3 Vragenuur: Vragen Visser

Vragen van het lid Visser aan de staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu, bij afwezigheid van de minister van Infrastructuur en Milieu, over het bericht "EU-verkeerscommissaris broedt op tolplan". 

Mevrouw Visser (VVD):

Voorzitter. Toen ik gisteren de krant las, dacht ik: zijn ze nu helemaal gek geworden, daar in Brussel? Dat was het eerste wat ik dacht. De EU-commissaris voor verkeer heeft bedacht dat er een Europese kilometerheffing moet komen. Wat de VVD betreft, is dat een doodlopende weg. Kilometerheffing, no way. Dat zeiden we al hier in Nederland met heel mooie stickers en dat zeggen we ook als het gaat over Europa. Want Europa moet er zijn voor meer handel, daardoor meer banen en daardoor meer welvaart. En niet om het de automobilist of de vrachtwagenchauffeur moeilijker te maken als ze de grens overgaan. Op dat vlak is er volgens ons nog een wereld te winnen. Denk aan de chauffeur die tegenwoordig bij het passeren van de Duitse grens een vrachtwagen vol met papier moet meenemen om aan te tonen dat hij het minimumloon ontvangt, denk aan de vrachtwagenchauffeur die in Frankrijk het rij- en rusttijdenbesluit probeert na te leven door te slapen in een cabine en vervolgens wordt geconfronteerd met een hoge boete of denk aan die vrachtwagenchauffeur die naar Dover oversteekt en daarbij te maken krijgt met verstekelingen, waarvoor hij ook de rekening gepresenteerd krijgt. Europa is er juist ooit voor opgericht om vrij verkeer van goederen en mensen mogelijk te maken, om handel te bevorderen en om zo welvaart te scheppen. Is de Commissie met dit rare voorstel niet juist bezig een Duits tolprobleem op te lossen door er een nog veel groter Europees probleem van te maken? 

Wat ons betreft moet Brussel terug in het hok. Het moet niet op slinkse wijze proberen, een blauwe enveloppe met Europese sterren door de Nederlandse brievenbus te krijgen. Wij zitten daar niet op te wachten. Brussel moet gewoon datgene doen waarvoor het is opgericht. Graag een reactie van het kabinet, het liefst via de door ons net geschetste lijn. Hoe beoordeelt de staatssecretaris deze rare plannen van de EU-commissaris? Was de strategische agenda er juist niet om minder taken uit te voeren in plaats van meer? Moeten we juist niet de huidige afspraken nakomen voordat we nieuwe dingen gaan verzinnen? Want wat ons betreft is er nog een hele weg te gaan. Onze chauffeurs krijgen het juist makkelijker in plaats van moeilijker als ze bij het passeren van de Duitse grens niet al die papieren moeten meenemen en als ze in Frankrijk gewoon kunnen overnachten en als ze niet worden geconfronteerd met boetes ... 

De voorzitter:

Dank u wel. 

Mevrouw Visser (VVD):

... als ze oversteken naar Engeland. Aan de staatssecretaris de vraag of ze deze handschoen gaat oppakken. 

Staatssecretaris Mansveld:

Voorzitter. De minister is vandaag in het buitenland; daarom zal ik de vragen van mevrouw Visser beantwoorden. Ik heb ook kennisgenomen van het artikel van Commissaris Bulc, die aangeeft een kilometerheffing voor heel Europa te willen. Mijn beeld is dat er nog geen concrete plannen van de Commissie zijn om een kilometerheffing op Europese schaal in te voeren. Ik kan mevrouw Visser in die zin geruststellen, want het Nederlandse regeerakkoord stelt uitdrukkelijk dat er in Nederland in deze kabinetsperiode geen kilometerheffing komt. Het kabinet is tegen beprijzing, omdat daarmee nieuwe barrières worden opgeworpen in Europa. Ik denk dat mevrouw Visser daarop doelt. Vanuit dat oogpunt heeft de minister in het afgelopen jaar regelmatig geageerd tegen de Duitse plannen om een vignet voor personenvoertuigen in te voeren op de Duitse snelwegen, waarbij ze regelmatig heeft gesproken met haar collega Dobrindt van Duitsland. Ik ga natuurlijk niet over het Duitse plan; daar gaat Duitsland zelf over. Ik zie wel duidelijke verschillen tussen dit plan en het Duitse plan. Zoals bekend is het Duitse plan niet iets waarvan Nederland voorstander is. Als je kijkt naar het plan van Europa kan ik niet zeggen wat voor effect dat heeft op het Duitse plan. Het Duitse plan zou al in 2016 ingevoerd moeten worden, terwijl het plan van Europa pas later aan de orde lijkt te zijn. 

Over de heffingsbasis, dus hetgeen belast wordt, nog het volgende. Het Duitse plan betreft een vignet dat voor een bepaalde periode geldig en dus tijdsgebonden is, terwijl het plan van Europa gaat over het aantal afgelegde kilometers en dus afstandsgebonden is. Ik heb geen idee wat de effecten van deze plannen op elkaar zijn. Maar het standpunt van het kabinet over het Duitse en het Europese plan zijn nu bekend. 

Mevrouw Visser (VVD):

Ik dank de staatssecretaris voor de beantwoording. Het Duitse plan is mij helder, net als de inzet van de minister in dezen om te voorkomen dat we straks een Duitse tol te land, ter zee en in de lucht krijgen. Om die reden is het ook voorgelegd aan de Europese Commissie, om daar een uitspraak over te doen. Maar in plaats van dat er een uitspraak wordt gedaan, wordt er op zoek gegaan naar een nieuwe Europese belasting, die een veel groter bereik heeft. Wat ons betreft maakt dit het een groter probleem, in plaats van dat Duitsland wordt aangesproken op het karakter van de tol die dit land wil doorvoeren, want het is gewoon discrimineren en het tegengaan van het vrije verkeer van vervoer. Wij doen dus nogmaals de oproep aan het kabinet om aan te geven hoe het dit proces ingaat, om te voorkomen dat er überhaupt een voorstel voor een Europese kilometerheffing op tafel komt. 

Ook ontvangen wij graag een reactie van het kabinet over de manier waarop het dit voorstel beoordeelt, juist in het kader van de strategische agenda die wordt vastgesteld. Daarin wordt voorgesteld om naar minder taken te gaan en om ervoor te zorgen dat Europa zich weer gaat bemoeien met de taken die echt noodzakelijk zijn. Is er dan niet een wereld te winnen als het gaat om de handhaving van bijvoorbeeld de rij- en rusttijdenwet? Moet er dan niet werk worden gemaakt van het Duitse minimumloon en wat dit betekent voor de papierwinkel waarmee een vrachtwagenchauffeur geconfronteerd wordt? We horen daar graag een reactie van het kabinet op. Gaat het die handschoen oppakken? Want een Europese kilometerheffing is wat ons betreft echt de wereld op zijn kop. Laat ik heel helder zijn. Wat de VVD betreft, is het: kilometerheffing toen niet, nu niet en straks niet. 

Staatssecretaris Mansveld:

Ik heb net aangegeven hoe wij kijken naar een Europees plan. Kijk naar de verschillen die er in Europa bestaan. Tsjechië heeft een sticker, Zwitserland een vignet en Frankrijk kent péage. U moet zich voorstellen dat het laatste een honderdjarig contract is. Ik ben dus heel benieuwd hoe effectief mevrouw Bulc in Europa kan zijn. Als het gaat om de vrachtwagenchauffeurs en al het vervoer in Europa, denk ik dat het belangrijk is dat een en ander zo optimaal mogelijk kan plaatsvinden. Ik herhaal mijzelf. Ik heb al aangegeven hoe we naar het Duitse plan voor tol en naar de Europese kilometerheffing kijken. Wij zijn er geen voorstander van. De uitgangspunten daarvan liggen ook duidelijk vast in het regeerakkoord, waarmee mevrouw Visser bekend is. Dat vind ik het uitgangspunt. Ik vind het belangrijk dat ... 

De voorzitter:

Dank u wel. Het woord is aan de heer Van Helvert. 

De heer Van Helvert (CDA):

Ook het CDA vindt het een belachelijk plan; we vonden het gelijk een raar idee toen we het hoorden. Europa legt in eerste instantie volgens mij geen wegen aan en de opbrengst moest gelijk terug naar de landen. Je zou zeggen: bemoei je er dan ook niet mee. De vraag die wij aan de staatssecretaris willen stellen is welke rol het kabinet ziet weggelegd voor onze Nederlandse Eurocommissaris Frans Timmermans. Hij gaat ervoor zorgen dat regels verdwijnen in plaats van dat ze erbij komen. Je zou eigenlijk van deze Eurocommissaris verwachten dat er een openlijke berisping komt voor de Eurocommissaris in kwestie. Wij vragen het kabinet dus wat zij ziet in een rol voor Eurocommissaris Timmermans. 

Staatssecretaris Mansveld:

Eurocommissarissen maken deel uit van een raad, zoals het kabinet een aantal verschillende leden heeft. Mevrouw Bulc heeft deze uitspraken gedaan. Zij gaat over haar eigen portefeuille en haar eigen uitspraken. Het is inderdaad belangrijk dat we bekijken hoe regelluw Europa wordt. Voor de onderwerpen die mij aangaan, heb ik altijd gezegd: een hoge ambitie is prima maar make it work met minder regels. De verantwoordelijkheid voor de manier waarop de heer Timmermans hier als Eurocommissaris en collega op gaat reageren, laat ik aan de heer Timmermans. Ik denk dat hij goed op de hoogte is van de mening van dit kabinet. 

Mevrouw Van Veldhoven (D66):

Het moet helder zijn: het kan voor de automobilist niet "en-en-en" worden. Als je 's zomers op vakantie gaat en door Frankrijk rijdt, kun je een kastje in je auto stoppen. In Zwitserland en Oostenrijk heb je een vignet nodig. Dat wordt natuurlijk alleen maar meer. Voordat we straks door de vignetten niet meer naar buiten kunnen kijken, vraag ik: hoe beoordeelt de staatssecretaris de voordelen van een meer uniform systeem? Dat staat bijna nog los van de vraag of dat via Europa moet worden geïnd of niet. En wat voor voordelen zou dat hebben voor mensen die in een grensstreek wonen? Zij hebben soms immers met drie of vier verschillende systemen te maken. 

Staatssecretaris Mansveld:

Ik heb het net al aangegeven: Tsjechië heeft een sticker, Zwitserland heeft een vignet, er bestaat péage. Op zich vind ik harmoniseren een goede zaak, want dat helpt verdeeldheid en verschillen eruit te halen en het wordt er eenvoudiger van. Er is al een richtlijn voor het harmoniseren van tolsystemen in Europa. Desondanks zijn er nog steeds verschillende systemen. De minister heeft over dit onderwerp in het AO Transportraad al gezegd dat zij in Europa niet wil pleiten voor één systeem, en wel voor geen systeem. Ook dit nieuwe idee geeft mij geen aanleiding om nu in Europa te pleiten voor verdere harmonisatie. 

De heer Madlener (PVV):

Wat een ongekend lauwe reactie van het kabinet op dit verschrikkelijke tolplan uit Brussel. Ik verwacht van het kabinet niets minder dan een brief — vandaag nog aan de Commissaris te sturen — dat Nederland deze kabinetsperiode absoluut geen tolheffing uit Brussel accepteert en dat die plannen dus meteen de prullenbak in kunnen. Ik herinner de VVD en de regeringspartijen aan het plan om de naheffing voor Nederland … 

De voorzitter:

De vraag dient aan de staatssecretaris gesteld te worden en dat hebt u gedaan, dus ik wil graag … 

De heer Madlener (PVV):

Ik wil graag herinneren aan de naheffing van Brussel van vorig jaar. Toen werd ook nee gezegd door het kabinet … 

De voorzitter:

Maar u had uw vraag al gesteld. 

De heer Madlener (PVV):

… en is er uiteindelijk getekend bij het kruisje. Ik heb er dus weinig vertrouwen in dat de Commissaris gaat luisteren. Toch wil ik dat er vandaag nog een brief naar de Commissie gaat waarin Nederland dit plan verwerpt. 

Staatssecretaris Mansveld:

De term "lauwe reactie" herken ik niet. Ik ben vrij duidelijk geweest over waar het woord "nee" begint en eindigt. Het bestaat uit drie letters. Ik denk dat het goed is dat we consequent en consistent blijven, in lijn met hoe het kabinet tot op heden heeft gereageerd. Dat geldt zowel voor het Duitse tolplan als voor de Europese kilometerheffing. Ook de heer Madlener kent het regeerakkoord. Duidelijker kan ik niet zijn. 

De heer Bisschop (SGP):

Toen ik van dit plan hoorde, realiseerde ik me hoe Europese hoogwaardigheidsbekleders er op een eminente manier in slagen om het anti-Europese sentiment onder de Europese bevolking effectief te vergroten. Ik heb diepe en grote bewondering voor de wijze waarop zij dat doen. De staatssecretaris signaleert dat er nog geen plan of voorstel is. Inderdaad, dit is een luchtballon. Zo'n luchtballon moet doorgeprikt worden. Ik heb de staatssecretaris wel horen zeggen dat zij op basis van het regeerakkoord bereid is om die luchtballon door te prikken. 

De voorzitter:

Uw vraag? 

De heer Bisschop (SGP):

Ik zou willen weten op welke wijze zij die luchtballon gaat doorprikken. Welke concrete stappen gaat het kabinet nemen om een eind te maken aan dit soort rare ideeën? 

Staatssecretaris Mansveld:

Het is natuurlijk gebruikelijk dat voorstellen na de Transportraad ook bij het Europees Parlement terechtkomen. Daar bent u invloedrijker dan ik. Dat zal zijn weg vinden. Wij zullen er in de contacten met Commissaris Bulc, die ook een-op-een plaatsvinden, aandacht aan besteden. We zullen op momenten dat er voorstellen komen op voorhand aangeven wat onze positie is. We zullen natuurlijk ook in de Transportraad ons standpunt onmiskenbaar duidelijk maken, want daar zal het uiteindelijk geagendeerd moeten worden. 

De voorzitter:

Dank voor uw antwoorden. U mag nog even blijven, want ook de volgende vraag wordt aan u gesteld.