5 Vragenuur

Vragen van het lid Bruins Slot aan de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport over het bericht "We worden te dik".

Mevrouw Bruins Slot (CDA):

Voorzitter. Afgelopen jaar hebben miljoenen mensen het tv-programma Obese gevolgd. Dit is een programma waarin mensen met ontzettend veel overgewicht hard bezig waren om in een korte periode af te vallen. Ze verloren kilo's en wonnen een heel leven, met bewegingsvrijheid en allemaal andere zaken.

Uit vorige week verschenen onderzoek blijkt dat 50% van de Nederlanders tussen de 30 en 70 jaar te zwaar is. 60% van de mannen tussen 30 en 70 jaar is te zwaar en 44% van de vrouwen. Dit is een enorme stijging sinds de vorige keer dat dit onderzoek is gedaan. Natuurlijk hebben mensen een eigen verantwoordelijkheid voor wat ze eten en wat ze aan het doen zijn. Daar maken zij hun eigen keuzes in. Maar dit brengt enorme risico's met zich mee. Van deze mensen loopt één op de zeven ernstige risico's. Een heleboel mensen die hebben meegewerkt aan dit onderzoek, kregen te horen dat zij diabetes hebben.

Deze minister van Volksgezondheid is hard bezig om de zorg voor iedereen toegankelijk te maken. Een groot deel van deze mensen tussen 30 en 70 jaar zal straks extra zorg nodig hebben, vanwege hart- en vaatziekten, vanwege slijtage en vanwege allerlei andere zaken. Deze minister zet nu een aantal stappen met het programma Sport en Bewegen in de Buurt. Daarin richt zij zich echter voornamelijk op jongeren. Daarom heb ik de volgende vragen voor de minister.

Vindt de minister ook dat, gezien de uitkomsten van het onderzoek, in het programma Sport en Bewegen in de Buurt meer aandacht voor de ouderen moet komen?

Vindt de minister ook dat dit niet alleen een zaak is van de ouders of van de overheid, maar ook van de organisaties die bijvoorbeeld voedsel verstrekken? Wat vindt de minister bijvoorbeeld van het compleet onzinnige idee om snoepautomaten in bussen te plaatsen? Snoepautomaten!

Vindt de minister het ook een goed idee om de voedingsmiddelenindustrie hierbij te betrekken? Tegenwoordig staat op heel veel producten dat er minder suiker in zit, maar dit betekent heel vaak niet dat er ook minder kilocalorieën in zitten. De voedingsmiddelenindustrie kan een belangrijke stap zetten om mensen te helpen om gezonde keuzes te maken.

Minister Schippers:

Voorzitter. Op 25 mei 2011 heb ik een uitvoerige preventienota naar de Tweede Kamer gestuurd, de nota gezondheidsbeleid. De Kamer heeft tot dusver nog geen gelegenheid gevonden om daarover met mij te spreken. Dat is jammer, want preventie is ongelooflijk belangrijk bij het voorkomen en bestrijden van ziekten. In deze nota staat ook het kabinetsbeleid om overgewicht te voorkomen en te bestrijden. Onderdeel daarvan is samenwerking met de voedingsindustrie. Een ander onderdeel is het programma Sport en Bewegen in de Buurt, dat zich niet alleen richt op kinderen, maar ook op ouderen.

Mevrouw Bruins Slot stelt vragen naar aanleiding van het RIVM-rapport dat gisteren is gepubliceerd. Ik heb in de tussenliggende periode van één dag dit rapport niet kunnen bestuderen. We hebben daar met de Kamer redelijke termijnen over afgesproken waarop ik een standpunt hierover naar de Kamer stuur. Ik wil mevrouw Bruins Slot graag tegemoetkomen. Op 5 maart bespreken wij deze preventienota. Ik zal de Kamer voor 5 maart een reactie op de nota van het RIVM toesturen.

Mevrouw Bruins Slot (CDA):

Voorzitter. Het is buitengewoon jammer dat de minister zich op dit moment achter procedures verschuilt. Ik heb haar in de media namelijk wel allerlei opmerkingen horen maken over welke aanpak zij graag wil. Het is vandaag juist een mooi moment om ook in de Kamer duidelijk te maken wat haar plannen precies inhouden. Kunnen we niet voor een groot deel ouders helpen om zelf de verantwoordelijkheid voor hun kinderen te nemen? Je zou bijvoorbeeld meer kunnen doen aan het promoten van zaken als gezond eten. Ik geef een praktijkvoorbeeld. Tegenwoordig geven sommige ouders die gehoord hebben dat het gezond is als kinderen meer fruit eten, hun kinderen fruit op siroop. Een ander punt dat de minister zou moeten aanspreken is dat momenteel ook heel veel mensen in de geestelijke gezondheidszorg evenals verstandelijk gehandicapten met zwaar overgewicht kampen. Ook voor hen is onvoldoende aandacht. Ik hoor de minister hier graag over.

Minister Schippers:

In de nota van 25 mei heb ik duidelijk gemaakt wat het beleid is. Het ministerie van VWS is niet de enige dat het beleid uitvoert; wij doen dat samen met de ministeries van EL&I, BZK, OCW en SZW, omdat wij geloven in een integrale aanpak. Op scholen loopt het programma Gezonde school, waarin kinderen leren wat een gezonde levensstijl is en dus ook wat wel of niet gezond is. Daarnaast is er het programma De Gezonde Schoolkantine waaraan al 20% van de scholen meedoet. Ook hebben we een prijs uitgeloofd onder de 139 scholen die gestreden hebben om de beste en gezondste schoolkantine van Nederland te worden. Ik heb een handvest gesloten met de cateraars, gericht op de inhoud van automaten en het aanbod in kantines. De actie om automaten in schoolbussen te plaatsen valt hier inderdaad niet onder, die actie lijkt mij erg onverstandig. Ook loopt het programma Jongeren op Gezond Gewicht, waarin precies gebeurt wat mevrouw Bruins Slot mij vraagt, namelijk enerzijds een sportaanbod voor jongeren en anderzijds jongeren leren wat gezonde voeding is en wat niet. Dertien gemeenten deden daar al aan mee. Dit jaar worden dat er 20 en uiteindelijk willen we naar 75 gemeenten. Samen met SZW maak ik momenteel afspraken over de gezonde werkplek. Al deze zaken staan in de nota die we gaan bespreken. Met EL&I werk ik samen op het gebied van de topsectoren; innovatie van voedsel maakt hiervan prominent deel uit. Samen met de industrie ben ik bezig om te kijken hoe we voedsel kunnen aanbieden dat minder calorierijk is, met minder verzadigde vetzuren maar ook minder zout. Er lopen talloze projecten waarin wordt samengewerkt om obesitas en overgewicht – grote problemen voor onze samenleving – het hoofd te bieden. Ik doe maar een greep uit de nota. We hebben een heel beleid uitgestippeld op dit punt. Dat beleid moeten we nog met de Kamer bespreken. Het lijkt mij heel verstandig om dat snel te doen.

Mevrouw Bruins Slot (CDA):

Voorzitter. Ik ontken ook niet dat de minister veel stappen zet op het punt van jongeren en overgewicht. Mijn concrete vraag was echter of zij van plan is om op het gebied van sport en bewegen in de buurt meer aandacht te besteden aan ouderen en of zij het een goed idee vind om bijvoorbeeld in gezondheidszorginstellingen voor verstandelijk gehandicapten meer aandacht te besteden aan bewegen, bijvoorbeeld via de zorgplannen. Het is mooi dat er zo'n breed plan is, maar mijn vragen waren heel concreet op die specifieke punten.

Minister Schippers:

Voorzitter. In de nota over het gezondheidsbeleid staat dat wij ons expliciet richten op ouderen, bijvoorbeeld in zorginstellingen. Je ziet namelijk dat daar bijzonder weinig wordt bewogen. Daar valt dus een enorme winst behalen, bijvoorbeeld met "serious gaming" waarbij je de stoelen aan de kant schuift en een buurtsportcoach voor de zaal zet om de mensen aan het bewegen te krijgen. Wij richten ons speciaal op ouderen. Wij richten ons ook op werkenden. In het kader van het programma Bewegen en sporten in de buurt hebben we Esther Vergeer aangetrokken. Zij moet ervoor zorgen dat ook gehandicapte mensen toegang krijgen tot sport in de buurt en gestimuleerd worden om in de eigen buurt te sporten. Ik denk dus dat het allemaal in de nota staat. Ik zeg niet dat het misschien niet genoeg is. Ik wil echter eerst graag het rapport van het RIVM bestuderen, om te bezien of daar nieuwe handvaten in staan.

Mevrouw Arib (PvdA):

Ik ben het helemaal met de minister eens dat we op 5 maart een notaoverleg hebben waarin overgewicht een belangrijk onderwerp zal zijn. Dan zullen al deze punten aan de orde komen. Voorafgaande aan dat notaoverleg zou ik heel graag van de minister willen weten wat het Convenant Overgewicht, waarin heel veel geld omgaat en van waaruit veel projecten worden opgezet, in het bedrijfsleven voor concrete resultaten heeft opgeleverd. Ondanks het feit dat het Convenant Overgewicht nu vijf jaar actief is, zien we namelijk dat het probleem van overgewicht alleen maar toeneemt. Ik ben dus erg benieuwd naar de resultaten.

Minister Schippers:

In plaats van over drie maanden zal ik nu op zeer korte termijn een reactie op het rapport van het RIVM geven. Ik zal proberen om de Kamer daar voor het debat zo veel mogelijk over toe te sturen.