln), mede als gevolg van de doorlooptijd van de Europese staatssteuntoets. Daarnaast wordt het verschil verklaard uit een overboeking naar OCW voor verbreding van de Gochem-regeling (- € 2 mln) via NWO/SIA.

  • Een verlaging van de bijdrage RVO.nl met € 18,1 mln waarvan de belangrijkste oorzaak is dat de uitvoeringskosten voor de Coronamaatregelen zoals TOGS, TVL, BMKB-C, GO-C en KKC lager uitvallen dan aanvankelijk geraamd (- € 15 mln). Daarnaast vindt een budgetoverheveling plaats van € 2,7 mln naar het Ministerie van Buitenlandse Zaken voor de lokale kosten van het Inovatie Attaché Netwerk.

  • Een verhoging van het verplichtingenbudget van de TO2 instellingen, NWO-TTW en de KvK met in totaal € 8,8 mln samenhangend met de in 2021 ontvangen loon- en prijsbijstelling zodat de commitering voor deze instellingen kan worden aangegaan.

  • Een verhoging van het budget voor de regeling MKB innovatiestimulering Regio en Topsectoren (MIT) voor het verstrekken van specifieke uitkeringen aan de provincies voor de decentrale uitvoering van de regeling.

  • Een verlaging van het budget voor Sterke Regio's doordat de geraamde bijdrage aan de provincie Limburg van € 6,8 mln voor regionale economische structuurversterking niet in 2021 zal plaatsvinden. Na afwikkeling van de verstrekte lening voor industriepark Swentibold (naar verwachting in 2021, zie ook de toelichting op de ontvangsten) zal een bijdrage aan de provincie ter beschikking worden gesteld.

Uitgaven

Subsidies

MKB innovatiestimulering Regio en Topsectoren

Voor de decentrale uitvoering van de regeling MKB innovatiestimulering Regio en Topsectoren is € 25,6 mln overgeheveld naar de categorie bijdrage aan medeoverheden (zie toelichting bij de categorie bijdrage medeoverheden).

Verduurzaming industrie

Het verschil in kas van ‒ € 42,8 mln betreft voor het grootste deel onderuitputting op de middelen bestemd voor pilots en demo’s en haalbaarheidsstudies (ca. ‒ € 27 mln) vanwege een achterblijvend meerjarig kasritme van uitfinanciering van de DEI+ en TSE-regeling. Daarnaast ontstaat onderuitputting door vertraging in de uitvoering van twee specifieke projecten waarvoor een maatwerksubsidie was voorzien in 2020 (- € 11 mln), mede als gevolg van de doorlooptijd van de Europese staatssteuntoets. Daarnaast wordt het verschil verklaard uit een overboeking naar OCW voor verbreding van de Gochem-regeling (- € 2 mln) via NWO/SIA.

Urgenda

Het verschil in kas van ‒ € 35 mln betreft onderuitputting op de middelen voor het eerste en tweede maatregelenpakket Urgenda voor de Industrie. Projecten stimulering energiebesparing warmtenetten en stimulering specifieke maatregelen Industrie (samen ‒ € 8 mln) worden niet meer in 2020 gerealiseerd. Verder betreft het hier de verwachtte onderuitputting op de door RVO uitgevoerde VEKI-regeling (- € 10 mln). Mede als gevolg van de Coronaproblematiek valt het beroep op de regeling voor versnelde investeringen tegen. Daarnaast wordt onderuitputting voor twee specifieke maatregelen doorgeschoven voor realisatie in 2021. Het betreft hier stimulering warmteprojecten en CO2 afvang Industrie en levering glastuinbouw (samen ‒ € 17 mln).

Tegemoetkoming Vaste Lasten

Het budget voor de TVL wordt met € 300 mln verlaagd omdat naar verwachting een lager beroep op de TVL 1.0 wordt gedaan dan het aanvankelijk geraamde budget. Daarnaast wordt het budget voor de TVL 2.0 met € 180 mln verhoogd, waarvan € 140 mln voor verbreding van de TVL en met € 40 mln voor een eenmalige opslag voor ondernemingen met een eet- of drinkgelegenheid.

TOGS Caribisch Nederland

Het budget van de TOGS voor Caribisch Nederland wordt met € 5,7 mln verlaagd omdat naar verwachting een lager beroep op de regeling wordt gedaan dan de aanvankelijke raming.

Bijdrage aan agentschappen

RVO.nl

De bijdrage aan RVO.nl is met € 18,1 mln verlaagd. Dit is in het bijzonder een gevolg van lager dan geraamde uitvoeringskosten voor de verschillende Coronaregelingen zoals de TOGS, TVL, de KKC, de BMKB-C en de GO-C (- € 15 mln). Daarnaast is € 2,7 mln overgeheveld naar het Ministerie van Buitenlandse Zaken ten behoeve van het lokale personeel van het Innovatie Attaché Netwerk.

Bijdrage aan medeoverheden

Sterke Regio's

De geraamde bijdrage aan de provincie Limburg van € 6,8 mln voor regionale economische structuurversterking zal niet in 2021 plaatsvinden. Na afwikkeling van de verstrekte lening voor industriepark Swentibold (naar verwachting in 2021, zie ook de toelichting op de ontvangsten) zal een bijdrage aan de provincie ter beschikking worden gesteld.

MKB Innovatiestimulering Regio en Topectoren

Voor de decentrale uitvoering van de regeling MKB innovatiestimulering Regio en Topsectoren (MIT) wordt in 2020 € 25,6 mln via een specifieke uitkering aan de provincies ter beschikking gesteld.

Ontvangsten

Luchtvaartkrediet regeling

Als gevolg van het niet succesvol afronden van een aantal projecten in de voorgaande jaren zullen de ontvangsten voor de luchtvaartkredieten in 2020 naar verwachting € 4,1 mln lager liggen dan de raming.

Rijksoctrooiwet

De octrooi-ontvangsten komen naar verwachting € 8,3 mln hoger uit dan de raming. De octrooiontvangsten in Nederland berusten voor het overgrote deel op de in Nederland gevalideerde Europese octrooien die zijn verleend door het Europees Octrooibureau (EOB). Deze octrooiontvangsten op basis van Europees verleende octrooien bestaan voor 90-95% uit de jaarlijks te betalen (per jaar oplopende) instandhoudingstaksen. Het EOB heeft zijn octrooiverleningsprocessen efficiënter gemaakt en heeft de afgelopen jaren aanzienlijk méér octrooien verleend, met als gevolg ook méér Europese octrooien die hier gevalideerd zijn en in stand worden gehouden (met meer ontvangsten). Sinds 2013 is een trend waarneembaar dat octrooien via betaling van (jaarlijks hogere) instandhoudingstaksen bovendien langer (ook tussen het 15e en 20e levensjaar) in stand worden gehouden, met als gevolg méér en hogere ontvangsten (voortvloeiend uit zowel gevalideerde Europese octrooien alsook Nederlandse Rijksoctrooien).

Eurostars

De EU-ontvangsten voor Eurostars vallen naar verwachting € 3,9 mln lager uit dan de raming. De EU-ontvangsten worden gerealiseerd op basis van daadwerkelijk uitgaven aan deelnemende partijen. Deze kunnen jaarlijks fluctueren.

F-35

De ontvangsten F-35 vallen € 3,7 mln lager uit dan de raming. Vanwege een lager dan geraamde omzet van de industrie ligt ook de afdracht door de industrie op een lager niveau dan de raming.

Diverse ontvangsten

De overige ontvangsten vallen € 14,1 mln lager uit. De geraamde aflossing van een lening door de provincie Limburg in het kader van industrieparkt Swentibold kan namelijk niet in 2020 worden gerealiseerd. Het afwikkelen van de grondexploitatie vraagt namelijk meer tijd. Naar verwachting vindt de afwikkeling van de lening plaats in 2021. Daarnaast is een ontvangst gerealiseerd van RVO doordat de opdracht voor de uitvoering in 2019 op een lager niveau is vastgesteld dan het oorspronkelijk aan RVO ter beschikking gestelde budget.

Toelichting op de begrotingsreserves

Er zijn begrotingsreserves voor de BMKB (inclusief het Coronaluik), de regeling Garantie Ondernemingsfinanciering (GO) inclusief de Coronamodule van de GO, de Groeifaciliteit (GF) en de garanties voor nieuwe aanbieders van MKB-financiering. Voor de regeling Klein Krediet Corona wordt een nieuwe begrotingsreserve ingesteld. De reguliere GO, GF en de garanties voor alternatieve aanbieders van MKB-financiering betreffen kostendekkende garanties, waarvan de te realiseren premieontvangsten naar verwachting toereikend zijn voor het afdekken van eventuele verliesdeclaraties. Er worden ultimo 2020 stortingen voorgenomen voor de kasbuffers voor de volgende garantieregelingen: de BMKB-C (€ 203 mln), de GO inclusief de GO-C (€ 175 mln) en de regelng KKC (€ 164 mln). Dit betreft de kasbuffers die dit jaar aan de EZK-begroting zijn toegevoegd in het kader van de Coronamaatregelen. Ultimo begrotingsjaar wordt mede op basis van het gebruik van deze faciliteit en de daarbij behorende gerealiseerde ontvangsten en uitgaven voor deze regeling definitief vastgesteld of er een aanvullende onttrekking of storting dient plaats te vinden.

Tabel 7 Begrotingsreserve Borgstelling MKB-kredieten (BMKB) (bedragen x € 1.000)

Stand 1/1/2020

108.333

+ Geraamde storting

2.100

– Geraamde onttrekking

 

Stand (raming) per 31/12/2020

110.433

Tabel 8 Begrotingsreserve Garantie Ondernemingsfinanciering (GO) (bedragen x € 1.000)

Stand 1/1/2020

71.210

+ Geraamde storting

 

– Geraamde onttrekking

‒ 324

Stand (raming) per 31/12/2020

70.886

Tabel 9 Begrotingsreserve Groeifaciliteit (bedragen x € 1.000)

Stand 1/1/2020

24.546

+ Geraamde storting

 

– Geraamde onttrekking

‒ 10.000

Stand (raming) per 31/12/2020

14.546

Tabel 10 Begrotingsreserve Garantie MKB-faciliteiten (bedragen x € 1.000)

Stand 1/1/2020

9.696

+ Geraamde storting

10.000

– Geraamde onttrekking

 

Stand (raming) per 31/12/2020

19.696

3.3 Beleidsartikel 3 Toekomstfonds

Budgettaire gevolgen van beleid
Tabel 11 Budgettaire gevolgen van beleid art. 3 Toekomstfonds (bedragen x € 1.000)
 

Vastgestelde begroting (incl. ISB, NvW en amendementen) (1)

Stand 1e suppletoire begroting (incl. ISB, NvW en amendementen) (2)

Mutaties 2e suppletoire begroting (3)

Stand 2e suppletoire begroting (4) = (2) + (3)

Mutaties Miljoenennota (incl. NvW en amendementen)

Overige mutaties 2e suppletoire begroting

Verplichtingen

242.952

647.756

‒ 22.606

8.350

633.500

Waarvan garantieverplichtingen

0

0

0

0

0

Waarvan overige verplichtingen

242.952

647.756

‒ 22.606

8.350

633.500

      

Uitgaven

284.452

711.730

‒ 72.343

8.350

647.737

Waarvan juridisch verplicht

76%

75%

  

75%

      

Subsidies

999

18.180

‒ 14.827

0

3.353

Smart Industry

199

1.168

‒ 450

 

718

Haalbaarheidsstudies NWO-TTW

800

812

  

812

Thematische Technology Transfer

0

16.200

‒ 14.377

 

1.823

      

Leningen

275.147

679.412

‒ 52.464

8.350

635.298

Startups / MKB financiering

     

Volledig revolverend

     

Fund to Fund

35.733

33.876

3.800

 

37.676

ROM's

100.000

403.000

2.905

11.700

417.605

Co-investment venture capital instrument / EIF

10.154

32.462

‒ 32.462

 

0

Deels revolverend

0

0

  

0

Innovatiekrediet

55.205

55.465

  

55.465

Risicokapitaal Seed Capital

46.823

61.630

15.000

‒ 3.350

73.280

Vroegefasefinanciering / informal investors

13.702

19.163

‒ 5.038

 

14.125

Startups / MKB

5.186

12.872

  

12.872

Investeringen in fundamenteel en toegepast onderzoek

     

Met vermogensbehoud

     

Fundamenteel en toegepast onderzoek

5.500

11.944

‒ 6.499

 

5.445

Onco research

2.500

6.818

‒ 2.622

 

4.196

Smart Industry

344

382

  

382

Thematische Technology Transfer

0

31.800

‒ 27.548

 

4.252

Regmed

0

10.000

  

10.000

      

Bijdrage aan agentschappen

8.306

14.138

‒ 5.052

0

9.086

Bijdrage RVO.nl

8.306

14.138

‒ 5.052

 

9.086

      

Ontvangsten

34.600

49.600

12.705

0

62.305

ROM's

0

0

8.905

 

8.905

Fund to Fund

8.050

8.050

3.800

 

11.850

DVI II

150

150

  

150

Investeringen in fundamenteel en toegepast onderzoek

0

0

  

0

Co-investment venture capital instrument / EIF

0

15.000

  

15.000

Innovatiekrediet

17.000

17.000

  

17.000

Seed Capital

9.400

9.400

  

9.400

Vroegefasefinanciering / informal investors

0

0

  

0

Toelichting

Verplichtingen

Het verplichtingenbudget is ten opzichte van de mutaties in de Miljoenennota met € 8,35 mln verhoogd. Dit heeft betrekking op een overheveling van € 3,35 mln van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport ten behoeve van de lening die via Innovation Quarter wordt verstrekt aan Innogenerics B.V., een Nederlands initiatief om de geneesmiddelenfabrikant Apotex van het Indiase moederbedrijf Aurobindo over te nemen (Kamerstuk 29 477, nr. 661). Daarnaast is € 5 mln generaal ter beschikking gesteld ten behoeve van een kapitaalstorting in het Innovatiefonds Zeeland voor het aantrekken van kennisintensieve bedrijven en het investeren in startups, scale-ups en groeiende ondernemingen, als onderdeel van het compensatiepakket Zeeland, waarover u met de brief van 26 juni jl. (Kamerstuk 33 358, nr. 28 ) bent geïnformeerd.

Uitgaven

Leningen

ROM's

De verhoging van het budget met € 11,7 mln heeft betrekking op het verstrekken van een lening van € 6,7 mln via Innovation Quarter aan Innogenerics B.V. waaraan VWS en EZK beiden € 3,35 mln bijdragen. Daarnaast is € 5 mln generaal ter beschikking gesteld ten behoeve van een kapitaalstorting in het Innovatiefonds Zeeland. Zie ook de toelichting bij de verplichtingen.

Risicokapitaal Seed Capital

Voor het EZK-aandeel in de lening ten behoeve van Innogenerics B.V. is het budget van de Seed Capital regeling met € 3,35 mln verlaagd.

3.4 Beleidsartikel 4 Een doelmatige energievoorziening en beperking van de klimaatverandering

Budgettaire gevolgen van beleid
Tabel 12 Budgettaire gevolgen van beleid art. 4 Een doelmatige energievoorziening en beperking van de klimaatverandering (bedragen x € 1.000)
 

Vastgestelde begroting (incl. ISB, NvW en amendementen) (1)

Stand 1e suppletoire begroting (incl. ISB, NvW en amendementen) (2)

Mutaties 2e suppletoire begroting (3)

Stand 2e suppletoire begroting (4) = (2) + (3)

Mutaties Miljoenennota (incl. NvW en amendementen)

Overige mutaties 2e suppletoire begroting

Verplichtingen

10.797.624

10.856.861

‒ 93.435

245.031

11.007.857

Waarvan garantieverplichtingen

66.600

71.100

0

0

71.100

Waarvan overige verplichtingen

10.731.024

10.785.761

‒ 94.035

245.031

10.936.757

      

Uitgaven

3.771.790

3.760.130

‒ 20.635

‒ 51.413

3.688.082

Waarvan juridisch verplicht

78%

80%

  

99%

      

Subsidies

3.510.444

3.476.656

‒ 1.184.750

‒ 99.843

2.192.063

Missiegedraven Onderzoek Ontwikkeling en Innovatie (MOOI)

35.244

47.504

‒ 1.800

‒ 6.272

39.432

Hernieuwbare Energietransitie (HER+)

48.040

48.040

‒ 8.617

‒ 1.683

37.740

Energie-efficiency

2.368

3.049

34

277

3.360

Green Deals

500

500

 

‒ 310

190

Demonstratieregeling Klimaat- en Energie-innovatie (DEI+)

66.806

64.206

‒ 19.516

‒ 10.910

33.780

Subsidieregeling Duurzame Scheepsbouw (SDS)

4.900

4.500

‒ 2.000

‒ 684

1.816

Projecten Klimaat en Energieakkoord

0

1.402

‒ 780

1.026

1.648

MEP

0

293

298

 

591

SDE

699.167

694.867

  

694.867

SDE+

2.322.649

2.297.917

‒ 1.124.698

‒ 74.334

1.098.885

Aardwarmte

0

15.000

  

15.000

ISDE-regeling

200.000

140.000

‒ 36.000

16.000

120.000

Compensatie Energie-intensieve bedrijven (ETS)

105.595

110.625

  

110.625

Carbon Capture and Storage (CCS)

4.080

7.980

‒ 92

‒ 806

7.082

Subidieregeling Energiebesparing en duurzame energie sportaccommodaties (EDS)

0

65

  

65

Hoge Flux Reactor

7.651

7.651

‒ 400

200

7.451

Elektrisch rijden

0

0

  

0

Caribisch Nederland

4.944

15.284

9.500

‒ 9.277

15.507

Overige subsidies

6.000

5.873

‒ 679

‒ 1.473

3.721

Maatregelen voor CO2-reductie

2.500

11.900

 

‒ 11.597

303

      

Leningen

4.000

4.000

0

0

4.000

Lening EBN

4.000

4.000

  

4.000

      

Garanties

0

4.500

0

0

4.500

Verliesdeclaratie aardwarmte

0

4.500

  

4.500

      

Opdrachten

11.499

11.603

‒ 884

15.984

26.703

Onderzoek mijnbouwbodembeweging

1.916

2.891

‒ 425

‒ 817

1.649

SodM onderzoek

1.925

1.925

 

‒ 725

1.200

Joint Implementation

0

0

  

0

Uitvoeringsagenda Klimaat

823

577

 

‒ 107

470

Klimaat mondiaal

369

369

108

 

477

Onderzoek en opdrachten

6.466

5.841

‒ 567

17.633

22.907

      

Bijdrage aan agentschappen

62.421

82.004

6.032

‒ 5.148

82.888

Bijdrage aan RVO.nl

50.498

69.949

2.024

‒ 715

71.258

Bijdrage aan Agentschap Telecom

0

400

61

‒ 84

377

Bijdrage aan NEa

7.194

7.669

1.193

‒ 1.721

7.141

Bijdrage aan KNMI

1.143

1.786

‒ 87

 

1.699

Bijdrage aan NVWA

841

788

26

‒ 111

703

Bijdrage aan RIVM

1.513

0

52

‒ 52

0

Bijdrage aan RWS

1.232

1.412

2.763

‒ 2.465

1.710

      

Bijdrage aan ZBO’s/RWT’s

141.955

143.308

‒ 9.298

‒ 3.593

130.417

Doorsluis COVA-heffing

111.000

111.000

‒ 10.550

‒ 3.450

97.000

TNO kerndepartement

29.166

31.019

1.199

264

32.482

TNO-SodM

1.789

1.289

53

‒ 407

935

      

Bijdrage aan medeoverheden

23.602

23.602

163

‒ 11.765

12.000

Uitkoopregeling

23.602

23.602

163

‒ 11.765

12.000

      

Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties

13.169

13.757

445

‒ 1.305

12.897

Nuclear Research Group (NRG)

11.675

12.021

408

‒ 1.154

11.275

Internationale contributies

1.494

1.736

37

‒ 151

1.622

      

Stortingen begrotingsreserve

4.700

700

1.167.657

54.257

1.222.614

Storting in begrotingsreserve duurzame energie

0

0

1.167.657

54.257

1.221.914

Storting in begrotingsreserve aardwarmte

4.700

700

  

700

      
      

Ontvangsten

3.487.161

3.626.536

‒ 69.533

50.153

3.607.156

Ontvangsten COVA

111.000

111.000

 

‒ 14.000

97.000

Opbrengst heffing ODE (SDE+)

2.411.000

2.411.000

  

2.411.000

Ontvangsten zoutwinning

2.511

2.511

  

2.511

Onttrekking reserve Duurzame Energie

173.000

236.020

  

236.020

ETS-ontvangsten

450.000

450.000

‒ 70.000

60.000

440.000

Onttrekking begrotingsreserve maatregelen voor CO2-reductie

324.450

390.610

  

390.610

Diverse ontvangsten

15.200

25.395

467

4.153

30.015

Toelichting

Verplichtingen

De ophoging van het verplichtingenbudget heeft voornamelijk betrekking op de reservering van verplichtingenruimte (€ 238,8 mln) voor de toekenning van een subsidie voor vrijwillige sluiting van kolencentrales. Deze subsidie wordt toegekend als aan de eisen die in de call for proposals zijn gesteld is voldaan (Kamerstuk 32 813, nr. 568). De bijbehorende kasuitgave zal naar verwachting in 2021 volgen en is daarom niet meegenomen als mutatie op de begroting 2020. De kasuitgave zal in 2021 uit de begrotingsreserve duurzame energie gedekt worden (Kamerstuk 32 813, nr. 496).

Uitgaven

Subsidies

Missiegedraven Onderzoek Ontwikkeling en Innovatie (MOOI)

Op de middelen die bestemd zijn voor de regeling MOOI is er sprake van een onderuitputting van € 6,3 mln, omdat alle betalingen die in 2020 op de openstelling 2020 werden verwacht doorschuiven naar 2021.

Demonstratieregeling Klimaat- en Energie-innovatie (DEI+)

EZK hevelt vanuit het DEI+-budget in totaal € 7,75 mln naar artikel 2 van de EZK-begroting voor twee voorstellen die door NWO worden uitgevoerd. Het eerste voorstel betreft twee onderzoeksprogramma's van de Integrale Kennis en Innovatie Agenda (IKIA). Het tweede voorstel betreft een fonds voor samenwerking met Duitsland op het gebied van Elektrochemische Conversie en Materialen (ECCM). Daarnaast hevelt EZK € 0,5 mln over naar de begroting van IenW voor het Rijkswaterstaat-project Getij Grevelingen in de Brouwersdam. Verder is er sprake van een onderuitputting op de reguliere DEI+ van € 2,7 mln.

SDE+

Voor de uitgaven van Rijkswaterstaat voor activiteiten op het gebied van Wind op Zee wordt € 2,2 mln overgeheveld naar de begroting van het Ministerie van IenW. Voor het project «zonnepanelen op daken van defensiegebouwen» wordt € 3,6 mln overgeheveld naar de begroting van het Ministerie van Defensie.

Het tekort op de ISDE (€ 16 mln) wordt uit het SDE+-budget gedekt. Het restant van de onderuitputting wordt in de begrotingsreserve duurzame energie gestort (€ 52,6 mln).

ISDE-regeling

Het tekort van € 16 mln op de ISDE-regeling wordt uit het SDE+ budget gedekt. Het tekort is vooral ontstaan doordat op de subsidiebeschikkingen die vóór 2020 zijn afgegeven meer betalingen zijn verricht dan eerder was ingeschat.

Caribisch Nederland

EZK was voornemens om in 2020 een financiële bijdrage te leveren aan de nieuwe deelneming in de brandstofopslag Bonaire. Door vertraging in de oprichting van deze deelneming is het niet mogelijk om in 2020 de middelen te storten en is besloten om de storting van het eigen vermogen pas in 2021 te doen.

Maatregelen voor CO2-reductie

Op het budget dat gereserveerd was voor de nadeelcompensatie voor de sluiting van de Hemweg-centrale is sprake van een meevaller, omdat deze nadeelcompensatie lager is uitgevallen dan eerder ingeschat. Deze meevaller (€ 11,6 mln) vloeit terug naar de algemene middelen.

Opdrachten

Onderzoek en opdrachten

Het benodigde budget is hoger dan eerder werd voorzien. Dit wordt onder andere veroorzaakt door de afwikkeling van enkele juridische procedures.

Bijdrage aan medeoverheden

Uitkoopregeling

Voor de uitkoop van huiseigenaren die loodrecht onder hoogspanningslijnen wonen is in 2020 € 23,6 mln beschikbaar. Op dit budget wordt een onderuitputting verwacht van € 11,8 mln vanwege een beperkt beroep op de regeling.

Storting begrotingsreserve

Storting in begrotingsreserve duurzame energie

De niet benutte middelen voor de SDE+ (€ 52,6 mln) en de HER+ (€ 1,7 mln) worden in de begrotingsreserve duurzame energie gestort.

Ontvangsten

Ontvangsten COVA

De COVA-heffing is een opslag die wordt geheven op aardolieproducten in Nederland en is bedoeld voor het financieren van het aanhouden van strategische olievoorraden door de Stichting Centraal Orgaan Voorraadvorming Aardolieproducten (COVA). Als gevolg van de coronacrisis is er minder getankt. Hierdoor is er minder voorraadheffing opgehaald en wordt er ook minder uitgekeerd aan COVA.

ETS-ontvangsten

Op basis van bijgestelde ramingen van de ETS-ontvangsten worden de inkomsten met € 60 mln naar boven bijgesteld. Deze opwaartse bijstelling is met name het gevolg van een sneller en sterker herstel van de ETS-prijs dan verwacht bij de vorige ramingen, nadat de ETS-prijs in maart een sterke daling kende.

Toelichting op de begrotingsreserves

Tabel 13 Begrotingsreserve Duurzame energie (bedragen x € 1.000)

Stand 1/1/2020

3.155.088

+ Geraamde storting

1.221.914

– Geraamde onttrekking

‒ 236.020

Stand (raming) per 31/12/2020

4.140.982

De begrotingsreserve voor duurzame energie is bestemd voor onbesteed gebleven middelen als gevolg van vertraging bij of het niet doorgaan van projecten waaraan subsidie is toegekend op basis van de MEP, de SDE, de SDE+, de HER of de ISDE. Via de reserve blijven deze middelen ook in de toekomst beschikbaar voor het stimuleren van hernieuwbare energieproductie of CO2-reductie. In 2020 zal naar verwachting zo’n € 1.222 mln onbenutte (kas)middelen in de begrotingsreserve gestort worden. De verwachte onttrekking van in totaal € 236 mln betreft:

  • de tranche 2020 (€ 73 mln) van de tijdelijke onttrekking aan de begrotingsreserve die bij de behandeling van de Voorjaarsnota 2015 aan de orde is geweest (zie hiervoor onder meer het antwoord op vraag 5 en 6 in Kamerstuk 34 210 XIII, nr. 4 , blz. 5 - 7)

  • de onttrekking van € 100 mln ter financiering van het amendement Mulder c.s. (extra openstelling ISDE voor het MKB)

  • de onttrekking van € 63 mln als bijdrage aan de financiering van het aanvullende pakket aan CO2-reducrende maatregelen (Urgenda 2.0).

Tabel 14 Begrotingsreserve Aardwarmte (bedragen x € 1.000)

Stand 1/1/2020

21.974

+ Geraamde storting

700

– Geraamde onttrekking

‒ 4.580

Stand (raming) per 31/12/2020

18.094

De begrotingsreserve voor de garantieregeling Aardwarmte is bedoeld om het budget voor het mogelijk uitbetalen van verliesdeclaraties meerjarig in te kunnen zetten en een eventuele mismatch in de tijd tussen inkomsten (premies) en uitgaven (verliesdeclaraties) op te vangen. Om gebruik te kunnen maken van de garantieregeling Aardwarmte betalen marktpartijen een kostendekkende premie aan de uitvoerder van de regeling (RVO.nl) die wordt gestort in de begrotingsreserve. Voor 2020 gaat het om een bedrag van € 0,7 mln. De naar verwachting uit te betalen verliesdeclaraties (€ 4,6 mln) worden onttrokken aan de reserve.

Tabel 15 Begrotingsreserve aan NRG verstrekte leningen (bedragen x € 1.000)

Stand 1/1/2020

6.600

+ Geraamde storting

0

– Geraamde onttrekking

0

Stand (raming) per 31/12/2020

6.600

De middelen in de begrotingsreserve risicopremie NRG zullen worden aangesproken als de Nuclear Reseach Group (NRG) – al dan niet tijdelijk of gedeeltelijk – niet kan voldoen aan de terugbetalingsverplichtingen volgens de afgesloten leningsovereenkomst.

Tabel 16 Begrotingsreserve Maatregelen voor CO2-reductie (bedragen x € 1.000)

Stand 1/1/2020

395.210

+ Geraamde storting

0

– Geraamde onttrekking BZK

‒ 175.560

– Geraamde onttrekking EZK

‒ 49.600

– Geraamde onttrekking LNV

‒ 87.000

– Geraamde onttrekking IenW

‒ 63.750

– Geraamde onttrekking Financiën

‒ 14.700

Stand (raming) per 31/12/2020

4.600

Het kabinet heeft additionele maatregelen genomen om aanvullende CO2-reductie te realiseren. Omdat de aard en timing van de eventuele aanvullende maatregelen in het najaar van 2018 nog onzeker waren, heeft het kabinet destijds besloten deze eventuele maatregelen via een tijdelijke begrotingsreserve mogelijk te maken. De reserve loopt tot en met 2020 en komt daarna te vervallen. De reserve is bij Najaarsnota 2018 eenmalig gevuld met € 500 mln. Het Ministerie van EZK coördineert de set aan maatregelen om CO2 te reduceren. De uitvoering van de maatregelen voor CO2-reductie vindt deels plaats door LNV, IenW en BZK. De in de bovenstaande tabel opgenomen bedragen zijn aan de reserve onttrokken en via Incidentele Suppletoire Begrotingen (ISB’s) zijn de door deze departementen te besteden middelen beschikbaar gesteld.

3.5 Beleidsartikel 5 Een veilig Groningen met perspectief

Budgettaire gevolgen van beleid
Tabel 17 Budgettaire gevolgen van beleid art. 5 Een veilig Groningen met perspectief (bedragen x € 1.000)
 

Vastgestelde begroting (incl. ISB, NvW en amendementen) (1)

Stand 1e suppletoire begroting (incl. ISB, NvW en amendementen) (2)

Mutaties 2e suppletoire begroting (3)

Stand 2e suppletoire begroting (4) = (2) + (3)

Mutaties Miljoenennota (incl. NvW en amendementen)

Overige mutaties 2e suppletoire begroting

Verplichtingen

166.077

362.255

398.193

77.348

837.796

Waarvan garantieverplichtingen

0

0

0

0

0

Waarvan overige verplichtingen

166.077

362.255

398.193

77.348

837.796

      

Uitgaven

166.077

362.255

398.193

77.348

837.796

Waarvan juridisch verplicht

87%

89%

  

100%

      

Subsidies

21.077

44.145

‒ 8.054

0

36.091

Verduurzamingsopgave uit aardgasbaten

20.976

35.310

678

 

35.988

Geestelijke bijstand/overige

101

101

2

 

103

Instrumentarium Woningmarkt

0

8.734

‒ 8.734

 

0

      

Inkomensoverdrachten

50.000

160.000

393.000

70.000

623.000

Schadevergoedingen

50.000

160.000

90.000

70.000

320.000

Vergoeding waardedaling Groningen

0

0

298.000

 

298.000

Vergoeding immateriële schade Groningen

0

0

5.000

 

5.000

      

Opdrachten

0

12.810

‒ 1.630

3.482

14.662

Onderzoek en compensatie gemeenten en provincie

0

1.440

‒ 1.440

 

0

Werkbudget

0

3.370

‒ 190

‒ 331

2.849

BTW-compensatie NAM

0

8.000

 

3.813

11.813

      

Bijdrage aan agentschappen

95.000

142.000

14.877

3.866

160.743

Bijdrage aan RVO.nl

95.000

140.000

14.877

3.866

158.743

Instituut Mijnbouwschade Groningen

0

2.000

  

2.000

      

Bijdrage aan (internationale) organisaties

0

3.300

0

0

3.300

Organisatie- en programmabudget ACVG

0

3.300

  

3.300

      

Ontvangsten

1.195.000

1.037.061

‒ 6.000

‒ 386.700

644.361

Schadevergoedingen

50.000

287.061

90.000

‒ 50.000

327.061

Uitvoeringskosten Schade

95.000

140.000

12.000

‒ 6.700

145.300

Aardgasbaten

1.050.000

610.000

‒ 610.000

 

0

Dividenduitkering EBN

0

0

35.000

 

35.000

Dividenduitkering GasTerra

  

4.000

 

4.000

Mijnbouwwet

0

0

160.000

‒ 130.000

30.000

Vergoeding waardedaling Groningen

0

0

298.000

‒ 200.000

98.000

Vergoeding immateriële schade Groningen

0

0

5.000

 

5.000

Toelichting

Verplichtingen en uitgaven

Inkomensoverdrachten

Schadevergoedingen

De raming van de schadebetalingen voor Groningen wordt bij Najaarsnota met € 70 mln verhoogd. De verwachte stijging van de uitgaven komt voornamelijk doordat het Instituut Mijnbouwschade Groningen (IMG) meer schademeldingen heeft afgehandeld met een hogere waarde.

Opdrachten

BTW-compensatie NAM

De BTW-compensatie aan de NAM over 2019 is hoger uitgevallen omdat er meer BTW-plichtige uitgaven zijn gedaan die samenhangen met de schadeafhandeling. De extra BTW-compensatie is gedekt door een overheveling uit de risicoreservering Groningen op de Aanvullende Post.

Bijdrage aan agentschappen

Bijdrage aan RVO.nl

De uitvoeringskosten van IMG/RVO voor de schadeafhandeling worden bijgesteld, mede wanwege het uitvoeren van de regelingen voor waardedaling en immateriële schade. Deze kosten worden via een heffing bij de NAM in rekening gebracht en worden in 2021 op de EZK-begroting terug ontvangen.

Ontvangsten

Schadevergoedingen

Dit betreft een bijstelling van de ontvangsten van de NAM, die samenhangen met de uitgaven voor de schadeafhandeling. Deze kosten worden via een heffing bij de NAM in rekening gebracht en worden in 2021 op de EZK-begroting terug ontvangen.

Uitvoeringskosten schade

Dit betreft een bijstelling van de ontvangsten van de NAM, die samenhangen met de uitgaven voor de uitvoeringskosten. Daarnaast vallen de uitvoeringskosten € 3,3 mln hoger uit dan eerder geraamd. Deze kosten worden via een heffing bij de NAM in rekening gebracht en worden in 2021 op de EZK-begroting terug ontvangen.

Mijnbouwwet

Vanwege een terugbetaling door de Belastingdienst aan NAM voor te veel betaald winstaandeel in 2018, wordt de ontvangstenraming in het kader van de mijnbouwwet voor 2020 met een bedrag van € 130 mln naar beneden bijgesteld.

Vergoeding waardedaling Groningen

Dit betreft een bijstelling van de ontvangsten van NAM die samenhangen met de uitgaven voor vergoedingen van waardedalingen. Deze kosten worden via een heffing bij de NAM in rekening gebracht en worden in 2021 op de EZK-begroting terug ontvangen.

Meerjarige overzichtstabel Groningen

Aansluitend een meerjarige overzichtstabel met alle middelen van het Rijk bestemd voor Groningen, verdeeld over de begroting van de departementen en het decentrale budget. Ramingen voor schade, versterken en uitvoeringskosten zijn niet opgenomen in dit overzicht. Deze uitgaven worden vergoed door de NAM.

Tabel 18 Meerjarige overzichtstabel Groningen (bedragen x € 1.000)
 

2020

2021

2022

2023

2024

2025

Totaal

Begroting departementen

       

Begroting EZK

56.053

24.136

16.572

2

2

2

96.767

Begroting OCW

4.500

4.500

    

9.000

Begroting BZK

260.298

107.963

47.315

35.714

31.680

25.280

508.250

        

Aanvullende post Rijksbegroting

       

Gasfonds Groningen (RA-envelop voor NPG)

55.600

50.000

50.000

10.000

9.000

3.300

177.900

Rijksbijdrage aan NPG

  

30.000

40.000

39.000

38.000

147.000

        

Totaal

376.451

186.599

143.887

85.716

79.682

66.582

938.917

4 De niet-beleidsartikelen

4.1 Artikel 40 Apparaat Kerndepartement

Tabel 19 Apparaatsuitgaven Kerndepartement (bedragen x € 1.000)
 

Vastgestelde begroting (incl. ISB, NvW en amendementen) (1)

Stand 1e suppletoire begroting (incl. ISB, NvW en amendementen) (2)

Mutaties 2e suppletoire begroting (3)

Stand 2e suppletoire begroting (4) = (2) + (3)

Mutatie Miljoenennota (incl. NvW en amendementen)

Overige mutaties 2e suppletoire begroting

Verplichtingen

281.785

294.838

11.899

‒ 228

306.509

Uitgaven

281.785

294.838

11.899

‒ 228

306.509

      

Personele uitgaven

192.079

201.192

12.234

2.186

215.612

waarvan eigen personeel

151.944

171.503

11.415

1.205

184.123

waarvan inhuur externen

13.330

13.330

‒ 393

3.052

15.989

waarvan overige personele uitgaven

26.805

16.359

1.212

‒ 2.071

15.500

Materiële uitgaven

89.706

93.646

‒ 335

‒ 2.414

90.897

waarvan ICT

20.208

20.208

22

‒ 6.418

13.812

waarvan bijdrage aan SSO's

13.810

13.810

‒ 68

 

13.742

waarvan DICTU

25.671

26.937

‒ 3.190

1.780

25.527

waarvan overige materiële uitgaven

30.017

32.691

2.901

2.224

37.816

      

Ontvangsten

25.426

25.526

‒ 545

0

24.981

waarvan ACM

18.134

18.134

‒ 545

 

17.589

waarvan SoDM

3.150

3.150

  

3.150

waarvan CPB

1.643

1.643

  

1.643

waarvan kerndepartement

2.499

2.599

  

2.599

Toelichting

Verplichtingen en uitgaven

Personele uitgaven

De raming van de personele uitgaven wordt verhoogd met € 2,2 mln onder andere op grond van:

  • Extra personeelsuitgaven die gedekt worden door het Ministerie van IenW voor de kosten van het toezicht dat de ACM uitoefent op de vervoerssectoren spoor, loodsen, luchtvaart en personen (€ 1 mln).

  • Voor de totale personele uitgaven wordt er vanuit de beleidsdirecties budget (€ 1 mln) overgeheveld ter compensatie van externe inhuur bij directies Bureau Managementondersteuning (BMO) en Informatievoorziening, Facilitair en Huisvesting (IFH).

Materiële uitgaven

De raming voor de materiële uitgaven wordt verlaagd met € 2,4 mln op grond van:

  • Centrale bekostiging voor FMHaaglanden aan het Ministerie van Binnenlandse Zaken (€ 0,9 mln).

  • Technische correctie op gedeelde onderdelen voor de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) aan het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (€ 1,5 mln).

Ontvangsten

Er hebben geen overige noemenswaardige mutaties plaatsgevonden op de ontvangsten bij de 2e suppletoire begroting.

4.2 Artikel 41 Nog onverdeeld

Tabel 20 Nog onderdeeld (bedragen x € 1.000)
 

Vastgestelde begroting (incl. ISB, NvW en amendementen) (1)

Stand 1e suppletoire begroting (incl. ISB, NvW en amendementen) (2)

Mutaties 2e suppletoire begroting (3)

Stand 2e suppletoire begroting (4) = (2) + (3)

Mutatie Miljoenennota (incl. NvW en amendementen)

Overige mutaties 2e suppletoire begroting

Verplichtingen

0

53.626

‒ 53.626

0

0

Uitgaven

0

53.626

‒ 53.626

0

0

      

Prijsbijstelling

0

21.955

‒ 21.955

 

0

Loonbijstelling

0

31.671

‒ 31.671

 

0

      

Ontvangsten

0

0

0

0

0

Toelichting op de verplichtingen en uitgaven

Er zijn geen mutaties bij het artikel «Nog onverdeeld».

Naar boven