Aan de orde zijn de stemmingen over moties, ingediend in het begrotingsoverleg Buitenlandse Zaken, te weten:

- de motie-Koenders/Van der Laan over de voorgenomen Israëlische terugtrekking (29800 V, nr. 20);

- de motie-Koenders/Van der Laan over een effectief sanctiebeleid jegens Birma (29800 V, nr. 21);

- de motie-Koenders/Van der Laan over aanpassing van de EU-gedragscode wapenexport (29800 V, nr. 22);

- de motie-Koenders c.s. over de crisis in Darfur (29800 V, nr. 23);

- de motie-Koenders c.s. over militaire ondersteuning van MONUC (29800 V, nr. 24);

- de motie-Samsom/Koenders over een kritische dialoog met Rwanda (29800 V, nr. 25);

- de motie-Samsom over financiële ondersteuning van het vredesproces in Colombia (29800 V, nr. 26);

- de motie-Ormel c.s. over aan verrijking van uranium gerelateerde activiteiten in Iran (29800 V, nr. 27);

- de motie-Brinkel c.s. over het geïntegreerde medefinancieringsprogramma (29800 V, nr. 28);

- de motie-Brinkel/Van der Laan over een democratische toekomst voor Cuba (29800 V, nr. 29);

- de motie-Herben/Wilders over corruptie in ontwikkelingslanden (29800 V, nr. 30);

- de motie-Herben over het afbouwen van directe begrotingssteun (29800 V, nr. 31);

- de motie-Herben c.s. over inzage in de jaarverslagen van het postennetwerk (29800 V, nr. 32);

- de motie-Van Baalen c.s. over versterking van de positie van de Noordatlantische Raad (29800 V, nr. 33);

- de motie-Van Baalen c.s. over anticiperend militair optreden (29800 V, nr. 34);

- de motie-Van Baalen c.s. over actieve steun aan het Nederlandse bedrijfsleven in uitzendgebieden (29800 V, nr. 35);

- de motie-Van Bommel over een beleidsplan voor nucleaire ontwapening en non-proliferatie (29800 V, nr. 36);

- de motie-Van der Laan c.s. over een integrale visie op het beperken van de voedingsbodem voor (inter)nationaal terrorisme (29800 V, nr. 37);

- de motie-Van der Laan/Koenders over integratie van Nederlandse posten met posten van gelijkgezinde EU-landen (29800 V, nr. 38);

- de motie-Van der Laan/Koenders over Russische vorderingen ter zake van democratisering en bescherming van mensenrechten (29800 V, nr. 39);

- de motie-Van der Laan c.s. over de "non-member state permanent observer" status van de Heilige Stoel (29800 V, nr. 40);

- de motie-Van der Laan c.s. over de EPA-onderhandelingen (29800 V, nr. 41);

- de motie-Van der Laan c.s. over afschaffing van Europese exportsubsidies voor suiker (29800 V, nr. 42);

- de motie-Karimi over heroverweging van de status van partnerland ten aanzien van Eritrea (29800 V, nr. 43);

- de motie-Karimi over besteding van middelen die niet worden besteed aan schuldkwijtschelding ontstaan uit EKI (29800 V, nr. 44);

- de motie-Huizinga-Heringa c.s. over besteding van een eventueel overschot aan EOF-middelen (29800 V, nr. 45);

- de motie-Wilders c.s. over een EU-associatieakkoord met Syrië (29800 V, nr. 47);

- de motie-Wilders over verdere uitbreiding van de Europese Unie (29800 V, nr. 48).

(Zie begrotingsoverleg van 1 november 2004.)

De voorzitter:

Op verzoek van de heer Brinkel stel ik voor, de motie-Brinkel c.s. (29800-V, nr. 28) van de agenda af te voeren.

Daartoe wordt besloten.

De voorzitter:

De motie-Koenders c.s. (29800-V, nr. 23) is in die zin gewijzigd dat zij thans luidt:

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

overwegende dat de crisis in Darfur de hoogste urgentie vereist;

constaterende dat de Afrikaanse Unie, als eerstverantwoordelijke voor de waarnemersmissie aldaar, ernstig gebrek heeft aan logistieke ondersteuning;

verzoekt de regering:

• a. in Europees verband een initiatief te nemen met betrekking tot logistieke en andere vormen van technische assistentie aan de Afrikaanse Unie en deze te versterken met het leveren van communicatiemateriaal;

• b. te onderzoeken op welke wijze Nederland hieraan een bijdrage kan leveren;

• c. een beleidsvisie te ontwikkelen op de bijdrage die Europa kan leveren aan de versterking van de Afrikaanse Unie,

en gaat over tot de orde van de dag.

Naar mij blijkt, wordt deze gewijzigde motie voldoende ondersteund.

Zij krijgt nr. 57 (29800-V).

De motie-Herben/Wilders (29800-V, nr. 30) is in die zin gewijzigd dat zij thans luidt:

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

overwegende dat corruptie in veel ontwikkelingslanden, met inbegrip van onze partnerlanden, een ernstig probleem vormt;

van mening dat het van belang is om hierover een beter inzicht te krijgen, met name omdat daarmee de corruptie beter bestreden kan worden;

verzoekt de regering, in kaart te brengen op welke wijze en in welke mate onze ontwikkelingshulp te lijden heeft van corruptie, zodat de benodigde tegenmaatregelen kunnen worden genomen,

en gaat over tot de orde van de dag.

Naar mij blijkt, wordt deze gewijzigde motie voldoende ondersteund.

Zij krijgt nr. 58 (29800-V).

Ik geef gelegenheid tot het afleggen van stemverklaringen.

De heer Herben (LPF):

Voorzitter. De fractie van de LPF wil graag een stemverklaring uitbrengen inzake de motie-Wilders op stuk nr. 48 over verdere uitbreiding van de Europese Unie. De motie klinkt ons bijzonder sympathiek in de oren, omdat ook wij geen verdere uitbreiding van de Europese Unie willen, met name in de komende tien jaar. Wij willen evenmin uitbreiding met Turkije. Het dictum van de motie maakt echter de toetreding op termijn van landen zoals Kroatië en Roemenië onmogelijk. Dat vinden wij strategisch onjuist. Wij willen niet dat die landen op de Balkan, die historisch gezien het meest hebben geleden onder Turkse overheersing, nu worden buitengesloten. Daarom zullen wij tegen deze motie stemmen.

De heer Van der Staaij (SGP):

Mijnheer de voorzitter. Ik leg een stemverklaring af over de motie-Van der Laan (29800-V, nr. 40), waarin de regering wordt verzocht actief te bepleiten dat het Vaticaan zijn positie bij de Verenigde Naties opgeeft. De motie hangt samen met een amendement-Van der Laan, waarover wij vandaag nog niet stemmen, dat voorziet in de beëindiging van de Nederlandse diplomatieke betrekkingen bij het Vaticaan.

De SGP-fractie heeft gemengde gevoelens bij deze motie en dit amendement. Sympathie, omdat wij de overtuiging delen dat er ook nu geen overtuigende argumenten zijn voor deze bijzondere positie van het Vaticaan. De SGP heeft zich in het verleden, in de nacht van Kersten, sterk gemaakt voor de afschaffing van het zogenaamde gezantschap bij de paus. Aan de andere kant roept de achtergrond van deze initiatieven bij ons ook antipathie en ernstige bedenkingen op. Kenmerkend voor de vrijzinnig-democratische traditie waarvan de D66-fractie een exponent is ...

De voorzitter:

Mijnheer Van der Staaij, u weet het: geen andere fracties aanspreken in een stemverklaring. Mevrouw Van der Laan heeft immers niet de gelegenheid op u te reageren.

De heer Van der Staaij (SGP):

Daarom had ik het ook niet polemisch ingekleed. Ik heb slechts feitelijk willen zeggen dat een opportunistische houding werd ingenomen ten aanzien van dit soort amendementen en initiatieven. Ik kan ook gewoon zakelijk verwijzen naar de stemverklaring die de heer Marchant op 11 november 1925 in 's lands vergaderzaal heeft afgelegd.

De voorzitter:

Helaas herinner ik het mij!

De heer Van der Staaij (SGP):

Hij zei dat het een onbelangrijke kwestie was, maar dat het amendement bedoeld was om het kabinet ten val te brengen en daarom gesteund werd. Van de wens om op deze manier het kabinet ten val te brengen verdenkt de SGP-fractie de D66-fractie zeker niet, maar uit de toelichting op het amendement heb ik begrepen dat er ongenoegen is over de wijze waarop het Vaticaan opvattingen uitdraagt over de bescherming van het leven en seksualiteit. Voor die opvattingen heeft mijn fractie in overwegende mate sympathie. Ziedaar ons dilemma!

Wij menen aan onze gemengde gevoelens niet beter recht te doen dan met een gemengd stemgedrag. De SGP-fractie is voornemens te zijner tijd voor het amendement te stemmen, dus voor het beëindigen van de Nederlandse diplomatieke inbreng in de richting van het Vaticaan. Wij zullen evenwel tegen de motie stemmen die het Vaticaan als niet-lidstaat, maar "observer" in de VN het zwijgen wil opleggen. Juist wat ethisch tegenwicht tegenover Nederland en andere landen is gelet op de heersende vrijzinnig-ethische opvattingen geen overbodige luxe.

De voorzitter:

Tot ons aller opluchting bedoelde u met gemengd stemgedrag niet wat ik even dacht.

De heer Van Bommel (SP):

Voorzitter. Ik leg een stemverklaring af over de motie-Brinkel/Van der Laan (29800-V, nr. 29) over Cuba. Met de mensenrechtensituatie in Cuba is veel mis. Met de Amerikaanse boycotpolitiek eveneens. Wij zien een relatie tussen die boycotpolitiek en het beleid dat de Cubaanse autoriteiten kunnen voeren, een beleid dat gelegitimeerd wordt door de noden die er op Cuba zijn. Aandringen op democratisering van Cuba is wat ons betreft zeker relevant, en al helemaal als het gaat om dat bijzondere deel van Cuba dat Guantanamo Bay heet. Deze motie zoekt in die poging om te komen tot democratisering van Cuba echter samenwerking met de Amerikanen. Het zijn juist de Amerikanen die op dit punt geen fraaie staat van dienst hebben. Omdat de motie op die samenwerking doelt, zullen wij haar niet steunen.

De voorzitter:

Voordat wij gaan stemmen, heet ik een delegatie uit het parlement van Bosnië en Herzegovina welkom. I welcome the delegation of the house of representatives of Bosnia and Herzegovina, chaired by the president of the house of representatives, mr. Martin Raguz. You are very welcome!

(Applaus)

In stemming komt de motie-Koenders/Van der Laan (29800-V, nr. 20).

De voorzitter:

Ik constateer dat de aanwezige leden van de fracties van de SP, GroenLinks, de PvdA, de Groep Lazrak en D66 voor deze motie hebben gestemd en die van de overige fracties ertegen, zodat zij is verworpen.

In stemming komt de motie-Koenders/Van der Laan (29800-V, nr. 21).

De voorzitter:

Ik constateer dat de aanwezige leden van de fractie van de LPF tegen deze motie hebben gestemd en die van de overige fracties ervoor, zodat zij is aangenomen.

In stemming komt de motie-Koenders/Van der Laan (29800-V, nr. 22).

De voorzitter:

Ik constateer dat de aanwezige leden van de fractie van de LPF tegen deze motie hebben gestemd en die van de overige fracties ervoor, zodat zij is aangenomen.

In stemming komt de gewijzigde motie-Koenders c.s. (29800-V, nr. 57).

De voorzitter:

Ik constateer dat deze gewijzigde motie met algemene stemmen is aangenomen.

In stemming komt de motie-Koenders c.s. (29800-V, nr. 24).

De voorzitter:

Ik constateer dat de aanwezige leden van de fracties van de SP, GroenLinks, de PvdA, de Groep Lazrak, D66 en de LPF voor deze motie hebben gestemd en die van de overige fracties ertegen, zodat zij is verworpen.

In stemming komt de motie-Samsom/Koenders (29800-V, nr. 25).

De voorzitter:

Ik constateer dat de aanwezige leden van de fracties van de SP, GroenLinks, de PvdA, de Groep Lazrak, D66, de ChristenUnie, de SGP, het CDA en de LPF voor deze motie hebben gestemd en die van de overige fracties ertegen, zodat zij is aangenomen.

In stemming komt de motie-Samsom (29800-V, nr. 26).

De voorzitter:

Ik constateer dat de aanwezige leden van de fracties van de SP, GroenLinks, de PvdA, de Groep Lazrak, D66, de ChristenUnie en de SGP voor deze motie hebben gestemd en die van de overige fracties ertegen, zodat zij is verworpen.

In stemming komt de motie-Ormel c.s. (29800-V, nr. 27).

De voorzitter:

Ik constateer dat de aanwezige leden van de fracties van de Groep Wilders, D66, de VVD, de ChristenUnie, de SGP, het CDA en de LPF voor deze motie hebben gestemd en die van de overige fracties ertegen, zodat zij is aangenomen.

In stemming komt de motie-Brinkel/Van der Laan (29800-V, nr. 29).

De voorzitter:

Ik constateer dat de aanwezige leden van de fracties van GroenLinks, de PvdA, de Groep Lazrak, de Groep Wilders, D66, de VVD, de ChristenUnie, de SGP en het CDA voor deze motie hebben gestemd en die van de overige fracties ertegen, zodat zij is aangenomen.

In stemming komt de gewijzigde motie-Herben/Wilders (29800-V, nr. 58).

De voorzitter:

Ik constateer dat de aanwezige leden van de fractie van D66 tegen deze motie hebben gestemd en die van de overige fractie ervoor, zodat zij is aangenomen.

In stemming komt de motie-Herben (29800-V, nr. 31).

De voorzitter:

Ik constateer dat de aanwezige leden van de fracties van de Groep Wilders en de LPF voor deze motie hebben gestemd en die van de overige fracties ertegen, zodat zij is verworpen.

In stemming komt de motie-Herben c.s. (29800-V, nr. 32).

De voorzitter:

Ik constateer dat de aanwezige leden van de fracties van de SP, de Groep Wilders, de VVD, de ChristenUnie, de SGP en de LPF voor deze motie hebben gestemd en die van de overige fracties ertegen, zodat zij is verworpen.

In stemming komt de motie-Van Baalen c.s. (29800-V, nr. 33).

De voorzitter:

Ik constateer dat de aanwezige leden van de fracties van D66, de VVD, de Groep Wilders, de ChristenUnie, de SGP, het CDA en de LPF voor deze motie hebben gestemd en die van de overige fracties ertegen, zodat zij is aangenomen.

In stemming komt de motie-Van Baalen c.s. (29800-V, nr. 34).

De voorzitter:

Ik constateer dat de aanwezige leden van de fracties van D66, de Groep Wilders, de VVD, de ChristenUnie, de SGP, het CDA en de LPF voor deze motie hebben gestemd en die van de overige fracties ertegen, zodat zij is aangenomen.

In stemming komt de motie-Van Baalen c.s. (29800-V, nr. 35).

De voorzitter:

Ik constateer dat de aanwezige leden van de fracties van D66, de Groep Wilders, de VVD, de ChristenUnie, de SGP, het CDA en de LPF voor deze motie hebben gestemd en die van de overige fracties ertegen, zodat zij is aangenomen.

In stemming komt de motie-Van Bommel (29800-V, nr. 36).

De voorzitter:

Ik constateer dat de aanwezige leden van de fracties van de SP, GroenLinks, de PvdA en de Groep Lazrak voor deze motie hebben gestemd en die van de overige fracties ertegen, zodat zij is verworpen.

In stemming komt de motie-Van der Laan c.s. (29800-V, nr. 37).

De voorzitter:

Ik constateer dat deze motie met algemene stemmen is aangenomen.

In stemming komt de motie-Van der Laan/Koenders (29800-V, nr. 38).

De voorzitter:

Ik constateer dat de aanwezige leden van de fracties van de SP, GroenLinks, de PvdA, de Groep Lazrak, D66, de ChristenUnie en het CDA voor deze motie hebben gestemd en die van de overige fracties ertegen, zodat zij is aangenomen.

In stemming komt de motie-Van der Laan/Koenders (29800-V, nr. 39).

De voorzitter:

Ik constateer dat de aanwezige leden van de fracties van de SP, GroenLinks, de PvdA, de Groep Lazrak, de Groep Wilders, D66, de VVD, de ChristenUnie en de SGP voor deze motie hebben gestemd en die van de overige fracties ertegen, zodat zij is aangenomen.

In stemming komt de motie-Van der Laan c.s. (29800-V, nr. 40).

De voorzitter:

Ik constateer dat de aanwezige leden van de fracties van de SP, GroenLinks, de PvdA, de Groep Lazrak en D66 voor deze motie hebben gestemd en die van de overige fracties ertegen, zodat zij is verworpen.

In stemming komt de motie-Van der Laan c.s. (29800-V, nr. 41).

De voorzitter:

Ik constateer dat de aanwezige leden van de fracties van de SP, GroenLinks, de PvdA, D66, de Groep Lazrak en de ChristenUnie voor deze motie hebben gestemd en die van de overige fracties ertegen, zodat zij is verworpen.

In stemming komt de motie-Van der Laan c.s. (29800-V, nr. 42).

De voorzitter:

Ik constateer dat de aanwezige leden van de fracties van de SP, GroenLinks, de PvdA, de Groep Lazrak en D66 voor deze motie hebben gestemd en die van de overige fracties ertegen, zodat zij is verworpen.

In stemming komt de motie-Karimi (29800-V, nr. 43).

De voorzitter:

Ik constateer dat de aanwezige leden van de fracties van de SP, GroenLinks, de Groep Wilders en de VVD voor deze motie hebben gestemd en die van de overige fracties ertegen, zodat zij is verworpen.

In stemming komt de motie-Karimi (29800-V, nr. 44).

De voorzitter:

Ik constateer dat de aanwezige leden van de fracties van de SP en GroenLinks voor deze motie hebben gestemd en die van de overige fracties ertegen, zodat zij is verworpen.

In stemming komt de motie-Huizinga-Heringa c.s. (29800-V, nr. 45).

De voorzitter:

Ik constateer dat de aanwezige leden van de fracties van de SP, de PvdA, de Groep Lazrak, de ChristenUnie, de SGP en het CDA voor deze motie hebben gestemd en die van de overige fracties ertegen, zodat zij is aangenomen.

In stemming komt de motie-Wilders c.s. (29800-V, nr. 47).

De voorzitter:

Ik constateer dat de aanwezige leden van de fracties van de Groep Wilders, D66, de VVD, de ChristenUnie, de SGP, het CDA en de LPF voor deze motie hebben gestemd en die van de overige fracties ertegen, zodat zij is aangenomen.

In stemming komt de motie-Wilders (29800-V, nr. 48).

De voorzitter:

Ik constateer dat het aanwezige lid van de fractie van de Groep Wilders voor deze motie heeft gestemd en die van de overige fracties ertegen, zodat zij is verworpen.