4 Vragenuur: Vragen Verhoeven

Vragen van het lid Verhoeven aan de staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap over het bericht van de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties dat het gek is dat de NPO een paar maanden zijn kerntaken actualiteit en debat niet uitvoert. 

De heer Verhoeven (D66):

Voorzitter. Het kabinet presenteerde vanochtend het nieuwe mediabeleid. De vorige keer dat het kabinet dit deed, was het op het Veronicaschip. Dit keer ging het per tweet van de minister van Binnenlandse Zaken. Nu stuurt de heer Plasterk wel vaker tweets over beleidsterreinen en zelfs over lopende rechtszaken. Zo moest hij zich onlangs verantwoorden over zijn getwitter over de rechtszaak tegen de heer Van Rey. Vandaag tweette hij over de lange zomerstop van de publieke omroep, van de NPO. Ik citeer hem even: "Actualiteit en debat is paar maanden geen kerntaak publieke omroep meer. Dat is toch gek?" Dat vindt D66 ook. Iedereen weet dat politici niet over de programmering gaan, maar achtergrond en opinie zijn wel een publieke kerntaak in de Mediawet. De vorige zomers hadden we bijvoorbeeld de talkshows Jinek of Knevel & Van den Brink. Omdat uitspraken van bewindspersonen namens het kabinet zijn, heb ik de volgende vragen aan de bewindspersoon die er wel over gaat. Hoe gaat de staatssecretaris uitvoering geven aan het nieuwe kabinetsbeleid? Roept hij de NPO tot de orde om deze kerntaak ook deze zomer goed in te vullen? 

Staatssecretaris Dekker:

Voorzitter. Programma's maken altijd veel discussie los. Het is niet de eerste keer dat we hier staan om te praten over datgene wat te zien is op televisie of wat even van televisie verdwijnt. Dat is geen verandering van kabinetsbeleid. Ik denk dat de heer Plasterk het als televisieliefhebber en ook als liefhebber van praatprogramma's gewoon jammer vindt dat Pauw even verdwijnt. Ik ben zelf een liefhebber van sport en ik ben misschien wel heel erg blij met datgene wat ervoor in de plaats komt. Ik denk dat we allemaal weten dat Hilversum, binnen de wettelijke kaders die daarvoor zijn meegegeven, uiteindelijk zelf gaat over de programmering. Er is dus absoluut geen reden om ze daar tot de orde te roepen. 

De heer Verhoeven (D66):

Ik vreesde al dat de staatssecretaris een dergelijk antwoord zou geven. Het betekent natuurlijk wel wat. De minister van Binnenlandse Zaken twittert iets. Blijkbaar moet ik nu concluderen dat het kabinet hier niet met één mond spreekt. Er is geen eenheid van kabinetsbeleid. De minister van Binnenlandse Zaken, de heer Plasterk, heeft weer eens voor zijn beurt gesproken. Hij waande zich waarschijnlijk nog Buitenhofcolumnist in plaats van minister op het Binnenhof. Dat is merkwaardig. Ik vind dat zorgelijk. Ik hoop dat de staatssecretaris daar zo nog even op wil ingaan. 

Ik wil ook even inhoudelijk ingaan op dit punt. De komende maanden is er natuurlijk een sportzomer. Dat is hartstikke leuk, maar de wereld draait natuurlijk wel gewoon door. Denk aan een brexit, presidentsverkiezingen in Oostenrijk en de aanstaande presidentsverkiezingen in Amerika. Gelukkig stoppen de kranten er deze zomer niet mee en hebben we ook nog het NOS Journaal, EenVandaag, Nieuwsuur, RTL en SBS6, maar toch is het raar om vanaf half mei geen opinieprogramma en geen ochtendnieuwsshow meer op de publieke zender te hebben. Dit speelt zowel op de radio als op de televisie. Is de staatssecretaris dit met mij eens? Is hij het met D66 eens dat zo'n lange zomerstop een heel vreemde invulling van de kerntaak is? Is dit een goede invulling van de kerntaak in de Mediawet? Rechtvaardigt dit de honderden miljoenen die wij jaarlijks uitgeven aan de publieke omroep? 

De voorzitter:

Ik zeg zowel tegen de staatssecretaris als tegen de heer Verhoeven dat de heer Plasterk de minister van Binnenlandse Zaken én Koninkrijksrelaties is. 

De heer Verhoeven (D66):

Excuses, voorzitter, maar de minister van Binnenlandse Zaken spreekt namens het kabinet, ook via Twitter. 

Staatssecretaris Dekker:

Alle kwalificaties van de heer Verhoeven over eenheid van kabinetsbeleid laat ik even aan hem. Volgens mij is het kabinetsbeleid dat wij ons niet uitlaten over de keuzes die de NPO maakt in zijn programmering. Dat laat onverlet dat je daar als persoon soms wel een mening over kan hebben. Ik denk dat de heer Plasterk, de minister van Binnenlandse Zaken, dat heeft willen doen met het versturen van zijn tweet. Laten wij wel wezen: ook deze zomer blijft er nog heel veel op de buis te zien. De heer Verhoeven noemde zelf al een aantal nieuws- en actualiteitenprogramma's op. Daarnaast is er heel veel ander nieuws en gebeurt er veel rond sport. Ik noem het Europees kampioenschap voetbal en de Olympische Spelen, waar de Nederlanders straks in Rio de medailles proberen binnen te slepen. Ik denk dat dit ook iets is waar heel veel kijkers en luisteraars benieuwd naar zijn. 

De heer Verhoeven (D66):

We weten allemaal dat deze staatssecretaris aan het begin van zijn periode in dit kabinet maar één ding wilde, namelijk een smalle publieke omroep met een duidelijke focus op de kerntaken nieuws en achtergronden. Zijn plannen zijn de afgelopen jaren enorm afgezwakt — dat hebben wij allemaal kunnen zien — maar nu laat hij de NPO er ook nog mee wegkomen dat amusement boven actualiteit en opinie wordt gesteld. Dat is een punt dat niet in lijn is met de Mediawet, waarin juist wordt gezegd dat de focus moet liggen op een aantal wettelijke kerntaken. Waarom hebben wij die Mediawet dan? Ik wil de staatssecretaris dan ook vragen of dit echt in lijn is met de Mediawet en of het zomaar kan dat een aantal kerntaken zo lang niet wordt uitgevoerd. 

Tot slot heb ik ook nog een vriendelijk bedoelde handreiking aan het kabinet. De agenda van de ministerraad is weliswaar geheim, maar ik wil toch een suggestie doen voor een agendapunt komende vrijdag, namelijk het communicatiebeleid van de minister van Binnenlandse Zaken. Ik benadruk dat D66 geen voorstander is van zomerstops, maar in het geval van deze minister zou een zomerstop op Twitter misschien wel een goed idee zijn. 

Staatssecretaris Dekker:

Ik herinner de heer Verhoeven er graag aan dat de nieuwe Mediawet nog niet van kracht is. Dus deze zomer functioneert de publieke omroep nog onder de oude Mediawet. Hij heeft helemaal gelijk dat ik ervoor gepleit heb om bijvoorbeeld amusement als kerntaak van de publieke omroep uit de wet te halen. Inmiddels is de nieuwe wet door de Eerste Kamer aangenomen. Ik hoop dat die snel kan ingaan, maar dat vraagt ook nog wat besluitvorming in de Tweede Kamer. Ik hoop dat we daar wat tempo op kunnen zetten. Ik kijk de zomer tegemoet. Er is een commissariaat dat toetst of de programma's van de publieke omroep passen binnen de Mediawet. De opdracht zoals die nu is in de huidige wetgeving, is evenwel nog heel ruim. 

De heer Verhoeven (D66):

Nog een laatste vraag. Dat betekent dat als de Mediawet wordt aangenomen, we dit volgend jaar, volgende zomer, niet meer hebben. Is dat wat de staatssecretaris nu zegt? 

Staatssecretaris Dekker:

Als de nieuwe Mediawet wordt aangenomen, dan komt er een nieuwe taakopdracht voor de publieke omroep en zal de publieke omroep volgend jaar langs die lijnen moeten werken. Ook binnen de taakopdracht van informatie, cultuur en educatie zal er evenwel ruimte zijn voor het verslaggeven van sport. 

De heer Martin Bosma (PVV):

De staatsomroep heeft maling aan de Mediawet: daar trekken ze zich helemaal niets van aan. Ze willen graag ons geld hebben, maar ze houden zich niet aan de afspraken. De staatsomroep is eigenlijk een links feestje. Ze bejubelden de islam en massa-immigratie, en nu doen ze dat met de pseudovluchtelingen en de nepasieleisers. Het is heel goed dat er een zomerstop is en dat die heel lang duurt. Eigenlijk is het hoe langer, hoe beter. Mijn vraag aan de staatssecretaris is of hij er niet voor kan zorgen dat die zomerstop van de staatsomroep duurt tot ver na de kerst. 

Staatssecretaris Dekker:

Ik had al verwacht dat de heer Bosma blij zou zijn dat Pauw even niet op de buis is. Hij grijpt namelijk ongeveer ieder debat aan om daarop af te geven. Ik vind dat onterecht. Ik vind het een goed programma. Het is jammer dat het even een zomerstop heeft, maar ik denk dat het na de zomer gewoon weer terugkomt. 

De heer Jasper van Dijk (SP):

Ik heb nog een vraag over de uitspraak van de minister van Binnenlandse Zaken, die zich begeeft op het terrein van de media. Hij zegt dat het gek is dat de publieke omroep zijn kerntaak niet nakomt. Deze staatssecretaris bagatelliseert dat door te stellen dat de minister dit als tv-kijker zegt, maar dat kan helemaal niet. De minister van Binnenlandse Zaken is 24/7 minister. Erkent de staatssecretaris dat? Is hij het dus ook eens met de inhoud van de tweet dat de publieke omroep zijn kerntaak niet nakomt? 

Staatssecretaris Dekker:

Nee, ik ben het daar niet mee eens. Ik constateer ook dat dit geen kabinetsbeleid is, want dat verkondig ik hier vanachter het spreekgestoelte. 

De heer Elias (VVD):

Ik wilde me er niet mee bemoeien, maar dit roept toch de vraag op hoe dit staatsrechtelijk nou zit. Het kan niet waar zijn dat een minister van dit kabinet iets vindt over het beleid van datzelfde kabinet en dat daar zo gemakkelijk overheen gegaan wordt. Het is geen halszaak; we gaan er allemaal niet aan dood. 

Het tweede punt is natuurlijk dat iedereen zich een beetje ongemakkelijk voelt, omdat wij ons aan de ene kant inderdaad niet mogen bemoeien met de inhoud. Aan de andere kant wordt dat geld toch niet gegeven om maandenlang gewoon helemaal niks aan informatie en actualiteit te doen? 

Staatssecretaris Dekker:

Dat laatste klopt. Ik constateer dat dat doorgaat en dat er ook andere programma's terugkomen. Neem een programma als Zomergasten, dat juist in de zomer te zien is en niet in de maanden daarop. Er zijn ook andere programma's die goed passen in de taakopdracht van de publieke omroep om aandacht te besteden aan informatie, cultuur en educatie. Ik denk dat de uitspraken van de heer Plasterk gezien moeten worden als een persoonlijke mening. 

De voorzitter:

De heer Bosma, tweede aanvullende vraag. 

De heer Martin Bosma (PVV):

Maar dan stop ik er ook mee, voorzitter. 

De heer Elias heeft gelijk: er is eenheid van kabinetsbeleid en het kabinet spreekt met één mond. We hadden dit weekend nog een televisiekijker die een mening had over een programma, namelijk de heer Rutte, in dit huis ook wel bekend als de minister-president. Hij noemde de uitspraak die Johan Derksen heeft gedaan over het Marokkanenprobleem in het voetbal een bizarre uitspraak, of woorden van soortgelijke strekking, en zei dat het te gek is dat hij zendtijd op de televisie krijgt. Dat is nogal wat voor een minister-president om te zeggen. Ik meen te weten dat hij daar niet over gaat. Ik meen te weten dat dat ook haaks staat op artikel 7 van de Grondwet. Wat vindt deze minister van Mediazaken … 

De voorzitter:

Staatssecretaris. 

De heer Martin Bosma (PVV):

Herstel: wat vindt deze staatssecretaris van Mediazaken van een dergelijke programma-aanwijzing van de minister-president? 

Staatssecretaris Dekker:

Volgens mij gaan we niet over de inhoud van programma's of over datgene wat journalisten zeggen en de meningen die zij uiten. Dat laat onverlet dat je wel een tegenmening mag geven. Als iemand op televisie iets zegt en een standpunt neerzet, mag je daar volgens mij iets van vinden. Als je het daarmee oneens bent, is dit een vrij land waarin je kunt zeggen dat je het verkeerd vindt of het daar niet mee eens bent, maar waarin geen censuur gepleegd wordt.