12 Belastingplan 2021

Aan de orde is de voortzetting van de behandeling van:

• het wetsvoorstel Wijziging van enkele belastingwetten en enige andere wetten (Belastingplan 2021) ( 35572 ), 

en van:

• de motie-Van Rooijen over verhogen van de ouderenkorting (35572, letter J).

(Zie vergadering van 8 december 2020.)

De voorzitter:

Aan de orde is de heropening van de beraadslaging over de motie 35572, letter J, de motie van het lid Van Rooijen over verhoging van de ouderenkorting. Ik heet de staatssecretaris van Financiën - Fiscaliteit en Belastingdienst van harte welkom in de Eerste Kamer. De Kamer heeft vanmiddag verlof gegeven voor een korte derde termijn voor het wijzigen van genoemde motie.

De beraadslaging wordt heropend.

De voorzitter:

Ik geef het woord aan de heer Van Rooijen.

De heer Van Rooijen (50PLUS):

Voorzitter. In de eerste plaats wil ik de collega's bedanken voor hun bereidwilligheid, mij toestemming te geven voor een derde termijn van het Belastingplan, wat vorig jaar hier al behandeld is. Een beetje nieuw staatsrecht, misschien. Des te bijzonderder is de toestemming. Ook ben ik verheugd dat de staatssecretaris in deze drukke weken daarvoor tijd heeft vrijgemaakt.

Voorzitter. De staatssecretaris, het kabinet en alle partijen in de Kamer doen er goed aan om als de wiedeweerga na te denken over de vraag, wat te doen als de inflatie dit jaar sterk blijft toenemen. We zien de prijsstijgingen volgens de officiële inflatiecijfers nu echt oplopen in het tweede kwartaal. In het inflatiecijfer is de stijging van de huizenprijzen niet eens meegeteld. De risico's van het ECB-beleid worden zichtbaar. Ik zeg u op basis van de ervaringen uit de jaren zeventig dat dat schoksgewijs kan gaan. Stijging van de inflatie ondermijnt de koopkracht van alle huishoudens, maar vooral van gepensioneerden, want zij ontvangen alleen indexatie over een deel van hun inkomen. De rest van Nederland, althans verreweg de meesten, worden geïndexeerd op basis van het gehele inkomen.

Concreet: eind mei was de prijsstijging in dit jaar 2,1%, in plaats van de door het Planbureau in september 2020 geraamde 1,4%. Deze extra prijsstijging van 0,7% — dat is echt veel — betekent een extra koopkrachtdaling van €140 op een inkomen van €20.000, bestaande uit AOW en een klein pensioen. In de raming van het Planbureau stond vorig jaar een klein plusje van 0,4%, en dat is nu een forse min geworden. Als enigen gaan gepensioneerden met een klein pensioen van naast AOW €9.000 er dan al flink op achteruit. Ik vraag de staatssecretaris met hoeveel de inflatie extra moet stijgen in 2021, bovenop de eerdere raming, om het kabinet zo ver te brengen dat het extra maatregelen neemt ter verbetering van de koopkracht van de gepensioneerden. Immers, de koopkracht is gebaseerd op een achterhaalde inflatieraming, waarop ook de indexatie van de AOW is gebaseerd en het aanvullend pensioen wordt helemaal niet geïndexeerd. 2021 is een verloren jaar voor de koopkracht van gepensioneerden: dik in de min.

In 2022 zullen de pensioenen ook niet worden geïndexeerd, heeft minister Koolmees mij geantwoord tijdens het mondelinge overleg over het nieuwe pensioenstelsel op 15 juni in deze Kamer. Voor 2022 verwacht het Planbureau nu in juni een prijsstijging van 1,8%. Historisch hoog in de laatste jaren, waardoor de koopkracht van een pensioen van bijvoorbeeld €10.000 weer met €200 daalt. Voor hogere pensioenen is de daling natuurlijk nog veel groter. Ik vraag de staatssecretaris of hij bereid is om de ouderenkorting voor 2022 substantieel te verhogen, gelet op de aanzienlijke extra prijsstijging dit jaar van 0,7% en de geraamde prijsstijging van bijna 2% in 2022. "Substantieel" betekent in onze ogen een verhoging met €300 tot €400.

Natuurlijk dan de dekking. Die zal volgens ons kunnen komen, in de beraadslaging binnen het kabinet, van een minder grote verhoging van de arbeidskorting in 2022. Die korting is in de jaren 2019 tot en met 2021, zo blijkt uit de memorie van toelichting bij het Belastingplan, met €1.000 verhoogd in drie jaar, terwijl de ouderenkorting in die drie jaar met een fooi van €100 is bedeeld. Ik wacht het antwoord van de staatssecretaris met belangstelling af. Ik wijs er nog op dat het budgettaire beslag van de arbeidskorting 24 miljard is en van de ouderenkorting slechts 4 miljard, al gaat het uiteraard om een kleinere groep. Per €100 kost een verhoging van de ouderenkorting 170 miljoen en van de arbeidskorting 720 miljoen. Waarvan akte.

De voorzitter:

Meneer Van Rooijen, u heeft om een korte derde termijn gevraagd voor het indienen van een gewijzigde motie.

De heer Van Rooijen (50PLUS):

Ja.

De voorzitter:

U stelt nu een heleboel vragen aan de staatssecretaris, maar dat is niet wat er op de agenda staat. Op de agenda staat dat u nu een gewijzigde motie indient. Daarvoor heeft de Kamer u verlof gegeven. Ik mis in uw inbreng eigenlijk nog die gewijzigde motie.

De heer Van Rooijen (50PLUS):

Die heb ik voor mij, voorzitter. Die heb ik bij me, dus die wil ik graag voorlezen.

De voorzitter:

Als u die wilt indienen, graag. Daarvoor heeft de Kamer u namelijk verlof gegeven, niet voor allemaal vragen en een debat, maar alleen voor die gewijzigde motie. Ik vraag de staatssecretaris ook om alleen daarop in te gaan.

De heer Van Rooijen (50PLUS):

Dat is uitstekend, voorzitter, maar ik denk dat de onderbouwing van de motie de staatssecretaris ook tot een betere afweging brengt.

De voorzitter:

De motie-Van Rooijen (35572, letter J) is in die zin gewijzigd dat zij thans luidt:

Motie

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

overwegende dat de koopkrachtverbetering in 2021 voor gepensioneerden gering is;

verzoekt de regering de ouderenkorting per 1 januari 2022 in het Belastingplan 2022 substantieel te verhogen nu de koopkrachtontwikkeling voor de gepensioneerden in het eerste en vooral het tweede kwartaal van 2021 aanzienlijk achterblijft bij de CPB-raming,

en gaat over tot de orde van de dag.

Naar mij blijkt, wordt de indiening ervan voldoende ondersteund.

Zij krijgt letter Z, was letter J (355722).

Dank u wel, meneer Van Rooijen. U kunt weer naar uw plek gaan, meneer Van Rooijen, dank u wel.

Dan geef ik de staatssecretaris graag de gelegenheid om een appreciatie van de motie te geven. Ik vraag hem om het ook daarop toe te spitsen. Gaat uw gang, staatssecretaris.

Vijlbrief:

Voorzitter, dank u wel. Ik kwam hier net aan in het licht en ik was toen enigszins ontheemd. Ik heb hier vorig jaar in december namelijk vele avonden volledig in het donker doorgebracht tijdens de behandeling van het Belastingplan. Ik ben blij hier weer te zijn. Er zijn ook weer veel moties van de heer Van Rooijen, dus er verandert weinig. Deze motie lag er nog. Dat klopt. De heer Van Rooijen heeft de motie wat aangepast. Ik zal daar wat over zeggen en ik zal daarna mijn oordeel daarover geven.

Het is correct dat de inflatie stijgt. Dat is geen geheim. Het is ook correct dat de heer Van Rooijen zegt dat dat er natuurlijk inhakt voor de koopkracht. Dat komt doordat de contractlonen zich niet direct aanpassen en ook pensioenen zich niet direct aanpassen. Hij spreekt in het dictum van de motie … Nee, dat doet hij niet in de motie, maar ik zal de cijfers geven uit de cMEV. Gepensioneerden staan nu in de raming op -0,2 voor volgend jaar. Hij heeft dan ook gelijk dat de koopkrachtontwikkeling over het eerste halfjaar door de hogere inflatie voor iedereen, niet alleen voor gepensioneerden, is tegengevallen.

Nu hebben wij in dit land de goede traditie dat wij in augustus met elkaar in het kabinet een voorstel doen om te kijken naar de koopkracht van het lopende jaar en het komende jaar. Het gaat dan vooral natuurlijk om het komende jaar, maar dan kun je ook vaak nog een beetje compenseren voor het lopende jaar. Dat doen we dan gebalanceerd. We kijken niet alleen naar de koopkracht van ouderen of gepensioneerden, maar we kijken naar de koopkracht voor alle groepen. Dat zullen we ook dit jaar doen, ondanks dat we dubbel demissionair zijn, zullen we daar toch naar kijken.

Ik kan mij best voorstellen dat het kabinet enige tijd gaat besteden aan het feit dat dit geen florissante koopkrachtcijfers zijn. Daar heeft de heer Van Rooijen namelijk gelijk in. Daarbij zal ook worden gekeken naar instrumenten à la de ouderenkorting. Wat de heer Van Rooijen daarover zegt, is ook correct.

Maar — en dan kom ik toch tot de essentie van mijn optreden van vanavond hier — ik ga deze motie ontraden op twee punten. Ten eerste: verzoekt de regering nu om een instrument in te zetten voor een groep. Dat is niet hoe we het doen. We gaan kijken naar de totale koopkrachtcijfers in augustus en dan kijken we naar alle groepen, waarbij de gepensioneerden ook een rol spelen. Ten tweede: deze motie bevat, zoals de heer Van Rooijen zelf al opmerkte, geen dekking. Ja, wel dekking uit de arbeidskorting, dat begrijp ik, maar dan is er weer een ander deel van deze Kamer die het daarmee weer niet eens is. Dat is nou juist de reden waarom we dat prachtige proces in augustus hebben waarbij we een evenwichtig beeld met elkaar proberen te maken.

Al met al moet ik deze motie ontraden op twee gronden. Een: we kijken naar het totaal. Twee: de motie is ongedekt in deze vorm. Dat wil overigens niet zeggen dat het punt dat de heer Van Rooijen maakt, namelijk dat de koopkracht van ouderen onder druk staat door de hoge inflatie, geen correct punt is. Dat gaat het kabinet niet ontkennen.

Dank u, voorzitter.

De voorzitter:

Dank u wel, staatsecretaris.

De beraadslaging wordt gesloten.

De voorzitter:

Ik stel voor dat we volgende week stemmen over de gewijzigde motie. Ik schors de vergadering voor enkele ogenblikken.

De vergadering wordt enkele ogenblikken geschorst.