15 Ontwerp-rijksstructuurvisie Grevelingen en Volkerak-Zoommeer

Aan de orde is het VSO Ontwerp-rijksstructuurvisie Grevelingen en Volkerak-Zoommeer (33531, nr. 2). 

De voorzitter:

Ik heet de minister van Infrastructuur en Milieu van harte welkom. De spreektijd voor de leden is beperkt tot twee minuten, inclusief het indienen van eventuele moties. 

De heer Smaling (SP):

Voorzitter. Ik zal het kort houden. Dit debat gaat over de Grevelingen en het Volkerak-Zoommeer. Daarvoor staat een heleboel moois in de planning. Mijn fractie heeft een verzoek aan de minister. Dat zal ik ook op die manier aan de minister overbrengen in plaats van in een motie. 

Het verzoek is als volgt. De rijksstructuurvisie Grevelingen en Volkerak-Zoommeer is een MIRT-verkenning, waarbij nog veel zaken in kaart gebracht moeten worden. De Commissie voor de milieueffectrapportage heeft in aanvulling op het MER een nadere meer gekwantificeerde beschouwing van positieve en negatieve effecten op de natuur toegezegd; die komt er dus aan. Het Centraal Planbureau heeft ook een aantal aanbevelingen en suggesties gedaan, onder meer over een betere hydrologische onderbouwing, een zogenoemd beleidsarm referentiealternatief. Daarin wordt meer dan alleen de droogteschade meegenomen. Dan is er ook nog het plan-Spaargaren dat verder wordt onderzocht. De resultaten daarvan komen in november 2015 naar de Kamer. 

Dat alles bij elkaar doet mijn fractie de minister verzoeken om geen onomkeerbare beslissingen te nemen vóór het wetgevingsoverleg Water dat we in het najaar zullen houden, zonder hiervoor nadrukkelijk de Kamer geconsulteerd te hebben. Dit is ons verzoek. Het leek ons niet noodzakelijk dat in een motie te verpakken. 

Mevrouw Jacobi (PvdA):

Voorzitter. De behandeling van de ontwerp-rijksstructuurvisie Grevelingen en Volkerak-Zoommeer volgt na twee schriftelijke overleggen. De PvdA-fractie heeft in de schriftelijke overleggen voldoende antwoorden op haar vragen gekregen. Wij kunnen ons vinden in het voorstel van de minister voor het terugbrengen van het getij in de Grevelingen en het Volkerak-Zoommeer. Deze maatregel achten wij van groot belang voor de waterkwaliteit en zien wij als een oplossing voor het probleem van de blauwalgen daar. Het is goed voor de natuur, de visserij, de recreatie en het toerisme. De ontwerp-rijksstructuurvisie is in goed overleg tussen regio's, Rijk en maatschappelijke partners tot stand gekomen. Alle provincies en de waterschappen steunen dit plan. 

Ons belangrijkste punt van kritiek is de financiering van de 350 miljoen euro kostende plannen. Die is nog niet helemaal rond. De vraag aan de minister is om toch nog even weer te geven hoe zij het bedrag voor dit belangrijke project rond gaat krijgen. 

Mevrouw Visser (VVD):

Voorzitter. We hebben twee schriftelijke overlegrondes achter de rug en de komende periode zullen we verder praten over het Nationaal Waterplan 2, waarvoor een hele stapel ontwerpvisies klaarligt. Ik wil benadrukken dat de VVD-fractie belang hecht aan voldoende zoet water voor onze economische sectoren. Na twee schriftelijke rondes hebben wij daar nog steeds zorgen over. De minister heeft in haar beantwoording wel een aantal maatregelen aangekondigd, maar daar zitten wat onzekerheden in. De heer Smaling noemde al een aantal onderzoeken die nog lopen. De financiering is een reden tot zorg, maar ook het feit dat de maatregelen allemaal nog onderzocht moeten worden. Om die reden hebben wij de volgende motie voorbereid. Ik krijg daarop graag een toezegging van de minister. 

Motie

De Kamer, 

gehoord de beraadslaging, 

overwegende dat niet goed inzichtelijk is wat het verzilten van het Volkerak-Zoommeer nu precies betekent voor de zoetwatervoorziening; 

overwegende dat de maatregelen voor een alternatieve zoetwatervoorziening nog in de onderzoeksfase zitten; 

verzoekt de regering, een adequate zoetwatervoorziening voor de toekomst te borgen in de definitieve rijksstructuurvisie Grevelingen en Volkerak-Zoommeer, 

en gaat over tot de orde van de dag. 

De voorzitter:

Deze motie is voorgesteld door het lid Visser. 

Zij krijgt nr. 5 (33531). 

De voorzitter:

Helaas zijn er niet genoeg leden aanwezig in de zaal om de indiening van deze motie te ondersteunen. We gaan op zoek naar extra ondersteuners. 

De vergadering wordt enkele ogenblikken geschorst. 

De voorzitter:

Ik stel vast dat de indiening van de motie nu wel voldoende wordt ondersteund. 

De vergadering wordt enkele ogenblikken geschorst. 

Minister Schultz van Haegen-Maas Geesteranus:

Voorzitter. Dit is een bijzonder VSO, omdat moties soms in de vorm van een vraag en soms in de vorm van een motie komen. Ik denk dat ik alles wat gevraagd is, kan toezeggen. Ik zal dat doen. Misschien zouden de leden nu willen dat ze meer gevraagd hadden. 

De SP vroeg om geen onomkeerbare beslissingen te nemen voor het wetgevingsoverleg over water dat in het najaar zal plaatsvinden, zonder de Kamer daarover te consulteren. Dat kan ik toezeggen. De reden daarvoor is dat wij met de regio nog uit de bekostiging moeten komen. Dat zal nog even duren, dus ik verwacht dat dit ook een beetje in die periode zal zijn. De Kamer moet dan wel op de een of andere manier wetgevingsoverleggen organiseren, want anders duurt het te lang. Mocht dit toch niet of te laat gebeuren, dan zal ik de Kamer gewoon een brief sturen met wat ik van plan ben. Dan kan de Kamer daar apart over debatteren. Ik zeg dit dus toe. 

De heer Smaling noemt een aantal onderzoeken. Eigenlijk is er al tien jaar op het dossier gestudeerd. De effecten zijn uitgebreid beschreven in onder meer de MKBA die is goedgekeurd door het CPB en het PBL. Op verzoek van de Commissie voor de m.e.r. zal er nog een extra studie gedaan worden. De studie van de heer Spaargaren gaat veel meer over de lange termijn en de adaptieve aanpak. Dit alles zal misschien net wel of net niet allemaal op dat moment klaar zijn, maar er zal in ieder geval meer beschikbaar zijn waarop de SP haar mening kan vormen. 

Nu kom ik bij de vraag van mevrouw Jacobi naar de financiële dekking voor het programma Gebiedsontwikkeling Grevelingen en Volkerak-Zoommeer. De totale kosten van de Rijksstructuurvisie liggen op 350 miljoen. Daarvan is reeds 30 miljoen gedekt voor de Flakkeese spuisluis en de Roode Vaart. Er is 65 miljoen gedekt door financiering uit het Deltaprogramma Zoetwater. Dat zijn de zoetwatermaatregelen die wij sowieso moesten gaan nemen. Verder is er 85 miljoen besparing door optimalisatie en marktbetrokkenheid. Die is ingebracht door de verschillende partijen. Wij zitten nu dus op 170 miljoen van de 350 miljoen. De provincie en het Rijk willen onder voorbehoud ook bijdragen, afhankelijk van de vraag of het project al dan niet doorgaat. De bijdrage van de provincie ligt vooralsnog op 20 miljoen en de bijdrage van I en M op 30 miljoen. Er is dan nog een gat over. De verschillende partijen kijken daar op dit moment in gezamenlijkheid naar. Ze denken bijvoorbeeld aan EU-subsidie, besparing op groot onderhoud en gebiedscoöperaties. Iedereen is dus aan de slag. Ik ben heel helder geweest over het feit dat ik graag wil meewerken aan dit plan. Ik heb echter een gelimiteerd budget, dus wij moeten het geld uiteindelijk wel met z'n allen bij elkaar brengen. Daar wordt nu hard aan gewerkt. 

Mevrouw Jacobi (PvdA):

De minister noemde de EU-subsidies al. Graag krijg ik een korte reflectie op de mogelijkheden die er zijn om dit te financieren uit bijvoorbeeld het Junckerfonds. 

Minister Schultz van Haegen-Maas Geesteranus:

Het Junckerfonds wordt vaak genoemd, maar dat verstrekt leningen. Het lost dus niet zozeer de financieringsvraag op. Het is veel handiger om hiervoor te kijken naar subsidiebudgetten die er ook veel zijn in Europees verband. Wij hebben een aantal programma's daarvoor op het oog. Het Junckerfonds is meer gericht op het mogelijk maken van de versnelling van investeringen. Uiteindelijk moet je dat geld weer terugbetalen en dan blijven wij met hetzelfde gat zitten. Maar ik zeg ook geen nee, want dit kan misschien een van de onderdelen zijn. Het lijkt mij echter handiger om op zoek te gaan naar echt geld. 

Tot slot kom ik op de motie van de VVD. In die motie wordt de regering verzocht om een adequate zoetwatervoorziening voor de toekomst te borgen in de definitieve Rijksstructuurvisie Grevelingen en Volkerak-Zoommeer. Ook dat zal ik bij voorbaat toezeggen. De VVD moet maar bezien wat zij met de motie doet. Een goede zoetwatervoorziening is voor ons heel belangrijk. Die maakt ook deel uit van het Deltaprogramma. Rijk en regio zullen daarvoor de financiering op zich nemen. Wij nemen dus zelf de verantwoordelijkheid en schuiven die niet af op andere partijen. Wij hebben ook al plannen hoe dit er ongeveer moet gaan uitzien. Het bijzondere is dat er sowieso wat gedaan moet worden aan die zoetwatervoorziening. Nu kwam alles bij elkaar, zoals het zout maken van het meer. Daarmee werd het meer bestendig voor allerlei problemen die er op dit moment zijn, zoals onzuiverheid van het water, de economische aantrekkelijkheid en het garanderen van die zoetwatervoorziening. Ik zeg dat gaarne toe. Dat waren de vragen. 

De voorzitter:

Niet helemaal. 

Mevrouw Visser (VVD):

Een heldere toezegging van de minister, ook bij de beantwoording van de vragen van de SP-fractie. Er lopen meerdere trajecten, zoals een MER-procedure met betrekking tot de Nieuwe Waterweg. Bij dezen trek ik de motie in. Er is een toezegging voor het najaar. Als de definitieve rijksstructuurvisie er dan is, inclusief de financiering, zullen we zien hoe de rekening verdeeld is. 

De voorzitter:

Aangezien de motie-Visser (33531, nr. 5) is ingetrokken, maakt zij geen onderwerp van beraadslaging meer uit. 

Legt u zelf uit aan degene die hier naartoe kwam rennen om mogelijk te maken dat deze motie kon worden ingediend, dat deze is ingetrokken? 

Mevrouw Visser (VVD):

Dat is goed voor zijn conditie. 

De voorzitter:

Heel goed. 

Minister Schultz van Haegen-Maas Geesteranus:

Ik kreeg nog een nagekomen boodschap naar aanleiding van de vraag van mevrouw Jacobi over het Junckerfonds. Alleen de getijdencentrale zal daarvoor in aanmerking komen, omdat dat een privaat initiatief is. Dat geeft ook aan waarom het goed is om ons vooral op andere fondsen te richten. 

De beraadslaging wordt gesloten. 

De voorzitter:

Er wordt niet gestemd, want er zijn geen moties meer. Ik dank de minister voor haar aanwezigheid en de gegeven antwoorden. 

De vergadering wordt van 16.47 uur tot 18.50 uur geschorst. 

Voorzitter: Berndsen-Jansen