5 Vragenuur: Vragen Ypma

Vragen van het lid Ypma aan de staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap over het bericht dat ouders steeds vaker een advocaat in de arm nemen in verband met conflicten met scholen over bijvoorbeeld pesten of lage prestaties van de school. 

Mevrouw Ypma (PvdA):

Voorzitter. De Partij van de Arbeid is geschrokken van de berichtgeving dat het aantal juridische hulpvragen om rechtsbijstand in drie jaar meer dan verdubbeld is. Dit betekent dat de noodzakelijke dialoog tussen ouders en de school is verworden tot een juridische strijd. Dat moet anders. Ouders, leraren en het schoolbestuur hebben allemaal het beste voor met de kinderen, maar verschillen soms van mening over wat dat precies is. Ook in deze meningsverschillen moet het belang van het kind altijd centraal staan. Het is logisch dat betrokken ouders opkomen voor het belang van het kind. Zij kennen het kind immers het allerbeste. Tegelijk is het logisch dat ook scholen hun beperkingen kennen. Maar bij echt pedagogisch partnerschap moet er juist sprake zijn van een dialoog tussen die twee partijen, waarbij ouders vroegtijdig betrokken worden bij belangrijke onderwerpen als pesten, stage, schorsing en schooladvies, zodat zij als volwaardige gesprekspartner serieus genomen worden. Dan zal juridisering minder snel plaatsvinden en zal de weg naar de rechter de uiterste optie worden. 

Voordat een advocaat in de arm genomen kan worden, kan er volgens de Partij van de Arbeid een oplossing liggen in mediation. Ouders moeten dan wel weten hoe zij bij een mediator terechtkomen. Bovendien moet mediation beschikbaar zijn. In hoeverre worden ouders bij een geschil met school op de hoogte gesteld van hun opties? Is de klachtenregeling op scholen voldoende? Weten ouders de weg te vinden naar externe partijen zoals onderwijsconsulenten, dus naar andere partijen dan advocaten, zodat het gesprek met de school weer in goede banen geleid kan worden? Zo nee, wat gaat de staatssecretaris doen om ervoor te zorgen dat deze mogelijkheden wel bij ouders bekend worden? 

Staatssecretaris Dekker:

Voorzitter. Ik deel met mevrouw Ypma de mening dat het een zorgelijke ontwikkeling is, zoals althans op basis van deze cijfers het geval lijkt te zijn, dat steeds meer ouders sneller naar de rechter gaan om conflicten op school uit te vechten terwijl er zo veel goede alternatieven zijn. Je wilt toch eigenlijk dat dit soort dingen worden opgelost op basis van een goed gesprek op school. Dat vraagt in mijn ogen om twee dingen. Om te beginnen moeten scholen serieus luisteren naar de zorgen van ouders, die vaak terecht zijn. Daarnaast moeten ouders niet bij het minste of geringste een advocaat in de arm nemen om verhaal te halen op school. De minister-president heeft daar onlangs op het VVD-congres wat behartigenswaardige dingen over gezegd waarmee ik het volstrekt eens ben. 

Er zijn alternatieven als er conflicten zijn. Mevrouw Ypma noemde de onderwijsconsulenten. Ik zal nagaan of die mogelijkheid voldoende bekend is op scholen. Er zijn klachtencommissies op scholen. De afgelopen tijd is er echt iets aan gedaan om die te verbeteren. De tevredenheid over de klachtenregeling is groot bij de meerderheid van ouders. We hebben die voor het laatst geëvalueerd in 2013. Ik zal dat echter nog nagaan en onderdeel laten zijn van de eerstvolgende evaluatie van de klachtenregeling. 

Mevrouw Ypma (PvdA):

Het is goed dat de staatssecretaris dit probleem serieus neemt. Ook hij zegt dat scholen serieus moeten luisteren naar wat ouders ervan vinden. Ook zal hij nagaan welke alternatieven er zijn en die, als ik hem goed beluister, meer onder de aandacht brengen van ouders, zodat het juridische conflict kan worden voorkomen en het belang van het kind weer echt centraal komt te staan. 

Ik vraag ten slotte nog aan de staatssecretaris of hij ook wil kijken naar de begeleiding die leraren krijgen. Ik heb zelf op de lerarenopleiding gezeten en daar, serieus, het vak "Omgaan met moeilijke ouders" gehad. Welke cultuur hebben we in het onderwijs als je denkt dat je moet omgaan met lastige en moeilijke ouders? Het gaat erom dat je samen komt tot het belang van het kind en samen de dialoog aangaat. 

Ook vraag ik de staatssecretaris om de Tweede Kamer te informeren over zijn onderzoek naar de alternatieven en over de mate waarin ouders op de hoogte zijn van die alternatieven en daarvan ook gebruikmaken. 

Staatssecretaris Dekker:

Ik begin met dat laatste, want dat is het makkelijkste. Een school is verplicht om in de schoolgids aan te geven hoe de klachtenregeling is georganiseerd. De inspectie ziet daarop toe, want het is een deugdelijkheidseis dat dit gebeurt. Het is natuurlijk aan ouders om ervoor te zorgen dat zij daarvan kennisnemen. Onderwijsconsulenten kunnen als een soort bemiddelaar optreden. In het passend onderwijs wordt daar al regelmatig gebruik van gemaakt, maar ik kan me voorstellen dat dit bij andere conflicten ook kan. Ik zal eens navragen bij schoolbesturen of dit actief wordt uitgedragen als een alternatief voor de gang naar de rechter. 

Mevrouw Ypma vroeg ook wat je kunt doen om leraren steviger in hun schoenen te laten staan. Daarvoor is de opleiding heel belangrijk, maar we zijn juist op scholen ook hard bezig om het belang van leerlingen en ouders steeds nadrukkelijker op de voorgrond te plaatsen. Dat doen we door scholen ertoe te bewegen om veel meer openheid van zaken te geven — hoe doen ze het? — en door de rechten van ouders te vergroten. Kijk naar het passend onderwijs met de zorgplicht van scholen. Dat is een beweging die, denk ik, zowel mevrouw Ypma als mij erg aanspreekt. 

Mevrouw Ypma (PvdA):

Absoluut, die beweging spreekt mij erg aan, maar het gaat er ook om dat scholen ouders echt serieus nemen en hen zien als volwaardige pedagogische partners, zodat ze samen beslissingen kunnen nemen die van belang zijn voor het kind. Dat moet niet alleen gelden voor ouders van kinderen die te maken hebben met passend onderwijs, maar ook voor andere ouders. De ouderbetrokkenheid anno 2015 moet meer meegaan met de tijd en wat serieuzer worden genomen. 

Staatssecretaris Dekker:

Ik ben dat volledig met mevrouw Ypma eens. 

De voorzitter:

Dank u wel voor uw antwoorden en voor uw komst naar de Kamer.