3 Vragenuur: Vragen Fritsma

Vragen van het lid Fritsma aan de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie over het bericht "Dit jaar meeste asielzoekers sinds 2002".

De voorzitter:

Ga uw gang, mijnheer Fritsma.

De heer Fritsma (PVV):

Dank u wel.

Voorzitter. Afgelopen vrijdag kwam in het nieuws dat het aantal asielzoekers dat naar Nederland komt explosief is gestegen, ten opzichte van vorig jaar zelfs met 25%. Dit is natuurlijk zeer slecht nieuws. Nederland kan de enorme instroom van migranten al lang niet meer aan. De extra bijstandsuitkeringen, criminaliteit en straatterreur alsmede de voortgaande islamisering van ons land zijn allemaal problemen van de massa-immigratie, die al veel te ver is doorgeschoten. Maar ondertussen zet het kabinet de grenzen nog verder open. De nieuwste cijfers bewijzen dat deze staatssecretaris van Nederland een magneet voor asielzoekers maakt. Wie hier asiel aanvraagt heeft een veel grotere kans dat zijn aanvraag wordt ingewilligd dan in andere landen. Als je asielaanvraag ondanks het veel te soepele beleid toch wordt afgewezen, krijg je van PvdA en VVD wel weer een generaal pardon.

Zo kan het natuurlijk niet langer. De staatssecretaris moet het tij onmiddellijk keren door het PvdA-beleid op het gebied van immigratie en asiel helemaal los te laten. De PVV roept hem op om de toelatingseisen voor asielzoekers en andere migranten flink aan te scherpen. Laat Henk en Ingrid niet langer de rekening betalen van het falende vreemdelingenbeleid.

Die rekening is al hoog en wordt steeds hoger, ook in letterlijke zin. Zo kost alleen al de opvang van asielzoekers door het COA ongeveer 20.000 euro per asielzoeker per jaar. Omdat er dit jaar duizenden asielzoekers meer komen dan verwacht, krijgen we te maken met een forse begrotingsoverschrijding van zo'n 60 miljoen euro per jaar. Hoe gaat de staatssecretaris die klap opvangen? Alsof dit er nog wel bij kan in tijden van crisis en werkloosheid. Dus ook dit verplicht de staatssecretaris tot snel ingrijpen. Ik ben benieuwd naar zijn antwoord.

Staatssecretaris Teeven:

Voorzitter. Ik dank de heer Fritsma voor zijn vragen. Het waren twee vragen, als ik het goed heb onderscheiden.

Ik hoor de heer Fritsma een betoog houden over massa-immigratie. De werkelijkheid is dat er dit jaar een verhoogde asielinstroom is uit een aantal landen, wat heel begrijpelijk is. Een grote stroom Syriërs komt uit Syrië naar Europa. Daarbij is Nederland geen uitzondering. Verder hebben we te maken met een verhoogde instroom van mensen uit Eritrea. Dat speelt wel degelijk een rol. De Nederlandse regering heeft altijd het uitgangspunt gehad dat mensen die echt hun toevlucht zoeken, die kunnen krijgen. Als mensen echt uit een land in oorlog komen, zoals in dit concrete geval Syrië, zie je dat in heel Europa, geen land uitgezonderd, het inwilligingspercentage voor asielzoekers uit Syrië hoog is. De toename die de heer Fritsma beschrijft kan dus hoofdzakelijk worden verklaard door de toename van het aantal Syrische asielzoekers.

Niet alleen bij het COA maar ook bij de IND zijn maatregelen genomen om de beslistermijn niet te laten oplopen. Het is de heer Fritsma uit eigen wetenschap bekend dat dit funest zou zijn. We doen er dus alles aan om de beslistermijnen niet langer te laten zijn. We doen er ook alles aan om mensen, als ze eenmaal een status krijgen, niet langer dan strikt noodzakelijk bij het COA te laten zitten, want dat brengt grote kosten met zich. We kijken of daadwerkelijk uitstroom kan plaatsvinden naar de gemeente op het moment dat er een status is.

Een forse begrotingsoverschrijding voorzien we voor volgend jaar nog niet. We doen er ook alles aan om die te voorkomen. Maar ik kan niet ontkennen dat er een verhoogde instroom is. Dat heeft met name autonome oorzaken.

De heer Fritsma (PVV):

Ik heb de staatssecretaris gevraagd of hij bereid is, het asielbeleid aan te scherpen. Het antwoord is kennelijk nee. De staatssecretaris geeft niet aan dat hij dat wil. Ziet de staatssecretaris dan niet dat er een probleem is? Nogmaals, we krijgen 160.000 migranten per jaar binnen, en nu is er een verhoogde asielinstroom. Vindt de staatssecretaris dat ook te veel of niet? Als de staatssecretaris het allemaal geen probleem vindt, zijn we snel klaar. Maar ik hoop dat hij het net zoals de PVV wel een probleem vindt.

De staatssecretaris had het over Syriërs. Daar is iets vreemds mee aan de hand. De staatssecretaris zegt in debatten altijd dat hij wil dat Syrische vreemdelingen in de regio worden opgevangen. Ondertussen geeft hij vrijwel aan elke Syriër die dat wil en zich in Nederland meldt, een verblijfsvergunning. Dat vloekt toch met elkaar? Bovendien heeft de directeur van het COA recentelijk in de krant aangegeven dat veel Syriërs uit Turkije afkomstig zijn, dus uit een ander land komen waar veilige opvang plaatsvindt. Het kan toch niet de bedoeling zijn dat asielzoekers vanuit een veilig land naar Nederland willen? Die aanvragen kunnen toch worden afgewezen? Misschien dat de staatssecretaris daar eerst op in kan gaan.

Staatssecretaris Teeven:

Dat zal ik graag doen. Vindt het kabinet het een probleem? Ja, het kabinet vindt het wel een probleem als het heel lang duurt voordat er wordt beslist over een aanvraag van asielzoekers. Pas als een beslissing is genomen in een individuele zaak, kan worden beoordeeld of iemand hier kan blijven of niet. Wij vinden het dus een probleem als die beslistermijnen oplopen. Vandaar dat ik ook zeg dat wij daar alles aan zullen doen. Maar mensen die daadwerkelijk hun toevlucht zoeken in Nederland omdat ze van huis en haard zijn verdreven door oorlog, die mogen hier wel naartoe komen.

Als het gaat om de verblijfsvergunningen waar de heer Fritsma naar vraagt, hebben we elkaar volgens mij verkeerd begrepen. Ik heb duidelijk aangegeven dat het beleid gericht is op opvang in de regio. Dat hebben we in talloze algemene overleggen met elkaar gewisseld. Uitgangspunt van het kabinet is dat mensen beter af zijn als ze in de regio dicht bij het land van herkomst worden opgevangen. Maar ik heb er ook geen geheim van gemaakt, al niet tijdens een aantal algemene overleggen eerder dit jaar en eind vorig jaar, dat er wel een verhoogde instroom te zien is vanuit Syrië. Dat is al een heel lange tijd aan de gang. Dat is niet alleen in Nederland zo, maar dat is de laatste twaalf maanden als je kijkt naar andere Europese landen, overal zo. We bekijken die asielverzoeken snel en als een gerechtvaardigd beroep wordt gedaan, worden die verzoeken ook snel ingewilligd. Dat is ook wat ik met de Kamer heb gedeeld. Als je een beetje de media volgt en je ziet de bommen en granaten vallen op Syrië, dan hoef je geen helderziende te zijn om te zien dat daar daadwerkelijk wat aan de hand is.

De heer Fritsma heeft gelijk dat als mensen worden opgevangen in een veilig derde land, ze niet door mogen reizen. Feit is echter dat veel mensen vanuit Syrië via Turkije doorreizen naar Europa en ook via de Noord-Afrikaanse landen doorreizen naar Europa. Ik heb al aangegeven dat het uitgangspunt van het kabinet is — daar zetten we ook op in als we kijken naar de task force die in oktober is opgericht — dat mensen niet doorreizen naar Noordwest Europa. Dus geen relocatie van mensen. Dat is niet de bedoeling, maar het gebeurt natuurlijk wel. De werkelijkheid is weerbarstiger dan de tekentafel.

De heer Fritsma (PVV):

Opvang in de regio, de staatssecretaris had het daarover, moet natuurlijk wel gebeuren. We weten ook dat steenrijke Golfstaten, zoals Koeweit en de Verenigde Arabische Emiraten, helemaal niemand opvangen. Als de staatssecretaris dan duizenden verblijfsvergunningen weggeeft, is dat gewoon raar.

De toenemende instroom van asielzoekers is niet het enige probleem. Hieraan gekoppeld hebben we ook het probleem dat de staatssecretaris uitgeprocedeerde asielzoekers niet uit Nederland weg krijgt. De terugkeercijfers van uitgeprocedeerden en illegalen zijn echt met tientallen procenten afgenomen. We zitten nu dus met een combinatie van een verhoogde instroom van migranten en asielzoekers en een enorme terugval in de uitstroom van uitgeprocedeerden. Die combinatie is een gigantisch groot probleem. De staatssecretaris komt er wat de PVV betreft niet mee weg als hij daar helemaal geen maatregelen tegen neemt.

Staatssecretaris Teeven:

De heer Fritsma maakt een opmerking over opvang in derde landen, ook in landen rondom Syrië. De minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking heeft onlangs een aantal opvangkampen bezocht in de regio. Daar kun je met de beste wil van de wereld niet van zeggen dat daar geen schrijnende situaties ontstaan. Dat is ook een van de redenen waarom Nederland een van de grootste donoren is om te zorgen dat het beter gaat in de opvangkampen in die landen rond Syrië. Het is dus niet zo raar dat Nederland daar een behoorlijke investering pleegt.

Als er dan toch sprake is van een verhoogde instroom van Syriërs in Nederland en je hoort de verhalen van die mensen en je ziet wat de IND daarover weet, dan is het ook niet raar dat een groot aantal van die mensen een vergunning krijgt. Ik vind het bijzonder om, als je de bommen en granaten ziet vallen, van de zijde van de heer Fritsma en van de zijde van de Partij voor de Vrijheid te horen: raar dat de staatssecretaris verblijfsvergunningen verstrekt. Het is ook raar om dat te constateren.

We hebben verder met de Kamer van gedachten gewisseld over de problemen met de terugkeer. We hebben ook maatregelen genomen.

De voorzitter:

Mevrouw Gesthuizen, u stond bij de microfoon, maar nu niet meer. U ziet dus af van uw interruptie? Dat mag.

Mevrouw Gesthuizen (SP):

Ik ben eigenlijk wel tevreden met het antwoord van de staatssecretaris.

De voorzitter:

Dan telt deze niet mee.

De heer Van Hijum (CDA):

Ik heb nog een vraag naar aanleiding van een opmerking van de staatssecretaris. Het aantal aanvragen stijgt, als ik het goed heb begrepen, naar verwachting van 14.000 naar 17.000. De staatssecretaris geeft aan dat dit met name komt door de toename van het aantal aanvragen door mensen met een Syrische achtergrond. Dat hoeft niet heel veel verwondering te wekken. Levert dit echter niet een begrotingsprobleem op voor de staatssecretaris? Hij heeft immers al ingeboekt dat er een grote beperking van de instroom zou plaatsvinden. Dat zou 60 miljoen opleveren bij het COA, het Centraal Orgaan opvang asielzoekers. Daarnaast krijgt de staatssecretaris volgend jaar de inflatiecorrectie niet uitgekeerd. Dat gaat om nog eens 52 miljoen.

De voorzitter:

Wat is uw vraag?

De heer Van Hijum (CDA):

Kortom, er staat een grote taakstelling voor dit departement aan te komen. Moet dat worden opgevangen binnen de vreemdelingenketen of elders? Wil hij de Kamer hierover voor de begrotingsbehandeling informeren?

Staatssecretaris Teeven:

Tot dat laatste ben ik zeker bereid. Op dit moment zie ik voor volgend jaar geen begrotingsproblemen. Dat was de vraag van de heer Van Hijum. Overigens is de instroom vanuit Syrië autonoom. Er is echter meer instroom van nareizende familieleden vanuit Somalië. Verder is een beperkte stijging zichtbaar van het aantal asielzoekers uit Eritrea. Zoals de Kamer weet , is dit een van de landen waarnaar we geen mensen terugsturen.

Mevrouw Maij (PvdA):

De PvdA is het zonder meer met de staatssecretaris eens dat mensen bescherming in Nederland moeten krijgen als ze daarom vragen en daarop recht hebben. Ik heb echter nog wel een vraag aan de staatssecretaris. We hebben nu in Nederland een toestroom van asielzoekers die hoger is dan voorheen en hoger dan voorzien. Hoe verhoudt zich dit tot de toestroom in andere landen? Kan de staatssecretaris ons wat meer beeld en geluid geven bij de groepen mensen waarom het gaat, de landen waar zij naartoe gaan en de wijze waarop andere Europese landen daarop reageren?

Staatssecretaris Teeven:

In de Nederlandse situatie komen de mensen met name uit Syrië, Somalië en Eritrea. In de andere Europese landen gaat het ook om andere landen in Azië en Afrika. Zo is er op dit moment in een aantal Europese landen een toestroom uit de Sahellanden Mali en Niger. Dat is in Nederland niet het geval. Ik ben zeer bereid om de Kamer te informeren als het plaatje compleet is. Ik zal proberen om de Kamer voor de begrotingsbehandeling te informeren, zodat ze brede informatie heeft over hoe het er in Europa uitziet.

De voorzitter:

Dank u wel. U mag nog even blijven zitten, want mevrouw Rebel van de Partij van de Arbeid wil u ook een vraag stellen.