3 Vragenuur: Vragen Oskam

Vragen van het lid Oskam aan de minister van Veiligheid en Justitie over het bericht "Bandidos breiden uit naar Noord-Holland".

De heer Oskam (CDA):

Voorzitter. Motorclubs als de Bandidos, No Surrender en Satudarah vormen vrijplaatsen voor mensen die zich met agressie in de samenleving bewegen. Er zijn nu meer clubs dan ooit, met ongekende drang tot profilering en agressie. Het beleid van de minister heeft geen effect gehad als het gaat om het terugdringen van deze clubs. In een brief van twee jaar geleden schrijft de minister: "Al geruime tijd zijn er signalen dat leden van bepaalde motoclubs zich een positie verwerven in de georganiseerde criminaliteit."

We hebben de afgelopen weken gezien wat de komst van Bandidos in Nederland heeft gebracht. Er vonden explosies plaats. Er zijn wapens gevonden. Er waren spanningen onder het ziekenhuispersoneel in Roermond en er vonden brandstichtingen plaats. De Hoge Raad oordeelde in 2009 dat "niet gesteld kan worden dat deze motorclubs zich bezighouden met georganiseerde criminaliteit", maar leden van deze motorclubs komen wel vaak in beeld bij politie en OM. Het gaat om zo'n 30 tot 50% van de leden. Binnen de top van Satudarah heeft volgens de recherche zelfs 80% justitiële antecedenten.

Het CDA tolereert niet dat burgers en ondernemers gebukt gaan onder angst en dat de overheid niet durft in te grijpen. In de voortgangsrapportage uit 2012 blijkt dat de aanpak van de motorclubs ook een prioriteit is van deze minister. Er is een plan van aanpak bestrijding motorclubs vastgesteld door politie, OM, gemeenten, Belastingdienst, RIEC en LIEC. Het klinkt op papier allemaal mooi, maar het is de vraag wat de resultaten zijn van de afgelopen twee jaar samenwerken.

Daarom heb ik de volgende vragen aan de minister. Kan de minister bevestigen dat er drie jaar geleden al sprake van was dat de motorclub Bandidos zich in Nederland wilde vestigen? Kan de minister aangeven waarom het politie en justitie destijds wel is gelukt om dit te voorkomen, maar twee weken geleden klaarblijkelijk niet? Deelt de minister de vrees van de burgemeester van Maastricht dat er mogelijk een bendeoorlog op komst is in Nederland? Wat doet de minister om gemeenten te helpen in deze problematiek? Betekent de uitspraak van de Hoge Raad in 2009 ten aanzien van de Hells Angels dat het OM de juridische strijd niet zal aangaan om aan te tonen dat Bandidos een criminele organisatie is?

De voorzitter:

Dank. Zou u voor de toehoorders misschien kunnen vertellen wat het RIEC en het LIEC zijn? Ik hoor nu dat de minister al bereid is om dat te doen. Dank u wel, minister.

Het woord is aan de minister van Veiligheid en Justitie.

Minister Opstelten:

Ik dank de heer Oskam voor de door hem gestelde vragen. Er is al wel enorm veel gebeurd sinds wij het beleid tegen de outlaw bikers hebben ingezet. We hebben er een brief over geschreven en we monitoren de kwestie. Ook voor het zomerreces zal dat weer gebeuren. Er is sprake geweest van een effect in alle geledingen. De burgemeesters treden op. Iedereen die de krant leest, kan dat constateren. Het OM treedt ook op. Er zijn gevangenisstraffen uitgedeeld, van 4 jaar, 4,5 jaar en in een enkel geval van 8 jaar. Er zijn dus resultaten geboekt.

Dan de situatie van dit moment in Limburg, de gemeente Sittard-Geleen, en in de gemeente Heerhugowaard. Er is contact geweest met die gemeenten en er is in beide gemeenten opgetreden. Ik deel de zorgen wat dit betreft. Op landelijk niveau is de integrale aanpak onder leiding van de burgemeester van Enschede wederom aangescherpt en vastgesteld. Wie doen daaraan mee? Het bestuur, alle burgemeesters in Nederland, het LIEC, het Landelijke Informatie en Expertisecentrum, het RIEC, het Regionale Informatie- en Expertisecentrum, de FIOD, de Belastingdienst, het OM en politie. Op alle fronten wordt de aanval ingezet. Ik heb de burgemeester van Maastricht gisteren nog gesproken in ander verband, maar dit punt is niet aan de orde geweest. Het klopt dat als het gaat om No Surrender, Hells Angels en Bandidos de een voor de ander in de plaats is gekomen. Dat leidt tot cruciale risico's op veiligheidsterrein. De burgemeester, de politie, het OM zijn wat dit betreft bezig met een integrale aanpak. Ik zal iedereen daarover informeren in de voortgangsrapportage die nog voor de zomer komt. Daarbij zullen analyses van de jurisprudentie plaatsvinden, gelet op het arrest van de Hoge Raad.

De heer Oskam (CDA):

Het is fijn dat de minister ons gerust wil stellen. Dat is ook een beetje zijn handelsmerk. Maar ik heb eigenlijk op geen enkele vraag antwoord gekregen. Ik heb gevraagd of drie jaar geleden al bekend was dat Bandidos naar Nederland wilde komen. Toen is dat tegengehouden, maar nu niet. Hoe kan dat nou? De minister heeft gezegd dat hij de burgemeester van Maastricht heeft gesproken en dat zij het niet over een bendeoorlog hebben gehad. Burgemeester Hoes treedt daar echter wel mee naar buiten. Deelt de minister die vrees?

Over de noodzaak om gemeenten te helpen, heeft de minister gewezen op de integrale aanpak. Die staat ook in de brief. Ik heb dat punt ook zelf genoemd. Maar wat die aanpak nu concreet inhoudt, weten wij niet.

Wij weten dat er jurisprudentie is. De vraag is of het Openbaar Ministerie nog een poging onderneemt om Bandidos ongewenst te verklaren.

Minister Opstelten:

Ik wil mijn antwoorden preciseren. Ik ken de opmerking van de burgemeester van Maastricht niet. Ik heb wel op eigen titel — dat is belangrijker dan napraten wat iemand anders vindt — gezegd dat ik zorgen heb. Dat is een duidelijk antwoord.

Het zou kunnen dat Bandidos drie jaar geleden is tegengehouden. Dat was toen heel prettig, maar nu is dat niet gebeurd. Dat zijn ook de feiten. In de relatie tussen Denemarken, Duitsland, België en Nederland is er op dit terrein heel intensief contact. Wij zetten alles op alles om dit in de kiem te smoren en aan te pakken.

Ik probeer niemand gerust te stellen. Ik geef alleen de feiten. De integrale aanpak in dit verband is het optreden als één overheid. Als de burgemeester optreedt, dan doet hij dat in de kern ook met mijn instemming. Die heeft hij overigens niet nodig. In de hele lijn van Belastingdienst, FIOD, bestuur, Openbaar Ministerie, politie en de rijksoverheid werken wij als één overheid; er is één gezicht. Dat is het krachtigste antwoord dat ik kan geven.

De heer Oskam (CDA):

Dan toch de vraag waarom Bandidos niet is tegengehouden. Iedereen weet dat dit niet gebeurd is. Ik heb nog een vraag over wat er in de jaren negentig in Scandinavië is gebeurd. Toen zijn er vreselijke slachtpartijen geweest in gevechten tussen die bendes. Weet de minister in het kader van het samenwerkingsplan met Europol of er meer bendeleden van Bandidos of andere motorclubs de komende tijd naar Nederland komen? Klopt de informatie dat de Hells Angels hun troepen aan het uitbreiden zijn ter voorbereiding op een confrontatie met Bandidos?

Minister Opstelten:

Samenwerking met Europol is vanzelfsprekend. Die organisatie is hier natuurlijk bij betrokken, net zoals de Nationale Recherche hier heel scherp bij betrokken is. Die eenheid moet hier optreden. Ik heb de landen genoemd waarmee in Europees verband wordt samengewerkt.

Waarom zijn de leden van Bandidos niet tegengehouden? Ze zijn niet tegengehouden. Dat zijn de feiten. In technische zin was daar geen mogelijkheid voor. Er wordt wel tegen Bandidos opgetreden. Er wordt aan gewerkt om al die clubs het werken onmogelijk te maken en de leden aan te pakken op de criminele feiten en de risico's voor de samenleving. Dat is het krachtigste wat ik nu kan zeggen.

Hoe is het in de jaren negentig verlopen? Alles is in alle scherpte geanalyseerd. Er is ons niets over het verleden onbekend. Het gaat erom dat wij als één overheid optreden. Daarover rapporteren wij en daarover leggen wij in alle geledingen verantwoording af. Zoals ik dat nu ook doe.

De voorzitter:

Ik dank de minister voor zijn komst naar de Kamer.