3 Vragenuur

Vragen van het lid Helder aan de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie over het afkopen van taakstraffen.

Mevrouw Helder (PVV):

Voorzitter. Uit de uitzending van Undercover in Nederland van afgelopen zondag blijkt dat een veroordeelde crimineel die een taakstraf moest uitvoeren deze taakstraf kon afkopen: geef de corrupte begeleider een paar tientjes en er is weer een uurtje van de taakstraf af. De PVV vindt dit schandalig. Niet alleen wordt de Nederlandse samenleving opgescheept met taakstraffen – in de optiek van de PVV slappe straffen voor criminelen – maar ook worden er sinds 2008 meer taakstraffen dan vrijheidsstraffen opgelegd. Nu blijkt dat deze taakstraffen afgekocht kunnen worden. Daarom stel ik de volgende vragen aan de staatssecretaris.

Komen dit soort praktijken ook elders in Nederland voor? Zo ja, hoe vaak? Is de staatssecretaris voornemens, als hij dit niet weet, hier een uitgebreid onderzoek naar in te stellen? Deze corrupte begeleider was door de voetbalclub, waar hij werkzaam was, aangenomen. Waarom niet door de reclassering, die toch verantwoordelijk is voor de taakgestraften? Moet een begeleider een verklaring omtrent het gedrag overleggen om een dergelijke functie te kunnen uitoefenen? Zo niet, is de staatssecretaris bereid, dit verplicht te stellen? De directeur van Reclassering Nederland heeft gezegd aangifte te doen tegen deze corrupte begeleider. Is dit inmiddels gebeurd? Zo nee, gaat dit nog gebeuren?

Mijn laatste twee vragen – ik heb lering getrokken uit de vorige keer – bewaar ik voor het tweede deel.

De voorzitter:

Heel goed, wij wachten in spanning af.

Staatssecretaris Teeven:

Voorzitter. Ik dank mevrouw Helder voor de vragen. Ik had even de hoop dat u de antwoorden van de zijde van het kabinet in spanning afwachtte.

De voorzitter:

Dat ook natuurlijk.

Staatssecretaris Teeven:

Dat zal ongetwijfeld zo zijn.

Allereerst kan ik mevrouw Helder berichten dat de betreffende persoon als verdachte wordt aangemerkt door het Openbaar Ministerie. Deze persoon zal op 19 november aanstaande moeten verschijnen voor de politierechter om voor deze zaak terecht te staan. Dit is ook een antwoord op de vraag of er aangifte is gedaan en of er vervolging is ingesteld.

Mevrouw Helder vroeg of het afkopen van taakstraffen usance is. Voor zover wij dat konden nagaan zijn in de periode van 2008 tot 2012 120.000 taakstraffen uitgevoerd bij ruim 2.000 projecten. In slechts negen gevallen ontstonden er bij de reclassering vermoedens van fraude met taakstrafuren. Dat wil niet zeggen dat die negen situaties dan ook alle situaties zijn waarin dit voorkomt. Het is mogelijk dat een aantal situaties niet bekend zijn, maar we moeten dit wel in perspectief plaatsen. Negen situaties op 120.000 taakstraffen is buitengewoon weinig.

Verder vroeg mevrouw Helder of de reclassering toezicht houdt. Dat doet de reclassering. Een project wordt gemiddeld zo’n tien keer per jaar bezocht, zowel aangekondigd als niet aangekondigd. Dus je kunt niet zeggen dat er onvoldoende toezicht is. Er zijn natuurlijk altijd individuen in de samenleving die kwaad willen en zich niet aan de regels houden.

Tot slot vroeg mevrouw Helder mij of een verklaring omtrent het gedrag noodzakelijk is. Bij sommige projecten is dat wel het geval, maar niet altijd. In deze zaak is het niet gebeurd. Ik ben niet voornemens, ook gezien de kosten, dat voor te schrijven.

Mevrouw Helder (PVV):

Ik heb nog een vervolgvraag. De staatssecretaris zegt dat de negen gevallen in perspectief geplaatst moeten worden, maar het zijn wel negen gevallen te veel. Wat gaat daarmee gebeuren? Is er iets mee gebeurd? Het argument van de kosten voor het aanvragen van een verklaring omtrent het gedrag vind ik enigszins overdreven. Het kost maar een paar tientjes. Je kunt er een taakstraf mee afkopen. Dus ik zou zeggen: koop maar liever een verklaring omtrent het gedrag. Dus dat vind ik geen doorslaggevend argument en dat is teleurstellend.

De laatste vraag die ik heb bewaard, is of de staatssecretaris tot het heldere inzicht is gekomen – laat ik mijn eigen naam gebruiken – dat de taakstraf al een lachertje was en nu die met een telefoontje kan worden afgekocht, al helemaal. Het zijn toch negen gevallen en met deze ene erbij, zijn het er tien te veel.

Staatssecretaris Teeven:

Om meteen met de laatste vraag te beginnen. Mevrouw Helder weet dat het huidige kabinet de regeling voor taakstraffen heeft verzwaard.

Ik vind taakstraffen geen lachertje, want als taakstraffen worden opgelegd voor lichte en eenvoudige misdrijven, kan dat een zeer substantiële straf zijn die in de praktijk ook goed werkt. Ik wijs erop dat de recidivepercentages bij dit soort lichte en eenvoudige straffen lager liggen dan bij celstraffen. Dus in die zin is de taakstraf voor dit soort delicten effectief. Ik zeg dit omdat dit de feiten zijn en niet omdat wij aan de vooravond staan van een nieuw kabinet.

Mevrouw Helder heeft verder gevraagd wat er gebeurt in die negen gevallen. Ik heb gezegd dat in die gevallen vermoedens bestonden van fraude met taakstraffen. Die zijn door de Reclassering onderzocht en als dat noodzakelijk was, is een sanctie opgelegd.

Mevrouw Helder (PVV):

Het is waar dat dit kabinet met hulp van de PVV de taakstraffen heeft verzwaard, maar dit is beperkt in die zin dat ze niet meer kunnen worden opgelegd voor ernstige gewelds- en zedendelicten. Ik heb steeds gevraagd om het schrappen van de taakstraf als hoofdstraf. De fractie van de PVV heeft daarover ook een motie ingediend. Ik zal dit zeker nog een keer aan de orde stellen. Ik kijk met spanning uit naar het nieuwe kabinet en misschien kom ik de staatssecretaris daar tegen.

De opmerking dat de recidive bij taakstraffen lager is, had ik ook al verwacht. De rechter denkt echter ook na en iemand die al eerder de fout is ingegaan, krijgt geen taakstraf. Dat antwoord is dus ook te mager.

Deze gedachtewisseling is niet helemaal naar verwachting, maar dat was wel verwacht. Er ligt dus een schone taak voor de PVV.