8 Energieraad

Aan de orde is Energieraad (CD 22/6).

De voorzitter:

Aan de orde is het tweeminutendebat Energieraad. Ik heet de minister voor Klimaat en Energie van harte welkom, evenals de woordvoerders en de mensen die het debat volgen. Ik geef als eerste het woord aan mevrouw Teunissen van de Partij voor de Dieren.

Mevrouw Teunissen (PvdD):

Voorzitter, dank u wel. We hebben vanochtend even stilgestaan bij het heropenen en harder laten draaien van kolencentrales door dit kabinet. De Partij voor de Dieren wijst dit plan af. Wij vinden dat er veel meer moet worden gedaan op het gebied van energiebesparing. Daar zullen we later vandaag ook nog op terugkomen. Ik heb nu een motie over het Energy Charter Treaty. De minister heeft in het debat aangegeven niet in te zetten op de beëindiging van dit verdrag maar een modernisering in lijn met Parijs voorgesteld. Maar een verdrag dat de fossiele industrie beschermt is niet goed voor het klimaat en houdt klimaatmaatregelen tegen. "Modernisering in lijn met Parijs" betekent nog tien jaar bescherming en claimrecht voor alle bestaande fossiele investeringen. Vandaar de volgende motie.

Motie

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

overwegende dat Nederland al twee keer is aangeklaagd onder het Energy Charter Treaty;

van mening dat er zo snel mogelijk een einde moet komen aan het parallelle ISDS-claimsysteem van het Energy Charter Treaty;

verzoekt de regering om zich aan te sluiten bij de oproep van Spanje om in EU-verband uit het Energy Charter Treaty te stappen,

en gaat over tot de orde van de dag.

De voorzitter:

Deze motie is voorgesteld door de leden Teunissen, Leijten en Kröger.

Zij krijgt nr. 940 (21501-33).

Mevrouw Teunissen (PvdD):

Dank u wel.

De voorzitter:

Dank u wel. Dan geef ik het woord aan mevrouw Kröger van GroenLinks.

Mevrouw Kröger (GroenLinks):

Voorzitter. We hebben net een lang debat gevoerd over het "Fit for 55"-pakket en over REPowerEU, maar toch vooral over het besluit van de minister om de kolencentrales weer vol aan te zetten. Daarover gaan we vanavond verder praten en daarom heb ik daar nu ook geen motie voor. Die zal ik indienen bij het tweeminutendebat naar aanleiding van het debat van vanavond. Ik heb wel een motie over het "Fit for 55"-pakket naar aanleiding van de stemming vandaag in het Europees Parlement over het uitfaseren van gratis rechten.

Motie

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

constaterende dat in het Europees Parlement is gestemd voor het uitfaseren van gratis emissierechten in 2032 in plaats van 2034;

overwegende dat de geplande CO₂-grensheffing gratis emissierechten overbodig maakt;

verzoekt de regering, op dit punt het Europees Parlement te volgen en in EU-verband te pleiten voor het uitfaseren van de gratis emissierechten in 2032 of eerder,

en gaat over tot de orde van de dag.

De voorzitter:

Deze motie is voorgesteld door de leden Kröger, Teunissen en Thijssen.

Zij krijgt nr. 941 (21501-33).

Mevrouw Kröger (GroenLinks):

Ik heb nog een vraag of eigenlijk een oproep aan de minister. In het debat vandaag hebben we het er uitgebreid over gehad dat we in Europa meer samen moeten werken op energiegebied, ook om te voorkomen dat we letterlijk in de kou komen te staan als Rusland verdere stappen zet. Dat betekent ook samen inkopen en juist niet als Europese landen of bedrijven tegen elkaar op concurreren en de prijs verder opdrijven: samenwerken en samen inkopen, zorgen dat je ook bergingen in eigen beheer hebt en dat je veel meer controle over die markt hebt. De minister was daar in zijn beantwoording nog wat terughoudend in en zag meer in vrijwilligheid. Ik hoop dat hij hier maandag met de collega's over spreekt en dan snel bij de Kamer terug kan komen met een brief waarin hij schetst hoe we in Europees verband veel meer grip kunnen krijgen op die gasmarkt.

Dank u wel, voorzitter.

De voorzitter:

Dank u wel, mevrouw Kröger. Dan geef ik het woord aan de heer Van Wijngaarden, VVD.

De heer Van Wijngaarden (VVD):

Voorzitter.

Motie

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

overwegende dat het Europees Parlement binnenkort gaat stemmen over het voorstel voor de EU-taxonomie;

constaterende dat als het Europees Parlement tegenstemt, er een nieuw voorstel moet worden gemaakt;

verzoekt de regering om alleen in te stemmen met een nieuw voorstel voor de EU-taxonomie indien kernenergie hierin wordt meegenomen,

en gaat over tot de orde van de dag.

De voorzitter:

Deze motie is voorgesteld door de leden Van Wijngaarden en Bontenbal.

Zij krijgt nr. 942 (21501-33).

Dank u wel. Ik kijk even naar de minister. Is vijf minuten voldoende? Ja? Dan schors ik de vergadering voor vijf minuten.

De vergadering wordt van 17.04 uur tot 17.09 uur geschorst.

De voorzitter:

Het woord is aan de minister.

Minister Jetten:

Dank u wel, voorzitter. We hebben vanochtend een goed commissiedebat gehad over Fit for 55. Zo meteen gaan we weer verder met een volgend commissiedebat, over de stand van zaken op de energiemarkt. Het loopt dus mooi in elkaar over vandaag.

Er zijn drie moties ingediend en er is één vraag gesteld. Mevrouw Kröger vroeg: hoe gaat het nu verder met dat gezamenlijke inkopen en de intensievere Europese samenwerking op de internationale energiemarkt? Ik wil graag aan mevrouw Kröger toezeggen dat ik in de eerstvolgende stand-van-zakenbrief na de zomer uitgebreid zal ingaan op het gezamenlijk inkooploket, omdat de Europese Commissie nu ook nog bezig is met de verdere uitwerking daarvan. Ik kan u op dit moment dus niet heel veel meer vertellen dan ik vanochtend al heb gedaan, maar ik verwacht wel dat dat in de komende weken duidelijker zal worden. Het lijkt me goed dat ik u daar na de zomer dan uitgebreider over informeer.

Mevrouw Kröger (GroenLinks):

Twee weken geleden hadden we nog een debat met de minister waarin er volgens de minister nog geen sprake was van een energiecrisis, en gisteren werden de kolencentrales aangezet. Dingen gaan kennelijk razendsnel. Tot na de zomer wachten met een brief over het zetten van echt substantiële stappen om gezamenlijk in te kopen, gaat mij te langzaam. Er is maandag een Milieuraad. Ik hoop dat de minister in ieder geval snel kan schetsen wat daar besproken is, wat hij daaruit meeneemt en hoe hij daar verder mee aan de slag gaat.

Minister Jetten:

Dat doe ik natuurlijk sowieso in het verslag van de Milieuraad. Maar als de Commissie niet met concretere voorstellen komt, kan ik ook niks appreciëren. Ik kan na volgende week in het verslag schetsen wat er tussen de ministers is gewisseld over de gezamenlijke inkoop. Dat kan ik doen, als u dat prettig vindt. Ik zie u knikken. Dat zal ik dus doen. Dan hoop ik dat de Commissie binnenkort concreter maakt hoe dat gezamenlijk inkooploket dan ook vorm krijgt. Zodra dat er is, zal ik dat in de volgende stand-van-zakenbrief toelichten. Dan krijgt mevrouw Kröger dus twee brieven waarin ik daarop terugkom.

Voorzitter. Dan de moties. De motie op stuk nr. 940 van mevrouw Teunissen, mevrouw Leijten en mevrouw Kröger ontraad ik, ook met verwijzing naar het debat van vanochtend. We delen dat het huidige ECT echt niet meer bij deze tijd past en zeker ook niet bij het Parijsakkoord. Maar zoals ik vanochtend ook aangaf, wil ik het onderhandelingsresultaat van eind deze maand afwachten en dan ons standpunt bepalen. Als dat onderhandelingsresultaat onvoldoende is, zal ik dat ook aan de Kamer laten weten. Dan sluit ik niet uit dat uit dit verdrag stappen uiteindelijk een serieuze optie voor dit kabinet is. Maar ik vind het te vroeg om dat nu al uit te spreken. De motie op stuk nr. 940 ontraad ik dus.

Dan de motie op stuk nr. 941 van mevrouw Kröger over de uitfasering van de gratis rechten. Ik deel de ambitie dat dat sneller kan. Tegelijkertijd schets ik nogmaals het krachtenveld. Veel lidstaten willen juist verdere vertraging van het uitfaseren van die rechten. Zoals ik vanochtend ook heb toegelicht, is de Nederlandse inzet er vooral ook op gericht om het voorstel van de Commissie overeind te houden. Ik twijfel — dat zeg ik gewoon heel openlijk — of het behulpzaam gaat zijn als ik daarin nu nog een paar tandjes ga bijzetten, omdat ik er met een aantal gelijkgestemde lidstaten vooral alles aan moet doen om het voorstel van de Commissie enigszins in beeld te houden. Ik twijfel dus een beetje over het oordeel dat ik aan deze motie moet geven, zeg ik heel eerlijk. Als resultaatverplichting kan ik dit sowieso niet op me nemen, want de dynamiek in Europa beweegt helaas vooral een andere kant op.

Mevrouw Kröger (GroenLinks):

Het is ook geen resultaatverplichtende motie, want ze vraagt de minister om ervoor te pleiten. Het krachtenveld wordt natuurlijk ook gevormd door wat het Europees Parlement doet. Dat heeft nu hiervoor gestemd. Daarmee is het krachtenveld ook veranderd. Ik hoop dat de minister, samen met andere lidstaten die er ook zo in zitten, echt gaat duwen op die 2032. Het is namelijk doodzonde dat we de industrie veel te lang gratis rechten geven.

Minister Jetten:

Dan geef ik de motie oordeel Kamer. Ik kan in de Energieraad en de Milieuraad ook gewoon uitstralen hoe belangrijk het is dat de industrie de komende jaren ook levert ten aanzien van deze doelen. Maar dan heb ik ook de waarschuwing afgegeven dat het heel moeilijk zal zijn om de Raad op hetzelfde standpunt als het Parlement te krijgen.

De voorzitter:

Dank u wel. De motie op stuk nr. 941 krijgt oordeel Kamer.

Minister Jetten:

Voorzitter. Dan de motie op stuk nr. 942 van de heer Van Wijngaarden, met de heer Bontenbal als medeondertekenaar. Er kunnen nu een paar dingen gebeuren. Stel dat het Europees Parlement het taxonomievoorstel dat voorligt verwerpt. Dan is het even de vraag welke volgende stappen de Commissie gaat ondernemen en in hoeverre ze ook weer een gecombineerd voorstel gaat uitwerken, waarin aardgas en kernenergie aan elkaar zijn gekoppeld of eventueel apart worden behandeld. Mijn voorstel aan de Kamer zou zijn dat ik bij verwerping door het Europees Parlement en een nieuw proces vanuit de Commissie het standpunt van dit parlement blijf herhalen, namelijk: aardgas hoort niet in de groene taxonomie thuis, kernenergie wel. Dan laat ik ook aan de Commissie even de ruimte om een verstandige route voorwaarts te kiezen. Dus als ik op die manier deze motie van de heer Van Wijngaarden mag interpreteren, dat het eigenlijk een onderstreping is van de eerdere moties-Erkens/Bontenbal, dan geef ik deze motie oordeel Kamer.

De voorzitter:

Dank u wel. Ik zie de heer Van Wijngaarden knikken. De motie op stuk nr. 942 krijgt oordeel Kamer. Ik dank u zeer. Daarmee zijn we aan het einde gekomen van het tweeminutendebat.

De beraadslaging wordt gesloten.

De voorzitter:

Ik schors voor een kwartier en dan gaan we over tot de stemmingen. Ik dank de minister voor zijn aanwezigheid hier en ik dank de woordvoerders.

De vergadering wordt van 17.15 uur tot 17.30 uur geschorst.